Archddug Awstria

Teitl brenhinol yw Archddug Awstria (Almaeneg: Erzherzog zu Österreich, Lladin: Archidux Austriae) neu Archdduges Awstria (Almaeneg: Erzherzogin von Österreich). Yn 1358–59, hawliodd Rudolf IV, Dug Awstria, y teitl Archddug Palatin (Pfalz-Erzherzog) drwy ffugio'r ddogfen Privilegium Maius, mewn ymgais i ddyrchafu statws i ddugiaid Awstria a oedd cystal ag etholwyr yr Ymerodraeth Lân Rufeinig. Er i'r Ymerawdwr Siarl IV wrthod cydnabod y teitl, fe'i hawliwyd gan Ernst, Dug Awstria a'i etifeddion yn hanner cyntaf y 15g. Yn 1453, mabwysiadodd Ffredrig III, Ymerawdwr Glân Rhufeinig y teitl Archddug Awstria fel pennaeth Tŷ Hapsbwrg, ac o hynny ymlaen, ac eithrio'r ysbaid 1742–45 yn ystod Rhyfel Olyniaeth Awstria, bu pob Ymerawdwr Glân Rhufeinig hefyd yn dwyn teitl yr Archddug. Daeth Archddugiaeth Awstria i ben yn sgil diddymu'r Ymerodraeth Lân Rufeinig yn 1806. Cyn hynny, yn 1804, unwyd y Frenhiniaeth Hapsbwrgaidd ar ffurf Ymerodraeth Awstria gan Ffransis II, yr Ymerawdwr Glân Rhufeinig olaf, a ddatganodd ei hun yn Ffransis I, Ymerawdwr Awstria. Parhaodd Archddug Awstria yn rhan o deitl llawn swyddogol arweinwyr Awstria nes 1918, er nad oedd yr archddugiaeth ei hun yn bodoli bellach.

Archddug Awstria

Enghraifft o'r canlynol	swydd hanesyddol, teitl bonheddig
Math	Archddug, pennaeth y wladwriaeth
Olynydd	Ymerawdwr Awstria
Gwladwriaeth	yr Ymerodraeth Lân Rufeinig, Archddugiaeth Awstria

Darluniad o goron Archddug Awstria.

Yn ogystal â theitl Archddug Awstria, a gafodd ei gynnwys yn rhan o deitl llawn swyddogol ymerodron Awstria, bu pob un o feibion Tŷ Hapsbwrg yn dwyn y teitl archddug o flaen ei enw bedydd, er enghraifft yr Archddug Franz Ferdinand, a merched a gwragedd yn dwyn y teitl archdduges.

Rhestr

Archddugiaeth Awstria (1453–1806)

• Ffredrig III, Ymerawdwr Glân Rhufeinig (1453–93), Albrecht VI, Archddug Awstria (1457–63)
• Maximilian I, Ymerawdwr Glân Rhufeinig (1493–1519)
• Siarl V, Ymerawdwr Glân Rhufeinig (1519–21)
• Ferdinand I, Ymerawdwr Glân Rhufeinig (1521–64)
• Maximilian II, Ymerawdwr Glân Rhufeinig (1564–76)
• Rudolf II, Ymerawdwr Glân Rhufeinig (1576–1608)
• Matthias, Ymerawdwr Glân Rhufeinig (1608–19)
• Albrecht VII, Archddug Awstria (1619)
• Ferdinand II, Ymerawdwr Glân Rhufeinig (1619–37)
• Ferdinand III, Ymerawdwr Glân Rhufeinig (1637–57)
• Leopold I, Ymerawdwr Glân Rhufeinig (1657–1705)
• Joseff I, Ymerawdwr Glân Rhufeinig (1705–11)
• Siarl VI, Ymerawdwr Glân Rhufeinig (1711–40)
• Maria Theresa (1740–80), Ffransis I, Ymerawdwr Glân Rhufeinig (1740–65) Joseff II, Ymerawdwr Glân Rhufeinig (1765–90)
• Leopold II, Ymerawdwr Glân Rhufeinig (1790–92)
• Ffransis II, Ymerawdwr Glân Rhufeinig/Ffransis I, Ymerawdwr Awstria (1792–1835)

Ymerodraeth Awstria (1804–1918)

• Ferdinand I, Ymerawdwr Awstria (1835–48)
• Franz Joseph I, Ymerawdwr Awstria (1848–1916)
• Siarl I, Ymerawdwr Awstria (1916–18)