Wicipedia

Lloegr fradog

Ymadrodd difrïol yw Lloegr fradog (Saesneg: Perfidious Albion) a ddefnyddir yng nghyd-destun diplomyddiaeth cysylltiadau rhyngwladol i gyfeirio at weithredoedd honedig o gyfrwystra diplomyddol, dauwynebogrwydd, brad ac felly anffyddlondeb (mewn perthynas ag addewidion canfyddedig a wnaed i wladwriaethau eraill) gan lywodraethau y DU (neu Loegr cyn 1707) ar drywydd hunan-les.

Mae'r gair perfidious yn golygu un nad yw'n cadw ei air (o'r gair Lladin perfidia), tra bod Albion (Alban yn Gymraeg) yn enw hynafol a bellach yn enw farddonol ar Brydain Fawr.

Tarddiad a defnydd

golygu

Mae yna hanes hir i'r defnydd o'r ansoddair "perfidious" i ddisgrifio Lloegr; canfuwyd achosion mor bell yn ôl â'r 13g.[1] Defnyddiwyd ymadrodd tebyg iawn mewn pregeth gan esgob a diwinydd Ffrengig o'r 17g, Jacques-Bénigne Bossuet :[2]

Fodd bynnag, caiff bathiad yr ymadrodd yn ei ffurf bresennol ei briodoli'n gonfensiynol i Augustin Louis de Ximénès, dramodydd Ffrengig a'i hysgrifennodd mewn cerdd o'r enw L'Ère des Français, a gyhoeddwyd yn 1793

Yn y cyd-destun hwn, roedd bradau Prydain Fawr yn wleidyddol. Yn nyddiau cynnar y Chwyldro Ffrengig, pan mai bwriad y chwyldro oedd sefydlu brenhiniaeth gyfansoddiadol ryddfrydol ar hyd llinellau Prydain, roedd llawer ym Mhrydain Fawr yn edrych ar y Chwyldro gyda cymeradwyaeth gymhedrol. Fodd bynnag, yn dilyn troad y chwyldro i weriniaethiaeth trwy ddymchwel a dienyddio Louis XVI, cynghreiriodd Prydain â brenhinoedd eraill Ewrop yn erbyn y Chwyldro yn Ffrainc. Gwelwyd hyn gan y chwyldroadwyr yn Ffrainc fel brad "perfidious".[angen ffynhonnell]

Daeth "La perfide Albion" yn fynegiant cyffredin yn Ffrainc yn y 19eg ganrif, i'r graddau y gallai'r brodyr Goncourt gyfeirio ato fel "hen ddywediad adnabyddus". Fe'i defnyddiwyd gan newyddiadurwyr Ffrengig pryd bynnag yr oedd tensiynau rhwng Ffrainc a Phrydain, er enghraifft yn ystod y gystadleuaeth am drefedigaethau yn Affrica, gan arwain at ddigwyddiad Fashoda . Cafodd yr ymadrodd ei boblogeiddio ymhellach gan ei ddefnydd yn La Famille Fenouillard, y stribed comig Ffrengig cyntaf, lle mae un o'r cymeriadau'n taranu yn erbyn "Perfidious Albion, a losgodd Joan of Arc ar graig Santes Helena" (yn ei ffyrnigrwydd Einglffobiaidd, mae'r cymeriad yn cymysgu Joan of Arc â Napoleon, a alltudwyd i ynys Brydeinig Sant Helena).[3]

Yn yr ardaloedd lle siaredir Almaeneg, daeth y term "das perfide Albion" yn fwyfwy cyffredin yn enwedig yn ystod yr Ymerodraeth Almaenig (1871–1918) yn erbyn cefndir o densiynau cynyddol rhwng Prydain a'r Almaen.[4]

Enghreifftiau o ddefnydd

golygu
  • Ym Mhortiwgal, defnyddiwyd y term yn eang ar ôl y Wltimatwm Prydeinig 1890, ar ôl gwrthwynebiad Cecil Rhodes i'r Map Pinc.[5]
  • Mae Bastiat yn defnyddio'r term yn sarcastig yn ei lythyr dychanol "The Candlemakers' Petition", a gyhoeddwyd gyntaf yn 1845.[6]
  • Fe'i defnyddir gan Ian Smith yn ei gofiannau (The Great Betrayal, 1997) i ddisgrifio ei wrthwynebiad i ymdriniaeth Prydain o annibyniaeth Rhodesia.[7]
  • Yn ei lyfr I'm Not the Only One (2004), mynegodd y gwleidydd Prydeinig George Galloway y farn bod Kuwait yn "clearly a part of the greater Iraqi whole, stolen from the motherland by perfidious Albion".[8]
  • Yn 2012, defnyddiodd Fabian Picardo, Prif Weinidog Gibraltar, yr ymadrodd i ddisgrifio safbwynt llywodraeth y DU ar Bwyllgor Dad-drefedigaethu'r Cenhedloedd Unedig : "Perfidious Albion, for this reason ... The position of the United Kingdom is as usual so nuanced that it's difficult to see where they are on the spectrum, but look that's what Britain's like and we all love being British" [9]
  • Ysgrifennodd tad y nofelydd Israelaidd Amos Oz bamffledi ar gyfer yr Irgun a ymosododd ar "perfidious Albion" yn ystod rheolaeth Prydain ym Mhalesteina [10]
  • Defnyddiwyd y term Eidaleg "perfida Albione" [11] ym mhropaganda'r Eidal Ffasgaidd i feirniadu dominyddiaeth fyd-eang yr Ymerodraeth Brydeinig. Roedd propaganda ffasgaidd yn darlunio pobl Brydeinig fel gwladychwyr didostur, a fanteisiodd ar diroedd tramor a phobl i fwydo arferion ffordd o fyw ormodol fel bwyta "pum pryd y dydd".[12] Defnyddiwyd y term yn aml yng ngwleidyddiaeth yr Eidal ar ôl yr Ail Ryfel Italo-Abyssinian, oherwydd er i Brydain ennill diriogaethau trefedigaethol mawr drosto'i hun, cymeradwyodd Prydain sancsiynau masnach yn sgil ymosodiad yr Eidal yn erbyn Ethiopia. Dangoswyd y sancsiynau fel ymgais i wadu ei harweinyddiaeth drefedigaethol "gyfreithlon", tra ar yr un pryd, roedd Prydain yn ceisio ymestyn ei dylanwad a'i hawdurdod ei hun.[13] Defnyddiwyd yr un term ar ôl y Rhyfel Byd Cyntaf yn ymwneud â' "mutilated victory" fel y'i gelwir.[14]
  • Defnyddiwyd y term mewn perthynas â thynnu'r Deyrnas Unedig allan o'r Undeb Ewropeaidd yn y cyfnod cyn y refferendwm ar y mater yn 2016. Honnodd erthygl yn y papur newydd Ffrengig Le Parisien fod arolwg yn dweud mai dim ond 54% o bobl Ffrengig oedd yn cefnogi aelodaeth y DU o'r UE (o'i gymharu â 55% o bobl Prydain) yn dangos "the British will always be seen as the Perfidious Albion".[15] Mewn cyferbyniad, mae golygydd y Financial Times , Lionel Barber, wedi ysgrifennu "Too many people in the UK are under the illusion that most European countries cannot wait to see the back of perfidious Albion." [16] Yn y pen draw, pleidleisiodd y Deyrnas Unedig i adael yr UE.[17]

Cyfeiriadau

golygu
  1. ↑ Schmidt, H. D. (1953). "The Idea and Slogan of 'Perfidious Albion'". Journal of the History of Ideas 14 (4): 604–616. JSTOR 2707704. https://archive.org/details/sim_journal-of-the-history-of-ideas_1953-10_14_4/page/604.
  2. ↑ Jacques Bénigne Bossuet, "Sermon yn arllwys la fê de de Circoncision de Notre-Seigneur" yn: Oeuvres complètes , Cyfrol 5, Ed. Outhenin-Chalandre, 1840, t.264
  3. ↑ Jean-Michel Hoerner, "La Famille Fenouillard: une œuvre prémonitoire ?", Hérodote, 2007/4 (nr. 127) ISBN 9782707153555 DOI 10.3917/her.127.0190
  4. ↑ Geiser, Alfred. "Das perfide Albion". via Archelaus.
  5. ↑ Saramago, José (2010). The Revolution of 1688-89: Changing The Collected Novels of José Saramago. Houghton Mifflin Harcourt. t. 122. Cyrchwyd 2018-08-29.
  6. ↑ Bastiat, Frédéric (2007). The Bastiat Collection. Institute. t. 228. Cyrchwyd 2018-08-29.
  7. ↑ White, Luise (2015). Unpopular Sovereignty: Rhodesian Independence and African Decolonization. University of Chicago Press. t. 101. Cyrchwyd 2018-08-29.
  8. ↑ Hitchens, Christopher (30 Mai 2005). "Unmitigated Galloway". Weekly Standard. tt. 1–3. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2015-10-07. Cyrchwyd 2019-04-01. This essay is reprinted in Cottee, Simon; Cushman, Thomas, gol. (2008). Christopher Hitchens and His Critics: Terror, Iraq, and the Left. New York & London: New York University Press. tt. 140–50, 144–46, 149. The text of Galloway's book differs in reprints.
  9. ↑ "Fabian Picardo (Chief Minister of Gibraltar) discusses politics in Spain and Gibraltar". YouTube.
  10. ↑ Gorenberg, Gershom (31 Gorffennaf 2014). "'Perfidious America': Behind Netanyahu's hostility to Kerry". Haaretz. Cyrchwyd 2014-08-04. Italic or bold markup not allowed in: |work= (help)
  11. ↑ Palla, M. (1993). Mussolini e il fascismo. Giunti. t. 112. ISBN 9788809202726. Cyrchwyd 2014-10-15.
  12. ↑ Borelli, Gian Franco; Luchinat, Vittorio (2012). Benito Mussolini privato e pubblico. INDEX. ISBN 9788897982067. Cyrchwyd 2014-10-15.
  13. ↑ "Italy's place in the sun". The Age. 31 Mai 1926. t. 11. Cyrchwyd 2014-10-15 – drwy Google News.
  14. ↑ H. James Burgwyn "POLISI TRAMOR EIDALAIDD YN Y CYFNOD INTERWAR 1918–1940" Astudiaethau Praeger o Bolisïau Tramor y Pwerau Mawr ; BJC McKercher a Keith Neilson, Golygyddion Cyfres; Wedi'i gyrchu yn scribd.com 28 Medi 2017
  15. ↑ Samuel, Henry (1 April 2016). "French more keen on Brexit than British, says major poll". The Telegraph. Cyrchwyd 10 Mehefin 2016.
  16. ↑ Barber, Lionel (16 April 2016). "Could Brexit be a good thing for Europe?". Financial Times. Cyrchwyd 2016-06-10.
  17. ↑ Erlanger, Steven (23 Mehefin 2016). "Britain Votes to Leave E.U.; Cameron Plans to Step Down". New York Times. Cyrchwyd 2016-08-01.
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Lloegr_fradog&oldid=13004795"