Asghar Leghari yn erbyn Ffederasiwn Pacistan

achos llys a chynsail i gyfreithiau rhyngwladol eraill.

Achos yr Uchel Lys yn Lahore oedd Asghar Leghari vs. Ffederasiwn Pacistan a gynhaliwyd yn 2015 ac a ddyfarnodd fod y llywodraeth wedi torri Polisi Newid Hinsawdd Cenedlaethol 2012 a'r Fframwaith ar gyfer Gweithredu Polisi Newid Hinsawdd (2014-2030) trwy fethu â chyrraedd nodau a osodwyd gan y polisïau. Mewn ymateb i'r dyfarniad, gwnaed ffurfio Comisiwn Newid Hinsawdd er mwyn helpu Pacistan i gyflawni ei nodau hinsawdd yn ofynnol.[1]

Asghar Leghari yn erbyn Ffederasiwn Pacistan
Llifogydd mawr ym Mhacistan yn 2010.
Enghraifft o'r canlynolcyfreitha newid hinsawdd Edit this on Wikidata
GwladwriaethPacistan Edit this on Wikidata

Mae Cyfreitha newid hinsawdd yn derm a ddefnyddir i fframio cynhesu byd-eang fel mater moesegol a gwleidyddol, yn hytrach nag un sy'n amgylcheddol neu'n ffisegol ei natur yn unig. Gwneir hyn trwy gysylltu achosion ac effeithiau newid hinsawdd â chysyniadau cyfiawnder, yn enwedig cyfiawnder amgylcheddol a chyfiawnder cymdeithasol. Mae cyfiawnder hinsawdd yn archwilio cysyniadau fel cydraddoldeb, hawliau dynol, hawliau ar y cyd, a materion hanesyddol, megis y cyfrifoldeb dros newid hinsawdd. Gall cyfiawnder hinsawdd gynnwys cymryd camau cyfreithiol yn erbyn cyrff nad ydynt wedi ymateb i newid hinsawdd, neu gyrff sydd wedi cyfrannu tuag at gynhesu byd eang. Gelwir hyn yn Cyfreitha newid hinsawdd (Climate change litigation). Yn 2017, nododd adroddiad o Raglen Amgylcheddol y Cenhedloedd Unedig 894 o gamau cyfreithiol ledled y byd ar yr adeg honno.

Cefndir

golygu

Yn fyfyriwr y gyfraith yn rhanbarth Punjab ym Mhacistan, bygythwyd cnydau Asghar Leghari a'i gymdogion gan brinder dŵr a stormydd a gafodd eu dwysáu gan newid hinsawdd. Fe ffeiliodd ddeiseb yn dweud bod ei hawliau sylfaenol wedi eu torri trwy esgeuluso polisi newid yn yr hinsawdd.[2]

Ysgrifennodd fod y llywodraeth wedi dangos "diffyg gweithredu, oedi a diffyg difrifoldeb" yn wyneb newid hinsawdd. Roedd Leghari o'r farn bod y diffyg gweithredu hwn yn bygwth diogelwch bwyd, dŵr ac ynni'r genedl.[3]

Cyn yr achos llys, roedd y rhabarthau unigol yn gyfrifol am bolisiau er mwyn atal newid hinsawdd. Fodd bynnag, canfu astudiaeth gan Brifysgol Gwyddorau Rheoli Lahore a'r WWF nad oedd gan unrhyw daleithiau bolisi ar waith.[4]

Penderfyniad

golygu

Dyfarnwyd bod angen i'r llywodraeth orfodi polisi 2012. Dywedodd y Barnwr Syed Mansoor Ali Shah o’r Uchel Lys fod newid yn yr hinsawdd “yn ymddangos fel y bygythiad mwyaf difrifol y mae Pacistan yn ei wynebu,” a mynnod bod pob adran o'r Llywodraeth yn enwebu person i sicrhau bod y polisïau’n cael eu gweithredu ac i greu rhestr o “bwyntiau gweithredu” erbyn y dydd olaf o 2015. [5] [6]

Fe greodd y penderfyniad hefyd Gomisiwn Newid Hinsawdd, a oedd yn cynnwys cyrff anllywodraethol, arbenigwyr technegol a chynrychiolwyr y gweinidogion er mwyn cadw golwg ar gynnydd y llywodraeth.[7][8]

Gweler hefyd

golygu
  

Cyfeiriadau

golygu
  1. Gill, Anam (2015-11-13). "Farmer sues Pakistan's government to demand action on climate change". Reuters (yn Saesneg). Cyrchwyd 2021-04-21.
  2. Gill, Anam (2015-11-13). "Farmer sues Pakistan's government to demand action on climate change". Reuters (yn Saesneg). Cyrchwyd 2021-04-21.Gill, Anam (2015-11-13). "Farmer sues Pakistan's government to demand action on climate change". Reuters. Retrieved 2021-04-21.
  3. Estrin, David (2016). "THE DEVELOPING ROLE OF DOMESTIC COURTS IN STATE CLIMATE RESPONSIBILITIES". LIMITING DANGEROUS CLIMATE CHANGE: THE CRITICAL ROLE OF CITIZEN SUITS AND DOMESTIC COURTS — DESPITE THE PARIS AGREEMENT: 14-16. https://www.jstor.org/stable/resrep15534.8?Search=yes&resultItemClick=true&searchText=Ashgar+Leghari&searchUri=%2Faction%2FdoBasicSearch%3FQuery%3DAshgar%2BLeghari%26acc%3Don%26wc%3Don%26fc%3Doff%26group%3Dnone%26refreqid%3Dsearch%253A87872504f810e931c7932ab70a01262d&ab_segments=0%2Fbasic_search_gsv2%2Fcontrol&refreqid=fastly-default%3A0cca6b1dd7314afe79bde37fc794e2f8&seq=9#metadata_info_tab_contents.
  4. Alam, Ahmad Rafay (2015-09-25). "Pakistan court orders government to enforce climate law". DAWN.COM (yn Saesneg). Cyrchwyd 2021-04-21.
  5. Sterman, David. "Pakistani Court Orders Climate Law Enforcement; US Reviews Afghan Withdrawal Plans; Modi Dines With Fortune 500 CEOs". Foreign Policy (yn Saesneg). Cyrchwyd 2021-04-21.
  6. "Leghari v. Federation of Pakistan". Climate Change Litigation (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2021-04-30. Cyrchwyd 2021-04-21.
  7. Sterman, David. "Pakistani Court Orders Climate Law Enforcement; US Reviews Afghan Withdrawal Plans; Modi Dines With Fortune 500 CEOs". Foreign Policy (yn Saesneg). Cyrchwyd 2021-04-21.Sterman, David. "Pakistani Court Orders Climate Law Enforcement; US Reviews Afghan Withdrawal Plans; Modi Dines With Fortune 500 CEOs". Foreign Policy. Retrieved 2021-04-21.
  8. "Leghari v. Federation of Pakistan". Climate Change Litigation (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2021-04-30. Cyrchwyd 2021-04-21."Leghari v. Federation of Pakistan" Archifwyd 2021-04-30 yn y Peiriant Wayback. Climate Change Litigation. Retrieved 2021-04-21.