Zinka Milanov
Roedd Zinka Milanov (17 Mai 1906 – 30 Mai 1989) yn soprano operatig ddramatig a anwyd yng Nghroatia a gafodd yrfa fawr wedi canolbwyntio ar yr Opera Metropolitan yn Ninas Efrog Newydd. Ar ôl gorffen ei haddysg yn Zagreb, gwnaeth Milanov ei pherfformiad cyntaf ym 1927 yn Ljubljana fel Leonora yn Il trovatore gan Giuseppe Verdi. Rhwng 1928 a 1936, hi oedd prif soprano Theatr Genedlaethol Croatia. Ym 1937, perfformiodd Milanov yn yr Opera Metropolitan am y tro cyntaf, lle parhaodd i ganu hyd 1966. Bu hefyd yn perfformio fel canwr cyngerdd a bu yn hyfforddwr ac athro lleisiol. Mae Milanov yn chwaer i'r cyfansoddwr a'r pianydd Božidar Kunc.[1]
| Zinka Milanov | |
|---|---|
 | |
| Ganwyd | 17 Mai 1906  Zagreb |
| Bu farw | 30 Mai 1989 Dinas Efrog Newydd |
| Dinasyddiaeth |  Croatia |
| Galwedigaeth | canwr opera, athro cerdd, canwr |
| Math o lais | soprano |
Bywgraffiad golygu
Ganwyd hi yn Zagreb, Croatia fel Zinka Kunc, astudiodd gyda'r soprano Wagneraidd, Milka Ternina a'i chynorthwyydd Marija Kostrenčić. Astudiodd hefyd ym Milan gyda Carpi ac yn Berlin gyda Stückgolt. Ar 29 Hydref 1927, gwnaeth ei ymddangosiad operatig fel Leonora yn Il Trovatore gan Giuseppe Verdi yn Ljubljana, Slofenia, yn 21 oed.[2]
Ar ôl ymddangosiad cynnar yn Dresden (Tachwedd 5, 1928, hefyd fel Leonora), nid oedd ei hathrawes, Ternina, wedi plesio a'i pherfformiad a dechreuodd llawer o waith i berffeithio ei thechneg. Perfformiodd yn Zagreb a Ljubljana bron yn ddieithriad am y chwe blynedd nesaf. Yn ddiweddarach daeth yn aelod o'r Theatr Almaeneg Newydd ym Mhrâg, lle canwyd pob perfformiad mewn Almaeneg. Fe'i darganfuwyd yno gan Bruno Walter, a argymhellodd hi i Arturo Toscanini am berfformiad o Requiem Verdi yn Salzburg.
Ym 1937, ymddangosodd y soprano am y tro cyntaf yn yr Opera Metropolitan, unwaith eto fel Leonora. Bryd hynny, mabwysiadodd yr enw Milanov, enw llwyfan ei hail ŵr a oedd yn actor. Yn ôl Milanov ei hun, nid oedd "Kunc" yn ddigon "hudol" i'r Opera Metropolitan. Yn ôl erthygl Opera News yn 2004 “Zinka Takes Off”, ystyriwyd bod y newid enw yn angenrheidiol gan fod rheolwyr y Met yn ofni'r hyn oeddent yn ei ragweld byddai'r ynganiad Americanaidd o'i henw (yr ynganiad Croateg yw [zîːŋka kûnt͡s])
Ym 1940, roedd Milanov yn un o'r unawdwyr a ymddangosodd mewn perfformiad radio o Missa Solemnis gan Beethoven, ynghyd â Jussi Bjoerling (tenor), Alexander Kipnis (bas), Bruna Castagna (mezzo), a Chôr Westminster gyda Toscanini yn arwain Cerddorfa Symffoni NBC.
Ym 1947, gadawodd y Met pan briododd, am y trydydd tro, i'r cadfridog a'r diplomydd o Iwgoslafia, Ljubomir Ilić. Ar ôl priodi aeth i fyw i Iwgoslafia. Roedd hi ar frig ei phwerau artistig a lleisiol pan wnaeth hi ei hymddangosiad gyntaf yn y Teatro alla Scala fel Tosca ym 1950. Dychwelodd Milanov i'r Opera Metropolitan yr un flwyddyn, dan wahoddwyd Rudolf Bing yn ei flwyddyn gyntaf yno fel rheolwr cyffredinol.[3]
Rhoddodd ei pherfformiad terfynol ym 1966 ar noson gloi'r hen Dŷ Opera Metropolitan. Ar ôl gweithio fel athro llais wrth dal i berfformio, fe wnaeth Milanov ymroi i addysgu ar ôl iddi ymddeol. Ymhlith ei disgyblion roedd Betty Allen, Grace Bumbry, Christa Ludwig, Regina Resnik, Dubravka Zubovic a Milka Stojanovic. Recordiodd yn helaeth o'r 1940au hyd at y 1960au. Roedd ei llais yn addas iawn i operâu Eidalaidd fel rhai Verdi, Ponchielli, Puccini a'r cyfansoddwyr verismo. Bu farw yn Ysbyty Lenox Hill ym Manhattan ar 30 Mai 1989 yn dilyn strôc, yn 83 mlwydd oed.[4]
Disgyddiaeth golygu
- Verdi: Il trovatore - Zinka Milanov, Jussi Bjorling, Fedora Barbieri, Leonard Warren, Nicola Moscona; Robert Shaw Chorale, RCA Victor Orchestra, Renato Cellini, RCA Victor, 1952.
- Verdi: Aida - Zinka Milanov, Jussi Bjorling, Fedora Barbieri, Leonard Warren, Boris Christoff; Corws a Cherddorfa Opera Rhufain, Jonel Perlea, RCA Victor, 1955.
- Mascagni: Cavalleria rusticana - Zinka Milanov, Jussi Bjorling, Robert Merrill; Robert Shaw Chorale, RCA Victor Orchestra, Renato Cellini, RCA Victor, 1953.
- Puccini: Tosca - Zinka Milanov, Jussi Bjorling, Leonard Warren; Corws a Cherddorfa Opera Rhufain, Erich Leinsdorf, RCA Victor, 1957.
- Verdi: La forza del destino - Zinka Milanov, Giuseppe di Stefano, Leonard Warren, Rosalind Elias, Giorgio Tozzi; Coro e Orchestra dell'Accademia di Santa Cecilia, Rome, Fernando Previtali, Llundain, 1958.
- Ponchielli: La Gioconda - Zinka Milanov, Giuseppe di Stefano, Leonard Warren, Rosalind Elias, Plinio Clabassi; Coro e Orchestra dell'Accademia di Santa Cecilia, Rhufain, Fernando Previtali, Llundain, 1957.
- Verdi: La forza del destino (darllediad fyw, 17 Mawrth, 1956). Milanov, Rosalind Elias, Richard Tucker, Leonard Warren, Cesare Siepi; Fritz Stiedry, Metropolitan Opera, New York
- Verdi: Simon Boccanegra (darllediad fyw, 2 Ebrill, 1960). Milanov, Carlo Bergonzi, Frank Guarrera, Giorgio Tozzi, Dimitri Mitropoulos; Metropolitan Opera
- Verdi: Un ballo in maschera (darllediad fyw, 22 Ionawr, 1955). Milanov, Richard Tucker, Josef Metternich, Jean Madeira, Roberta Peters; Dimitri Mitropoulos, Metropolitan Opera
- Verdi: Un ballo in maschera (darllediad fyw,10 Rhagfyr, 1955). Milanov, Jan Peerce, Robert Merrill, Marian Anderson, Roberta Peters; Dimitri Mitropoulos, Metropolitan Opera
Cyfeiriadau golygu
- ↑ Rosenthal, H., & Blyth, A. (2001, January 01). Milanov [née Kunc; Ilić], Zinka. Grove Music Online. adalwyd 29 Ebrill. 2019
- ↑ PROLEKSIS ENCIKLOPEDIJA Kunc, Zinka Archifwyd 2019-04-30 yn y Peiriant Wayback.. adalwyd 29 Ebrill. 2019
- ↑ 5,000 Nights at the Opera, Sir Rudolf Bing, Doubleday, 1972; tud. 152-3
- ↑ Schonberg, Harold C. (31 May 1989). "Zinka Milanov, Soprano, Is Dead at 83" –NYTimes adalwyd 30 Ebrill 2019.
- Ffynonellau
- E.K. Einstein jr: ‘Zinka Milanov: a Discography’, Grand Baton, 5/2 (1968), 7–16, 21
- R. Jacobson: ‘The Most Beautiful Voice in the World’, Opera News, 41/22 (1976–7), 11–15
- L. Rasponi: The Last Prima Donnas (New York, 1982), tud 216–22 ISBN 0-394-52153-6
- A. Blyth: ‘Zinka Milanov: an Appreciation’, Opera, 40 (1989), tud 929–32
- P. Jackson: Saturday Afternoons at the Old Met (New York, 1992)