Wicipedia

Linfield F.C.

Clwb pêl-droed llwyddiannus iawn o ddinas Belffast, gogledd Iwerddon

Mae Linfield Football Club (fel rheol, Linfield FC) yn glwb pêl-droed proffesiynol o Ogledd Iwerddon sydd wedi'i leoli yn ne Belffast sy'n chwarae yn Uwch Gynghrair Gogledd Iwerddon, yr NIFL - lefel uchaf Cynghrair Pêl-droed Gogledd Iwerddon. Dyma'r pedwerydd clwb hynaf ar ynys Iwerddon; sefydlwyd Linfield fel Linfield Athletic Club ym mis Mawrth 1886 gan weithwyr yn Linfield Mill yr Ulster Spinning Company.[2] Ers 1905, Parc Windsor yw maes cartref y clwb,[1] sydd hefyd yn gartref i dîm Gogledd Iwerddon a stadiwm pêl-droed fwyaf Gogledd Iwerddon. Mae bathodyn y clwb yn arddangos Castell Windsor, sef cartref teulu brenhinol Prydain, gan gyfeirio at enw'r tir.[3] Mae'r teyrngarwch yma i'r frenhiniaeth yn dangos ethos Unoliaethol, Brydeinig y clwb.

Linfield
Enw llawnLinfield Football Club[1]
LlysenwauThe Blues
SefydlwydMawrth 1886; 138 blynedd yn ôl (1886-03)
(as Linfield Athletic Club)[1]
MaesParc Windsor, Belffast
(sy'n dal: 18,434)
CadeiryddRoy McGivern
RheolwrDavid Healy
CynghrairNIFL Premiership
2022–23NIFL Premiership, 2.
GwefanHafan y clwb
Lliwiau Cartref
Lliwiau Oddi cartref
Lliwiau Trydydd dewis
The Beautiful Blues, carfan Linfield 1957-58

Cyd-destun golygu

Yn hanesyddol, roedd Linfield yn rhannu cystadleuaeth ffyrnig â Belfast Celtic nes i Celtic dynnu'n ôl o'r gynghrair am resymau gwleidyddol ym 1949. Ers hynny, prif wrthwynebydd y clwb yw Glentoran, gyda'r ddeuawd yn cael ei hadnabod yn lleol fel y Big Two. Mae'r gystadleuaeth hon yn draddodiadol yn cynnwys darbi cynghrair a chwaraeir ar Ŵyl San Steffan bob blwyddyn, sydd fel arfer yn denu presenoldeb domestig uchaf Gogledd Iwerddon y tymor, ac eithrio rowndiau terfynol cwpan. Ar gyfer tymor 2021-22, roedd cyfartaledd presenoldeb cartref cynghrair Linfield tua 2,900, yr uchaf yn yr adran a mwy na dwbl cyfartaledd cyffredinol y gynghrair o tua 1,400.[4] Llysenw y tîm yw The Blues.

Hanes golygu

 
Y tîm a enillodd 7 tlws, digynsail, yn nhymor 1921–22

Sefydlwyd y clwb ym mis Mawrth 1886 mewn ardal o dde Belfast a adnabyddir fel Sandy Row gan weithwyr yn Linfield Mill yr Ulster Spinning Company.[2] Yn wreiddiol yn cael ei adnabod fel Clwb Athletau Linfield, chwaraeodd y tîm i ddechrau ar ddarn o dir a leolir yng nghefn y felin a oedd yn eiddo i'r cwmni, a adwaenid fel y Meadow. Yn wreiddiol, roedd y clwb wedi bwriadu cael rheol i gyfyngu aelodaeth i weithwyr y felin yn unig.[5] Fodd bynnag, cafodd y syniad hwn ei ddileu yn gyflym i ganiatáu ar gyfer y tîm cryfaf posib, gyda chwech o un ar ddeg chwaraewr cyntaf y clwb yn ddi-waith. Cafodd Linfield y clod am gychwyn y gêm basio yn Iwerddon, lle bu dull driblo yn arferol tan tua 1890, ac am dri thymor yn ystod blynyddoedd cynnar y clwb buont yn cystadlu yng Nghwpan FA Lloegr. Yn rowndiau rhagbrofol 1888–89 trechwyd Ulster a Bolton Wanderers i gyrraedd y bedwaredd rownd rhagbrofol, lle bu iddynt wynebu Cliftonville. Ar ôl dwy gêm gyfartal, fe enillon nhw 7-0 yn yr ail gêm, a gafodd ei chwarae ar 25 Rhagfyr 1888. Mae hyn yn nodedig am fod yr unig gêm Cwpan FA Lloegr i gael ei chwarae ar Ddydd Nadolig.[6]

Roedd y fuddugoliaeth hon yn golygu eu bod yn cymhwyso ar gyfer y rownd gyntaf go iawn am y tro cyntaf a'r unig dro, lle cawsant eu tynnu i wynebu Nottingham Forest mewn gêm gyfartal ddadleuol. Roedd Linfield wedi ennill gêm gyfartal 2-2 yn Nottingham, oedd yn golygu ailchwarae yn ôl yn Belfast. Mewn paned ymddangosiadol, trechodd Linfield Forest 3-1 wedyn ar Faes Criced Ulster yn Ballynafeigh, gyda’r dyrfa fawr yn dathlu’r ffaith fod Linfield wedi symud ymlaen i’r ail rownd. Fodd bynnag, ychydig ddyddiau'n ddiweddarach datgelodd y Belfast Telegraph fod yr 'ailchwarae' wedi'i chwarae fel dim mwy na chyfeillgar. Cyn y gêm, roedd Linfield wedi ildio'r gêm gyfartal ar ôl darganfod eu bod wedi chwarae chwaraewr anghymwys, William Johnston, yn anfwriadol yn y gêm gyntaf. Roedd swyddogion o'r ddau glwb wedi cytuno i beidio â datgelu'r wybodaeth hon i'r chwaraewyr na'r cyhoedd cyn y gêm, er mwyn chwarae'r gêm fel y cynlluniwyd.[7] Beth bynnag, byddai Linfield wedi bod yn annhebygol o fod wedi chwarae unrhyw ran bellach yn y gwpan, gan y byddai’r gost o deithio i Gaint i chwarae gêm gyfartal yr ail rownd yn erbyn Chatham ar dir agored heb unrhyw incwm o gât wedi bod yn ormodol. Gwnaeth Linfield eu hymddangosiad olaf yng Nghwpan FA Lloegr yn rownd rhagbrofol gyntaf 1890-91, gan gael ei threchu 5-4 gan Nantwich. Hwn oedd y tymor diwethaf i glybiau Gwyddelig gystadlu yn y gystadleuaeth.

Dominyddiaeth golygu

 
Gêm ddarbi rhwng y Big Two Chwefror 2014. Enillodd Linfield 1–0 yn erbyn Glentoran

Linfield a Glentoran fu'r ddau glwb mwyaf llwyddiannus ym mhêl-droed Gogledd Iwerddon hyd yma, gan fod y ddau brif gystadleuydd ar gyfer y prif anrhydeddau domestig yn rheolaidd. Maen nhw wedi ennill mwy o deitlau cynghrair, Cwpanau Iwerddon, a Chwpanau Cynghrair nag unrhyw glybiau eraill. Mae Linfield yn dal y record am y nifer fwyaf o deitlau Cynghrair (56), Cwpanau Iwerddon (44), a Chwpanau Cynghrair (10). Mewn cymhariaeth, mae Glentoran wedi ennill 23 teitl cynghrair, 23 Cwpan Iwerddon, a 7 Cwpan Cynghrair. Mae bron i hanner (47.2%) o’r 142 o gystadlaethau Cwpan Iwerddon hyd yma wedi’u hennill gan un o’r ddau glwb, gydag o leiaf un o’r clybiau yn cyrraedd y rownd derfynol ar 92 achlysur (64.8% o’r holl rowndiau terfynol), gan ennill y cwpan gyda’i gilydd. 67 o weithiau. O'r 92 rownd derfynol, mae'r ddau glwb wedi cyfarfod mewn 15 ohonyn nhw - sy'n golygu mai dyma'r rownd derfynol fwyaf cyffredin. Mae Linfield wedi ennill wyth o’r cyfarfodydd terfynol benben o gymharu â saith buddugoliaeth Glentoran, gyda’r cyfarfod diweddaraf rhwng y ddau glwb yn y rownd derfynol yn 2006, pan enillodd Linfield 2-1 i godi’r Gwpan am y 37ain tro. Mae bron i ddwy ran o dair (65.3%) o holl deitlau Cynghrair Iwerddon wedi’u hennill gan un o’r Dau Fawr. O’r 121 o dymhorau cynghrair a gwblhawyd, mae’r teitl wedi’i ennill gan y naill glwb neu’r llall ar 79 achlysur. Mae'r ddeuawd hefyd yn ffurfio dau o'r tri chlwb sydd wedi ymddangos ym mhob tymor o Gynghrair Iwerddon ers ei sefydlu yn 1890; y clwb arall oedd Cliftonville.

Chwarae yn Ewrop golygu

Cymerodd y clwb ran gyntaf mewn cystadleuaeth Ewropeaidd yn 1959 yn erbyn Göteborg yng Nghwpan Ewrop 1959-60.[8] Yn rownd gyntaf Cwpan Ewrop 1961–62, denwyd Linfield i wynebu tîm o Ddwyrain yr Almaen, Vorwärts. Chwaraewyd y cymal oddi cartref, collodd Linfield 3-0. Fodd bynnag, gwrthodwyd fisas i Vorwärts ddod i mewn i’r DU i chwarae’r ail gymal, ac (yn yr un modd i Glenavon y tymor blaenorol) nid oedd teithio i chwarae’r ail gymal mewn gwlad niwtral yn ariannol hyfyw i Linfield. Fe'u gorfodwyd felly i dynnu'n ôl o'r gystadleuaeth.[9]

Yn y 1980au, daeth terfysgoedd cefnogwyr yn gymaint o broblem nes i UEFA hyd yn oed ddedfrydu Linfield ym 1988 i chwarae holl gemau cartref Cwpan Ewrop ar dir niwtral (Cymru) am ddwy flynedd.

Stadiwm golygu

 
Linfield a'r Crusaders yn paratoi ar gyfer gêm derfynnol Antrim County Shield 2013–14

Ers 1905, Parc Windsor yn ne Belffast yw cartref Linfield. Yn y blynyddoedd cychwynnol ar ôl ffurfio'r clwb ym 1886, bu'n rhaid i Linfield newid tiroedd sawl gwaith am wahanol resymau megis datblygu tai. Arweiniodd y newidiadau tir niferus ac awydd y clwb i gael cartref parhaol i adeiladu hunaniaeth ag ef at brynu darn o dir a elwid yn 'ddolydd cors' ychydig oddi ar waelod Windsor Avenue ar 1 Hydref 1904. Adwaenid yn ddiweddarach fel Parc Windsor,[1] daeth hwn yn gartref parhaol i'r clwb yn ogystal â lleoliad gemau rhyngwladol. Digwyddodd y gêm gyntaf yn Windsor ar 29 Awst 1905, gyda Linfield yn chwarae gêm gyfartal 0-0 yn erbyn Distillery mewn gêm gyfeillgar a drefnwyd i goffau agor y stadiwm yn swyddogol.[10] Digwyddodd y gêm gystadleuol gyntaf a chwaraewyd yn y stadiwm ychydig ddyddiau’n ddiweddarach ar 2 Medi 1905, a daeth i ben gyda buddugoliaeth o 1-0 i Linfield yn erbyn Glentoran – hanner arall timau “Big Two” Belfast – er mai Belffast Celtic oedd Linfield. prif gystadleuwyr ar y pryd.[11] Corff llywodraethu pêl-droed Gogledd Iwerddon, Cymdeithas Bêl-droed Gogledd Iwerddon, sy'n rheoli'r stadiwm, tra bod Linfield yn cadw perchnogaeth y tir.

Sectyddiaeth a thrais golygu

Mae Linfield yn cael ei ystyried yn 'glwb Protestannaidd'[12] ac yn denu mwyafrif helaeth eu cefnogaeth o'r ochr honno o'r gymuned. Mae'r clwb hefyd wedi cael ei ystyried yn sectyddol yn y gorffennol, o ran ei bolisi cyflogaeth honedig ac o ran ymddygiad mynych ei gefnogwyr.[13] Mae'r enw sectyddol hwn yn rhannol ganlyniad i weithredoedd cefnogwyr sydd â hanes o ymddygiad gwrth-Gatholig yn amrywio o lafarganu sectyddol ar y terasau i drais corfforol llwyr.[14] Mae rhan o'r broblem wedi'i phriodoli i leoliad Parc Windsor mewn rhan o Belfast a oedd unwaith yn Brotestannaidd yn bennaf.[15] Bu nifer cymharol fach o Gatholigion lleol yn chwarae i'r clwb yn ystod yr Helyntion,[16] a arweiniodd at gyhuddiad eang bod gan y clwb bolisi hanesyddol o beidio ag arwyddo chwaraewyr Catholig.[17] Ond, serch hynny, does erioed wedi bod polisi swyddogol yn erbyn chwarae Catholigion.[18]

Chwarae timau Cymru golygu

Er gwaethaf hanes hir a chyson o chwarae yng nghystadlaethau Ewrop a chyn hynny, perthynas â thimau ym Mhrydain ni bu i Linfield chwarae yn erbyn tîm o Gymru nes iddynt golli 1-0 i C.P.D. Y Seintiau Newydd ar 5 Gorffennaf 2022.[19][20]

Anrhydeddau golygu

 
Linfield yn eu glas nodweddiadol, tymor 1966-67
  • Pencampwyr Iwerddon (cyn 1922 a rhannu'r ynys) a Gogledd Iwerddon*: (56); 1890/91, 1891/92, 1892/93, 1894/95, 1897/98, 1901/02, 1903/04, 1906/07, 1907/08, 1908/09, 1910/11, 1913/14, 1921/22, 1922/23, 1929/30, 1931/32, 1933/34, 1934/35, 1948/49, 1953/54, 1954/55, 1955/56, 1958/59, 1959/60, 1960/61, 1961/62, 1965/66, 1968/69, 1970/71, 1974/75, 1977/78, 1978/79, 1979/80, 1981/82, 1982/83, 1983/84, 1984/85, 1985/86, 1986/87, 1988/89, 1992/93, 1993/94, 1999/00, 2000/01, 2003/04, 2005/06, 2006/07, 2007/08, 2009/10, 2010/11, 2011/12, 2016/17, 2018/19, 2019/20, 2020/21, 2021/22
  • Enillwyr Cwpan Iwerddon (cyn 1922 a rhannu'r ynys) a Gogledd Iwerddon*: (44); 1890/91, 1891/92, 1892/93, 1894/95, 1897/98, 1898/99, 1901/02, 1903/04, 1911/12, 1912/13, 1914/15, 1915/16, 1918/19, 1921/22, 1922/23, 1929/30, 1930/31, 1933/34, 1935/36, 1938/39, 1941/42, 1944/45, 1945/46, 1947/48, 1949/50, 1952/53, 1959/60, 1961/62, 1962/63, 1969/70, 1977/78, 1979/80, 1981/82, 1993/94, 1994/95, 2001/02, 2005/06, 2006/07, 2007/08, 2009/10, 2010/11, 2011/12, 2016/17, 2020/21
  • Enillwyd Cwpan Cynghair Goledd Iwerddon: (10); 1986/87, 1991/92, 1993/94, 1997/98, 1998/99, 1999/00, 2001/02, 2005/06, 2007/08, 2018/19
  • Cwpan Iwerddon Oll (All Ireland)**: (3); 1960/61, 1980, 2005
  • City Cup: (20)
  • Gold Cup: (31)
  • Ulster Cup: (15)
  • County Antrim Shield: (43)
  • Budweiser Cup: (1)
  • Coca-Cola Cup: (3)

*Teitlau cyn annibyniaeth Iwerddon oddi ar Brydain a rhannu'r ynys **Wedi annibyniaeth de Iwerddon.

Dolenni allanol golygu

 
Comin Wikimedia
Mae gan Gomin Wikimedia
gyfryngau sy'n berthnasol i:

Cyfeiriadau golygu

  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 "Club History". linfieldfc.com. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2017-12-25. Cyrchwyd 18 December 2013.
  2. ↑ 2.0 2.1 Garnham, Neal (2004). Association football and society in pre-partition Ireland. Ulster Historical Foundation. t. 47.
  3. ↑ Bairner, Alan (2004). Sport and the Irish. Dublin: University College Press. t. 199. ISBN 9781910820933.
  4. ↑ "2021–22 NIFL Premiership results". Northern Ireland Football League. Cyrchwyd 6 May 2022.
  5. ↑ Roberts, Benjamin (2017). Gunshots & Goalposts: The Story of Northern Irish Football. Avenue Books. t. 29. ISBN 978-1-905575-11-4.
  6. ↑ Collett, Mike (2003). The Complete Record of The FA Cup. t. 878. ISBN 1-899807-19-5.
  7. ↑ "Belfast Telegraph historical article published on 22 February". Linfield F.C. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2020-07-01. Cyrchwyd 1 July 2020.
  8. ↑ ""Look at Linfield" European article by Roy McGivern". linfieldfc.com. 25 July 2013. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2015-11-17. Cyrchwyd 8 July 2014.
  9. ↑ "Jim Savoured Seven Trophy Success with Linfield". linfieldfc.com. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2015-11-17. Cyrchwyd 25 July 2013.
  10. ↑ "A special guest welcomed in Windsor Park boardroom – 100 years after historic game". linfieldfc.com. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2015-11-17. Cyrchwyd 24 March 2014.
  11. ↑ Richard William Cox; Dave Russell; Wray Vamplew (2002). Encyclopedia of British football. Psychology Press. t. 219.
  12. ↑ "The History of Linfield Part 1". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 29 Medi 2012. Cyrchwyd 31 Awst 2010.
  13. ↑ Bairner, Alan; Shirlow, Peter (2001). "Real and Imagined: Reflections on Football Rivalry in Northern Ireland". In Armstrong, Gary (gol.). Fear and Loathing in World Football. tt. 46–7. ISBN 1-85973-463-4.
  14. ↑ Sugden, John; Harvie, Scott (1995). "Sport and Community Relations in Northern Ireland". Cyrchwyd 24 August 2009.
  15. ↑ Sugden, John; Bairner, Alan (1995). Sport, sectarianism and society in a divided Ireland. Continuum International Publishing Group. t. 78. ISBN 0-7185-0018-0.
  16. ↑ Sugden, John; Bairner, Alan (1995). Sport, sectarianism and society in a divided Ireland. Continuum International Publishing Group. tt. 78–79. ISBN 0-7185-0018-0.
  17. ↑ McKay, Jim; Messner, Michael A.; Donald F., Sabo (2000). Masculinities, gender relations, and sport. SAGE. t. 185. ISBN 0-7619-1272-X.
  18. ↑ Brodie, Malcolm (1990). Irish Football League 1890–1990: Official Centenary History. Better World Books. ISBN 0951640313.
  19. ↑ . Twitter Sgorio https://twitter.com/sgorio/status/1544422542332628997. Cyrchwyd 5 Gorffennaf 2022. Missing or empty |title= (help)
  20. ↑ "Fixtures & results Tuesday 5 July 2022". Gwefan UEFA. Cyrchwyd 5 Gorffennaf 2022.
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Linfield_F.C.&oldid=11935898"