Coron yr Eisteddfod Genedlaethol

Mae Coron yr Eisteddfod Genedlaethol yn un o ddwy brif wobr yr Eisteddfod Genedlaethol am farddoniaeth. Y Gadair yw'r llall. Mae'r seremoni wobrwyo yn digwydd ar ddydd Llun yr Eisteddfod gyda'r Orsedd yn bresennol ar y llwyfan. Dyfernir y goron am bryddest (cerdd hir) neu ddilyniant o gerddi yn y mesurau rhydd neu'r wers rydd.

Data cyffredinol
Enghraifft o'r canlynol	gwobr
Rhan o	Eisteddfod Genedlaethol Cymru
Gwladwriaeth	y Deyrnas Unedig

Rhestr enillwyr

Blwyddyn	Eisteddfod	Buddugwr	Ffugenw	Testun
1861	Aberdâr
1862	Caernarfon
1863	Abertawe
1864	Llandudno
1865	Aberystwyth
1866	Caer
1867	Caerfyrddin
1868	Rhuthun
1869	Treffynnon	Richard Mawddwy Jones
1872	Tremadog
1873	Yr Wyddgrug
1874	Bangor
1875	Pwllheli
1876	Wrecsam
1877	Caernarfon
1878	Penbedw
1879	Penbedw
1880	Caernarfon	Ellis Roberts (Elis Wyn o Wyrfai)		Buddugoliaeth y Groes
1881	Merthyr Tudful	Watkin Hezekiah Williams (Watcyn Wyn)		Bywyd
1882	Dinbych	Dafydd Rees Williams		Y Cadfridog Garfield
1883	Caerdydd	Anna Walter Thomas (Morfydd Eryri)		Llandaf
1884	Lerpwl	John Cadvan Davies (Cadfan)		Madog ab Owain Gwynedd
1885	Aberdâr	Griffith Tecwyn Parry		Hywel Dda
1886	Caernarfon	John Cadvan Davies (Cadfan)		Cystenyn Fawr
1887	Llundain	John Cadvan Davies (Cadfan)		John Penry
1888	Wrecsam	Howell Elvet Lewis (Elfed)		Gruffydd ap Cynan
1889	Aberhonddu	Howell Elvet Lewis (Elfed)		Llewelyn ein Llyw Olaf
1890	Bangor	John John Roberts (Iolo Caernarfon)		Ardderchog Lu'r Merthyri
1891	Abertawe	David Adams (Hawen)		Oliver Cromwell
1892	Y Rhyl	John John Roberts (Iolo Caernarfon)		Dewi Sant
1893	Pontypridd	Ben Davies		Cymru Fydd
1894	Caernarfon	Ben Davies		Arglwydd Tennyson
1895	Llanelli	Lewis William Lewis (Llew Llwyfo)		Ioan y Disgybl Annwyl
1896	Llandudno	atal y wobr		Llewelyn Fawr
1897	Casnewydd	Thomas Davies (Mafonwy)		Arthur y Ford Gron
1898	Blaenau Ffestiniog	Richard Roberts (Gwylfa)	"Aprite"	Charles o'r Bala
1899	Caerdydd	Richard Roberts (Gwylfa)		Y Diddanydd Arall
1900	Lerpwl	John Thomas Job		Williams Pantycelyn
1901	Merthyr Tudful	John Jenkins (Gwili)		Tywysog Tangnefedd
1902	Bangor	Robert Roberts (Silyn)		Trystan ac Esyllt
1903	Llanelli	John Evan Davies (Rhuddwawr)		Y Ficer Pritchard
1904	Y Rhyl	Richard Machno Humphreys		Tom Ellis
1905	Aberpennar	Thomas Davies (Mafonwy)		Ann Griffiths
1906	Caernarfon	Emyr Davies		Branwen ferch Llyr
1907	Abertawe	John Dyfnallt Owen		Y Greal Sanctaidd
1908	Llangollen	Emyr Davies		Owain Glyndwr
1909	Llundain	W. J. Gruffydd		Yr Arglwydd Rhys
1910	Bae Colwyn	William Crwys Williams (Crwys)		Ednyfed Fychan
1911	Caerfyrddin	William Crwys Williams (Crwys)		Gwerin Cymru
1912	Wrecsam	T. H. Parry-Williams		Gerallt Gymro
1913	Y Fenni	William Evans (Wil Ifan)		Ieuan Gwynedd
1914	Dim Eisteddfod (Rhyfel)
1915	Bangor	T. H. Parry-Williams		Y Ddinas
1916	Aberystwyth	Atal y wobr
1917	Penbedw	William Evans (Wil Ifan)		Pwyll Pendefig Dyfed
1918	Castell Nedd	D. Emrys Lewis		Mynachlog Nedd
1919	Corwen	William Crwys Williams (Crwys)		Morgan Llwyd o Wynedd
1920	Y Barri	James Evans		Trannoeth y Drin
1921	Caernarfon	Albert Evans-Jones (Cynan)		Mab y Bwthyn
1922	Rhydaman	Robert Beynon		Y Tannau Coll
1923	Yr Wyddgrug	Albert Evans-Jones (Cynan)		Yr Ynys Unig
1924	Pontypŵl	Edward Prosser Rhys		Atgof
1925	Pwllheli	William Evans (Wil Ifan)		Bro fy Mebyd
1926	Abertawe	David Emrys James (Dewi Emrys)		Casgliad o Farddoniaeth Wreiddiol
1927	Caergybi	Caradog Prichard		Y Briodas
1928	Treorci	Caradog Prichard		Penyd
1929	Lerpwl	Caradog Prichard		Y Gan ni Chanwyd
1930	Llanelli	William Jones (Gwilym Myrddin)		Ben Bowen
1931	Bangor	Albert Evans-Jones (Cynan)		Y Dyrfa
1932	Aberafan	Thomas Eurig Davies		A Ddioddewfws a Orfu
1933	Wrecsam	Simon B. Jones		Rowd yr Horn
1934	Castell Nedd	Thomas Eurig Davies		Y Gorwel
1935	Caernarfon	Gwilym R. Jones		Ynys Enlli
1936	Abergwaun	David Jones		Yr Anialwch
1937	Machynlleth	J. M. Edwards		Y Pentref
1938	Caerdydd	Edgar H. Thomas		Peniel
1939	Dinbych	Atal y wobr		Terfysgoedd Daear
1940	Eisteddfod ar yr Awyr	Atal y wobr
1941	Hen Golwyn	J. M. Edwards		Periannau
1942	Aberteifi	Herman Jones		Ebargofiant
1943	Bangor	Dafydd Owen		Rhosydd Moab
1944	Llandybïe	J. M. Edwards		Yr Aradr
1945	Rhosllannerchrugog	Griffith John Roberts		Coed Celyddon
1946	Aberpennar	Rhydwen Williams		Yr Arloeswr
1947	Bae Colwyn	Griffith John Roberts		Glyn y Groes
1948	Penybont ar Ogwr	Euros Bowen		O'r Dwyrain
1949	Dolgellau	John Tudor Jones (John Eilian)		Meirionydd
1950	Caerffili	Euros Bowen		Difodiant
1951	Llanrwst	T. Glynne Davies		Adfeilon
1952	Aberystwyth	Atal y wobr		Y Creadur
1953	Y Rhyl	Dilys Cadwaladr		Y Llen
1954	Ystradgynlais	E. Llwyd Williams		Y Bannau
1955	Pwllheli	W. J. Gruffydd (Elerydd)		Ffenestri
1956	Aberdâr	atal y wobr
1957	Llangefni	Dyfnallt Morgan		Rhwng Dau
1958	Glyn Ebwy	Llewelyn Jones		Cymod
1959	Caernarfon	Tom Huws		Cadwynau
1960	Caerdydd	W. J. Gruffydd (Elerydd)		Unigedd
1961	Rhosllannerchrugog	L. Haydn Lewis		Ffoadur
1962	Llanelli	D. Emlyn Lewis		Y Cwmwl
1963	Llandudno	Tom Parri Jones		Y Bont
1964	Abertawe	Rhydwen Williams		Ffynhonnau
1965	Y Drenewydd	Tom Parri Jones		Y Gwybed
1966	Aberafan	Dafydd Jones (Isfoel)		Y Clawdd
1967	Y Bala	Eluned Phillips		Corlannau
1968	Y Barri	Haydn Lewis		Meini
1969	Y Fflint	Dafydd Rowlands		I Gwestiynau fy Mab
1970	Rhydaman	Bryan Martin Davies		Darluniau ar Gynfas
1971	Bangor	Bryan Martin Davies	"Lleufer"	Dilyniant o ddeuddeg o gerddi rhydd
1972	Sir Benfro	Dafydd Rowlands	"Matholwch"	Dadeni
1973	Rhuthun	Alan Llwyd		Y Dref
1974	Caerfyrddin	William R. P. George		Tân
1975	Bro Dwyfor	Elwyn Roberts	"Gwion"	Pridd
1976	Aberteifi	Alan Llwyd		Troeon Bywyd
1977	Wrecsam (Bwras)	Donald Evans	"Traeth Gwyn"	Hil
1978	Caerdydd	Siôn Eirian	"Aman Bach"	Cerdd hir yn portreadu llencyndod
1979	Caernarfon	Meirion Evans		Dilyniant o Gerddi Serch neu Siom
1980	Dyffryn Lliw Tregwyr	Donald Evans	"Grug"	Lleisiau
1981	Maldywn (Machynlleth)	Sion Aled	"Gwrtheyrn"	Wynebau
1982	Abertawe	Eirwyn George		Dilyniant o Gerddi
1983	Môn (Llangefni)	Eluned Phillips		Clymau
1984	Llanbedr Pont Steffan	John Roderick Rees		Llygaid
1985	Y Rhyl	John Roderick Rees	"Patmos"	Glannau
1986	Abergwaun	T. James Jones (Jim Parc Nest)		Llwch
1987	Porthmadog	John Griffith Jones		Casgliad o Gerdd
1988	Casnewydd	T. James Jones		Ffin
1989	Llanrwst	Selwyn Iolen		Arwyr
1990	Rhymni	Iwan Llwyd		Gwreichion
1991	Yr Wyddgrug	Einir Jones		Pelydrau
1992	Aberystwyth	Cyril Jones		Cyfrannu
1993	Llanelwedd	Eirwyn George		Llynnoedd
1994	Castell Nedd	Gerwyn Williams	"Ti-Fi"	Dolenni
1995	Abergele	Aled Gwyn		Melodïau
1996	Bro Dinefwr (Fairfach)	David John Pritchard	"Lada"	Olwynion
1997	Meirion (Y Bala)	Cen Williams	"Ffarwel Haf"	Branwen
1998	Bro Ogwr (Pencoed)	Emyr Lewis	"Ba"	Rhyddid
1999	Môn (Llanbedrgoch)	Ifor ap Glyn	"Rhywun"	Golau yn y Gwyll
2000	Llanelli	Dylan Iorwerth	"CTMRh"	Tywod
2001	Dinbych	Penri Roberts	"Mair"	Muriau
2002	Tyddewi	Aled Jones Williams	"Albert Bored Venison"	Awelon
2003	Maldwyn (Meifod)	Mererid Hopwood	"Llasar"	Gwreiddau
2004	Casnewydd	Jason Walford Davies	"Brynach"	Egni
2005	Eryri (Y Faenol)	Christine James	"Pwyntil"	Llinellau Lliw
2006	Abertawe	Eigra Lewis Roberts	"Gwyfyn"	Fflam
2007	Sir y Fflint (Yr Wyddgrug)	Tudur Dylan Jones	Gwyn	"copaon"
2008	Caerdydd (Pontcanna)	Hywel Meilyr Griffiths	"Y Tynnwr Lluniau"	Stryd Pleser
2009	Meirion (Y Bala)	Ceri Wyn Jones	"Moelwyn"	Yn y Gwaed
2010	Blaenau Gwent (Glyn Ebwy)	Glenys Mair Glyn Roberts	"Barcud Fyth"	Newid
2011	Wrecsam (Y Bers)	Geraint Lloyd Owen	"O'r Tir Du"	Gwythiennau
2012	Bro Morgannwg (Y Barri)	Gwyneth Lewis	"Y Frân"	Ynys
2013	Sir Ddinbych	Ifor ap Glyn	"Rhywun Arall"	Terfysg
2014	Sir Gaerfyrddin (Llanelli)	Guto Dafydd	"Golygfa 10"	Tyfu
2015	Maldwyn (Meifod)	Manon Rhys	"Jac"	Breuddwyd
2016	Sir Fynwy a'r Cyffiniau (Y Fenni)	Elinor Gwynn	"Carreg Lefn"	Llwybrau
2017	Môn (Bodedern)	Gwion Hallam	"elwyn/annie/janet/jiws"	Trwy Ddrych
2018	Caerdydd (Bae Caerdydd)	Catrin Dafydd	"Yma"	Olion
2019	Sir Conwy (Llanrwst)	Guto Dafydd	"Saer Nef"	Cilfachau
2021	AmGen	Dyfan Lewis	"Mop"	Ar Wahân
2022	Ceredigion (Tregaron)	Esyllt Maelor	"Samiwel"	Gwres

Gweler hefyd

• Cadair yr Eisteddfod Genedlaethol

Dolenni allanol

• "Enillwyr y Goron", Gwefan yr Eisteddfod Genedlaethol