Lewis William Lewis (Llew Llwyfo)

Lewis William Lewis
Lewis William Lewis
	Llew Llwyfo tua 1875.
Ffugenw	Llew Llwyfo
Ganwyd	31 Mawrth 1831 ; Llanwenllwyfo
Bu farw	23 Mawrth 1901 ; Y Rhyl
Dinasyddiaeth	Teyrnas Unedig Prydain Fawr ac Iwerddon, Cymru
Galwedigaeth	bardd, newyddiadurwr
Cyflogwr	Y Gwron ;

Bardd, nofelydd, canwr a newyddiadurwr o Gymru oedd Lewis William Lewis (31 Mawrth 1831 – 23 Mawrth 1901), a oedd yn adnabyddus wrth ei enw barddol Llew Llwyfo (neu "Y Llew" ar lafar).

Bywgraffiad

Cerdd gan "y Llew" yn ei law ei hun at ei gyfaill y ffotograffydd John Thomas

Ganed ef ym mhentref Penysarn, Llanwenllwyfo, ger Amlwch, Ynys Môn. Bu'n gweithio yng ngwaith copr Mynydd Parys a gyfnod, yna bu'n brentis brethynnwr ym Mangor cyn cadw siop ei hun ym Mhensarn ac wedyn ysgol yn Llanallgo. Bu'n gweithio ar staff nifer o bapurau newydd Cymraeg mewn gwahanol leoedd, gan gynnwys cyfnod fel golygydd Y Glorian yng Nghasnewydd. Bu yn yr Unol Daleithiau o 1868 hyd 1874.^[1]

Daeth yn adnabyddus iawn fel canwr mewn cyngherddau, ac fel arweinydd eisteddfodau. Fel bardd, enillodd nifer o wobrau yn yr Eisteddfod Genedlaethol, gan gynnwys y Goron yn Eisteddfod Genedlaethol Cymru Wrecsam 1888 a Llanelli 1895.^[1]

Cyhoeddodd sawl cyfrol o gerddi. Fe'i cofir hefyd fel un o arloeswyr cynnar y nofel yn Gymraeg, yn enwedig am Llewelyn Parri (1855) a Huw Huws (1860).

By farw yn Y Rhyl a chladdwyd ef ym Mynwent Llanbeblig, Caernarfon.^[1]

Llyfryddiaeth

Cyhoeddiadau

Bedd Llew Llwyfo

Awen Ieuanc (1851)
Llewelyn Parri: neu y Meddwyn Diwygiedig (nofel) (1855)
Huw Huws neu y llafurwr Cymreig (nofel) (1860)
Llyfr y Llais (1865)
Troadau yr Olwyn (1865)
Gemau Llwyfo (1868)
Y Creawdwr (1871)
Cyfrinach Cwm Erfin, a Y Wledd a'r Wyrth (nofelau)
Buddugoliaeth y Groes (1880)
Cydymaith yr herwheliwr: neu a gollwyd ac a gafwyd. Chwedl Wledig (1882)
Adgofion Llew Llwyfo o'i Ymdaith yn America, ganddo ef ei hun
Bywgraffiad Llew Llwyfo, yn llenyddol, cerddorol, ac eisteddfodol, wedi ei ysrifennu ganddo ef ei hun (Llyfrau Ceiniog Humphreys Caernarfon);

Bywgraffiad

Eryl Wyn Rowlands, Y Llew oedd ar y Llwyfan (Gwasg Pantycelyn, Caernarfon, 2001). ISBN 9781903314241

Cyfeiriadau

↑ ^1.0 ^1.1 ^1.2 Eryl Wyn Rowlands, Y Llew oedd ar y Llwyfan (Caernarfon, 2001).

[Eryl_Wyn_Rowlands_2001-1] 1.0 ^1.1 ^1.2 Eryl Wyn Rowlands, Y Llew oedd ar y Llwyfan (Caernarfon, 2001).

[1]