Bwrdd yr Iaith Gymraeg

Am y corff rheoli cyfredol, gweler Comisiynydd y Gymraeg.

Corff statudol a sefydlwyd gan Lywodraeth y DU fel rhan o Ddeddf yr Iaith Gymraeg 1993 oedd Bwrdd yr Iaith Gymraeg. Derbyniodd y Bwrdd grant blynyddol gan y llywodraeth, £13.4 miliwn yn 2006–7, a oedd i fod i'w ddefnyddio er mwyn "hybu a hwyluso" defnydd o'r iaith Gymraeg. Roedd y Bwrdd yn gyfrifol am weinyddu Deddf yr Iaith Gymraeg, ac am sicrhau bod cyrff cyhoeddus yng Nghymru yn cadw at ei rheolau. Gellir ystyried Cyngor yr Iaith Gymraeg, a sefydlwyd yn 1973, fel cynsail at sefydlu'r Bwrdd.

Bwrdd yr Iaith Gymraeg
Datblygu'r Gymraeg trwy Gymru
Arwyddair	"Gwneud hi'n haws i bawb ddefnyddio Cymraeg ymhob agwedd ar fywyd."
Pencadlys	Caerdydd, Caerfyrddin, a Chaernarfon
Iaith / Ieithoedd swyddogol	Cymraeg
Prif Weithredwr	Meirion P. Jones
Sefydlwyd	Rhagfyr 1993
Diddymwyd	Mawrth 2012
Math	Asiantaeth weithredol
Lleoliad	Cymru
Cyllideb	Dim cyllideb, ond yn cael grant blynyddol gan y llywodraeth o £12m
Gwefan	http://www.byig-wlb.org.uk/Pages/Hafan.aspx

Hysbyseb teledu siarad Cymraeg.

Cadeirydd cyntaf y Bwrdd oedd Dafydd Elis-Thomas. Y cadeirydd o Awst 2004 hyd 2012 oedd Meri Huws.

Agweddau at y Bwrdd

Beirniadwyd y Bwrdd gan rai, yn honni nad oedd grym ganddo dros y cyrff cyhoeddus ac yn ei feirniadu am fethu hyrwyddo'r iaith o fewn y sector preifat.

Agwedd ymgyrchwyr dros y Gymraeg oedd gweld y Bwrdd yn offeryn diddannedd a biwrocrataidd yn yr ymgyrch i arbed yr iaith Gymraeg. Mae Cymdeithas yr Iaith Gymraeg wedi ei feirniadu'n llym, gan ymgyrchu am ddeddf iaith newydd.

Diddymu

Diddymwyd Bwrdd yr Iaith Gymraeg ar 31 Mawrth 2012 dan delerau Mesur y Gymraeg (Cymru) 2011. Trosglwyddwyd ei ddyletswyddau i Lywodraeth Cymru ac i Gomisiynydd y Gymraeg, swydd newydd a grëwyd dan y mesur.

Dolenni allanol

• Gwefan Bwrdd yr Iaith Gymraeg wedi'i harchifo gan Lyfrgell Genedlaethol Cymru.