Damcaniaeth gydgynllwyniol

Damcaniaeth yw damcaniaeth gydgynllwyniol sy'n honni bod cynllwyn neu gydgynllwyn cyfrinachol gan grŵp o bobl i ennill amcanion drwgdybus. Mae rhai damcaniaethau yn ceisio esbonio digwyddiad hanesyddol trwy gynllwyn cyfrinachol, a damcaniaethau eraill yn honni bod cynllwyn systemig gan grŵp sydd ag amcanion eang, yn aml i reoli gwlad, rhanbarth, neu hyd yn oed yr holl fyd. Yn aml mae damcaniaethau cydgynllwyniol yn ymylol ac eithafol ac yn destun sgeptigaeth, a dadleuol iawn yw'r dystiolaeth drostynt, ond weithiau mae ambell cydgynllwyn y gellir ei brofi yn dod i'r amlwg.

Mae'r theoriau yn aml yn gweld llaw y Wladwriaeth Ddofn y wlad yn rhan o'u cynllwynion, boed yn wir neu beidio.

Cydgynllwynion a brofwyd i fod yn wir

Mae nifer o gydgynllwynion hanesyddol a brofwyd i fod yn wir. Maent yn cynnwys sgandalau gwleidyddol, megis Watergate ac Iran-Contra, a phrosiectau cudd gan lywodraethau neu asiantaethau llywodraethol neu hyd yn oed sefydliadau a grwpiau eraill megis cwmnïau. Mae enghreifftiau eraill o gydgynllwynion gwir yn cynnwys arbrawf syffilis Tuskegee, Prosiect MKULTRA gan y CIA, a helynt dogfennau ffug wraniwm Niger.

Yn ôl yr academydd Katherine K. Young, "mae gan bob cydgynllwyn gwir o leiaf pedair arwedd nodweddiadol: grwpiau, nid unigolion ar ben eu hunain; amcanion anghyfreithlon neu sinistr, nid nodau bydd yn fuddiol i gymdeithas i gyd; gweithredoedd wedi eu trefnu a'u rheoli, nid cyfres o weithredoedd digymell ac ar hap; a chynllwynio cudd, nid trafodaeth gyhoeddus".

Rhestr damcaniaethau cydgynllwyniol

Trefn Byd Newydd

Damcaniaethau am lywodraeth fyd dotalitaraidd neu grwpiau sy'n ceisio rheoli'r byd.

• Cynhadledd Bilderberg
• Council on Foreign Relations
• Seiri Rhyddion
• Y Goleuedigion (Illuminati)
• Protocolau Henaduriaid Seion - cyhoeddiad
• Hofrenyddion duon
• Bohemian Grove

Damcaniaethau baner ffug

Gweithredoedd cudd gan lywodraethau, yn aml yn erbyn sifiliaid neu dargedau milwrol eu hunain, sydd yna'n honni taw eraill, er enghraifft terfysgwyr, sy'n gyfrifol.

• RMS Lusitania
• Tân y Reichstag
• Trychineb Lockerbie
• Ffrwydrad Dinas Oklahoma
• TWA Flight 800
• Ffrwydradau fflatiau yn Rwsia
• Ymosodiadau 11 Medi 2001
• Ffrwydradau trenau Madrid 11 Mawrth 2004
• Ffrwydradau Llundain 7 Gorffennaf 2005

Bradlofruddiaethau, marwolaethau, a marwolaethau wedi'u ffugio

• Bradlofruddiaeth John F. Kennedy
• Marwolaeth honedig Paul McCartney
• Bradlofruddiaeth Martin Luther King
• Bradlofruddiaeth Robert F. Kennedy
• Marwolaeth Elvis Presley (a honnir bod wedi'i ffugio)
• Marwolaeth y Pab Ioan Pawl I
• Bradlofruddiaeth Yitzhak Rabin
• Marwolaeth Diana, Tywysoges Cymru
• Marwolaeth y Dr David Kelly
• Marwolaeth Osama bin Laden

Gwrthrychau hedegog anhysbys (UFO)

Damcaniaethau sy'n honni bod llywodraethau yn cuddio tystiolaeth o fywyd y tu hwnt i'r Ddaear.

• Digwyddiad Roswell
• Dynion mewn Du
• Ardal 51
• Digwyddiad y Berwyn

Arall

• Apollo 11
• Tarddiad AIDS
• Masnachu cyffuriau gan y CIA
• Gwarchae Waco
• Crefydd a dinasyddiaeth Barack Obama
• Honiadau y wnaeth llywodraeth yr Unol Daleithiau gadael milwyr ar goll a charcharorion rhyfel yn Indo-Tsieina wedi diwedd Rhyfel Fietnam
• Rhagwybodaeth gan lywodraeth yr Unol Daleithiau o'r ymosodiad ar Pearl Harbor
• Rhagwybodaeth gan lywodraeth yr Unol Daleithiau o ymosodiadau 11 Medi 2001
• Protocolau Henaduriaid Seion twyllgyhoeddiad gwrth-semitig yn 'profi' bod yr Iddewon am reoli'r byd

Damcaniaethwyr cydgynllwyniol

• David Icke
• Lyndon LaRouche
• Jim Marrs
• David Shayler