Mererid Hopwood
Darlithydd a bardd o Gymraes yw Mererid Hopwood (ganwyd 1964). Hi oedd y ferch gyntaf erioed i ennill Cadair yr Eisteddfod Genedlaethol, a gwnaeth hynny yn Eisteddfod Genedlaethol Cymru Dinbych 2001.[1] Mae'n brifardd dwbl ac yn brif lenor ac mae galw mawr amdani i ddarlithio a chynnal gweithdai barddoni.
| Mererid Hopwood | |
|---|---|
.jpg) | |
| Ganwyd | Chwefror 1964  Caerdydd |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Alma mater | |
| Galwedigaeth | bardd, cyflwynydd teledu, ysgrifennwr, darlithydd |
| Gwobr/au | Cymrawd Cymdeithas Ddysgedig Cymru |
Bywyd cynnar ac addysg golygu
Fe'i ganwyd a magwyd yng Nghaerdydd ond roedd ei theulu yn hannu o Sir Benfro. Mynychodd ysgolion Bryntaf a Llanhari. Graddiodd mewn Almaeneg a Sbaeneg yng Ngholeg Prifysgol Cymru, Aberystwyth ac aeth ymlaen i gwblhau doethuriaeth yng Ngholeg y Brifysgol, Llundain.[2]
Gyrfa golygu
Cychwynnodd ddarlithio yn adrannau'r Gymraeg ac Ieithoedd Modern ym Mhrifysgol Abertawe. Bu'n bennaeth ar swyddfa gorllewin Cymru Cyngor y Celfyddydau cyn ymadael i weithio fel awdur a darlithydd ar ei liwt ei hun. Bu hefyd yn Athro Ieithoedd a'r Cwricwlwm Cymreig ym Mhrifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant. Roedd yn Fardd Plant Cymru yn 2005.
Yn Hydref 2020 cafodd ei phenodi'n Athro’r Gymraeg ac Astudiaethau Celtaidd ym Mhrifysgol Aberystwyth gan ddechrau yn y swydd ar ddechrau mis Ionawr 2021.[3]
Ym Mehefin 2023 cyhoeddwyd mai Hopwood fydd Archdderwydd Gorsedd y Beirdd am y cyfnod 2024-2027.[4]
Bywyd personol golygu
Mae'n byw yn Llangynnwr, Sir Gaerfyrddin gyda'i gŵr Martin ac mae ganddynt tri plentyn - Hanna, Miriam a Llewelyn.
Llyfryddiaeth golygu
Barddoniaeth golygu
- Nes Draw (2015)
Rhyddiaith golygu
- O Ran (Gwasg Gomer, 2008)
Llyfrau oedolion golygu
- (gol. gyda David Basker a Rhys W. Williams) Sarah Kirsch, Contemporary German Writers Series (Gwasg Prifysgol Cymru, 1997)
- (gol.) Cerddi Sir Benfro (Gwasg Gomer, 2002)
- Singing in Chains: Listening to Welsh Verse (Gwasg Gomer, 2005)
- (gydag eraill) Hon: Ynys y Galon: Delweddau o Ynys Gwales yng Ngwaith Iwan Bala (Gwasg Gomer, 2007)
- (gol. gyda Tudur Dylan Jones) Nadolig Llawen (Cyhoeddiadau Barddas, 2007)
- (gyda Damian Walford Davies) Beddau'r Beirdd (Gwasg Gomer, 2014)
- (gyda Karen Owen) Glaniad - Cerddi Dwy wrth Groesi Paith Patagonia (Gwasg Carreg Gwalch, 2015)
Llyfrau plant golygu
- (gyda Ceri Wyn Jones, Tudur Dylan Jones, Sonia Edwards ac Elinor Wyn Reynolds) Byd Llawn Hud (Gwasg Gomer, 2004)
- (gyda Tudur Dylan Jones, Gwion Hallam, Caryl Parry Jones, Mei Mac a Ceri Wyn Jones) Caneuon y Coridorau (Gwasg Carreg Gwalch, 2005)
- Plentyn (Dref Wen, Gorffennaf 2005)
- O'r Môr i Ben y Mynydd (Gwasg Gomer, 2006)
- Y Tandem Hud (Gwasg Gwynedd, 2006)
- (gol.) Cerddi'r Gof (Dref Wen, 2006)
- Ar Bwys... (Gwasg Gomer, 2007)
- Gwersylla (Y Lolfa, 2010)
- Y Sw (Y Lolfa, 2010)
- Trysor Mam-gu (Gwasg Gomer, 2010)
- Cynghanedd i Blant (Cyhoeddiadau Barddas, 2010)
- Straeon o'r Mabinogi (Gwasg Gomer, 2012)
- (gydag Ann-Marie Gealy) Bric, Bloc a Bwced (Cyhoeddiadau y Drindod Dewi Sant, 2012)
- (gyda Tudur Dylan Jones) Beibl Odl y Plant (Cyhoeddiadau'r Gair, 2013)
- Dosbarth Miss Prydderch a'r Carped Hud (Gwasg Gomer, 2017)
- Dosbarth Miss Prydderch a Silff y Sarff (Gwasg Gomer, 2017)
- Dosbarth Miss Prydderch a Lleidr y Lleisiau (Gwasg Gomer, 2017)
- Dosbarth Miss Prydderch a'r Eisteddfod Genedlaethol (Gwasg Gomer, 2018)
- Holl Hanes Cymru: Llyfr Hopcyn ap Tomos (Canolfan Peniarth, 2017)
- Nest (Canolfan Peniarth, 2017)
- Dosbarth Miss Prydderch a'r Dreigiau (Gwasg Gomer, 2018)
- Dosbarth Miss Prydderch a Dewin y Dŵr (Gwasg Gomer, 2019)
- (gyda Tudur Dylan Jones) Aled Acen Grom (Canolfan Peniarth, 2018)
- (gyda Tudur Dylan Jones) Alys Atalnod (Canolfan Peniarth, 2018)
- (gyda Tudur Dylan Jones) Arwel Atalnod Llawn (Canolfan Peniarth, 2018)
- (gyda Tudur Dylan Jones) Catrin Collnod (Canolfan Peniarth, 2018)
- (gyda Tudur Dylan Jones) Dan a Dyfan Dyfynnod (Canolfan Peniarth, 2018)
- (gyda Tudur Dylan Jones) Elen Ebychnod (Canolfan Peniarth, 2018)
- (gyda Tudur Dylan Jones) Gafin Gofynnod (Canolfan Peniarth, 2018)
- (gyda Tudur Dylan Jones) Bai ar Gam? (Canolfan Peniarth, 2019)
- (gyda Tudur Dylan Jones) Paul Robeson (Canolfan Peniarth, 2019)
- (gyda Tudur Dylan Jones) Pleidiol Wyf i'm Gwlad (Canolfan Peniarth, 2019)
- (gyda Tudur Dylan Jones) Archwilio'r Amgylchedd yn y Dref: Cyfres 1 (Canolfan Peniarth, 2019)
- Anifeiliaid y Dref
- Bwyd o Bedwar Ban Byd
- Croesi'r Ffordd
- Hamdden yr Haf
- Lliwiau
- Rwy'n Clywed â'm Clust Fach i...
- Rwy'n Gweld â'm Llygad Fach i ...
- Teithio
- (gyda Tudur Dylan Jones) Archwilio'r Amgylchedd yn y Dref: Cyfres 2 (Canolfan Peniarth, 2019)
- Bwrw Glaw
- Darllen y Dref
- Deffro Roco
- Dyddiaduron Betsan
- Gofal Gofal
- Maes Awyr
- Trip i'r Farchnad
- Ar Gof: Y Lloer a'r Sêr (Atebol, 2020)
Gwobrau ac anrhydeddau golygu
Gweler hefyd golygu
- Y Sbectol Hud, soned gan Mererid Hopwood
Cyfeiriadau golygu
- ↑ Merch yn ennill Y Gadair am y tro cyntaf , BBC Cymru Fyw, 10 Awst 2001. Cyrchwyd ar 22 Gorffennaf 2018.
- ↑ Mererid yn cipio'r Goron , BBC Cymru, 4 Awst 2003. Cyrchwyd ar 22 Gorffennaf 2018.
- ↑ Prifardd yn cael ei phenodi’n Athro’r Gymraeg ac Astudiaethau Celtaidd Prifysgol Aberystwyth. Prifysgol Aberystwyth (13 Hydref 2020).
- ↑ Ethol y Prifardd a'r Prif Lenor Mererid Hopwood yn Archdderwydd. Eisteddfod.