Wicipedia

John Frankland Rigby

Mathemategydd ac academydd Saesneg a fu'n gweithio o Goleg Prifysgol De Cymru, Caerdydd, oedd John Frankland Rigby (22 Ebrill 1933 - 29 Rhagfyr 2014) pan oedd yn rhan o Brifysgol Cymru, ac yna ym Mhrifysgol Caerdydd.

John Frankland Rigby
GanwydJohn Frankland Rigby Edit this on Wikidata
22 Ebrill 1933 Edit this on Wikidata
Westhoughton Edit this on Wikidata
Bu farw29 Rhagfyr 2014 Edit this on Wikidata
Caerdydd Edit this on Wikidata
Dinasyddiaethy Deyrnas Unedig Edit this on Wikidata
Alma mater
ymgynghorydd y doethor
  • Philip Hall Edit this on Wikidata
Galwedigaethmathemategydd Edit this on Wikidata
Cyflogwr
Adnabyddus amGrünbaum–Rigby configuration Edit this on Wikidata

Gweithiodd ym maes geometreg, gan ddod yn awdurdod ar y berthynas rhwng mathemateg a chelf addurnol; bu'n ysgrifennydd cenedlaethol y Gymdeithas Fathemategol rhwng 1989 a 1996.

Bywyd cynnar golygu

 
Coleg y Brifysgol, Caerdydd

Yn frodor o Bolton, Sir Gaerhirfryn, sydd bellach yn rhan o Fanceinion Fwyaf, roedd Rigby yn fab i Fred Frankland Rigby a Bessie M. Hodkinson, a briododd yn Bolton ym 1931.[1] Addysgwyd ef yn Ysgol Ramadeg Manceinion a Choleg y Drindod, Caergrawnt, lle ar ôl graddio BA yn y Tripos Mathemategol arhosodd ar gyfer ei ddoethuriaeth. Ei draethawd PhD, dan oruchwyliaeth Philip Hall ac a gwblhawyd ym 1958, oedd Theory of Finite Linear Groups,[2] ac wrth orffen ei waith ar hyn cymerodd swydd ym Mhencadlys Cyfathrebu'r Llywodraeth (GCHQ).[3][4]

Gyrfa golygu

Ym 1959 penodwyd Rigby i'w swydd academaidd gyntaf, fel darlithydd yn Ysgol Mathemateg Coleg Prifysgol De Cymru yng Nghaerdydd, ac arhosodd yno am 37 o flynyddoedd, hyd nes iddo ymddeol ym 1996, a thu hwnt, wrth iddo barhau i weithio'n rhan-amser am rai blynyddoedd. Yn ystod ei yrfa, cyfrannodd lawer o bapurau ar geometreg Ewclidaidd. Roedd hefyd yn awdurdod blaenllaw ar y rhyngwyneb rhwng mathemateg a chelf addurnol, yn enwedig celf Geltaidd a phatrymau geometrig Islamaidd, a chymerodd gryn ddiddordeb mewn geometreg draddodiadol Japaneaidd.[3] Ymwelodd â phrifysgolion mewn sawl gwlad dramor, yn enwedig yn Nhwrci, Japan, a'r Philippines, yn ogystal â Singapor a Chanada.

Darlithiodd Rigby ar ddadansoddiad cymhleth (complex analysis), gan dynnu cromliniau cymhleth a chylchoedd perffaith ar y bwrdd du, lle gallai wneud "diagramau rhyfeddol o gywir".[3]

Roedd yn aelod gweithgar o'r Gymdeithas Fathemategol. Yn y 1970au daeth yn Llywydd Cangen Caerdydd o'r gymdeithas ac yna bu'n Ysgrifennydd cenedlaethol rhwng 1989 a 1996. Roedd yn darparu atebion yn rheolaidd i broblemau a godwyd yn y Mathemategol Gazette, ac mewn ysgrif goffa iddo, disgrifiwyd ei bapurau ymchwil fel rhai "unigryw oherwydd cywirdeb manwl, eu harddull gryno, a'u bod yn gwbwl rydd o unrhyw jargon yr oes".

Gyda Branko Grünbaum, ffurfiodd Rigby ytr hyn a elwir yn "gyfluniad Grünbaum-Rigby",[5] ac enwodd Ross Honsberger bwynt mewn theorem gan Rigby yn "bwynt Rigby".[6] Enwodd Adrian Oldknow bwyntiau Rigby (mewnol ac allanol) mewn cysylltiad â thrionglau Soddy, gyda'r pwyntiau Rigby yn gorwedd ar linell Soddy.[7]

Ar ôl ymddeol, dechreuodd Rigby ddioddef o glefyd Parkinson, ond roedd parhaodd i fynychu cynadleddau rhyngwladol. Gyda'i ffrind James Wiegold, cymerodd ofal o Glwb Mathemateg Prifysgol Caerdydd ar gyfer myfyrwyr chweched dosbarth, gan dynnu myfyrwyr o Ysgol Uwchradd Caerdydd, Ysgol yr Eglwys Gadeiriol, Llandaf, Ysgol Howell, ac ysgolion yn Nhrefynwy.[3]

Bywyd preifat golygu

Canodd Rigby yng nghôr Eglwys Gadeiriol Llandaf a ysgrifennodd gerddoriaeth ar ei gyfer hefyd. Roedd yn perthyn i Gymdeithas Dawns Werin ac yn mwynhau crwydro yn Ardal y Llynnoedd ac mewn mannau eraill.[3]

Bu farw Rigby ar 29 Rhagfyr 2014 yn Ysbyty Athrofaol Cymru, Caerdydd, yn 81 oed. Barry Morgan, Archesgob Cymru, a Deon Caerdydd oedd y gweinidogion ar gyfer ei wasanaeth angladdol yn Eglwys Gadeiriol Llandaf ar 13 Ionawr 2015.[3] Ei gyfeiriad olaf oedd 5, Cwrt y Gadeirlan, Cathedral Green, Llandaf, Caerdydd.[8]

Cyhoeddiadau dethol golygu

  • JF Rigby, "Dogn Crynodedig o Geometreg Hen-Ffasiwn" yn The Matamata Gazette 57, 402 (Rhagfyr 1973) 296–298
  • JF Rigby, "On the Money-Coutts Configuration of Nine Anti-Tangent Cycles" yn Nhrafodion Cymdeithas Fathemategol Llundain, 43 (Cyfres 3), 1 (Gorffennaf 1981) 110–132, yma
  • JF Rigby, "geometreg cylchoedd, a gwrthdroad cyffredinol Laguerre" yn C. Davis, B. Grünbaum, FA Sherk, The Coxeter Festschrift (Berlin: Springer, 1981), 355—378
  • JF Rigby, "Theorem tri chylch" yn Mathemateg Magazine 55 (1982), 312
  • John Rigby, "Ail-ymwelwyd â Napoleon," yn Journal of Geometry 33 (1988), 126–146
  • Branko Grünbaum, JF Rigby, "The real configuration (21 4 )" yn Journal of the London Matamata Society 41 (Cyfres 2) (1990), 336–346, yma
  • John F. Rigby, "Canolfannau tritangent, theorem Pascal a phroblem Thebault" yn Journal of Geometry (Tachwedd 1995) 54: 134 yma
  • John F. Rigby, "Nodiadau cryno ar rai theoremau geometregol anghofiedig" mewn Mathemateg a Gwybodeg Chwarterol 7 (1997) 156–158
  • JF Rigby, "Lliwiadau Uniongyrchol Tilings Trionglog Rheolaidd" yn The Matamata Intelligencer (1998) 20: 4 yma

Cyfeiriadau golygu

  1. ↑ "Rigby John F /Hodkinson" in Register of Births for Bolton Registration District, vol. 8c (1933), p. 495; "Rigby Fred F. & Hodkinson Bessie M." in Register of Marriages for Bolton Registration District, vol. 8c (1931), p. 889
  2. ↑ Dissertation: Topics in the theory of Finite Linear Groups at nodak.edu. Retrieved 2 May 2019
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 Gerry Leversha, Dr John Frankland Rigby (obituary) in The Mathematical Gazette 99 (2015), 174–175. Retrieved 2 May 2019
  4. ↑ John Frankland Rigby (obituary) at cardiff.ac.uk. Retrieved 2 May 2019
  5. ↑ Branko Grünbaum, J. F. Rigby, "The real configuration (214)" in Journal of the London Mathematical Society 41 (Series 2) (1990), 336–346, here
  6. ↑ Ross Honsberger, "The Rigby Point" §11.3 in Episodes in Nineteenth and Twentieth Century Euclidean Geometry (Washington, DC: The Mathematical Association of America, 1996, ISBN 978-0883856390), pp. 132–136; "Rigby Points" at mathworld.wolfram.com. Retrieved 4 June 2019
  7. ↑ A. Oldknow, "The Euler–Gergonne–Soddy Triangle of a Triangle" in American Mathematical Monthly 103 (1996), 319—329
  8. ↑ John Frankland RIGBY at companieshouse.gov.uk. Retrieved 2 May 2019

Dolenni allanol golygu

Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=John_Frankland_Rigby&oldid=11038065"