Canolbarth a Gorllewin Cymru (etholaeth Senedd Ewrop)

Roedd Canolbarth a Gorllewin Cymru yn etholaeth Senedd Ewrop a oedd yn cwmpasu Canol a De Orllewin Cymru.

Hanes

Cyn mabwysiadu ffurf ar gynrychiolaeth gyfrannol ym 1999, defnyddiodd y Deyrnas Unedig dull "Y Cyntaf i'r Felin" ar gyfer etholiadau Ewropeaidd yng Nghymru, Lloegr a'r Alban. Roedd yr etholaethau Senedd Ewropeaidd a ddefnyddid o dan y system honno yn llai na'r etholaethau cyfredol ac yn ethol un aelod yr un. Pan gafodd ei greu ym 1979 roedd Canolbarth a Gorllewin Cymru yn cynnwys etholaethau seneddol Brycheiniog a Maesyfed, Ceredigion, Caerfyrddin, Gŵyr, Llanelli, Penfro, Dwyrain Abertawe a Gorllewin Abertawe.

Ym 1984 cafodd etholaeth Castell-nedd ei ychwanegu at y sedd .

Ym 1994 newidiwyd y ffiniau yn sylweddol wrth i nifer yr etholaethau Ewropeaidd yng Nghymru gynyddu o 4 i 5. Er i'r etholaeth gadw'r un enw - roedd y ffiniau newydd yn dra wahanol gyda siroedd Dyfed, Powys ac etholaeth Meirionnydd Nant Conwy yn ffurfio rhan o'r etholaeth newydd.

Daeth y sedd yn rhan o Etholaeth Cymru Gyfan ym 1999.

Aelodau etholedig

Etholiad		Aelod	Plaid
	1979	Ann Clwyd	Llafur
	1984	David Morris	Llafur
	1989	Eluned Morgan	Llafur

Etholiadau

Canlyniad Etholiad 1979

Etholiad senedd Ewrop, 1979: Canolbarth a Gorllewin Cymru
Plaid		Ymgeisydd	Pleidleisiau	%	±%
	Llafur	Ann Clwyd	77,474	41.4
	Ceidwadwyr	David Lloyd	67,226	36.0
	Plaid Cymru	Hywel Moseley	22,730	12.2
	Rhyddfrydol	Clem Thomas	17,628	9.4
	Annibynnol	H. D. Windsor-Williams	1,826	1.0
Mwyafrif			10,248	5.4
Y nifer a bleidleisiodd				38.2

Canlyniad etholiad 1984

Etholiad senedd Ewrop, 1984: Canolbarth a Gorllewin Cymru
Plaid		Ymgeisydd	Pleidleisiau	%	±%
	Llafur	David Morris	89,362	41.6	+0.2
	Ceidwadwyr	David Lewis	52,910	24.7	-11.3
	Rhyddfrydol	D. G. B. Lloyd	35,168	16.4	+5.0
	Plaid Cymru	Phil Williams	32,880	15.3	+3.1
	Y Blaid Ecoleg	Marilyn Smith	4,266	2.0
Mwyafrif			36,452	16.9	+11.5
Y nifer a bleidleisiodd				40.2	+2.0
	Llafur yn cadw		Gogwydd

Canlyniad etholiad 1989

Etholiad senedd Ewrop, 1989: Canolbarth a Gorllewin Cymru
Plaid		Ymgeisydd	Pleidleisiau	%	±%
	Llafur	David Morris	105,670	46.9	+5.3
	Ceidwadwyr	Owen John Williams	53,758	23.9	-0.8
	Gwyrdd	B. I. McPake	29,852	13.2	+11.2
	Plaid Cymru	Phil Williams	26,063	11.6	-3.7
	Democratiaid Cymdeithasol a Rhyddfrydol	Geoffrey Sinclair	10,031	4.4	-12.0
Mwyafrif			51,912	23.0	+6.1
Y nifer a bleidleisiodd				41.2	+1.0
	Llafur yn cadw		Gogwydd

Canlyniad Etholiad 1994

Etholiad senedd Ewrop, 1994: Canolbarth a Gorllewin Cymru
Plaid		Ymgeisydd	Pleidleisiau	%	±%
	Llafur	Eluned Morgan	78,092	40.5	-6.4
	Plaid Cymru	Marc Phillips	48,858	25.4	+13.8
	Ceidwadwyr	Peter Bone	31,606	16.4	-7.5
	Dem Cymdeithasol	Juliana Hughes	23,719	12.3	+7.9
	Plaid Annibyniaeth y DU	David Rowlands	5,536	2.9
	Gwyrdd	Chris Busby	3,938	2.0	-11.2
	Deddf Naturiol	M. T. L. Griffith-John	988	0.5
Mwyafrif			29,234	15.1	-7.9
Y nifer a bleidleisiodd				48.0	+6.8
	Llafur yn cadw		Gogwydd