Parc Hampden
Mae Parc Hampden (Saesneg: Hampden Park; Gaeleg: Pàirc Hampden) yn stadiwm pêl-droed yn ninas Glasgow a ddefnyddiwyd gan glwb Queen's Park F.C. am dros ganrif. Dylid nodi bod 3 maes gwahanol wedi eu galw'n Hampden Park, hynny yw, y stadiwn presennol yw'r 3ydd safle i ddwyn yr enw Hampden Park.[1]
_aerial_view_cropped.jpg) | |
| Enghraifft o'r canlynol | stadiwm pêl-droed, stadiwm rygbi'r undeb  |
|---|---|
| Lleoliad | Glasgow |
| Perchennog | Cymdeithas Bêl-droed Yr Alban |
 | |
| Rhagflaenydd | Cathkin Park |
| Enw brodorol | Hampden Park |
| Rhanbarth | Dinas Glasgow |
| Gwefan | https://www.hampdenpark.co.uk/ |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Ystyrir y cae pêl-droed cyntaf, a agorwyd ar 9 Mehefin 1867, fel y stadiwm pêl-droed hynaf yn y byd. Ar ôl lleoliad arall, symudodd FC Queen's Park, gan gynnwys yr enw lle Hampden Park, i'w leoliad presennol ar 31 Hydref 1903. Roedd yr arena, sydd â dim ond 51,866 o seddi ar hyn o bryd, yn cael ei hystyried y stadiwm pêl-droed mwyaf yn y byd ers blynyddoedd lawer, nes i'r Estádio do Maracanã gael ei hagor ym 1950. Roedd y ddau stadiwm yn arfer cael niferoedd gwylwyr chwe ffigur, ond nid yw hyn yn bosibl mwyach oherwydd gwaith adnewyddu a rhesymau diogelwch. Ar 17 Ebrill 1937, gwyliodd torf o 149,547 o bobl y gêm ryngwladol rhwng yr Alban a Lloegr, y nifer uchaf erioed sy'n dal i sefyll heddiw ym Mhrydain Fawr a dim ond yn Ne America ar ôl yr Ail Ryfel Byd y rhagorwyd arno.
Mae Hampden yn cynnal camau olaf cystadlaethau Cwpan yr Alban a Chwpan Cynghrair yr Alban yn rheolaidd ac mae hefyd wedi cael ei ddefnyddio ar gyfer cyngherddau cerddoriaeth a digwyddiadau chwaraeon eraill, megis pan gafodd ei ail-gyflunio fel stadiwm athletau ar gyfer Gemau’r Gymanwlad 2014.
Mae Parc Hampden hefyd yn gartref i dîm pêl-droed cenedlaethol yr Alban. Bu tîm Pêl-droed Americanaidd cynghrair NFL Ewrop, y Scottish Claymores, hefyd yn chwarae rhan o'u gemau cartref yn Glasgow rhwng 1995 a 2004.
Hanes
golyguEdrychid dros y Parc gan arglawdd gerllaw a enwyd er anrhydedd i'r Sais, John Hampden , a ymladdodd dros y Pengryniaid yn Rhyfel Cartref Lloegr. Chwaraeodd Queen's Park yn stadiwm cyntaf Parc Hampden ers deng mlynedd a daeth i'r brig gyda gêm gyfartal yng Nghwpan yr Alban ar 25 Hydref 1873.[2] Croesawodd y maes rownd derfynol Cwpan yr Alban gyntaf, ym 1874, a pharti o'r Alban a Lloegr ym 1878.[2]
Gemau nodedig
golygu.jpg)
Rowndiau terfynol Ewropeaidd
golyguCymerodd dau dîm Frankfurt, Eintracht Frankfurt a thîm Pêl-droed Americanaidd, Frankfurt Galaxy, ran yn rowndiau terfynol teitlau Ewropeaidd ym Mharc Hampden. Collodd Galaxy Gwpan Ewrop yn erbyn Real Madrid 3:7 o flaen mwy na 127,000 o wylwyr yn 1960, ond enillodd y pêl-droedwyr Bowlen y Byd 2003 yn erbyn Rhein Fire.
Ym 1966, Borussia Dortmund oedd y tîm cyntaf o'r Almaen i ennill teitl Ewropeaidd yma: Cwpan Enillwyr Cwpanau Ewrop. Enillwyd y rownd derfynol 2-1 ar ôl amser ychwanegol yn erbyn Lerpwl.
Ym 1976, enillodd FC Bayern München eu trydydd Cwpan Ewropeaidd yn erbyn AS Saint-Étienne gyda gôl gan Franz "Bulle" Roth yn 57fed munud y gêm o flaen 54,684 o wylwyr.
Yn 2002, collodd Bayer 04 Leverkusen rownd derfynol Cynghrair Pencampwyr UEFA 2-1 i Real Madrid yma o flaen 52,000 o wylwyr. Cadarnhaodd hyn y teitl amheus o ail dragwyddol, gan fod y Werksclub wedi colli rownd derfynol Cwpan DFB yn flaenorol a hefyd wedi colli teitl y bencampwriaeth ar ddiwedd y tymor.
Yn 2007, cynhaliwyd rownd derfynol Cwpan UEFA rhwng Sevilla FC ac Espanyol Barcelona. Enillodd FC Sevilla y gêm 3-1 ar giciau o'r smotyn. Ar ôl amser ychwanegol y sgôr oedd 2-2.
Twrnamaint Pêl-droed Olympaidd 2012
golyguYn ystod Gemau Olympaidd 2012, cynhaliwyd saith gêm ragbrofol ac un rownd gogynderfynol o'r twrnamaint pêl-droed Olympaidd yma.[3]
Gemau ym Mhencampwriaeth Pêl-droed Ewrop 2021
golyguDewiswyd y stadiwm fel un o 12 lleoliad ar draws Ewrop ar gyfer Pencampwriaeth Pêl-droed Ewrop 2020 (a gynhaliwyd yn 2021 oherwydd Covid-19. Roedd y twrnamaint yn cynnwys tair gêm grŵp a rownd o 16 ym Mharc Hampden.
| Llun, 14 Meh. 2021, 14:00 GMT (15:00 ACE) – Grŵp D | |||
 Yr Alban |
– |  Y Weriniaeth Tsiec |
0:2 (0:1) |
| Gwe., 18 Meh. 2021, 17:00a (18:00a ACE) – Grŵp D | |||
 Croatia |
– | Y Weriniaeth Tsiec |
1:1 (0:1) |
| Maw., 22 Meh. 2021, 20:00a (21:00a ACE) – Grŵp D | |||
| Croatia |
– | Yr Alban |
3:1 (1:1) |
| Maw., 29 Meh. 2021, 20:00a (21:00a ACE) – Cymal go-gyderfynol | |||
 Sweden |
– |  Wcráin |
1:2 (1:1) |
Cyfeiriadau
golygu- ↑ "Cathkin Park: Scotland's Great Lost Stadium". Sianel Youtube The Tim Traveller. Cyrchwyd 7 Medi 2022.
- ↑ 2.0 2.1 "The Hampden Story". Scottish Football Museum. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 11 March 2012. Cyrchwyd 3 July 2011.
- ↑ "Football Schedule" (PDF; 2,6 MB) Website von London 2012. Abgerufen am 16. Februar 2011 (englische Seite)
Dolenni allanol
golygu- Gwefan swyddogol
- Gwefan swyddogol Gemau Olymaidd Llundain 2012 Archifwyd 2013-01-28 yn archive.today
- Cathkin Park: Scotland's Great Lost Stadium rhaglen am faes Cathkin Park, sef ail safle 'Parc Hampden'
