Gwyn Thomas (bardd)
bardd Cymreig
Bardd Cymraeg ac ysgolhaig oedd Gwyn Thomas (2 Medi 1936 – 13 Ebrill 2016).[1] Am flynyddoedd lawer bu'n athro yn yr Adran Gymraeg, Prifysgol Cymru, Bangor ac yn ddiweddarach yn bennaeth yr adran honno. Bu'n Fardd Cenedlaethol Cymru rhwng 2006 a 2008. Mae ei ddefnydd o ymadroddion Cymraeg llafar toredig, ansicr a Seisnigedig yn nodweddiadol o'i waith.
| Gwyn Thomas | |
|---|---|
| Ganwyd | 2 Medi 1936  Tanygrisiau |
| Bu farw | 13 Ebrill 2016 |
| Dinasyddiaeth | y Deyrnas Unedig |
| Alma mater | |
| Galwedigaeth | bardd |
| Swydd | Bardd Cenedlaethol Cymru |
| Cyflogwr | |
| Gwobr/au | Cymrawd Cymdeithas Ddysgedig Cymru |
- Mae'r erthygl hon yn trafod y bardd Cymraeg ac ysgolhaig. Os am ddarllen am y llenor Eingl-gymreig Gwyn Thomas pwyswch yma.
Cyhoeddwyd ei hunangofiant Bywyd Bach gan Wasg Gwynedd yn 2006.
Bywyd cynnar ac addysg
golyguGaned ef yn Nhanygrisiau a chafodd ei fagu ym Mlaenau Ffestiniog. Fe'i addysgwyd yn Ysgol Sir Ffestiniog, Prifysgol Cymru, Bangor a Coleg yr Iesu, Rhydychen.[2]
Gweithiau
golyguYsgolheictod
golygu- Y Bardd Cwsg a'i Gefndir (1971). Astudiaeth o waith Ellis Wynne.
- Yr Aelwyd Hon (1970). Gwaith y Cynfeirdd.
- Y Traddodiad Barddol (Gwasg Prifysgol Cymru, 1976)
- Gruffydd ab yr Ynad Coch (1982). Barddoniaeth Gruffudd ab Yr Ynad Coch, un o'r pennaf o Feirdd y Tywysogion.
- Ymarfer Ysgrifennu (1977)
- Presenting Saunders Lewis (1973) - cyd-olygydd
- Detholiad o'i Gerddi gan Zbigniew Herbert, cyfieithwyd gan Gwyn Thomas, J Elwyn Jones, Nesta Wyn Jones. 'Cyfres Barddoniaeth Pwyllgor Cyfieithiadau'r Academi Gymreig - Cyfrol V' 1985
- Diwéddgan (1969), cyfieithiad o Fin de Partie gan Samuel Beckett yn y gyfres Y Ddrama yn Ewrop; roedd hefyd yn olygydd y gyfres
- diweddariad o Pedair Cainc y Mabinogi (1984)
- Ellis Wynne, Writers of Wales (Gwasg Prifysgol Cymru, 1984)
- Tales from the Mabiniogion (1984) - cyfieithiad o rai o'r Mabinogion ar y cyd â Kevin Crossley-Holland
- Llên y Llenor: Alun Llywelyn-Williams (Gwasg Pantycelyn, 1988)
- Duwiau'r Celtiaid, Llyfrau Llafar Gwlad (Gwasg Carreg Gwalch, 1992)
- Gair am Air - Ystyriaethau am Faterion Llenyddol (Gwasg Prifysgol Cymru, 2000)
- Dafydd ap Gwilym: Y Gŵr sydd yn ei Gerddi (Canolfan Uwchefrydiau Cymreig a Cheltaidd Prifysgol Cymru, 2003)
Barddoniaeth
golygu- Chwerwder yn y Ffynhonnau (1962)
- Y Weledigaeth Haearn (1965)
- Ysgyrion Gwaed (1967)
- Enw'r Gair (1972)
- Y Pethau Diwethaf a Phethau Eraill (Gwasg Gee, 1975)
- Cadwynau yn y Meddwl (Gwasg Gee, 1976) – cerdd ar gyfer y teledu
- Croesi Traeth (Gwasg Gee, 1978)
- Symud y Lliwiau (1981)
- Wmgawa (Gwasg Gee, 1984)
- Gwelaf Afon (Gwasg Gee, 1990)
- Anifeiliaid y Maes Hefyd, gyda Ted Breeze Jones (Gwasg Dwyfor, 1993) – ffotograffau a cherddi
- Am Ryw Hyd (Gwasg Gee, 1996)
- Darllen y Meini (Gwasg Gee, 1998)
- Pasio Heibio, gol. Tegwyn Jones (Gwasg Carreg Gwalch, 1998) – detholiad
- Gweddnewidio: Detholiad o Gerddi 1962-1986 (Gwasg Gee, 2003) – detholiad
- Yli, gyda Ted Breeze Jones (Gwasg Dwyfor, 1993) – ffotograffau a cherddi
- Apocalups Yfory (Cyhoeddiadau Barddas, 2005)
- Teyrnas y Tywyllwch (Cyhoeddiadau Barddas, 2007)
- Murmuron Tragwyddoldeb a Chwningod Tjioclet (Cyhoeddiadau Barddas, 2010)
- Profiadau Inter Galactig (Cyhoeddiadau Barddas, 2013)
- Hen Englynion: Diweddariadau (Cyhoeddiadau Barddas, 2015)
Dramâu
golygu- Lliw'r Delyn (1969)
- Amser Dyn (Gwasg Gee, 1972)
Ysgrifau
golygu- Sawl Math o Gath (Gwasg Carreg Gwalch, 2002)
- Llyfr Gwyn (Cyhoeddiadau Barddas, 2015), ISBN 9781906396862
- Gair yn ei Le (Y Lolfa, 2012) – gyda ffotograffau gan Geraint Thomas
Hunangofiant
golygu- Bywyd Bach, Cyfres y Cewri 30 (Caernarfon: Gwasg Gwynedd, 2006)
Astudiaethau
golygu- Alan Llwyd, Llên y Llenor: Gwyn Thomas (Caernarfon: Gwasg Pantycelyn, 1984)
Cyfeiriadau
golygu- ↑ Gwyn Thomas wedi marw , Golwg360, 14 Ebrill 2016.
- ↑ Y Fasnach Lyfrau Ar-lein - Yr Athro’n Fardd Cenedlaethol. Cyngor Llyfrau Cymru (13 Gorffennaf 2006). Adalwyd ar 14 Ebrill 2016.
