Is-etholiad Caerfyrddin, 1966
Cynhaliwyd Is-etholiad Caerfyrddin 1966 yng Nghaerfyrddin ar 14 Gorffennaf 1966.
| Enghraifft o'r canlynol | is-etholiad Seneddol y Deyrnas Unedig  |
|---|---|
| Dyddiad | 14 Gorffennaf 1966 |
| Gwladwriaeth | y Deyrnas Unedig |
Roedd Megan Lloyd George wedi bod yn aelod seneddol dros Etholaeth Caerfyrddin ers 1957 a hi enillodd y sedd ar 31 Mawrth 1966. Fodd bynnag, ni chymerodd unrhyw ran yn yr etholiad hwnnw am ei bod yn dioddef o'r cancr a bu farw ar yr 14 Mai 1966.
Doedd dim yng nghanlyniadau yr Etholiad cyffredinol yn awgrymu beth oedd i ddod. Enillodd y Blaid Lafur 32 o'r 36 sedd yng Nghymru.
Erbyn diwedd Ebrill sylweddolwyd pa mor sâl oedd Megan Lloyd George ac aeth Plaid Cymru ati yn drefnus ac yn sensitif i baratoi at is-etholiad. Dan gyfarwyddyd Cyril Jones (Cynrychiolydd) ac Islwyn Ffowc Elis (Swyddog y Wasg) aethpwyd ati i lunio cynlluniau manwl ar gyfer yr is-etholiad.
Yn yr is-etholiad hwn llwyddodd Plaid Cymru i ennill ei sedd seneddol gyntaf erioed. Gellir dadlau i'r fuddugoliaeth yma gael dylanwad ar y pleidleisio yn yr Alban flwyddyn yn ddiweddarach pan etholwyd Winnie Ewing yn Is-etholiad Hamilton ar ran Plaid Genedlaethol yr Alban.
| Is-etholiad Caerfyrddin, 1966 | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Plaid | Ymgeisydd | Pleidleisiau | % | ±% | |
| Plaid Cymru | Gwynfor Evans | 16,179 | 39.0 | +22 (approx.) | |
| Llafur | Gwilym Prys Davies | 13,743 | 33.1 | -12 (approx.) | |
| Rhyddfrydol | Hywel Davies | 8,615 | 20.8 | -5 (approx.) | |
| Ceidwadwyr | Simon Day | 2,934 | 7.1 | -4.5 | |
| Mwyafrif | 2,436 | 5.87 | |||
| Y nifer a bleidleisiodd | 41,506 | ||||
| Plaid Cymru yn disodli Llafur | Gogwydd | 12 | |||