Carnedd Ugain

Garnedd Ugain
Math	mynydd, copa
Daearyddiaeth
Ardal warchodol	Parc Cenedlaethol Eryri
Rhan o'r canlynol	Yr Wyddfa a'i chriw
Sir	Llanberis, Beddgelert, Betws Garmon
Gwlad	Cymru
Uwch y môr	1,065 metr
Cyfesurynnau	53.07552°N 4.07518°W
Cod OS	SH6108255158
Manylion
Amlygrwydd	72 metr
Cyfnod daearegol	Ordofigaidd
Rhiant gopa	Yr Wyddfa
Cadwyn fynydd	Eryri
	Ffeiliau perthnasol ar Comin
	[golygwch ar Wicidata]

Un o'r copaon ar yr Wyddfa yn Eryri yw Carnedd Ugain, Garnedd Ugain neu Crib y Ddysgl.

Enw

Adnabyddir y mynydd yn gyffredinol fel Crib y Ddysgl ond a bod yn hollol gywir, mae Crib y Ddysgl yn cyfeirio'n unig at barhad Y Grib Goch.^[1]

Lleoliad ac uchder

Saif copa Carnedd Ugain copa tua cilometr i'r gogledd o gopa'r Wyddfa ei hun ac fe'i ystyrir yn gopa ar wahân i'r Wyddfa gan Alan Dawson, sy'n ei alw'n Hewitt; dyma'r ail gopa uchaf yng Nghymru.

Llwybrau

Mae llwybr Pedol yr Wyddfa yn cynnwys copa Garnedd Ugain, ac mae'r llwybr o Lanberis i gopa'r Wyddfa yn mynd heibio iddo, ond heb fynd tros y copa. I'r de o'r copa mae clogwyni serth gyda Llyn Glaslyn islaw, tra i'r gogledd mae Cwm Glas.

Garnedd Ugain o'r Elidir Fawr

Y pedwar copa ar ddeg
Yr Wyddfa a'i chriw: Yr Wyddfa (1085m) · Garnedd Ugain (1065m) · Crib Goch (923m)
Y Glyderau: Elidir Fawr (924m) · Y Garn (947m) · Glyder Fawr (999m) · Glyder Fach (994m) · Tryfan (915m)
Y Carneddau: Pen yr Ole Wen (978m) · Carnedd Dafydd (1044m) · Carnedd Llywelyn (1064m) · Yr Elen (962m) · Foel Grach (976m) · Carnedd Gwenllian (Garnedd Uchaf) (926m) · Foel-fras (942m)

↑ Crolla, Rachel; McKeating, Carl (2022-08-15). Scrambles in Snowdonia: 80 of the Best Routes - Snowdon, Glyders, Carneddau, Eifionydd and Outlying Areas (yn Saesneg). Cicerone Press Limited. t. 198. ISBN 978-1-78362-925-1.

[1] Crolla, Rachel; McKeating, Carl (2022-08-15). Scrambles in Snowdonia: 80 of the Best Routes - Snowdon, Glyders, Carneddau, Eifionydd and Outlying Areas (yn Saesneg). Cicerone Press Limited. t. 198. ISBN 978-1-78362-925-1.

[1]