Caerfyrddin (etholaeth seneddol)
Etholaeth Sirol oedd Caerfyrddin a oedd yn dychwelyd un Aelod Seneddol i Dŷ'r Cyffredin Senedd y Deyrnas Unedig. Cafodd ei greu ar gyfer Etholiad cyffredinol 1918.
Roedd yr etholaeth yn cynnwys bron y cyfan o'r hen Sir Gaerfyrddin ac eithrio'r rhannau diwydiannol o'r sir o amgylch tref Llanelli.
Mae'r etholaeth yn nodedig am yr isetholiad a gynhaliwyd yno ym 1966, lle etholwyd Gwynfor Evans yn Aelod Seneddol cyntaf Plaid Cymru, ac am etholiad cyffredinol Chwefror 1974 pa bryd fethodd Evans gael ei ailethol o ddim ond 3 pleidlais.
Cafodd yr etholaeth ei ddileu ar gyfer Etholiad cyffredinol 1997.
Aelodau seneddolGolygu
Etholiad | Aelod | Plaid | |
---|---|---|---|
1918 | John Hinds | Rhyddfrydol (clymblaid) | |
1923 | Ellis Jones Ellis-Griffith | Rhyddfrydol | |
1924 | Alfred Mond | Rhyddfrydol | |
1926 | Ceidwadwyr | ||
1928 | William Nathaniel Jones | Rhyddfrydol | |
1929 | Daniel Hopkin | Llafur | |
1931 | Richard Thomas Evans | Rhyddfrydol | |
1935 | Daniel Hopkin | Llafur | |
1941 | Goronwy Moelwyn Hughes | Llafur | |
1945 | Rhys Hopkin Morris | Rhyddfrydol | |
1957 | Megan Lloyd George | Llafur | |
1966 | Gwynfor Evans | Plaid Cymru | |
1970 | Gwynoro Jones | Llafur | |
Hyd 1974 | Gwynfor Evans | Plaid Cymru | |
1979 | Dr Roger Thomas | Llafur | |
1987 | Alan Wynne Williams | Llafur |
Etholiad 1918Golygu
Etholiad cyffredinol 1918: John Hinds yn enill y sedd i'r Rhyddfrydwyr yn ddiwrthwynebiad.
Etholiadau yn y 1920auGolygu
Etholiad cyffredinol 1922: Etholaeth Caerfyrddin
Nifer y pleidleiswyr 36,213 | |||||
---|---|---|---|---|---|
Plaid | Ymgeisydd | Pleidleisiau | % | ±% | |
Rhyddfrydwr Cenedlaethol | John Hinds | 12,530 | 41.9 | ||
Ceidwadwyr | George William R. V. Coventry | 8,805 | 29.4 | ||
Plaid yr Amaethwyr (NFU) | Daniel Johns | 4,775 | 15.9 | ||
Rhyddfrydol | H. Llewelyn-Williams | 3,847 | 12.8 | ||
Mwyafrif | 3,725 | 12.5 | |||
Y nifer a bleidleisiodd | 29,957 | 76.9 |
Etholiad cyffredinol 1923: Etholaeth Caerfyrddin
Nifer y pleidleiswyr 36,779 | |||||
---|---|---|---|---|---|
Plaid | Ymgeisydd | Pleidleisiau | % | ±% | |
Rhyddfrydol | Syr Ellis Jones Ellis-Griffith | 12,988 | 45.1 | ||
Unoliaethwr | Syr Arthur Stephens | 8,677 | 30.1 | ||
Llafur | R Williams | 7,132 | 24.8 | ||
Mwyafrif | 4,311 | 15.0 | |||
Y nifer a bleidleisiodd | 28,797 | 78.3 |
Ymddiswyddodd Syr Ellis Jones Ellis-Griffith ym 1924 a chynhaliwyd isetholiad i ddewis ei olynydd:
Isetholiad Caerfyrddin 1924
Nifer y pleidleiswyr 36,604 | |||||
---|---|---|---|---|---|
Plaid | Ymgeisydd | Pleidleisiau | % | ±% | |
Rhyddfrydol | Syr Alfred Mond | 12,760 | 43.9 | ||
Llafur | Parch Edward Teilo Owen | 8,351 | 28.8 | ||
Ceidwadwyr | Syr Arthur Stephens | 7,896 | 27.3 | ||
Mwyafrif | 4,409 | 15.1 | |||
Y nifer a bleidleisiodd | 29,007 | 79.2 | |||
Rhyddfrydol yn cadw | Gogwydd |
Etholiad cyffredinol 1924: Etholaeth Caerfyrddin
Nifer y pleidleiswyr 37,155 | |||||
---|---|---|---|---|---|
Plaid | Ymgeisydd | Pleidleisiau | % | ±% | |
Rhyddfrydol | Syr Alfred Mond | 17281 | 68.5 | ||
Llafur | Parch Edward Teilo Owen | 7,953 | 31.5 | ||
Mwyafrif | 9,328 | 37.0 | |||
Y nifer a bleidleisiodd | 25,234 | 67.9 | |||
Rhyddfrydol yn cadw | Gogwydd |
Oherwydd anghydweld a pholisi David Lloyd George i genedlaetholi tir amaethyddol trodd Mond ei gôt gan ymuno a'r Blaid Geidwadol ym 1926.
Ym 1928 dyrchafwyd Mond i Dŷ'r Arglwyddi a chynhaliwyd isetholiad i ddewis olynydd iddo:
Isetholiad Caerfyrddin 1928
Nifer y pleidleiswyr 37,482 | |||||
---|---|---|---|---|---|
Plaid | Ymgeisydd | Pleidleisiau | % | ±% | |
Rhyddfrydol | William Nathaniel Jones | 10,201 | 35.5 | ||
Llafur | Daniel Hopkin | 10,154 | 35.4 | ||
Ceidwadwyr | Sir Courtenay Cecil Mansel | 8,361 | 29.1 | ||
Mwyafrif | 47 | 0.1 | |||
Y nifer a bleidleisiodd | 30,316 | 76.6 | |||
Rhyddfrydol yn cadw | Gogwydd |
Etholiad cyffredinol 1929: Etholaeth Caerfyrddin
Nifer y pleidleiswyr 46,110 | |||||
---|---|---|---|---|---|
Plaid | Ymgeisydd | Pleidleisiau | % | ±% | |
Llafur | Daniel Hopkin | 15,130 | 38.2 | ||
Rhyddfrydol | William Nathaniel Jones | 14,477 | 36.6 | ||
Ceidwadwyr | John Bonynge Coventry | 9,961 | 25.2 | ||
Mwyafrif | 653 | 1.6 | |||
Y nifer a bleidleisiodd | 39,568 | 85.8 | |||
Llafur yn disodli Rhyddfrydol | Gogwydd |
Etholiadau yn y 1930auGolygu
Etholiad cyffredinol 1931: Etholaeth Caerfyrddin
Nifer y pleidleiswyr 46,507 | |||||
---|---|---|---|---|---|
Plaid | Ymgeisydd | Pleidleisiau | % | ±% | |
Rhyddfrydol | Richard Thomas Evans | 15,532 | 39.6 | ||
Llafur | Daniel Hopkin | 14,318 | 36.4 | ||
Ceidwadwyr | D Davies-Evans | 9,434 | 24.0 | ||
Mwyafrif | 4,571 | 3.1 | |||
Y nifer a bleidleisiodd | 39,284 | 84.5 | |||
Rhyddfrydol yn disodli Llafur | Gogwydd |
Etholiad cyffredinol 1935: Etholaeth Caerfyrddin
Nifer y pleidleiswyr 48.217 | |||||
---|---|---|---|---|---|
Plaid | Ymgeisydd | Pleidleisiau | % | ±% | |
Llafur | Daniel Hopkin | 18,146 | 36.4 | ||
Rhyddfrydol | Richard Thomas Evans | 12,911 | 33.8 | ||
Ceidwadwyr | Edward Orlando Kellett | 7,177 | 18.8 | ||
Mwyafrif | 5,235 | 13.7 | |||
Y nifer a bleidleisiodd | 38,234 | 79.3 | |||
Llafur yn disodli Rhyddfrydol | Gogwydd |
Etholiadau yn y 1940auGolygu
Ym 1941 cafodd Hopkin ei benodi yn ynad cyflogedig yn Llundain gan sefyll i lawr o'r Senedd. O dan drefniadaeth rhwng y tair plaid fawr i beidio cystadlu isetholiadau yn erbyn ei gilydd yn ystod cyfnod yr Ail Ryfel Byd cafodd Goronwy Moelwyn Hughes ei ethol yn ddiwrthwynebiad ar ran y Blaid Lafur.
Etholiad cyffredinol 1945: Etholaeth Caerfyrddin
Nifer y pleidleiswyr 50,462 | |||||
---|---|---|---|---|---|
Plaid | Ymgeisydd | Pleidleisiau | % | ±% | |
Rhyddfrydol | Rhys Hopkin Morris | 19,783 | 51.7 | ||
Llafur | Goronwy Moelwyn Hughes | 18,504 | 48.3 | ||
Mwyafrif | 1,279 | 3.3 | |||
Y nifer a bleidleisiodd | 38,287 | 75.9 | |||
Rhyddfrydol yn disodli Llafur | Gogwydd |
Etholiadau yn y 1950auGolygu
Etholiad cyffredinol 1950: Etholaeth Caerfyrddin
Nifer y pleidleiswyr 58,444 | |||||
---|---|---|---|---|---|
Plaid | Ymgeisydd | Pleidleisiau | % | ±% | |
Rhyddfrydol | Rhys Hopkin Morris | 24,472 | 50.2 | ||
Llafur | Arwyn Lynn Ungoed-Thomas | 24,285 | 49.8 | ||
Mwyafrif | 187 | 0.4 | |||
Y nifer a bleidleisiodd | 48,759 | 83.4 | |||
Rhyddfrydol yn cadw | Gogwydd |
Etholiad cyffredinol 1951: Etholaeth Caerfyrddin
Nifer y pleidleiswyr 58,709 | |||||
---|---|---|---|---|---|
Plaid | Ymgeisydd | Pleidleisiau | % | ±% | |
Rhyddfrydol | Rhys Hopkin Morris | 25,632 | 50.5 | ||
Llafur | David Owen | 25,165 | 49.5 | ||
Mwyafrif | 467 | 0.92 | |||
Y nifer a bleidleisiodd | 50,795 | 86.5 | |||
Rhyddfrydol yn cadw | Gogwydd |
Etholiad cyffredinol 1955: Etholaeth Caerfyrddin
Nifer y pleidleiswyr 57,956 | |||||
---|---|---|---|---|---|
Plaid | Ymgeisydd | Pleidleisiau | % | ±% | |
Rhyddfrydol | Syr Rhys Hopkin Morris | 24,410 | 49.5 | ||
Llafur | Jack Evans | 21,077 | 42.7 | ||
Plaid Cymru | Jennie Eirian Davies | 3,835 | 7.8 | ||
Mwyafrif | 3,333 | 6.8 | |||
Y nifer a bleidleisiodd | 49,320 | 85.1 | |||
Rhyddfrydol yn cadw | Gogwydd |
Bu farw Syr Rhys Hopkin Morris ar 22 Tachwedd 1956 [1] a chynhaliwyd isetholiad ar 27 Chwefror 1957 i ganfod olynydd iddo:
Isetholiad caerfyrddin 1957
Nifer y pleidleiswyr 57,183 | |||||
---|---|---|---|---|---|
Plaid | Ymgeisydd | Pleidleisiau | % | ±% | |
Llafur | Y Fonesig Megan Lloyd George | 23,679 | 47.3 | ||
Rhyddfrydol | John Morgan Davies | 20,610 | 41.2 | ||
Plaid Cymru | Jennie Eirian Davies | 5,741 | 11.5 | ||
Mwyafrif | 3,069 | 6.1 | |||
Y nifer a bleidleisiodd | 43,762 | 87.5 | |||
Llafur yn disodli Rhyddfrydol | Gogwydd |
Etholiad cyffredinol 1959: Etholaeth Caerfyrddin
Nifer y pleidleiswyr 57,195 | |||||
---|---|---|---|---|---|
Plaid | Ymgeisydd | Pleidleisiau | % | ±% | |
Llafur | Y Fonesig Megan Lloyd George | 23,399 | 47.89 | ||
Rhyddfrydol | Alun Talfan Davies | 16,766 | 34.32 | ||
Ceidwadwyr | J B Evans | 6,147 | 12.58 | ||
Plaid Cymru | Hywel Heulyn Roberts | 2,545 | 5.21 | ||
Mwyafrif | 6,633 | 13.58 | |||
Y nifer a bleidleisiodd | 48,855 | 85.42 | |||
Llafur yn cadw | Gogwydd |
Etholiadau yn y 1960auGolygu
Etholiad Cyffredinol 1964: Caerfyrddin[2] Nifer y pleidleiswyr 55,786 | |||||
---|---|---|---|---|---|
Plaid | Ymgeisydd | Pleidleisiau | % | ±% | |
Llafur | Y Fonesig Megan Lloyd George | 21,424 | 45.5 | -2.4 | |
Rhyddfrydol | Alun Talfan Davies | 15,210 | 32.3 | -2.0 | |
Plaid Cymru | Gwynfor Evans | 5,495 | 11.7 | +6.4 | |
Ceidwadwyr | Mrs. HE Protheroe-Beynon | 4,996 | 10.6 | -2.0 | |
Mwyafrif | 6,214 | 13.2 | -0.4 | ||
Y nifer a bleidleisiodd | 47,122 | 84.4 | -0.9 | ||
Llafur yn cadw | Gogwydd |
Etholiad Cyffredinol 1966: Caerfyrddin[3] Nifer y pleidleiswyr 55,669 | |||||
---|---|---|---|---|---|
Plaid | Ymgeisydd | Pleidleisiau | % | ±% | |
Llafur | Megan Lloyd George | 21,221 | 46.2 | +0.7 | |
Rhyddfrydol | D Hywel Davies | 11,988 | 26.1 | -6.2 | |
Plaid Cymru | Gwynfor Evans | 7,416 | 16.1 | +4.5 | |
Ceidwadwyr | Simon J Day | 5,338 | 11.6 | +1.0 | |
Mwyafrif | 9,233 | 20.1 | +6.9 | ||
Y nifer a bleidleisiodd | 45,960 | 82.6 | -1.9 | ||
Llafur yn cadw | Gogwydd |
Isetholiad Caerfyrddin, 1966:Caerfyrddin
Nifer y pleidleiswyr 55,669 | |||||
---|---|---|---|---|---|
Plaid | Ymgeisydd | Pleidleisiau | % | ±% | |
Plaid Cymru | Gwynfor Evans | 16,179 | 39.0 | ||
Llafur | Gwilym Prys Davies | 13,743 | 33.1 | ||
Rhyddfrydol | D Hywel Davies | 8,650 | 20.8 | ||
Ceidwadwyr | Simon J Day | 2,934 | 7.1 | ||
Mwyafrif | 2,436 | 5.9 | |||
Y nifer a bleidleisiodd | |||||
Plaid Cymru yn disodli Llafur | Gogwydd |
Etholiadau yn y 1970auGolygu
Etholiad Cyffredinol 1970: Caerfyrddin[4] Nifer y pleidleiswyr 58,904 | |||||
---|---|---|---|---|---|
Plaid | Ymgeisydd | Pleidleisiau | % | ±% | |
Llafur | Gwynoro Jones | 18,719 | 38.0 | ||
Plaid Cymru | Gwynfor Evans | 14,812 | 30.1 | ||
Rhyddfrydol | Hywel Gruffydd E Thomas | 10,707 | 21.7 | ||
Ceidwadwyr | Lloyd Harvard Davies | 4,975 | 10.1 | ||
Mwyafrif | 3,907 | 7.9 | |||
Y nifer a bleidleisiodd | 49,214 | 83.5 | |||
Llafur yn disodli Plaid Cymru | Gogwydd |
Etholiad Gyffredinol Chwefror 1974: Caerfyrddin[5] Nifer y pleidleiswyr | |||||
---|---|---|---|---|---|
Plaid | Ymgeisydd | Pleidleisiau | % | ±% | |
Llafur | Gwynoro Jones | 17,165 | 34.3 | ||
Plaid Cymru | Gwynfor Evans | 17,162 | 34.3 | ||
Rhyddfrydol | D O Jones | 9,698 | 19.4 | ||
Ceidwadwyr | W J N Dunn | 6,037 | 12.1 | ||
Mwyafrif | 3 | 0.01% | |||
Y nifer a bleidleisiodd | 83.5 | ||||
Llafur yn cadw | Gogwydd |
Etholiad Cyffredinol, Hydref 1974: Caerfyrddin[6] Nifer y pleidleiswyr | |||||
---|---|---|---|---|---|
Plaid | Ymgeisydd | Pleidleisiau | % | ±% | |
Plaid Cymru | Gwynfor Evans | 23,325 | 45.1 | ||
Llafur | Gwynoro Jones | 19,685 | 38.1 | ||
Rhyddfrydol | DR Owen-Jones | 5,393 | 10.4 | ||
Ceidwadwyr | Robert Hayward | 2,962 | 5.7 | ||
British Candidate | E B Jones | 342 | 0.7 | ||
Mwyafrif | 3,640 | 7.0 | |||
Y nifer a bleidleisiodd | 51,704 | 85.6 | |||
Plaid Cymru yn disodli Llafur | Gogwydd |
Etholiad Cyffredinol, 1979: Caerfyrddin[7] Nifer y pleidleiswyr | |||||
---|---|---|---|---|---|
Plaid | Ymgeisydd | Pleidleisiau | % | ±% | |
Llafur | Dr Roger Thomas | 18,667 | 35.9 | ||
Plaid Cymru | Gwynfor Evans | 16,689 | 32.0 | ||
Ceidwadwyr | N M Thomas | 12,272 | 23.6 | ||
Rhyddfrydol | Richard Clement Charles Thomas | 4,186 | 8.0 | ||
Ffrynt Cenedlaethol | Charlie Grice | 149 | 0.3 | ||
New Britain Party | EJ Clarke | 126 | 0.2 | ||
Mwyafrif | 1,978 | 3.8 | |||
Y nifer a bleidleisiodd | 52,086 | 84.4 | |||
Llafur yn disodli Plaid Cymru | Gogwydd |
Etholiadau yn y 1980auGolygu
Etholiad Cyffredinol, 1983: Caerfyrddin[8] | |||||
---|---|---|---|---|---|
Plaid | Ymgeisydd | Pleidleisiau | % | ±% | |
Llafur | Dr Roger Thomas | 16,459 | 31.57% | ||
Ceidwadwyr | N M Thomas | 15,305 | 29.36% | ||
Plaid Cymru | Gwynfor Evans | 14,099 | 27.05% | ||
Cyngrhair Dem Cym - Rhyddfrydol | J Colin | 5,737 | 11.01% | ||
Plaid Ecoleg | B Kingzett | 374 | 0.72% | ||
BNP | Charlie Grice | 154 | 0.3% | ||
Mwyafrif | 1,154 | 2.21% | |||
Y nifer a bleidleisiodd | 52,126 | 82.13% | |||
Llafur yn cadw | Gogwydd |
Etholiad Cyffredinol, 1987: Caerfyrddin[9] | |||||
---|---|---|---|---|---|
Plaid | Ymgeisydd | Pleidleisiau | % | ±% | |
Llafur | Alan Wynne Williams | 19,128 | 35.37 | ||
Ceidwadwyr | Rod Richards | 14,811 | 27.39 | ||
Plaid Cymru | Hywel Teifi Edwards | 12,457 | 23.03 | ||
Cyngrhair Dem Cym - Rhyddfrydol | Gwynoro Jones | 7,203 | 13.32 | ||
Gwyrdd | G E Oubridge | 481 | 0.89 | ||
Mwyafrif | 4,317 | 7.98 | |||
Y nifer a bleidleisiodd | 54,080 | 82.88 | |||
Llafur yn cadw | Gogwydd |
Etholiadau yn y 1990auGolygu
Etholiad Cyffredinol 1992: Caerfyrddin[10] | |||||
---|---|---|---|---|---|
Plaid | Ymgeisydd | Pleidleisiau | % | ±% | |
Llafur | Alan Wynne Williams | 20,879 | 36.6 | +1.3 | |
Plaid Cymru | Rhodri Glyn Thomas | 17,957 | 31.5 | +8.5 | |
Ceidwadwyr | Stephen J. Cavenagh | 12,782 | 22.4 | −5.0 | |
Democratiaid Rhyddfrydol | Juliana M.J. Hughes | 5,353 | 9.4 | −3.9 | |
Mwyafrif | 2,922 | 5.1 | −2.9 | ||
Y nifer a bleidleisiodd | 56,971 | 82.7 | −0.1 | ||
Llafur yn cadw | Gogwydd | −3.6 |
Diddymwyd y sedd ar gyfer etholiad 1997 a'i olynu gan etholaethau Dwyrain Caerfyrddin a Dinefwr a Gorllewin Caerfyrddin a De Sir Benfro
Gweler hefydGolygu
CyfeiriadauGolygu
- ↑ Y Bywgraffiadur ar lein http://wbo.llgc.org.uk/cy/c4-MORR-HOP-1888.html adalwyd Chwef 16 2014
- ↑ "copi archif". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-03-03. Cyrchwyd 2014-02-17.
- ↑ "copi archif". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-03-03. Cyrchwyd 2014-02-17.
- ↑ "copi archif". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2011-08-11. Cyrchwyd 2014-02-17.
- ↑ "copi archif". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-03-03. Cyrchwyd 2014-02-17.
- ↑ "copi archif". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-08-28. Cyrchwyd 2014-02-17.
- ↑ "copi archif". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-03-03. Cyrchwyd 2014-02-17.
- ↑ "copi archif". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2010-01-17. Cyrchwyd 2014-02-17.
- ↑ "copi archif". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2012-03-05. Cyrchwyd 2014-02-17.
- ↑ "Politics Resources". Election 1992. Politics Resources. 9 April 1992. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2009-12-15. Cyrchwyd 16 Chwef 2014. Check date values in:
|accessdate=
(help)