Pros Kairon
Drama Gymraeg mewn Tair Act gan Huw Lloyd Edwards yw Pros Kairon a gyfansoddwyd ym 1965. Comisiynwyd y ddrama gan Gwmni Theatr Cymru ar gyfer ei llwyfanu yn Hydref 1966. Darlledwyd y ddrama ar BBC [Cymru] ar gyfer Gŵyl Ddewi 1967.
 | |
| Awdur | Huw Lloyd Edwards |
|---|---|
| Cyhoeddwr | Gwasg Gee |
| Gwlad |  Cymru |
| Iaith | Cymraeg |
| Dyddiad cyhoeddi | 1967 |
| Cysylltir gyda | Cwmni Theatr Cymru |
| Math | Drama Gymraeg |
| Argaeledd | allan o brint |
| Tudalennau | 75 |
Daw teitl y ddrama o'r iaith 'Roegeg a'i ystyr yw "tros amser". Fe orffenir y ddrama gyda'r un llanast a welir ar ei chychwyn, ac felly hanes y llansast "dros amser" yw plot y ddrama.
Cymeriadau
golygu- Martin - dyn o awdurdod tawel, tua'r canol oed
- Mac - gŵr canol oed
- Sadi - ei wraig, rhyw 5 mlynedd yn ifancach
- Greta - merch tua 25 oed
- Hen Ŵr - tua 70 oed
- Rolff - tua 26 oed
- Rudi - tua 24 oed
- Smith - tua 40 oed
- Dau Was
Cynyrchiadau nodedig
golygu1960au
golygu.jpg)
Llwyfanwyd y ddrama gan Gwmni Theatr Cymru am y tro cyntaf yn Eisteddfod Genedlaethol Cymru Aberafan 1966. Cyfarwyddwyr y cynhyrchiad oedd George P Owen ac Wilbert Lloyd Roberts; cynorthwywr Beryl Williams
- Martin - Stewart Jones
- Mac - David Lyn
- Sadi - Iona Banks
- Greta - Gaynor Morgan Rees
- Hen Ŵr - Ryan Davies / Islwyn Morris
- Rolff - Clive Roberts
- Rudi - Owen Garmon
- Smith - Wyn Jones
Teledwyd y ddrama hon gan BBC Cymru ar yr 28 Chwefror 1967 gyda'r cast:[1]
- Martin - Stewart Jones
- Mac - David Lyn
- Sadi - Iona Banks
- Greta - Gaynor Morgan Rees
- Hen Ŵr - Ryan Davies / Islwyn Morris
- Rolff - Clive Roberts
- Rudi - John Hughes (John Ogwen)
- Smith - Aubrey Richards
Yn ei hunangofiant, Hogyn O Sling, mae'r actor John Ogwen yn sôn yn benodol am y profiad o recordio'r fersiwn deledu o Pros Kairon: "Ychydig cyn imi adael y Coleg cefais alwad sydyn un diwrnod yn gofyn imi wneud drama deledu. Bu damwain ar y mynydd uwchben Waunfawr ac fe laddwyd yr actor Wyn Jones ac anafwyd Owen Garmon a Lisabeth Miles. Yr oedd Wyn ac Owen ar y pryd yn ymarfer Pros Kairon ar gyfer telediad ohoni ac fe benderfynwyd ail gastio er mwyn i'r telediad fynd rhagddo. Aubrey Richards a gafwyd i chwarae rhan Wyn a minnau i wneud rhan Owen."[2]
Mae John yn nodi hefyd pa mor nerfus oedd o yn wynebu actorion mor brofiadol â David Lyn, Gaynor Morgan Rees a Iona Banks, ac mai Pros Kairon oedd yr unig ddrama deledu i'w fam weld ei mab ynddi, gan iddi gael "strôc ddrwg" ychydig o wythnosau wedyn, a bu farw.[2]
"Am y cynyrchiad teledol, gellid dweud na symudwyd ymhell iawn oddi wrth y cynhyrchiad a gafwyd ar y llwyfan", nododd adolygydd teledu Y Cymro [Mawrth 1967]; "...cadwyd o fewn i'r un set, heb symud dim (ar ffilm) y tu allan iddi, ac yn hyn o beth, credaf mai dyma'r dewis iawn", nododd.[3]