Englyn milwr

Mesur caeth yw'r englyn milwr. Tair llinell saith sillaf, gyda phob llinell yn odli gyda'i gilydd.

Y pedwar mesur ar hugain

Y pedwar mesur ar hugain yw'r gyfundrefn o fesurau caeth a ddaeth yn ganon awdurdodol ym marddoniaeth Gymraeg yr Oesoedd Canol Diweddar, sef cyfnod Beirdd yr Uchelwyr. Rhestr Awdl gywydd Byr a thoddaid Clogyrnach Cyhydedd fer Cyhydedd hir Cyhydedd naw ban Cyrch a chwta Cywydd deuair fyrion Cywydd deuair hirion Cywydd llosgyrnog Englyn cyrch Englyn milwr Englyn penfyr Englyn proest cyfnewidiog Englyn proest cadwynog Englyn unodl union Englyn unodl crwca Gwawdodyn byr Gwawdodyn hir Hir a thoddaid Rhupunt byr Rhupunt hir Tawddgyrch cadwynog Toddaid

Gall y llinellau ddiweddu'n acennog neu'n diacen.

Ceir defnydd helaeth o'r englyn milwr yn "Ymadawiad Arthur" gan T Gwynn Jones; dyma enghraifft:

Llwybr i dranc y lle bo'r drin,
Diau, ni ddawr angau rin
Na breiniau glew na brenin.

Nid oes gair cyrch o gwbwl mewn englyn milwr.

Ni chynhwyswyd y mesur gan Ddafydd ab Edmwnd yn ei Bedwar Mesur ar Hugain ym 1451, ond y mae'n fesur cydnabyddedig a phoblogaidd iawn heddiw.

Fel yr englyn penfyr, tueddir i weld cyfresi o englynion milwr mewn awdlau yn hytrach nag englyn milwr unigol, ond gall y mesur sefyll ar ei ben ei hun yn ogystal. Gofynnir am gyfres o englynion milwr fel cystadleuaeth yn yr Eisteddfod Genedlaethol yn achlysurol.

Cyfeiriadau

Eginyn erthygl sydd uchod am lenyddiaeth. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.