Wicipedia

Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Georgia

tîm rygbi cenedlaethol gwlad y Cawcws
(Ailgyfeiriad o Georgia tîm rygbi cenedlaethol)

Gweinyddir tîm undeb rygbi cenedlaethol Georgia (Georgeg: საქართველოს მორაგბეთა ეროვნული ნაკრები; llysenw, Lelos, neu Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Seorsia) gan yr Undeb Rygbi Georgia. Mae oddeutu 17,000 o chwaraewyr rygbi cofrestriedig yn y wlad.[1]

Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Georgia
Lliwiau cartref
Lliwiau oddi cartref
Cwpan y Byd
Ymddangosiadau4
Arwylun Undeb Rygbi Georgia
Arwylun Undeb Rygbi Georgia

Ar hyn o bryd mae Georgia yn cael ei hystyried yn genedl undeb rygbi ail haen. Mae'r Lelos yn cymryd rhan ym Mhencampwriaeth Rygbi Ewrop ("Rugby Europe Championship"). Mae hon yn gystadleuaeth flynyddol i dimau ail lefel Ewrop. Mae Georgia wedi ennill y twrnamaint yn 2001, 2008, 2009, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016 a 2018. Mae mwyafrif o'r garfan genedlaethol yn chwarae rygbu yn Ffrainc, yn yr 14 adran uchaf ac isaf. Mae hwn yn arfer a boblogeiddiwyd gan gyn-hyfforddwr y tîm cenedlaethol, Claude Saurel, sy'n Ffrancwr.

Rygbi yw un o'r chwaraeon mwyaf poblogaidd yn Georgia. Cymhwysodd y tîm cenedlaethol ar gyfer Cwpan Rygbi'r Byd bedair gwaith, yn gyntaf yn 2003 - gan chwarae yn erbyn Lloegr a De Affrica. Cofnododd y Lelos eu buddugoliaeth gyntaf erioed yng Nghwpan y Byd yng nghystadleuaeth 2007, lle guron nhw Namibia 30–0. Er 2013, mae Georgia wedi cynnal Cwpan Rygbi'r Byd Tbilisi.

Hanes golygu

 
Chwaraewyr yn dathlu

Gêm 'Gynhenid' golygu

Mae Jiorjia fel ynys o rygbi ynghanol môr o ddiffyg diddordeb mawr ymysg y gwledydd cyfagos. Mae rhai wedi ceisio esbonio pan fod rygbi wedi cydio yn y wlad. Efallai y bydd poblogrwydd y gêm yn cael ei egluro gan ei debygrwydd i'r gêm Jiorjaidd draddodiadol o'r enw "Lelo" neu "Lelo Burti" (lelo = "maes"; burti = "pêl"). Chwaraewyd y gêm hon yn Georgia o'r hen amser ac mae'n dal i gael ei chwarae ar adegau mewn ardaloedd gwledig. Dewiswyd cae ("Lelo") rhwng dau gilfach afon a oedd yn cynrychioli cae chwarae. Byddai dau dîm, fel arfer yn cynnwys poblogaeth wrywaidd y pentrefi cyfagos, yn wynebu ei gilydd. Ni osodwyd nifer y chwaraewyr o bob ochr, ond roeddent yn cynnwys unrhyw ddynion galluog y gallai pob pentref eu galw. Gosodwyd pêl fawr, drwm yng nghanol y cae a nod y gêm oedd ei chario dros gilfach afon yr ochr gyferbyniol. Hawdd gweld sut byddai'r sgiliau a'r brwdfrydedd dros y gêm draddodiadol yma'n trosglwyddo at diddordeb mewn chwarae rygbi.[2][3]

Sefydlu'r Gêm golygu

Cafwyd sawl ymgais aflwyddiannus i gyflwyno rygbi'r undeb i Georgia, y cynharaf y gwyddys amdano ym 1928, gydag ymdrechion dilynol hefyd ym 1940 ac ym 1948. Cyflwynwyd rygbi i Georgia gan Jacques Haspekian, Armeniaid o Marseilles yn Ffrainc a ddysgodd y gêm i myfyrwyr ddiwedd y 1950au hyd at ganol y 1960au, er iddo ddychwelyd yn Ffrainc wedi hynny. Mae'n dal yn fyw ac yn byw yn Marseilles, cafodd ei gyfweld ar radio Ffrainc ar achlysur Georgia yn chwarae Ffrainc yng Nghwpan Rygbi'r Byd 2007. Cynhaliwyd y sesiwn ymarfer rygbi gyntaf un ar 15 Hydref 1959 yn y cae ras yn y brifddinas, Tbilisi, lle mynychodd 20 o bobl y cyfarfod. Y clwb Jiorjaidd gyntaf a ffurfiwyd oedd y GPI (Sefydliad Polytechnical Georgia), a elwir bellach yn "Qochebi".

Ymddangosodd y timau cyntaf ym 1959. Sefydlwyd Undeb Rygbi Georgia ym 1964, ond tan ddiwedd yr 1980au roedd yn rhan o ffederasiwn rygbi'r Undeb Sofietaidd. Dechreuodd y cysylltiad undeb rygbi rhwng Ffrainc a Georgia wrth i gysylltiadau gael eu sefydlu gan Blaid Gomiwnyddol Ffrainc ar y pryd a llawer o sefydliadau asgell chwith eraill. I ddechrau, nid oedd gan Georgia ei thîm ei hun a byddai ei chwaraewyr gorau yn chwarae i dîm yr Undeb Sofietaidd.

Yn ystod y cyfnod Sofietaidd roedd Georgia yn cael ei chynrychioli'n dda yn nhîm yr Undeb Sofietaidd, lle byddai 6 neu 7 chwaraewr yn aml yn y tîm. Cyn i'r Undeb Sofietaidd ddymchwel, tîm rygbi clwb Dinamo Tblisi (sydd hefyd yn cynnwys y tîm pêl-droed enwog) oedd pencampwyr yr Undeb Sofietaidd.[4] Roedd hanner clybiau rygbi'r Undeb Sofietaidd yn bodoli yn Jiorjia.[5]

Ym 1988 cynhyrchodd Georgia eu hochr genedlaethol gyntaf i bob ochr. Ym mis Medi 1989, daeth Georgia ynghyd â gwledydd eraill FIRA i gynnal taith gan Simbabwe. Roedd gêm gyntaf Simbabwe ar y daith yn erbyn Georgia yn ninas Kutaisi, i’r gorllewin o Tbilisi, a enillodd Georgia 16–3. Y flwyddyn ganlynol aeth Georgia i Simbabwe lle gwnaethon nhw chwarae dau brawf, gan golli'r cyntaf yn Bulawayo ac ennill yr ail 26–10 yn Harare.

Derbyniwyd Jeojia yn aelodau llawn o'r IRFB (bellach "World Rugby") yn 1993 a hynny fel 52ain aelod o'r corff ryngwladol.

Wedi Annibyniaeth golygu

 
Georgia v Iwerddon, Cwpan Rygbi'r Byd, 2007

Ar ôl datgan ei hannibyniaeth ar yr Undeb Sofietaidd, ar 9 Ebrill 1991, nes ei chysylltiad â'r Bwrdd Rygbi Rhyngwladol ym 1992, cyfyngodd Georgia ei hun i wynebu cyfres fuddugol o gemau yn erbyn yr Wcráin ac yn olaf hefyd cyfarfod â'r Latfia. Yn ddiweddarach aeth y tîm cenedlaethol Jeorjaidd i mewn i gynghrair rygbi Ewrop yn rheolaidd trwy gymryd rhan yng Nghwpan FIRA (cwpan "Europe Championship" bellach).

Methodd Georgia gymwyso i Gwpan Rygbi'r Byd yn 1999 am iddynt golli 70-0 yn erbyn Iwerddon a 27-23 yn erbyn Rwmania. Ym mis Tachwedd 1998 Georgia i chwarae dwy gêm ail-wynebu yn erbyn Tonga i gael mynediad i Gwpan Rygbi'r Byd ond ar ôl colli 37-6 yn y Tonga ac ennill dim ond 28-27 yn y gêm adref, methon nhw fynd drwyddo.

Digwyddodd naid ansoddol i rygbi Jeorjaidd diolch i gyfraniad yr hyfforddwr Ffrengig, Claude Saurel, a gyrhaeddodd Georgia i ddechrau ym 1997, gan ddelio â rygbi saith bob ochr ac yn haf 1999 daeth yn ddewisydd y tîm cenedlaethol pymtheg pob ochr. Diolch i Saurel enillodd Georgia y trydydd safle yng nghystadleuaeth Cwpan y Cenhedloedd Ewropeaidd ar ei newydd wedd. Daeth y fuddugoliaeth gyntaf yn y tymor nesaf gyda phum buddugoliaeth o bum gêm yn cael eu chwarae.

Cymhwysodd Georgia ar gyfer Cwpan Rygbi'r Byd 2003 - y tro cyntaf iddynt wneud. Ond gorffennodd y tîm ar waelod y grŵp wedi iddynt golli i Lloegr, De Affrica, Samoa a Tonga.

Ar 4 Mehefin 2006, cynhaliodd tîm cenedlaethol Georgia gêm yn erbyn y Barbariaid yn Tbilisi, gan golli 28-19.[6] Ond ym mis Tachwedd yr un flwyddyn enillodd Georgia y cymhwyster ar gyfer Cwpan Rygbi'r Byd 2007 wedi iddynt guro Portiwgal. Yn y rhifyn hwn o Gwpan y Byd, cofrestrodd Georgia ei buddugoliaeth hanesyddol gyntaf trwy drechu Namibia 30-0; Gorffennodd Georgia yn bedwerydd yn eu grŵp oedd yn cynnwys yr Ariannin, Iwerddon (roedd buddugoliaeth olaf 14-10 y Gwyddelod yn anoddach na’r disgwyl) a Ffrainc.

Cadarnhaodd y tîm cenedlaethol Sioraidd ei gynnydd yn y sîn rygbi Ewropeaidd gyda'r ddwy fuddugoliaeth yn olynol ym Mhencampwriaeth y Cenhedloedd Ewropeaidd ar gyfer 2008 a 2009. Wedi'i chyflwyno yng Nghwpan y Byd 2011 gyda buddugoliaeth newydd ym Mhencampwriaeth y Cenhedloedd Ewropeaidd gyda Gamp Lawn, enillodd Georgia ei hail fuddugoliaeth trwy drechu Rwmania 25-9. Enillodd y fuddugoliaeth hon y pedwerydd safle i'r grŵp eto yn y grŵp, yn y gemau oedd yn weddill cawsant eu trechu yn erbyn yr Alban, Lloegr a'r Ariannin.

Enillodd 4 Pencampwriaeth Ewropeaidd i Genhedloedd yn olynol rhwng 2011 a 2014 gan sefydlu Georgia yn bendant ymhlith y prif dimau cenedlaethol ail lefel Ewropeaidd. Ar ben hynny, yn 2013, ymffrostiodd y tîm cenedlaethol fuddugoliaeth 19-15 dros Ganada yn ychwanegol at ei fuddugoliaeth gyntaf yn erbyn Samoa a drechwyd o drwch blewyn, 16-15.

Yng Nghwpan Rygbi'r Byd 2015 cafwyd y perfformiad gorau hyd hynny gan y "Lelos" wrth iddynt sicrhau dwy fuddugoliaeth; yn erbyn Tonga, trechu 17-10, ac yn erbyn Namibia am 17-16[7] gan ddod â'u grŵp yn y trydydd safle gan ennill mynediad awtomatig hefyd i Gwpan Rygbi'r Byd 2019.

Record mewn Cystadlaethau Rhynglwadol golygu

 
Chwaraewyr yn dathlu, 2007

Cwpan Rygbi'r Byd golygu

  • 1987: heb wahoddiad (ddim yn dîm cenedlaethol, dal yn rhan o'r Undeb Sofietaidd
  • 1991: heb gymwyso (dal ddim yn dîm cenedlaethol llawn, swyddogol, gydnabyddedig)
  • 1995: heb gymwyso (ond wedi ei derbyn fel tîm cenedlaethol cydnabyddedig)
  • 1999: heb gymwyso
  • 2003: Grŵp C - olaf
  • 2007: Grŵp D - 4ydd
  • 2011: Grŵp B - 4ydd
  • 2015: Grŵp C - 3ydd

Pencampwriaeth Ewrop golygu

Cystadleuaeth rhwng timau lefel 2 yn Ewrop gan gynnwys Georgia a thimau megis Portiwgal, Rwsia a Rwmania. Gelwir yn "Rugby Europe Championship" (cynt "European Championship of Nations")[8]

  • 2000-2002: 2il
  • 2002-2004: 3ydd
  • 2004-2006: 2il
  • 2006-2008: Hyrwyddwr
  • 2008-2010: Pencampwr
  • 2010-2012: Pencampwr
  • 2012-2014: Pencampwr
  • 2014-2016: Pencampwr
  • 2016-2017: Pencampwr
  • 2017-2018: Pencampwr

Overall golygu

30 safle uchaf ar 10 Chwefror 2020[9]
Safle Newid* Tîm Pwyntiau
1     De Affrica 094.19
2     Seland Newydd 092.11
3     Lloegr 087.80
4     Iwerddon 085.36
5     Cymru 084.28
6     Ffrainc 082.37
7     Awstralia 081.90
8     Japan 079.28
9     Yr Alban 078.58
10     Yr Ariannin 078.31
11     Ffiji 076.21
12     Georgia 072.70
13     Yr Eidal 072.04
14     Tonga 071.44
15     Samoa 070.72
16     Sbaen 068.28
17     Unol Daleithiau America 068.10
18     Wrwgwái 067.41
19     Rwmania 065.11
20     Portiwgal 062.40
21     Hong Cong 061.23
22     Canada 061.12
23     Namibia 061.01
24     Yr Iseldiroedd 060.08
25     Rwsia 059.90
26     Brasil 058.89
27     Gwlad Belg 057.57
28     Yr Almaen 054.64
29     Chile 053.83
30     De Corea 053.11
*Newid o'r wythnos flaenorol
Safleoedd blaenorol Georgia
 
Ffynhonnell: World Rugby - Diweddarwyd y graff i 7 Ionawr 2019[9]

Mae Georgia wedi ennill 139 o'i 222 gemau cystadleuol, sf canran ennill o 62.61%. Ers sefydlu Table "World Rugby Rankings" gan World Rugby ym mis Medi 2003 mae Georgia wedi bod tu allan i'r 10 uchaf y rhan fwyaf o'r amser.

Gweler isod dabl o gemau cystadleuol tîm cenedlaethol Georgia hyd at 10 Mawrth 2019.[10]

Gwrthwynebydd Chwarae Ennill Colli Cyfartal % Ennill Pwyntiau o blaid Pwyntiau y erbyn Gwahaniaeth
  Yr Ariannin 5 0 5 0 0.00% 66 186 −120
  Argentina Jaguars 3 2 1 0 66.67% 54 61 −7
 Y Barbariaid 1 0 1 0 0.00% 19 28 −9
  Gwlad Belg 5 5 0 0 100.00% 176 25 +151
  Bwlgaria 1 1 0 0 100.00% 70 8 +62
  Canada 7 4 3 0 57.14% 145 141 +4
  Chile 2 1 1 0 50.00% 53 36 +17
  Croasia 1 1 0 0 100.00% 29 15 +14
  Y Weriniaeth Tsiec 8 8 0 0 100.00% 310 58 +252
  Denmarc 1 1 0 0 100.00% 19 8 +11
  Lloegr 2 0 2 0 0.00% 16 125 −109
  Ffiji 3 1 2 0 33.33% 48 64 −16
  Ffrainc 1 0 1 0 0.00% 7 64 −57
  Barbarians français 1 1 0 0 100.00% 16 15 +1
  French Universities 1 1 0 0 100.00% 24 20 +4
  Yr Almaen 8 8 0 0 100.00% 418 35 +383
  Iwerddon 4 0 4 0 0.00% 31 196 −165
Nodyn:RuA 1 0 1 0 0.00% 5 40 −35
  Emerging Ireland 2 0 2 0 0.00% 27 65 −38
  yr Eidal 2 0 2 0 0.00% 59 39 −20
Nodyn:RuA 5 2 3 0 40.00% 71 83 −12
Nodyn:RuA 2 1 1 0 50.00% 44 36 +8
  Japan 6 1 5 0 16.67% 96 150 −54
  Casachstan 1 1 0 0 100.00% 17 5 +12
  Latfia 1 1 0 0 100.00% 28 3 +25
  Lwcsembwrg 1 0 0 1 0.00% 10 10 +0
  Moldofa 1 1 0 0 100.00% 47 5 +42
  Moroco 1 1 0 0 100.00% 20 10 +10
  Namibia 5 4 1 0 80.00% 112 73 +39
  Yr Iseldiroedd 4 3 1 0 75.00% 164 64 +100
  Seland Newydd 1 0 1 0 0.00% 10 43 −33
  Gwlad Pwyl 2 0 2 0 0.00% 29 52 −23
  Portiwgal 20 14 4 2 70.00% 469 268 +201
  Rwmania 23 13 9 1 56.52% 435 381 +54
  Rwsia 23 21 1 1 90.91% 579 260 +319
  Samoa 5 3 1 1 60.00% 91 115 −24
  yr Alban 2 0 2 0 0.00% 22 58 −36
Nodyn:RuA 2 1 1 0 50.00% 25 90 −65
  De Affrica 1 0 1 0 0.00% 19 46 −27
  South Africa A 1 0 1 0 0.00% 17 31 −14
  Southern Kings 1 0 1 0 0.00% 17 31 −14
  South Africa President's XV 1 0 1 0 0.00% 16 21 −5
  Emerging Springboks 2 0 2 0 0.00% 10 35 −25
  Sbaen 20 16 3 1 80% 614 290 +324
Nodyn:Country data SWI 1 1 0 0 100.00% 22 21 +1
  Tonga 7 5 2 0 71.43% 119 141 −22
  Wcrain 9 9 0 0 100.00% 281 63 +218
  Unol Daleithiau America 6 3 3 0 50.00% 117 146 −29
  Wrwgwái 5 3 2 0 60.00% 85 72 +13
  Cymru 1 0 1 0 0.00% 6 13 −7
  Simbabwe 3 2 1 0 66.67% 58 35 +23
Total 223 140 76 7 62.61% 5229 3951 +1278

Dolenni golygu

Cyfeiriadau golygu

  1. ↑ "საქართველოს მორაგბეთა ასოციაციის პრეზენტაცია". Cyrchwyd 2019-03-05. Unknown parameter |deadurl= ignored (help)[dolen marw]
  2. ↑ name=Completerugby/
  3. ↑ name=richards1>Richards Chapter 1 Fons et Origo, p27; Chapter 15 Going Forward, p291
  4. ↑ Gwall cyfeirio: Tag <ref> annilys; ni roddwyd testun ar gyfer 'ref' o'r enw Completerugby
  5. ↑ Richards, Chapter 14 Journeys without Maps, p260
  6. ↑ "copi archif". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2019-08-28. Cyrchwyd 2019-08-22. Unknown parameter |lingua= ignored (help); Unknown parameter |accesso= ignored (help); Unknown parameter |titolo= ignored (|title= suggested) (help)
  7. ↑ . BBC Sport. 7 Hydref 2015 https://www.bbc.com/sport/0/rugby-union/34450575. Cyrchwyd 12 Hydref 2015. Unknown parameter |lingua= ignored (help); Unknown parameter |titolo= ignored (|title= suggested) (help); Unknown parameter |autore= ignored (help); Missing or empty |title= (help)
  8. ↑ https://www.rugbyeurope.eu
  9. ↑ 9.0 9.1 "Men's World Rankings". World Rugby. Cyrchwyd 30 Medi 2019.
  10. ↑ "Rugby Union – ESPN Scrum – Statsguru – Test matches – Team records". ESPN scrum. Cyrchwyd 10 February 2017.
  Eginyn erthygl sydd uchod am rygbi'r undeb. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Tîm_rygbi%27r_undeb_cenedlaethol_Georgia&oldid=11832917"