Wicipedia

Ymgyrchu dros dîm Olympaidd Cymru

Nid oes Tîm Olympaidd gan Gymru ar hyn o bryd. Mae athletwyr o Gymru wedi cystadlu fel rhan o Brydain Fawr yn y Gemau Olympaidd ers 1896 . Cafwyd cynigion gan rai gwleidyddion a sefydliadau Cymreig, megis rhai Plaid Cymru, i Gymru gystadlu yn y Gemau Olympaidd ar wahân i ddirprwyaeth Prydain Fawr, boed yn rhan neu’n annibynnol o’r Deyrnas Unedig.

Jade Jones, enillydd dwy fedal aur mewn Taekwondo

Yng Ngemau Olympaidd 2024 cystadleuodd 68 gwlad gyda phoblogaeth llai na Chymru.

Cyn dîm Hoci Olympaidd Cymru

golygu

Ym 1907, cafodd dyheadau unrhyw genedl Geltaidd am eu tîm olympaidd eu hunain eu chwalu gan ganllawiau newydd yn dyfarnu bod "gwlad" yn "diriogaeth" gyda "chynrychiolaeth ar wahân ar y pwyllgor olympaidd rhyngwladol".[1]

Yng Ngemau Olympaidd 1908, caniatawyd i Gymru ymuno â thîm cenedlaethol Cymru ar gyfer hoci maes ac ennill y trydydd safle. Ym mhob digwyddiad arall a gemau olympaidd ers hynny, mae athletwyr Cymru wedi cystadlu fel aelodau o dîm y DU. [2] [3]

Cynigion am dîm Cymru

golygu

Dywedodd adroddiad gan Lywodraeth y DU yn 2002 y dylai Cymru, Lloegr, yr Alban a Gogledd Iwerddon gystadlu fel timau annibynnol yn y Gemau Olympaidd, fel rhan o ymdrech ar sut y gellid rhedeg ac ariannu chwaraeon yn well er mwyn sicrhau mwy o lwyddiant, drwy dargedu mwy o adnoddau. a lleihau biwrocratiaeth. Roedd yr adroddiad yn awgrymu y dylid datganoli cyllid chwaraeon yn gyfan gwbl i'r gwledydd datganoledig. [4]

Yn 2009, cytunodd un o bwyllgorau Llywodraeth y Cynulliad Cenedlaethol i ofyn i'r Pwyllgor Olympaidd Rhyngwladol (IOC) a fyddai sefyllfa gyfansoddiadol Cymru yn caniatáu i dîm olympaidd Cymru gael ei sefydlu, mewn ymateb i ddeiseb. Byddai'r pwyllgor yn ystyried y mater ymhellach ar ôl cael ateb yr IOC. [5] [6]

Galwodd AS Plaid Cymru ar y pryd, Adam Price am dîm Olympaidd Cymru gan ddweud, “Perfformiodd cystadleuwyr o Gymru yn y gemau yn Beijing yn wych gan sicrhau ein casgliad gorau erioed o fedalau. Dangosodd eu llwyddiant y gallwn gystadlu ar y lefel uchaf a daethom adref gyda chanlyniadau gwell na gwledydd gyda phoblogaethau llawer mwy. Bydd cynnig tîm Gemau Olympaidd Cymreig yn caniatáu i’n hathletwyr gystadlu ar lefel Olympaidd yn enw Cymru.” [7]

Yn 2016, galwodd y newyddiadurwr Arthur Thomas ar gyfer Y Cymro am sefydlu timau olympaidd Cymru a’r Alban yn union fel y gwnaed ar gyfer Gemau’r Gymanwlad. Awgrymodd hefyd fod darllediadau o Team GB yn fath o bropaganda Prydeinig. [8]

Yn yr un flwyddyn bu’r newyddiadurwraig Angharad Mair yn trafod cymaint roedd hi’n mwynhau cystadlu dros Gymru a gwisgo fest goch, yn hytrach na chynrychioli Prydain. Ychwanegodd y byddai'n "cefnogi tîm Olympaidd i Gymru 100%" ac y byddai'n rhoi Cymru ar y map. Eglurodd Mair hefyd nad oedd dewis os oedd rhywun am fynychu Pencampwriaethau’r Byd, bod yn rhaid iddynt gynrychioli tîm Prydain. Ychwanegodd bod baner Cymru wedi ei gwahardd ar un adeg yng Ngemau Olympaidd Llundain 2012, ac yn y tymor byr dylid caniatáu i athletwyr ddangos eu bod nhw hefyd yn cynrychioli Cymru o fewn tîm Prydain. Dyhead Mair yw i Gymru gael ei thîm olympaidd cenedlaethol ei hun, ac i 'gael yr hawl i chwifio'r Ddraig Goch â balchder'' [9]

Ym mis Awst 2021, dywedodd Rhun ap Iorwerth y dylai Cymru gael tîm Olympaidd ar wahân ar gyfer Gemau Olympaidd Paris 2024 . Canmolodd dirprwy arweinydd Plaid Cymru ac Aelod Seneddol Ynys Môn, Rhun ap Iorwerth berfformiad Cymru yng Ngemau’r Gymanwlad a dymunodd i dîm Cymru yn y Gemau Olympaidd nesaf, “Byddwn wrth fy modd yn gweld [Cymru yn y Gemau Olympaidd], fel [mae’n] digwydd yn Gemau'r Gymanwlad, mewn pêl-droed a rygbi a chymaint o chwaraeon eraill. Byddai, byddai'n braf yn y Gemau Olympaidd nesaf." [10] Ailadroddodd Ap Iorwerth sylwadau gan Gareth Rhys Owen, "y gallai [Cymru] gael llai o fedalau yn y pen draw. [...] [fel y rhai] yn rhan o dimau [fel] tîm nofio. [...] ond byddech cael mwy o athletwyr o Gymru yn cael y cyfle i gystadlu yn y Gemau Olympaidd". [10]

Yn yr un mis, dywedodd yr ymgynghorydd chwaraeon a diwylliant, Gavin Price, ei fod yn well ganddo gael dadl ar y pwnc, a ddylai athletwyr fod yn rhan o dîm Cymru neu PF, gyda’r cynnig yn cael ei archwilio’n drylwyr, ond byddai angen i unrhyw dîm gael cymeradwyaeth y tîm rhyngwladol . Pwyllgor Olympaidd ond yn debyg i wladwriaethau eraill nad ydynt yn sofran megis Puerto Rico . [11]

Ym mis Medi 2021, mae T. James Jones wedi awgrymu y dylai athletwyr Cymru allu canu anthem genedlaethol Cymru a chwifio baner Cymru yn y Gemau Olympaidd pan fyddan nhw’n ennill medal aur i Brydain Fawr, ond nid yw’n credu y bydd Tîm Olympaidd Cymru ar wahân. yn debygol oni bai fod Cymru am ennill annibyniaeth. [12] Ychwanegodd Jones mai anthem Lloegr sy'n cael ei chanu bob tro a'i bod yn anodd credu bod llawer o wledydd llai na Chymru yn y Gemau Olympaidd yn gallu arddangos eu baner eu hunain tra na all athletwyr Cymru wneud hynny. [13] "Tra'n chwarae i dîm pêl-droed Olympaidd Prydain Fawr yn 2012, cafodd chwaraewyr Cymru Ryan Giggs, Craig Bellamy, Joe Allen a Neil Taylor eu beirniadu am beidio â chanu " God save the Queen " . Mynnodd rheolwr y tîm, Stuart Pearce, y gall y chwaraewyr yn bersonol benderfynu a ydynt am ganu'r anthem. [14]

Tîm Olympaidd Cymru annibynnol

golygu

Mae YesCymru yn dadlau bod athletwyr Cymru yn "colli allan" cyfleoedd i fod yn y Gemau Olympaidd a Pharalympaidd oherwydd cystadleuaeth i fod ar dimau Prydain Fawr, ac y byddai annibyniaeth Cymru yn caniatáu ffurfio timau Cymreig ar wahân. [15]

Pe bai Cymru annibynnol yn cystadlu yng Ngemau Olympaidd yr Haf 2020, roedd amcangyfrif canol cystadleuaeth yn awgrymu y byddai Cymru yn y 24ain safle yn y cyfrif medalau, o flaen Denmarc, Jamaica a Kenya ac ymhell ar y blaen i wledydd mwy gan gynnwys India, Sbaen, Nigeria, Mecsico. a Thwrci. [16]

Mae'r Siarter Olympaidd yn nodi ers 1995 na all cenhedloedd nad ydynt yn sofran ffurfio timau Olympaidd. Mae Adran 31.1 y Siarter Olympaidd yn datgan bod yn rhaid i genedl fod yn “Wladwriaeth annibynnol a gydnabyddir gan y gymuned ryngwladol” er mwyn cael ei hystyried yn wlad. [17] Yn ogystal, rhaid i o leiaf bum ffederasiwn cenedlaethol fod yn gysylltiedig â ffederasiwn rhyngwladol chwaraeon olympaidd. [17]

Mewn ymateb i ail ddeiseb yn 2012 gan gadeirydd pwyllgor deisebau’r cynulliad cenedlaethol, dywedodd William Powell AC mai’r IOC sydd â’r cyfrifoldeb a’r disgresiwn llwyr dros benderfynu pa Bwyllgorau Olympaidd y mae’n eu cydnabod. Roedd yr ateb yn ailgadarnhau adran 31 o Siarter y Gemau Olympaidd gan ddweud bod “gwlad” yn nhermau Olympaidd yn golygu gwladwriaeth annibynnol a gydnabyddir gan y gymuned ryngwladol. Ychwanegodd yr ateb fod y Cenhedloedd Unedig yn cydnabod y DU fel cenedl-wladwriaeth ac felly mae'r IOC yn cydnabod Cymdeithas Olympaidd Prydain fel Pwyllgor Olympaidd y DU. Er mwyn i'r IOC ystyried tîm Cymreig yn y Gemau Olympaidd neu Baralympaidd, byddai angen newid statws cyfansoddiadol Cymru mewn perthynas â gweddill y DU. [18]

Mae Adam Price, arweinydd Plaid Cymru wedi awgrymu pe gallai Ynysoedd y Ffaröe, fel gwlad ddi-sofran lwyddo mewn cais am dîm Olympaidd cenedlaethol, yna fe allai Cymru hefyd. [19]

Gweler hefyd

golygu

Cyfeiriadau

golygu
  1. ↑ Llewellyn, Matthew P. (2014-06-11). Rule Britannia: Nationalism, Identity and the Modern Olympic Games (yn Saesneg). Routledge. t. 53. ISBN 978-1-317-97976-0.
  2. ↑ Mallon, Bill; Heijmans, Jeroen (2011-08-11). Historical Dictionary of the Olympic Movement (yn Saesneg). Scarecrow Press. ISBN 978-0-8108-7522-7.
  3. ↑ Mallon, Bill; Buchanan, Ian (2015-07-11). The 1908 Olympic Games: Results for All Competitors in All Events, with Commentary (yn Saesneg). McFarland. t. 189. ISBN 978-1-4766-0952-2.
  4. ↑ "Separate Olympic teams urged for home countries". the Guardian (yn Saesneg). 2002-10-07. Cyrchwyd 2022-10-08.
  5. ↑ Committee, Great Britain Parliament House of Commons Welsh Affairs; Commons, House of (2009). Potential Benefits of the 2012 Olympics and Paralympics for Wales: Eighth Report of Session 2008-09 : Report, Together with Formal Minutes, Oral and Written Evidence (yn Saesneg). The Stationery Office. t. 56. ISBN 978-0-215-53034-9.
  6. ↑ Live, North Wales (2008-08-20). "Petition for Welsh Olympic team". North Wales Live (yn Saesneg). Cyrchwyd 2022-09-20.
  7. ↑ "Adam Gives Welsh Olympic Team petition his Backing | Adam Price's Blog" (yn Saesneg). Cyrchwyd 2022-12-10.
  8. ↑ "Angen Tîm Cymru yn y Gemau Olympaidd | Colofnwyr". archif.rhwyd.org. Cyrchwyd 2022-12-09.
  9. ↑ "Tîm Olympaidd Cymru?". BBC Cymru Fyw. 2016-08-02. Cyrchwyd 2022-12-09.
  10. ↑ 10.0 10.1 "Plaid Cymru deputy leader calls for Wales to compete in its own right at next Olympics". Nation.Cymru (yn Saesneg). 2021-08-09. Cyrchwyd 2022-02-18.
  11. ↑ "Why Wales should consider if it could compete at the Olympics". The National Wales (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2022-09-10. Cyrchwyd 2022-09-10.
  12. ↑ "Tory Senedd member credits Team GB for Welsh success at the Olympics". Nation.Cymru (yn Saesneg). 2021-09-03. Cyrchwyd 2022-09-10.
  13. ↑ "Tîm GB: 'Anodd deall pam nad yw athletwyr o Gymru'n cael chwifio'r Ddraig Goch a chanu'r anthem wrth ennill'". Golwg360. 2021-08-17. Cyrchwyd 2022-12-09.
  14. ↑ WalesOnline (2012-07-28). "Welsh Team GB stars slammed over anthem controversy". WalesOnline (yn Saesneg). Cyrchwyd 2022-09-20.
  15. ↑ "Chapter 12". YesCymru. Cyrchwyd 2022-02-18.
  16. ↑ "Where Wales would rank in the Olympics if we were independent". The National Wales (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2022-12-10. Cyrchwyd 2022-12-10.
  17. ↑ 17.0 17.1 "Olympic Charter" (PDF). Cyrchwyd August 12, 2016.
  18. ↑ "Petitions Committee" (PDF). buisness.senedd.wales.
  19. ↑ Price, Adam (2019). Wales - the First and Final Colony. Y Lolfa. ISBN 978-1-78461-691-5. OCLC 1342501314.
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ymgyrchu_dros_dîm_Olympaidd_Cymru&oldid=13083601"