Wicipedia

John Thomas, Barwn Thomas Cwmgiedd

Llywydd Adran Mainc y Frenhines

Barnwr yw Roger John Laugharne Thomas, Barwn Thomas o Gwmgïedd, neu, Y Gwir Anrhydeddus Arglwydd Thomas o Gwmgïedd Kt, PC (ganwyd Caerfyrddin, 22 Hydref 1947). Gwasanaethodd fel Arglwydd Brif Ustus Cymru a Lloegr rhwng 2013 a 2017.[1] Bu hefyd yn gyfrifol am gadeirio Comisiwn Cyfiawnder yng Nghymru.

John Thomas, Barwn Thomas Cwmgiedd
Yr Arglwydd Thomas o Gwmgïedd, 2013
Ganwyd22 Hydref 1947 Edit this on Wikidata
Cymru Edit this on Wikidata
Dinasyddiaethy Deyrnas Unedig, Cymru Edit this on Wikidata
Alma mater
Galwedigaethgwleidydd, barnwr, bargyfreithiwr Edit this on Wikidata
Swyddaelod o Dŷ'r Arglwyddi, aelod o Gyfrin Gyngor y Deyrnas Unedig Edit this on Wikidata
Gwobr/auMarchog Faglor, Cymrawd Cymdeithas Ddysgedig Cymru Edit this on Wikidata
Portread swyddogol Arglwydd Thomas o Gwmgïedd, 2018

Bywyd ac addysg gynnar

golygu

Ganwyd Thomas ym 1947 i Roger Edward Laugharne Thomas a'i wraig Dinah Agnes Thomas, o Gwmgïedd ger Ystalyfera.[2] Dyma'r pentref lle ffilmiwyd ffilm bropaganda fer, The Silent Village am gyflafan Lidice gan y Natsiaid, yn ystod yr Ail Ryfel Byd.

Addysgwyd Thomas yn Ysgol Rugby, Lloegr [2] ac yna Trinity Hall, Prifysgol Caergrawnt, lle graddiodd yn B.A. yn y Gyfraith ym 1966.[2] Fe'i hetholwyd yn Gymrawd Neuadd y Drindod yn 2004. Aeth ymlaen i Brifysgol Chicago lle enillodd radd J.D. ac roedd yn Gymrawd y Gymanwlad.[2]

Roedd Thomas yn athro cynorthwyol yng Ngholeg Mayo, Ajmer, India, rhwng 1965-66.[2]

Gyrfa gyfreithiol

golygu

Galwyd Thomas i'r Bar ym 1969 (Gray's Inn). Fe'i etholwyd yn Feinciwr ym 1992. Dechreuodd ymarfer ym 1972, daeth yn Gwnsler y Frenhines ym 1984 a phenodwyd ef yn Gofiadur ym 1987.[1] Bu'n ymarfer fel aelod o'r siambrau masnachol yn 4 Essex Court yn y Deml, a symudodd i 1994 i Lincoln's Inn Fields ac ers hynny fe'i gelwir yn Siambrau Essex Court.

Yn 1992 fe'i penodwyd gan yr Adran Masnach a Diwydiant fel Arolygydd ar faterion Mirror Group Newspapers plc (pan oedd yn eiddo i Robert Maxwell) a'i IPO.[2]

Ar 11 Ionawr 1996, fe’i penodwyd yn farnwr Uchel Lys,[3] yn derbyn y farchog arferol,[4] ac fe’i neilltuwyd i Adran Mainc y Frenhines, gan wasanaethu ar y Llys Masnachol nes iddo gael ei benodi i’r Llys Apêl. O 1998-2001 roedd yn Farnwr Llywyddol Cylchdaith Cymru a Chaer. Ar 14 Gorffennaf 2003, daeth Thomas yn Arglwydd Ustus Apêl [5] a rhoddodd yr apwyntiad arferol i'r Cyfrin Gyngor yn ddiweddarach y flwyddyn honno. Gwasanaethodd fel Uwch Farnwr Llywyddol rhwng 2003 a 2006, a Llywydd Rhwydwaith Cynghorau Ewropeaidd y Farnwriaeth rhwng 2008 a 2010, ar ôl cymryd rhan yn ei sefydlu yn 2003-2004.[1]

Ym mis Hydref 2008, penodwyd Thomas yn Is-lywydd Adran Mainc y Frenhines ac yn Ddirprwy Bennaeth Cyfiawnder Troseddol.[6] Ar 3 Hydref 2011, olynodd Syr Anthony May fel Llywydd Adran Mainc y Frenhines.

Ar 1 Hydref 2013, penodwyd Thomas i olynu’r Arglwydd Farnwr yn Arglwydd Brif Ustus Cymru a Lloegr.[7] Ar 26 Medi 2013, cyhoeddwyd y byddai Thomas yn dod yn gymar oes ar ôl cymryd ei swydd fel Arglwydd Brif Ustus.[8] Cafodd ei greu yn Gyfoed Bywyd ar 4 Hydref 2013, gan gymryd y teitl Barwn Thomas o Cwmgiedd, o Cwmgiedd yn Sir Powys.[9] Yn dilyn ei gyflwyno, fel aelod gweithredol o'r farnwriaeth cafodd ei ddiarddel ar unwaith rhag eistedd yn Nhŷ'r Arglwyddi o dan adran 137 (3) o Ddeddf Diwygio Cyfansoddiadol 2005.

Ym mis Hydref 2016 roedd Thomas yn un o'r tri barnwr a ffurfiodd lys adrannol yr Uchel Lys mewn achos yn ymwneud â defnyddio'r uchelfraint frenhinol ar gyfer cyhoeddi hysbysiad yn unol ag Erthygl 50 o'r Cytuniad ar yr Undeb Ewropeaidd (Cytundeb Lisbon) (R (Miller) v Ysgrifennydd Gwladol dros Ymadael â'r Undeb Ewropeaidd). Roedd ei rôl yn y dyfarniad hwn yn golygu iddo ymddangos mewn clawr blaen gwaradwyddus o'r Daily Mail ("Enemies of the People").

Ymddeolodd fel yr Arglwydd Brif Ustus ym mis Hydref 2017 ac olynwyd ef gan Ian Burnett, Barwn Burnett o Maldon.[10]

 
Arfbais y Barwn Cwmgïedd

Cysylltiadau eraill

golygu

Mae Thomas yn un o Aelodau Sefydlu Sefydliad y Gyfraith Ewropeaidd (European Law Institute), sefydliad dielw sy'n cynnal ymchwil, yn gwneud argymhellion ac yn darparu arweiniad ymarferol ym maes datblygiad cyfreithiol Ewropeaidd. Mae'n aelod o'i Bwyllgor Gweithredol.

Dychwelodd i Siambrau Essex Court ym mis Tachwedd 2017 ac ymunodd â'r Cyflafareddwyr yn 24 Lincoln's Inn Fields. Roedd yn un o sylfaenwyr Cymdeithas Cyflafareddu Sicrwydd ac Yswiriant AIDA ym 1991 ac ef yw ei Llywydd. Fe'i benodwyd yn Gadeirydd y Pwyllgor Cyfraith Marchnadoedd Ariannol ym mis Tachwedd 2017.

Daeth ei waharddiad rhag eistedd yn Nhŷ’r Arglwyddi i ben ar ei ymddeoliad fel Arglwydd Brif Ustus, mae’n aelod o Is-bwyllgor Materion Ariannol yr UE a chadeiriodd y Pwyllgor Biliau Lefel Ganol yn 2018.

Mae'n Gymrawd Anrhydeddus Neuadd y Drindod, Caergrawnt ac yn Gymrawd Prifysgolion Caerdydd, Aberystwyth, Abertawe a Bangor ac yn Ddoethur Cyfraith er Anrhydedd ym Mhrifysgolion De Cymru, Gorllewin Lloegr, Cymru a Phrifysgol Metropolitan Caerdydd. Mae'n Gymrawd Cymdeithas Ddysgedig Cymru.

Mae wedi bod yn Ganghellor Prifysgol Aberystwyth ers mis Ionawr 2018.[11] gan olynu Syr Emyr Jones Parry.

Comisiwn Cyfiawnder Cymru

golygu

Fe'i penodwyd gan Lywodraeth Cymru ym mis Medi 2017 i gadeirio Comisiwn Cyfiawnder yng Nghymru.[12] Penodwyd y Comisiynwyr eraill ym mis Tachwedd 2017. Mae gan y Comisiwn gylch gorchwyl eang.[13][14][15] Ar 27 Hydref 2017 bu iddo hefyd roi darlith o’r enw ‘Gorffennol a Dyfodol y Gyfraith yng Nghymru’ yn y Tŷ Coch, Adeilad y Pierhead, Bae Caerdydd.[16] Sefydlwyd Cyngor Cyfraith Cymru sef un o argymhellion Comisiswn Thomas yn 2019. Cadarnhawyd penodiad Arglwydd Lloyd-Jones gan Jeremy Miles AS, Cwnsler Cyffredinnol Cymru ym mis Hydref 2021.[17]

Bywyd personol

golygu

Yn 1973, priododd ag Elizabeth Ann Buchanan, merch S. J. Buchanan o Ohio, UDA. Mae ganddyn nhw un mab ac un ferch.[2]

Mae'n rhestru ei ddiddordebau yn Who's Who fel garddwriaeth, cerdded a theithio.[2]

Cyfeiriadau

golygu
  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 "Lord Chief Justice of England and Wales – The Rt Hon Lord Thomas". Judiciary of England and Wales. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 14 December 2012.
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 "Rt Hon Sir (Roger) John Laugharne Thomas, of Cwmgiedd.". Who's Who. A & C Black. 2013.
  3. ↑ "The London Gazette". The London Gazette. 17 Ionawr 1996. t. 747. Cyrchwyd 8 Tachwedd 2019.
  4. ↑ "The London Gazette". The London Gazette (54407): 7221. 24 Mai 1996. https://www.thegazette.co.uk/London/issue/54407/page/7221.
  5. ↑ The London Gazette 18 Gorffennaf 2003 Rhif:57004 Tudalen:8986
  6. ↑ Rozenberg, Joshua (12 October 2012). "A Who's Hughes of the number twos". The Telegraph.
  7. ↑ The London Gazette 6 Hydref 2011 Rhif: 59931 Tudalen: 19091
  8. ↑ "Peerage for the new Lord Chief Justice of England and Wales". Gov.uk. 26 September 2013. Cyrchwyd 1 October 2013.
  9. ↑ The London Gazette 7 Hydref 2013 Rhif: 60649 Tudalen: 19679
  10. ↑ "Appointment of new Lord Chief Justice of England and Wales". 14 July 2017. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2017-10-02. Cyrchwyd 14 July 2017.
  11. ↑ https://www.aber.ac.uk/cy/news/archive/2017/05/title-200762-cy.html
  12. ↑ https://llyw.cymru/comisiwn-ar-gyfiawnder-yng-nghymru/gwir-anrhydeddus-arglwydd-thomas-cwmgiedd
  13. ↑ https://www.europeanlawinstitute.eu/about-the-eli/bodies/executive-committee/
  14. ↑ "copi archif". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2019-02-26. Cyrchwyd 2019-11-07.
  15. ↑ "copi archif". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2019-10-20. Cyrchwyd 2019-11-07.
  16. ↑ https://www.cardiff.ac.uk/cy/news/view/1324746-the-past-and-future-of-the-law-in-wales
  17. ↑ "Penodi'r Arglwydd Lloyd-Jones yn Llywydd Cyngor Cyfraith Cymru". Llywodraeth Cymru. 8 Hydref 2021.
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=John_Thomas,_Barwn_Thomas_Cwmgiedd&oldid=12284183"