Gemau Olympaidd yr Haf 2012

Digwyddiad aml-chwaraeon rhyngwladol pwysig oedd Gemau Olympaidd yr Haf 2012, a adnabyddir yn swyddogol fel Gemau'r XXX Olympiad ac a gynhaliwyd yn Llundain, Lloegr o 27 Gorffennaf hyd 12 Awst 2012.[1] Roedd oddeutu 10,000 o athletwyr o 204 o Bwyllgorau Cenedlaethol Olympaidd yn cymryd rhan.[2] O ran nifer y medalau, Unol Daleithiau America a orfu, gyda Tsieina'n ail a Phrydain yn drydydd.

Gemau'r XXX Olympiad
DinasLlundain, Lloegr
ArwyddairInspire a Generation
(Ysbrydola Genhedlaeth)
Gwledydd sy'n cystadlu183 (wedi cymhwyso)
204 (amcangyfrif)
Athletwyr sy'n cystadlu10,500 (amcangyfrif)
Cystadlaethau302 mewn 26 o Chwaraeon Olympaidd
Seremoni Agoriadol27 Gorffennaf
Seremoni Gloi12 Awst
Stadiwm OlympaiddStadiwm Olympaidd Llundain

Cytunwyd ar y lleoliad ar 6 Gorffennaf, 2005 ar eisteddiad y 117fed sesiwn o'r corff rheoli a oedd yn cyfarfod yn Singapôr, pan drechwyd ymgais Moscow, Madrid a Paris. Arweinyddion yr ymgais am y gemau ar ran Llundain oedd Sebastian Coe a Ken Livingstone.[3] Llundain oedd y ddinas gyntaf i gynnal y Gemau Olympaidd modern deirgwaith,[4][5] wedi iddynt gynnal Gemau Olympaidd yr Haf 1908 ac 1948.[6][7]

Bu beirniadaeth ynglŷn â chyllid y gemau,[8][9] ond croesawyd hwy gan eraill oherwydd yr ail-ddatblygu y buasai'n digwydd yn nwyrain Llundain – yn enwedig ar sail cynaliadwyedd.[10] Canolbwynt y gemau oedd Parc Olympaidd 200 hectar, a adeiladwyd ar gyn-safle ddiwydiannol yn Stratford, Llundain.[11] Defnyddiodd y Gemau hefyd nifer o leoliadau oedd eisoes wedi eu hadeiladu cyn cychwyn y cais.

Y broses geisio

golygu
 
Baner Gemau Olympaidd Llundain 2012 ger y gofadail yn Llundain

Roedd naw dinas wedi gwneud cais i gynnal Gemau Olympaidd 2012 erbyn y dyddiad cau, 15 Gorffennaf 2003, sef Havana, Istanbul, Leipzig, Llundain, Madrid, Moscow, Dinas Efrog Newydd, Paris a Rio de Janeiro.[12]

Ers i'r Deyrnas Unedig gynnal Gemau Olympaidd yr Haf 1948, gwnaethpwyd tri chais ar gyfer y Gemau – Birmingham ar gyfer 1992, a Manceinion ar gyfer 1996 a 2000. Cychwynnodd y cynllunio o flaen llaw ar gyfer cais posibl i Lundain ar gyfer 2012 ym 1997.[13] Roedd y DU eisoes wedi bod yn llwyddiannus yn cynnal Pencampwriaeth Ewro UEFA 1996 a Gemau'r Gymanwlad 2002, a chytunodd y PORh fod y DU yn gallu cynnal digwyddiadau chwaraeon mawr.[14]

Dywedodd Maer Llundain, Ken Livingstone, mai ei brif ysgogiad ar gyfer cychwyn a lobïo dros gais y ddinas oedd datblygu East End Llundain, ardal a oedd wedi cael ei difreintio a'i hesgeuluso am dri-deg mlynedd.[15] Ar 18 Mai 2004, lleihawyd y nifer o ddinasoedd cais gan yr IOC, yn dilyn gwerthusiad technegol, o naw i bump: Llundain, Madrid, Moscow, Efrog Newydd a Pharis.[16]

Roedd pob un o'r pum dinas wedi cyflwyno eu ffeiliau ymgais erbyn 19 Tachwedd 2004, ac ymwelwyd â hwy gan dîm arolygu'r PORh yn ystod mis Chwefror a Mawrth 2005. Dioddefodd cais Paris yn ystod yr ymweliad wrth i nifer o streiciau gyd-ddigwydd gyda'r ymweliad, ac adroddiad yn erbyn un o aelodau tîm cais Paris dros honiadau i gyllid plaid wleidyddol fod wedi eu llygru.[17]

Ar 6 Mehefin 2005, rhyddhawyd adroddiadau gwerthuso'r PORh. Er nad oedd unrhyw sgôr na rheng wedi eu cynnwys yn yr adroddiad, Paris oedd i'w weld â'r adroddiad mwyaf ffafriol, gyda Llundain yn ail agos. Derbyniodd Efrog Newydd a Madrid adroddiadau positif iawn hefyd.[18]

Canlyniadau ceisiadau Gemau Olympaidd yr Haf 2012
Dinas POC Rownd 1 Rownd 2 Rownd 3 Rownd 4
Llundain   Prydain Fawr 22 27 39 54
Paris   Ffrainc 21 25 33 50
Madrid   Sbaen 20 32 31
Efrog Newydd   UDA 19 16
Moscow   Rwsia 15

Y chwaraeon

golygu
 
Meintiau'r timau
     300+      100+      30+      10+      4+      1+

Cyfranogwyr

golygu

Disgwyliwyd i 10,500 o chwaraewyr o 204 Pwyllgor Olympaidd Cenedlaethol (POC) gymryd rhan,[2], gan ragori Gemau Olympaidd yr Haf 1948 yn Llundain a Gemau'r Gymanwlad 2002 ym Manceinion fel y digwyddiad aml-chwaraeon mwyaf erioed i gael ei gynnal yn y Deyrnas Unedig.[19]

Roedd tri chwaraewr o Bwyllgor Olympaidd yr Antilles Iseldiraidd, a gafod eu aelodaeth o'r PORh wedi ei ymwrthod gan y pwyllgor gweithredol yn 2011, ac un chwaraewr o Dde Swdan, sydd heb POC, yn cystadlu'n annibynnol dan y faner Olympaidd.[20]

Chwaraeon

golygu

Roedd 26 o chwaraeon gan gynnwys 39 o ddisgyblaethau yn y Gemau. Cynhaliwyd y chwaraeon canlynol yn y gemau hyn, gyda'r nifer o gystadlaethau mewn cromfachau:

Cafodd paffio merched ei gynnwys am y tro cyntaf erioed yn y gemau hyn, gyda 36 o chwaraewyr yn cymryd rhan yn yr amryw ddosbarthiadau pwysau. Rhoddwyd caniatâd arbennig er mwyn galluogi cynnal cystadlaethau saethu yn y Gemau, gan y byddai fel arall wedi bod yn anghyfreithlon o dan gyfraith saethu gwn y Deyrnas Unedig.[228][229] Dychwelodd parau cymysg Tenis i'r rhaglen Olympaidd am y tro cyntaf ers 1924.[230]

Roedd 28 o chwaraeon wedi eu cynnwys yng nghais Llundain ar gyfer y Gemau, fel y bu yng Ngemau'r Haf cynt, ond pleidleisiodd y PORh i ddisgyn pêl fas a phêl feddal o'r Gemau ar gyfer 2012 deuddydd wedi iddynt ddewis Llundain fel y ddinas gwestai. Datganodd y PORh eu bod eisiau disgyn y chwaraeon rhain yn ystod Gemau Olympaidd y Gaeaf 2006, ond collasant bleidleisiau dros ail-ystyried y chwaraeon, a chawsont eu cynnwys am y tro diwethaf yng Ngemau Olympaidd yr Haf 2008.[231] Yn dilyn y penderfyniad i'w disgyn, cynhaliodd y PORh bleidlais ynglŷn â ddylid cyflwyno chwaraeon newydd yn eu lle. Cysidrwyd karate, sboncen, golff, chwaraeon rholer a rygbi saith bob ochr. Karate a sboncen a enwebwyd yn y pen draw, ond ni enillont ddigon o bleidleisiau - y ddau draean o'r bleidlais a oedd angen i'w cynnal.[231]

Er bod chwaraeon arddangos swyddogol wedi cael eu dileu yn dilyn Gemau Olympaidd yr Haf 1992,[232] gellir cynnal twrnameintiau arbennig ar gyfer chwaraeon sydd ddim yn rhai Olympaidd yn ystod y Gemau, megis twrnemaint Wushu yng Ngemau Olympaidd yr Haf 2008.[233] Roedd sawl ymgais i gynnal twrnameintiau Criced Twenty20,[233] a phêl-rwyd[234] ar y cyd gyda Gemau 2012, ond ni fu'r ymgyrchoedd yn llwyddiannus.

Cystadleuwyr Cymreig

golygu

Geraint Thomas a Tom James oedd y cystadleuwyr gwrywaidd Cymreig mwyaf llwyddiannus. Enillodd Thomas fedal aur yn y ras ymlid tîm. Enillodd James fedal aur yn Rhwyfo. Jade Jones oedd y cystadleuydd benywaidd mwyaf llwyddiannus o Gymru, gyda medal aur yn taekwondo.

Cyfeiriadau

golygu
  1.  International Olympic Committee – London 2012. Pwyllgor Olympaidd Rhyngwladol. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 1 Awst 2008. Adalwyd ar 3 Awst 2008.
  2. 2.0 2.1 "Olympics – Countries". BBC Sport. Cyrchwyd 19 Gorffennaf 2012. From the 27th of July 2012 – 204 countries will send more than 10,000 athletes to compete in 300 events
  3.  London 2012: Election. Pwyllgor Olympaidd Rhyngwladol. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 4 Hydref 2009. Adalwyd ar 2 Hydref 2009.
  4.  Coe promises Olympics to remember. BBC Sport (6 Gorffennaf 2005). Adalwyd ar 3 Awst 2008.
  5. Mae Athen hefyd wedi cynnal tri digwyddiad a drefnwyd gan y Pwyllgor Olympaidd Rhyngwladol, 1896, 2004 a'r Gemau Intercalated yn 1906. Ond nid yw Gemau 1906 yn cael ei gydnabod gan y pwyllgor bellach, gan nad ydynt yn ffitio patrwm pedair blynyddol y Gemau Olympaidd modern.
  6.  London's first Olympics. BBC Sport (26 Ebrill 2008).
  7.  The 1948 London Olympics Gallery. BBC History. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 18 Gorffennaf 2008. Adalwyd ar 3 Awst 2008.
  8.  London plan at-a-glance. BBC News (5 Mehefin 2005). Adalwyd ar 2 Hydref 2009.
  9.  What is the London 2012 Olympics?. politics.co.uk (24 Ebrill 2008). Adalwyd ar 2 Hydref 2009.
  10.  Building a sustainable Games. London 2012. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 18 Hydref 2009. Adalwyd ar 2 Hydref 2009.
  11.  Newham London: The Olympic Park. London Borough of Newham. Adalwyd ar 1 Ebrill 2012.
  12. "Olympic bids: The rivals", BBC, 15 Gorffennaf 2003.
  13. "London 2012 Olympics", politics.co.uk.
  14. "Can Britain stage the Olympics?", BBC, 5 Awst 2002.
  15. "Mayor Ken in Olympics bid revelation", 14 Hydref 2011.
  16. "London bid team delighted", BBC, 18 Mai 2004.
  17. "Day One Of Paris 2012 Inspection By IOC", GamesBids.
  18. "Paris, London and New York Get Glowing IOC Reports", GamesBids.
  19. Alan Hubbard. "City of Manchester Stadium: The Wembley rescuers", 12 Rhagfyr 1999.
  20.  Curtain comes down on 123rd IOC Session. IOC. Adalwyd ar 11 Gorffennaf 2011.
  21.  Affganistan – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  22.  Albania – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  23.  Algeria – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  24.  American Samoa – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  25.  Andorra – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  26.  Angola – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  27.  Antigua and Barbuda – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  28.  Argentina – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  29.  Armenia – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  30.  Arwba – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  31.  Australia – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  32.  Austria – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  33.  Azerbaijan – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  34.  Bahamas – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  35.  Bahrein – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  36.  Bangladesh – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  37.  Barbados – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  38.  Belarws – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  39.  Belgium – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  40.  Belîs – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  41.  Benin – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  42.  Bermiwda – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  43.  Buthan – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  44.  Bolifia – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  45.  Bosnia and Herzegovina – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  46.  Botswana – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  47.  Brazil – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  48.  Virgin Islands, British – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  49.  Brwnei Darussalam – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  50.  Bulgaria – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  51.  Bwrcina Ffaso – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  52.  Bwrwndi – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  53.  Cambodia – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  54.  Camerŵn – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  55.  Canada – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  56.  Cape Verde – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  57.  Cayman Islands – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  58.  Central African Republic – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  59.  Chad – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  60.  Chile – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  61.  People's Republic of China – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  62.  Colombia – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  63.  Comoros – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  64.  Congo – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  65.  Democratic Republic of the Congo – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  66.  Cook Islands – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  67.  Costa Rica – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  68.  Ivory Coast – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  69.  Croatia – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  70.  Ciwba – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  71.  Cyprus – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  72.  Czech Republic – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  73.  Denmark – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  74.  Jibwti – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  75.  Dominica – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  76.  Dominican Republic – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  77.  Ecwador – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  78.  Egypt – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  79.  El Salfador – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  80.  Equatorial Gini – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  81.  Eritrea – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  82.  Estonia – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  83.  Ethiopia – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  84.  Fiji – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  85.  Finland – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  86.  France – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  87.  Gabon – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  88.  Gambia – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  89.  Georgia – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  90.  Germany – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  91.  Ghana – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  92.  Greece – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  93.  Grenada – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  94.  Gwam – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  95.  Gwatemala – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  96.  Gini – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  97.  Gini-Bissau – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  98.  Gaiana – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  99.  Haiti – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  100.  Hondwras – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  101.  Hong Cong, China – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  102.  Hungary – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  103.  Iceland – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  104.  Independent Olympic Athletes – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  105.  IOC Executive Board meets ahead of London Games. Olympic.org. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  106.  India – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  107.  Indonesia – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  108.  Islamic Republic of Iran – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  109.  Iraq – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  110.  Ireland – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  111.  Israel – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  112. Originally Israel had 38 participating athletes but it reduced after swimmer Jonatan Kopelev which qualified for the Olympics had to cancel his participation after removal of his appendix two weeks before the Olympics.
  113.  Italy – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  114.  Jamaica – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  115.  Japan – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  116.  Jordan – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  117.  Casachstan – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  118.  Cenia – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  119.  Ciribati – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  120.  Democratic People's Republic of Korea – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  121.  Republic of Korea – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  122.  IOC: Ciwait to compete under own flag at Olympics (15 Gorffennaf 2012).
  123.  Cirgistan – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  124.  Lao People's Democratic Republic – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  125.  Latfia – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  126.  Lebanon – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  127.  Lesotho – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  128.  Liberia – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  129.  Libia – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  130.  Liechtenstein – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  131.  Lithwania – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  132.  Luxembourg – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  133.  Former Rep. of Macedonia – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  134.  Madagascar – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  135.  Malawi – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  136.  Malaysia – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  137.  Maldives – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  138.  Mali – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  139.  Malta – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  140.  Marshall Islands – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  141.  Mauritania – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  142.  Mawrisiws – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  143.  Mexico – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  144.  Federated States of Micronesia – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  145.  Republic of Moldofa – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  146.  Monaco – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  147.  Mongolia – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  148.  Montenegro – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  149.  Moroco – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  150.  Mozambique – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  151.  Myanmar – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  152.  Namibia – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  153.  Nawrw – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  154.  Nepal – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  155.  Netherlands – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  156.  New Zealand – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  157.  Nicaragua – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  158.  Niger – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  159.  Nigeria – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  160.  Norway – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  161.  Oman – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  162.  Pakistan – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  163.  Palaw – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  164.  Palestine – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  165.  Panama – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  166.  Papua New Gini – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  167.  Paragwâi – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  168.  Periw – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  169.  Philippines – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  170.  Great Britain – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  171.  Poland – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  172.  Portugal – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  173.  Puerto Rico – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  174.  Qatar – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  175.  Romania – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  176.  Russian Federation – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  177.  Rwanda – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  178.  Saint Kitts and Nevis – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  179.  Saint Lucia – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  180.  Saint Vincent and the Grenadines – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  181.  Samoa – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  182.  San Marino – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  183.  Sao Tome and Principe – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  184.  Sawdi Arabia – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  185.  Senegal – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  186.  Serbia – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  187.  Seychelles – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  188.  Sierra Leone – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  189.  Singapôr – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  190.  Slovakia – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  191.  Slovenia – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  192.  Solomon Islands – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  193.  Somalia – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  194.  South Africa – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  195.  Spain – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  196.  Sri Lanca – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  197.  Swdan – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  198.  Swriname – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  199.  Swaziland – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  200.  Sweden – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  201.  Switzerland – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  202.  Syrian Arab Republic – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  203.  Chinese Taipei – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  204.  Tajicistan – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  205.  United Republic of Tansanïa – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  206.  Thailand – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  207.  Democratic Republic of Timor Leste – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  208.  Togo – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  209.  Tonga – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  210.  Trinidad and Tobago – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  211.  Tiwnisia – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  212.  Turkey – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  213.  Tyrcmenistan – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  214.  Tuvalu – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  215.  Wganda – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  216.  Ukraine – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  217.  United Arab Emirates – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  218.  United States of America – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  219.  Wrwgwái – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  220.  Wsbecistan – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  221.  Fanwatw – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  222.  Feneswela – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  223.  Vietnam – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  224.  Virgin Islands, US – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  225.  Iemen – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  226.  Sambia – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  227.  Simbabwe – 2012 Olympic Athletes. London 2012. Adalwyd ar 21 Gorffennaf 2012.
  228. Andrew Fraser. "Shooters seek handgun law change", BBC News, 19 Awst 2005.
  229. Associated Press. "British government relaxes gun laws on sport ahead of 2012 Olympics", ESPN, 8 Gorffennaf 2008.
  230.  Tennis: Mixed Doubles Preview. NBCOlympics.
  231. 231.0 231.1 Vicki Michaelis. "Baseball, softball bumped from Olympics", USA Today, 8 Gorffennaf 2005.
  232.  International Olympic Committee – Olympic Games. Olympic.org. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 12 Medi 2008. Adalwyd ar 12 Hydref 2008.
  233. 233.0 233.1  Dipankar De Sarkar (6 Awst 2008). London legislator heads for Beijing, wants cricket in 2012 Olympics. Thaindian News. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 15 Awst 2008. Adalwyd ar 20 Awst 2008.
  234.  Gordon Brown backs Olympic netball. Daily Express (20 Chwefror 2008). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 28 Medi 2008. Adalwyd ar 10 Medi 2008.

Dolenni allanol

golygu