Agor y brif ddewislen
Wicipedia

Llanallgo

pentref yn Ynys Mon

Mae Llanallgo ("Cymorth – Sain" ynganiad ) yn bentref bychan yng ngogledd-ddwyrain Ynys Môn gerllaw Moelfre, ar lôn yr A5025.

Llanallgo
Glan Rafon, Llanallgo - geograph.org.uk - 38505.jpg
Math Pentref Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
Sir Ynys Môn Edit this on Wikidata
Gwlad Baner Cymru Cymru
Cyfesurynnau 53.3413°N 4.2557°W Edit this on Wikidata
Gwleidyddiaeth
AC/au Rhun ap Iorwerth (Plaid Cymru)
AS/au Albert Owen (Llafur)

HanesGolygu

EglwysGolygu

Mae Eglwys Sant Gallgo yng nghanol y pentref. Dywedir fod Gallgo/Allgo yn un o feibion Gildas, felly gall fod y safle yn dyddio i'r 6g. Nid oes unrhyw weddillion o'r cyfnod hwnnw i'w gweld; mae'r rhan fwyaf o'r eglwys bresennol yn ganlyniad ail-adeiladu yn y 19g.

Y Royal CharterGolygu

 
Cofeb y Royal Charter ym mynwent Llanallgo

Daeth Llanallgo i sylw pan ddrylliwyd y llong Royal Charter ar y creigiau gerllaw yn Hydref 1859. Ym mynwent Llanallgo y claddwyd y rhan fwyaf o'r cyrff a gafodd eu darganfod, a gellir gweld y beddau a chofeb yn y fynwent. Daeth rheithor Llanallgo ar y pryd, y Parchedig Stephen Roose Hughes, i amlygrwydd hefyd trwy ei ymdrechion yn gofalu am y cyrff, ceisio darganfod pwy oeddynt a chysuro'r teuluoedd. Credir i hyn achosi ei farwolaeth gynamserol ef ei hun yn fuan wedyn. Gellir gweld ei fedd yn y fynwent, ac mae pobl yr ardal yn parhau i ofalu amdano.

HynafiaethauGolygu

Mae nifer o hynafiaethau gerllaw, yn cynnwys siambr gladdu Lligwy, olion tai Din Lligwy, oedd yn drigfan pennaeth neu uchelwr brodorol yng nghyfnod y Rhufeiniaid a gweddillion Capel Lligwy o'r 12g.

CyfeiriadauGolygu

Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Llanallgo&oldid=8525973"