Drudwen (gyffredin)
| Drudwen Sturnus vulgaris
| |
|---|---|
| Statws cadwraeth | |
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Animalia |
| Ffylwm: | Chordata |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Passeriformes |
| Teulu: | Sturnidae |
| Genws: | Sturnus[*] |
| Rhywogaeth: | Sturnus vulgaris |
| Enw deuenwol | |
| Sturnus vulgaris ,
,
| |
| |
| Dosbarthiad y rhywogaeth | |
.jpg)
Aderyn a rhywogaeth o adar yw Drudwen (gyffredin) neu weithiau Aderyn yr eira (sy'n enw benywaidd; enw lluosog: drudwy) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol Sturnus vulgaris; yr enw Saesneg arno yw Common starling. Mae'n perthyn i deulu'r drudwy (Lladin: Sturnidae) sydd yn urdd y Passeriformes.[1]
Dyma aderyn sydd i'w gael yng Nghymru a gwledydd eraill Prydain. Mae'r ddrudwen yn gyffredin yn Ewrop a gorllewin Asia, ac mae hefyd wedi ei chyflwyno i lawer o wledydd a chyfandiroedd eraill, er enghraifft Gogledd America, Awstralia a De Affrica. Yn y gaeaf, mae'n symud tua'r de neu tua'r gorllewin.
Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn S. vulgaris, sef enw'r rhywogaeth.[2] Mae'r rhywogaeth hon i'w chanfod yn Asia, Ewrop ac Affrica.
Drudwennod yn Clwydo
golyguYmddengys ei bod yn arferiad gan ddrudwennod ymgasglu yn eu cannoedd neu hyd yn oed filoedd i glwydo. Mae Gwarchodfa Natur Conwy wedi bod yn gyrchfan boblogaidd ganddynt. Gwelwyd sawl tystiolaeth ohonynt yn ymgasglu dan Bier Aberystwyth yn ystod y blynyddoedd diwethaf. Yng ngwanwyn 2018 gwelwyd miloedd o ddrudwennod yn clwydo dan Bier Bae Colwyn hefyd. Mae contractwyr yn y broses o glirio'r pier o'r safle oherwydd bod Cyngor Bwrdeistref Conwy yn bryderus ynglŷn â'i gyflwr. O fewn ychydig fisoedd bydd y lloches yma'n diflannu. Tynnwyd y lluniau ar nos Sul, Chwefror 25, 2018 tua 1730.
|
Dyma'r clwydfannau a oedd yn bodoli ddechrau'r 20g:
Yn un o rifynnau cyntaf y Journal of Animal Ecology (Rhif 8, 1933)[3] cyhoeddodd B.J. Marples ganlyniadau arolwg adaryddol cynnar (a'r unig un o'i fath hyd heddiw mae'n debyg) o glwydfannau drudwennod ym Mhrydain o'r enw The Winter Starling Roosts of Great Britain 1932-33. Dyma ganlyniadau gwreiddiol yr arolwg parthed Cymru - gellir eu cymharu a'r sefyllfa bresennol. Sylwch nad oedd clwydfan anferth a dramatic drudwennod pier Aberystwyth yn bod yr adeg honno, a chredai Marples iddo lwyddo i gofnodi y rhan fwyaf o glwydfannau Prydain.
| Sir (BJM) | Safle (BJM) | Safle (Cymraeg) |
|---|
| p,n | EE | OO | EO | OE | Total |
|---|---|---|---|---|---|
| Stable | 147 | 5 | 53 | 48 | 253 |
| Long-lived | 21 | 4 | 3 | 5 | 33 |
| All primordial | 168 | 9 | 56 | 53 | 286 |
Sir (BJM) Anglesey Brecon Cardigan Carmarthen Carmarthen Carnarvon Carnarvon Carnarvon Flint Glamorgan Glamorgan Glamorgan Glamorgan Glamorgan Merioneth Monmouth Montgomery Pembroke Pembroke Pembroke Pembroke Radnor Gladestrey Safle (BJM) Maelog Lake Llangorse Lake Cardigan Carmarthen Whiteland Aberdaron Afon Wen Great Orme Prestatyn Oxwich Swansea St Fagans Barry Island Rhymny Viaduct Aberdovey Tredegar Estate Newport Llanymynech Upton Bottoms Kingsbridge Fishguard Skokholm Llanfair Safle (Cymraeg) Llyn Maelog Llyn Syfaddan Aberteifi Caerfyrddin Hendy-gwyn Aberdaron Afon Wen Pen y Gogarth Prestatyn Abertawe Sain Ffagan Ynys y Barri Pont Cario Dwr Rhymeri (?) Aberdyfi YstâdTredegyr, Casnewydd Llanymynech Abergwaun Sgogwm Llythynwg
Teulu
golyguMae'r ddrudwen (gyffredin) yn perthyn i deulu'r Adar Drudwy (Lladin: Sturnidae). Dyma rai o aelodau eraill y teulu:
Rhestr Wicidata:
| rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
|---|---|---|
| Drudwen Hildebrandt | Lamprotornis hildebrandti |  |
| Drudwen Micronesia | Aplonis opaca |  |
| Drudwen amethyst | Cinnyricinclus leucogaster | _male.jpg) |
| Drudwen ddisglair | Aplonis metallica |  |
| Drudwen loyw Burchell | Lamprotornis australis | _at_Kruger_National_Park.jpg) |
| Drudwen loyw Meves | Lamprotornis mevesii |  |
| Drudwen loyw glustlas fawr | Lamprotornis chalybaeus | ,_Kruger_National_Park,_South_Africa_(14988496302).jpg) |
| Drudwen loyw wych | Lamprotornis superbus |  |
| Drudwen lwyd | Lamprotornis unicolor | .jpg) |
| Drudwen y Philipinau | Aplonis panayensis |  |
| Maina Mynydd Apo | Goodfellowia miranda | |
| Maina wynebfelyn | Mino dumontii |  |
Perthynas â'r Cymry
golyguYn haf 1923 wrth iddo ymyrryd yn ddamweiniol â chladdfa Rufeinig ar ei dir ar fferm Magna Castra ger Henffordd, daeth y perchen o hyd i nifer o esgyrn deifiedig mewn dwy wrn neu biser 6 modfedd o uwchder. Adnabuwyd yr esgyrn gan Dr. P.R. Lowe fel rhai y ddrudwen. Beth oedd arwyddocad yr adar hyn tybed i bobl y cyfnod?[4]
Enwau Rhanbarthol, tafodieithol neu hynafol
golyguDrudws, Drudwy, Aderyn Diarth, Drudan, Trwdws Dyrnod yr Eira, Trwdan Dridw, Drudwst, Driddus, Aderyn Du’r Eira
Gweler hefyd
golyguCyfeiriadau
golygu- ↑ [https://web.archive.org/web/20040610130433/http://www.cymdeithasedwardllwyd.org.uk/ Archifwyd 2004-06-10 yn y Peiriant Wayback Gwefan Cymdeithas Edward Llwyd]; adalwyd 30 Medi 2016.
- ↑ Gwefan Avibase; adalwyd 3 Hydref 2016.
- ↑ Marples, B.J. (1933): Journal of Animal Ecology (Rhif 8, 1933
- ↑ H. A. GILBERT. British Birds 1924
Safonwyd yr enw Drudwen gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.