Y Bont-faen
Tref farchnad ym mwrdeistref sirol Bro Morgannwg yw'r Bont-faen (weithiau Y Bont faen a Bont-faen yn ogystal heb y cysylltnod; Saesneg: Cowbridge). Enwyd y Bont-faen ar ôl yr hen bont ar Afon Ddawan, sy'n llifo trwy'r dref.
 | |
| Math | tref farchnad  |
|---|---|
| Gefeilldref/i | Klison |
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Bro Morgannwg |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 51.4605°N 3.448°W |
| Cod OS | SS995745 |
| Cod post | CF71 |
| Gwleidyddiaeth | |
| AC/au | Jane Hutt (Llafur) |
| AS/au | Alun Cairns (Ceidwadwr) |
 | |
- Erthygl am y dref ym Mro Morgannwg yw hon. Am y pentref ym Mhowys, gweler Y Bont-faen, Powys. Gweler hefyd Pont-faen (Powys), Pontfaen (Sir Benfro).
Ar un adeg bu gan yr hynafiaethydd a'r ffugiwr llenyddol enwog Iolo Morganwg siop lyfrau yn y Bont-faen. Fe'i gwelir o hyd yn y Stryd Fawr ac arni lechen gyda'r arwyddair 'Y Gwir yn erbyn y Byd' arno, yn yr wyddor Gymraeg arferol a gwyddor Coelbren y Beirdd. Ym 1795 cynhaliodd Iolo gwrdd cyntaf Gorsedd Beirdd Ynys Prydain fymryn y tu allan i'r dref.
Adeiladau a chofadeiladauGolygu
- Capel Ramoth
- Castell Llanfleiddan
- Cofeb ryfel
- Eglwys y Groes Sanctaidd
- Gardd feddyginiaeth
- Mur y dref
- Neuadd y dref
- Ysgol Ramadeg
EnwogionGolygu
- Syr Leoline Jenkins (1625-1685), cyfreithiwr a diplomydd
- Trevor Preece (1882-1965), chwaraewr criced
- Anneka Rice (g. 1958), cyflwynydd teledu
- The Automatic
GefeilldrefGolygu
Trefi
Y Barri ·
Y Bont-faen ·
Llanilltud Fawr ·
Penarth
Pentrefi
Aberogwr ·
Aberddawan ·
Aberthin ·
City ·
Corntwn ·
Clawdd Coch ·
Dinas Powys ·
Eglwys Fair y Mynydd ·
Ewenni ·
Ffont-y-gari ·
Gwenfô ·
Larnog ·
Llanbedr-y-fro ·
Llancarfan ·
Llancatal ·
Llandochau ·
Llandochau Fach ·
Llandŵ ·
Llanddunwyd ·
Llan-faes ·
Llanfair ·
Llanfihangel-y-pwll ·
Llanfleiddan ·
Llangan ·
Llansanwyr ·
Llwyneliddon ·
Llyswyrny ·
Marcroes ·
Merthyr Dyfan ·
Ogwr ·
Pendeulwyn ·
Pen-llin ·
Pennon ·
Pen-marc ·
Y Rhws ·
Sain Dunwyd ·
Saint Andras ·
Sain Nicolas ·
Sain Siorys ·
Sain Tathan ·
Saint-y-brid ·
Y Sili ·
Silstwn ·
Southerndown ·
Tair Onnen ·
Trebefered ·
Trefflemin ·
Tregatwg ·
Tregolwyn ·
Tresimwn ·
Y Wig ·
Ystradowen
