Llaeth sgim
Gwneir llaeth sgim[1], pan fydd yr holl hufen yn cael ei dynnu laeth cyflawn.[2] Mae'n tueddu i gynnwys tua 0.1% o fraster.[3] Mae llaeth sgim yn boblogaidd iawn wrth hyrwyddo bywyd a bwyta'n iach er mwyn torri lawr ar borthiant o fraster. Ceir y cofnod cynharaf o'r gair Cymraeg "llaeth sgim" neu "llaeth ysgum" o 1851.[4] Mae llaeth hanner sgim yn dilyn yr un broses creu â llaeth sgim ond yn cadw mwy o'r braster.
Math | llaeth, processed liquid milk, cynnyrch llaeth |
---|---|
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia |
Cefndir
golyguYn hanesyddol, defnyddiwyd llaeth sgim ar gyfer pesgi moch, ac fe'i argymhellwyd fel "nid yn unig yr ychwanegiad gorau un ar gyfer tyfu moch, ond mae o werth bron yn gyfartal at ddibenion tewhau" gan ei fod yn "darparu protein cyflawn" ac yn gwneud y porthiant yn "fwy blasus" ".[5]
Manteision Deiet
golyguMae lladmeryddion dros yfed a choginio gyda llaeth sgim yn nodi ei fanteision wrth gynnig fitaminau hanfodol i fywyd iach ond hefyd llai o fraster nag a geir mewn llaeth cyflawn. Tra bod lefelau carbohydradau, protein a fitamin D yn ddigon tebyg ar draws llaeth cyflawn, hanner sgim a sgim, roedd llai o galoriau, braster a saturated fats mewn llaeth sgim. Tra bod hyn yn newyddion da i berson sydd am golli pwysau, efallai nad yw cystal i faban neu blentyn ar ei brifiant. Ceid llai o Omega-3 mewn llaeth sgim. Mae addasrwydd iechyd llaeth felly'n ddibynnol i raddau ar ddeiet cyflawn, oedran ac anghenion gweithgaredd plentyn neu berson.[6]
Terminoleg
golyguCeir gwahanol ffyrdd o adnabod y gwahanol fathau o laeth gan liwiau a ddefnyddir ar caead poteli ac ar y labeli.
Y Deyrnas Unedig Yn y Deyrnas Unedig, yn draddodiadol mae llaeth yn cael ei farchnata a'i labelu fel a ganlyn:
- Llaeth llawn (tua 3.5–4% braster) - mae poteli litr sy'n cael eu marchnata mewn pecynnu glas i'w cael yn aml mewn siopau.
- Llaeth hanner sgim (tua 1.8% braster) - Mae poteli litr plastig yn cael eu marchnata mewn pecynnu gwyrdd.
- Llaeth sgim (tua 0.1% braster) - Mae poteli litr plastig yn cael eu marchnata mewn pecynnu coch.
- Llaeth Ynysoedd y Môr Urdd (tua 5–5.5% o fraster)
Cyn yr 1980au, roedd llaeth yn cael ei ddanfon ar stepen y drws gan Ddyn Llaeth yn oriau mân y bore mewn poteli peint gwydr gyda'r caead ffoil wedi'i argraffu â lliw yn nodi'r cynnwys braster llaeth. Roedd gan laeth gyfan ffoil arian plaen, roedd gan laeth hanner sgim ffoil arian gyda streipiau coch a ffoil arian llaeth sgim gyda phatrwm gwiriwr glas.[3]
Yn ogystal, mae rhai archfarchnadoedd yn y DU bellach yn marchnata llaeth fel:
Yr Unol Daleithiau Yn yr Unol Daleithiau, mae llaeth yn cael ei farchnata'n bennaf gan gynnwys braster ac ar gael yn yr amrywiaethau hyn:
- Mae llaeth cyfan yn 3.5% braster
- 2% Llaeth braster is
- 1% Llaeth braster isel
- 0% Llaeth heb fraster (a elwir hefyd yn laeth sgim neu laeth heb fraster)
Mae cynhyrchwyr llaeth yr Unol Daleithiau hefyd yn defnyddio system cod lliw i nodi mathau o laeth, fel arfer gyda'r cap potel neu'r acenion lliw ar y pecynnu. Mae llaeth cyfan bron yn gyffredinol yn cael ei ddynodi gan goch, tra bod 2% yn aml yn las brenhinol lliw. Mae 1% a lliwiau sgim yn amrywio yn ôl rhanbarth neu laeth, gyda lliwiau cyffredin ar gyfer y llinellau hyn yn borffor, gwyrdd, melyn, pinc neu las golau.
Cynhyrchu
golyguHeddiw, mae'r rhan fwyaf o laeth sgim yn cael ei greu trwy nyddu llaeth cyflawn mewn allgyrchydd fel bod y defnynnau braster yn gwahanu.[7]
Mae'r llaeth yn cael ei werthu fel llaeth sgim neu ei brosesu i gynhyrchion eraill, gan gynnwys bwyd anifeiliaid, llaeth enwyn neu gaws braster isel fel cawsiau Iseldireg fel Kanterkaas a Leidsekaas ("Caws dinas Leyden"). Gellir hefyd cynhyrchu caws colfran cartref o laeth sgim. Mae un rysáit yn dangos sut gellir gwneud hyn gyda 3 litr o laeth sgim.[8]
Gweler hefyd
golyguDolenni allanol
golygu- Cyfryngau perthnasol Milk ar Gomin Wicimedia
- Fideo, 'Whole vs. Skim: Which Milk Is Better For You?'
- Fideo, 'How to Skim the Cream Off Your Milk!'
- Gwefan 'Hwb Cymru' ar gyfer coginio gan gynnwys gyda llaeth sgim Archifwyd 2021-11-22 yn y Peiriant Wayback
- Rysáit caws colfran cartref gyda llaeth sgim
Cyfeiriadau
golygu- ↑ https://cy.wiktionary.org/wiki/llaeth_sgim
- ↑ "CFR – Code of Federal Regulations Title 21". accessdata.fda.gov. USA: Federal Drugs Administration.
- ↑ 3.0 3.1 Ward, Andrew (23 May 2017). No Milk Today - The vanishing world of the milkman (arg. 1st). London: Robinson. ISBN 1472138902.
- ↑ https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?llaeth_sgim
- ↑ Oliver, A. W.; Potter, E. L. (November 1930). "Fattening Pigs for Market". Agricultural Experiment Station Bulletin (269): 14. http://ir.library.oregonstate.edu/xmlui/bitstream/handle/1957/14694/StationBulletin269.pdf?sequence=1. Adalwyd 21 November 2012.
- ↑ https://www.healthline.com/nutrition/whole-vs-skim-milk
- ↑ "How Is Skim Milk Made?". Kitchn (yn Saesneg). Cyrchwyd 2021-02-16.
- ↑ https://cy.delachieve.com/y-gwrthwyneb-deiet-o-gynnyrch-llaeth-rysait-ar-gyfer-caws-cartref-o-laeth-sgim/