Santes Arianwen
Santes cynnar ac un o ferched Brychan oedd Arianwen (fl. 6g) yn ôl dogfen a elwir yn 'Cognatio de Brychan', dogfen o'r 11g. Cyfeiriodd Gerallt Gymro at y traddodiad o 24 o ferched Brychan yn 1188 a chynhwysir Arianwen yn ei restr.
| Santes Arianwen | |
|---|---|
| Ganwyd | 5 g  Aberhonddu |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Galwedigaeth | arweinydd crefyddol |
| Tad | Brychan |
| Mam | Prawst |
| Plant | Cynog Mawr ab Iorwerth Hirflawff ap Tegonwy ap Teon |
Pennaeth a thad i nifer o seintiau oedd Brychan (fl. 5g). Rhoes ei enw i Deyrnas Brycheiniog yn ne-ddwyrain canolbarth Cymru. Ei ddygwyl yw 5 Ebrill a gwyddom iddo briodi deirgwaith.
Priododd Arianwen Iorwerth Hirfawd, neu weithiau "Hirflawdd", Brenin Teyrnas Powys.
Roedd ganddi nifer o chwiorydd, neu hanner-chwiorydd, gan gynnwys: Rhiangar, Gwladys, Gwawr, Gwrgon, Nefydd, Lleian, Marchell, Meleri, Nefyn, Tutglid, Belyau, Ceinwen, Cynheiddon, Ceindrych, Clydai, Dwynwen, Eiluned, Goleudydd, Gwen, Ilud, Tybïe, Tudful, a Tangwystl.
Gweler hefyd
golygu- Allen Raine (1836–1908) – nofelydd poblogaidd o Gymraes a ddefnyddiai'r enw-awdur "Arianwen".
- Oes y Seintiau yng Nghymru
- Santesau Celtaidd 388-680