Adeiladu
Adeiladu yw'r broses o godi adeilad, pont, ffordd neu isadeiledd arall. Mae cynhyrchu'n wahanol, ac yn broses lle mae sawl gwrthrych tebyg yn cael ei greu; ond fel arfer, mewn adeiladwaith, un prynnwr sydd, ac un peth a gynhyrchir, a hynny'n aml yn digwydd yn y fan a'r lle yn hytrach na mewn ffatri.
 | |
| Enghraifft o'r canlynol | digwyddiad  |
|---|---|
| Math | cynhyrchu, gweithgaredd technegol, creadigaeth |
| Rhagflaenwyd gan | construction permit, groundbreaking ceremony |
| Olynwyd gan | agor, occupancy permit, ribbon-cutting ceremony |
| Cynnyrch | isadeiledd, nonbuilding structure, adeilad |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Mae adeialdu'n rhan bwysig o economi pob gwlad, ac yn dod a chanran uchel o'r cynnyrch mewnwladol crynswth (neu'r GDP): rhwng 6 a 9%, fel arfer.[1] Mae'r broses o adeiladu'n dilyn yr un camau: y cwsmer yn gweld yr angen ac yn canfod ffynhonnell o arian, comisiynu pensaer i wneud y cynlluniau a goruchwylio'r gwaith adeiladu, penodi cwmni o adeiladwyr i godi'r adeilad ac yn olaf - trosglwyddo'r adeilad gorffenedig i'r cwsmer. Mae cwmniau mawr yn cyflogi arebnigwyr eu hunain e.e. bricwyr, trydanwyr, plymwyr, saeri, peintwyr.[2][3]
Ceir llawer o reolau er mwyn sicrhau diogelwch a safon, a goruchwylir yr holl waith, fel arfer, gan adran gynllunio a rheoleiddio, o fewn y sir. Yn ogystal â hyn, ceir llawer o reolau Ewropeaidd, gwladol a sirol sy'n sicrhau hefyd fod yr adeilad yn cadw ei wres, yn lleihau'r impact ar yr amgylchedd e.e. yn cynhyrchu ei ynni (paneli solar, cyfnewidwyr gwres geo) a'i ddŵr ei hun (ffynnon), neu'n cynnwys uned trin carthffosiaeth a chasglu, ailgylchu a phuro dŵr ar y safle.[4]
Mae tair sector: adeiladau (preswyl a masnachol), isadeiledd (ffyrdd, carffosiaeth, pontydd) a diwydiannol (ffatrioedd, purfeydd olew, ffermydd o felinau gwynt).
Gwariant gwledydd y byd yn y maes hwn
golygu| Economi | Gwariant ar adeiladwaith yn 2015 (mewn biliynau o USD.
|
|---|---|
(01)  Gweriniaeth Pobl Tsieina
|
1,849
|
(02)  Unol Daleithiau
|
599
|
(03)  Japan
|
569
|
(04)  India
|
333
|
(05)  Ffrainc
|
147
|
(06)  Almaen
|
143
|
(07)  Singapôr
|
131
|
(08)  Canada
|
131
|
(09)  Awstralia
|
115
|
(10)  Rwsia
|
111
|
(11)  Brasil
|
109
|
(12)  Yr Eidal
|
107
|
(13)  Sbaen
|
104
|
(14)  Indonesia
|
93
|
(15)  Mecsico
|
92
|
(16)  De Corea
|
58
|
(17)  Twrci
|
35
|
(18)  Yr Emiradau Arabaidd Unedig
|
34
|
(19)  Feneswela
|
34
|
(20)  Yr Iseldiroedd
|
34
|
(21)  Gwlad Pwyl
|
34
|
(22)  Y Swistir
|
33
|
(23)  Sawdi Arabia
|
32
|
(24)  Iran
|
29
|
(25)  Colombia
|
29
|
|
Ffynhonnell:[5] | |
Cyfeiriadau
golygu- ↑ Chitkara, K. K. (1998), Construction Project Management, New Delhi: Tata McGraw-Hill Education, p. 4, ISBN 9780074620625, https://books.google.com/books?id=nmiMyNhKQooC, adalwyd 16 Mai 2015
- ↑ Compare: "Construction", Merriam-Webster.com (Merriam-Webster), http://www.merriam-webster.com/dictionary/construction, adalwyd 2016-02-16, "[...] the act or process of building something (such as a house or road) [...]."
- ↑ Halpin, Daniel W.; Senior, Bolivar A. (2010), Construction Management (4 ed.), Hoboken, NJ: John Wiley & Sons, p. 9, ISBN 9780470447239, https://books.google.com/books?id=ky1GHdiORn4C, adalwyd Mai 16, 2015
- ↑ "The Top 250", Engineering News-Record, 1 Medi2014, http://enr.construction.com/toplists/Top-Global-Contractors/001-100.asp, adalwyd 2018-12-19
- ↑ Figures from the United Nations' UN National Accounts Database. for the countries of the world. Retrieved 1 Chwefror 2014.