Ulan Bator

Ulan Bator
Math	is-adran weinyddol gwlad lefel gyntaf, dinas fawr, dinas, y ddinas fwyaf
Poblogaeth	1,396,288
Sefydlwyd	1639 ;
Pennaeth llywodraeth	Nyambaatar Khishgee
Cylchfa amser	UTC+08:00
Gefeilldref/i	Taipei, Adana, Dinas Leeds, Oakland, Delhi Newydd, Delhi, Irkutsk, Seoul, Denver, Colombo, Tianjin, Krasnoyarsk, Ulan-Ude, Beijing, St Petersburg, Maardu, Gaziantep
Iaith/Ieithoedd; swyddogol	Mongoleg
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynol	Central Mongolia
Sir	Mongolia
Gwlad	Mongolia
Arwynebedd	4,704.4 km²
Uwch y môr	1,350 metr
Gerllaw	Afon Tuul
Yn ffinio gyda	Talaith Khentii, Talaith Töv
Cyfesurynnau	47.92136°N 106.90551°E
Cod post	210
	MN-1
Pennaeth y Llywodraeth	Nyambaatar Khishgee
	Ffeiliau perthnasol ar Comin
	[golygwch ar Wicidata]

Prifddinas a dinas fwyaf Mongolia yw Ulan Bator, neu Ulaanbaatar (Mongoleg: Улаанбаатар). Mae'r ddinas yn awdurdod llywodraeth leol annibynnol, heb fod yn rhan o dalaith, ac mae ganddi boblogaeth o fymryn dros 1 miliwn (2008).

Golygfa o fryn Zaisan

Wedi'i lleoli yng ngogledd canolbarth y wlad, mae'r ddinas yn gorwedd tua 1310 m i fyny mewn dyffryn agored ar lan Afon Tuul. Hon yw canolfan ddiwylliannol, diwydiannol ac ariannol y wlad. Mae'n ganolfan cludiant hefyd, a gysylltir gan ffyrdd â phob dinas fawr ym Mongolia a gan reilffordd â'r Rheilffordd Traws-Siberia a rhwydwaith rheilffyrdd Gweriniaeth Pobl Tsieina.

Sefydlwyd y ddinas ym 1639 fel canolfan mynachlogydd Bwdhaidd, ond ni thyfodd lawer tan yr 20g pan ddaeth yn ganolfan gweithgynhyrchu fawr gyda rhodfeydd eang a sgwariau agored ac adeiladau sy'n nodweddiadol o bensaernïaeth newydd-glasurol y gwledydd sosialaidd yn ail hanner yr 20g.

Addysg

Lleolir prif gampws Prifysgol Genedlaethol Mongolia yn Ulan Bator.

Adeiladau a chofadeiladau

Un o adeiladau hynotaf y ddinas yw mynachlog Bwdhaidd Gandantegchinlen Khiid (Mongoleg: Гандантэгчинлэн хийд; cyfieithiad: "Y Lle Enfawr, Llawn Hapusrwydd") gyda 'i gerflun 26.5-metr o Avalokiteśvara. Adeiladnodedig arall yw Eglwys Gadeiriol Seintiau Pedr a Phaul.

Enwogion

Wenceslao Selga Padilla (g. 1949-2017), esgob
Lakva Sim (g. 1972), paffiwr
Giorgio Marengo (g. 1974), esgob

Dolenni allanol

(Saesneg) Gwefan swyddogol Archifwyd 2008-03-29 yn y Peiriant Wayback

Eginyn erthygl sydd uchod am Fongolia. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato