Biwmares (etholaeth seneddol)
etholaeth seneddol
Roedd Biwmares yn etholaeth seneddol i Dŷ'r Cyffredin yn Senedd y Deyrnas Unedig o 1541 hyd at 1885. Rhwng 1541 a 1553 Niwbwrch oedd bwrdeistref Seneddol Môn.[1].
Biwmares Etholaeth Bwrdeistref | |
---|---|
Creu: | 1542 |
Diddymwyd: | 1885 |
Math: | Tŷ'r Cyffredin |
Aelodau: | Un |
Dim ond y 24 prif fwrdeisiwr o dref Biwmares oedd a hawl i bleidleisio hyd 1832. O dan Ddeddf diwygio’r Senedd 1832 cynyddodd nifer y pleidleiswyr i 218 gan gynnwys etholwyr o Amlwch, Caergybi a Llangefni. Diddymwyd yr etholaeth ym 1885 gan ei uno a gweddill Sir Fôn gan dorri nifer cynrychiolwyr yr ynys i un.
Cynrychiolwyr Niwbwrch yn San Steffan
golygu- 1541 Richard ap Rhydderch, o Fyfyrion
- 1545 Owain ap Huw
- 1547 John ap Robert Lloid
Cynrychiolwyr Biwmares yn San Steffan yn yr 16eg ganrif
golygu- 1553 (Mawrth) Maurice Griffith
- 1553 (Medi) Rowland Bulkeley
- 1554 (Tachwedd) William Bulkeley
- 1555 Hugh Goodman
- 1558–1567 William Price
- 1571 William Bulkeley
- 1572 Rowland Kenrick
- 1584–1593 Thomas Bulkeley
- 1597–1598 William Jones
Cynrychiolwyr Biwmares yn San Steffan yn yr 17eg ganrif
golygu- 1601 William Maurice
- 1604 William Jones
- 1614 William Jones
- 1621-1622 Sampson Eure
- 1624 Charles Jones
- 1625 Charles Jones
- 1626 Charles Jones
- 1628 Charles Jones
- 1629–1639 Dim senedd
- 1640 (Ebrill) Charles Jones
- 1640 (Tachwedd) John Griffith Brenhinwr
- 1642 Bu farw John Griffith a bu'r sedd yn wag hyd 1646
- 1646 William Jones
- 1648 Diarddelwyd Jones a bu’r sedd yn wag hyd 1659
- 1659 (Ionawr) Griffith Bodwrda
- 1659 (Mai) Ni fu cynrychiolydd seneddol i Fiwmares
- 1660 Griffith Bodwrda
- 1661 (Ebrill) Heneage Finch
- 1661 (Gorffennaf) John Robinson
- 1679 (Chwefror) Richard Bulkeley
- 1679 (Awst) Yr Anrh. Henry Bulkeley Tori
- 1689 William Williams
- 1690 Thomas Bulkeley
- 1695 Syr William Williams
- 1698 Owen Hughes
Cynrychiolwyr Biwmares yn San Steffan yn y 18fed ganrif
golygu- 1701 (Ionawr) Coningsby Williams
- 1701 (Rhagfyr) Robert Bulkeley
- 1703 Coningsby Williams
- 1705 Yr Anrh. Henry Bertie
- 1727 Watkin Williams-Wynn (Etholwyd Wynn yn yr un etholiad fel AS Sir Ddinbych gan ddewis cynrychioli'r sedd honno yn hytrach nag un Biwmares)
- 1730 Yr Is Iarll Bulkeley
- 1753 John Owen
- 1754 Richard Thelwall Price
- 1768 Syr Hugh Williams
- 1780 Syr George Warren
- 1784 Yr Anrh. Hugh Fortescue
- 1785 Syr Hugh Williams
- 1794 Syr Watkin Williams-Wynn, 5ed Barwnig
- 1796 Thomas Wynn, Barwn 1af Niwbwrch
Cynrychiolwyr Biwmares yn San Steffan yn y 19eg ganrif
golygu- 1807 Syr Edward Pryce Lloyd
- 1812 Thomas Frankland Lewis
- 1826 Syr Robert Williams
- 1831 Syr Richard Bulkeley Williams-Bulkeley (Chwig)
- 1832 Frederick Paget (Chwig)
- 1847 Yr Arglwydd George Paget (Chwig)
- 1857 Yr Anrh. William Owen Stanley (Chwig) / Rhyddfrydwr
- 1874 Morgan Lloyd Rhyddfrydwr
- 1885 Diddymu'r etholaeth
Etholiadau
golyguDim ond dau etholiad cystadleuol a gynhaliwyd yn yr etholaeth trwy ei holl hanes sef ym 1868 a 1874 ac yn y ddau bu aelodau o'r Blaid Ryddfrydol yn ymladd yn erbyn ei gilydd.
Etholiad Cyffredinol 1868: Biwmares
Nifer yr etholwyr 1,944 | |||||
---|---|---|---|---|---|
Plaid | Ymgeisydd | Pleidleisiau | % | ±% | |
Rhyddfrydol | William Owen Stanley | 941 | 59.1 | ||
Rhyddfrydol | Morgan Lloyd | 650 | 40.9 | ||
Mwyafrif | 281 | ||||
Y nifer a bleidleisiodd | |||||
Rhyddfrydol yn cadw | Gogwydd |
Etholiad Cyffredinol 1874: Biwmares
Nifer yr etholwyr 1,944 | |||||
---|---|---|---|---|---|
Plaid | Ymgeisydd | Pleidleisiau | % | ±% | |
Rhyddfrydol | Morgan Lloyd | 947 | 61.3 | ||
Ceidwadwyr | T L Hampton-Lewis | 344 | 22.3 | ||
Rhyddfrydol | Syr Edmund Hope-Verney | 255 | 16.4 | ||
Mwyafrif | 603 | ||||
Y nifer a bleidleisiodd | |||||
Rhyddfrydol yn cadw | Gogwydd |