Powdr coco

Powdr coco (hefyd powdr cocao) yw'r rhan o gneuen goco heb ei fenyn. Gwneir powdr coco trwy leihau’r menyn (braster) trwy ddefnyddio gweisg hydrolig a thoddyddion bwyd arbennig, sydd fel arfer yn alcalïau, i gyflawni gwead powdrog.

Powdr coco

Enghraifft o'r canlynol	cynhwysyn bwyd
Math	bwyd, bwyd powdr
Lliw/iau	brown
Deunydd	cocoa bean, chocolate liquor
Cynnyrch	Cacao
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Pwdr coco Proses Iseldireg (chwith) a Coco naturiol

Un o'r defnyddiau'r powdr yw fel addurn yn crwst wyneb pwdin fel tiramisu o'r Eidal

Hanes

Y cemegydd o’r Iseldiroedd, Coenraad Johannes van Houten, oedd y cyntaf mewn cyfres o ddyfeiswyr, a lwyddodd i foderneiddio cynhyrchu siocled. Dechreuodd y broses ar gyfer gwneud siocled solet ar ddechrau'r 20g. Roedd gwelliannau technolegol yn bosibl nid yn unig 'powdr coco', ond hefyd ymddangosiad siocled tywyll mewn tabledi a siocled llaeth. Mae pob un ohonynt yn siocledi lle roedd y prosesau mecanyddol a chemegol yn caniatáu rheoli'r cynnwys braster. Arweiniodd powdr coco at goco ar unwaith.

Ceir y cyfeiriad cyntaf yn y Gymraeg i coco neu cocao yn 1800. ac o "cnau coco" o 1736 yn 'Almanaciau' John Rhydderch.

Ymhelaethu

Gwneir powdr coco gan ddefnyddio llawer o'r ffa coco. Unwaith y bydd llawer, nid yw maint cyfartalog y grawn yn fwy na thair milimetr. Mae'r lot yn cael hydoddiant alcalïaidd sy'n hydoddi'r braster coco ar dymheredd cymharol isel. Mae cwestiwn tymheredd yn bwysig oherwydd cyn y 19g gwnaed y gweithrediad hwn o wahanu brasterau gyda siocled poeth. Priodweddau ffisiocemegol powdr coco yw ei weithgaredd dŵr (aW) sy'n amrywio o 0.1-0.35, y pH sy'n dibynnu ar gynnwys coco ond sydd rhwng 5 a 6.5 yn gyffredin, canran y lleithder sydd o 1-1,8% a yn olaf, tymheredd cadwraeth y silff sydd rhwng 30-39°C.

Priodweddau'r Prosesu

Nid yw'n hawdd toddi powdr coco mewn dŵr neu laeth. Weithiau mae'r powdr coco hwn yn gymysg ag olewau llysiau er mwyn gwella ei hydoddedd mewn llaeth neu ddŵr. Mae powdr coco fel arfer yn cynnwys rhai symiau o gaffein a theobromine yn ei fàs powdrog. Mae dau fath o broses wrth gynhyrchu powdr coco:

• Proses Broma - Mae'r broses broma, fel y'i gelwir (o theobroma) yn nodweddiadol ac yn cynhyrchu blas mwy chwerw ac asidig, yn gyffredinol o pH isel a golau mewn lliw. Mae'r cynnyrch a gafwyd o ansawdd da ac fe'i defnyddir yn anad dim mewn ryseitiau lle mae'n gymysg â sodiwm deucarbonad, alcali. Mae defnyddio sylweddau alcalïaidd yn gwneud i'r gymysgedd dyfu wrth goginio. Mae ryseitiau sydd â llawer o fraster neu siwgr fel "Brownies" yn elwa mwy o ddefnyddio coco naturiol, gan fod y blas a geir yn ddwysach. Dyma'r broses a ddefnyddir gan gwmni "Nestlé".

• Proses Iseldiraidd - Yn y broses o'r Iseldiroedd ychwanegir coco at doddydd alcalïaidd, fel y'i dyfeisiwyd yn wreiddiol gan van Houten. Datblygwyd ei ddyfais gan y cwmni o'r Iseldiroedd sy'n cynhyrchu siocled brand "Droste". Yn gyffredinol, mae gan y math hwn o siocled lai o asidedd, mae'n dywyllach ac mae ganddo flas mwynach. Defnyddir y coco a geir trwy'r "broses Iseldireg" i wneud y ddiod siocled poeth. Y rheswm yw ei fod yn fath o goco sy'n cymysgu'n dda iawn â hylifau, ond mae'r broses hon yn dinistrio'r rhan fwyaf o'r fflafonoidau (Gwrthocsidyddion) sy'n bodoli mewn coco yn naturiol.

Defnyddiau

Defnyddir powdr coco yn aml yn y diwydiant siocled fel cam canolradd ar gyfer gwneud jamiau siocled, taeniadau (Nocilla, Nutella, suropau siocled, ac ati). Y fersiwn fwyaf poblogaidd o bosibl yw gwneud diodydd sy'n aml yn gymysg â llaeth (ysgytlaeth) gyda'r bwriad o gyflasu siocled llaeth. Mewn melysion fe'i defnyddir fel elfen addurnol mewn pwdinau fel tiramisu, yn ogystal ag mewn diodydd fel caffè mocha, cappuccino, ac ati.

Dolenni allanol

• Fideo, 'Dutch Process Cocoa Powder vs. Natural Cocoa Powder- Kitchen Conundrums with Thomas Joseph'
• Fideo, 'Understanding COCOA POWDER: Labels, Cookbooks, Comparisons | Dutched vs. Natural and More'
• Hamel, PJ (10 Ionawr 2014). "The A-B-C's of cocoa". Flourish. King Arthur Flour. Cyrchwyd 30 Mai 2015.