Keltia Rok
Record hir aml-gyfrannog yw Keltia Rok, rhyddhawyd ar label Cymraeg Recordiau Sain.[1] Mae’n hynod am ei fod y record hir cyntaf (a hyd at 2020 yr unig record hir) i gynnwys caneuon pop a roc cyfoes ymhob un o’r chwe iaith Geltaidd.[2][3] Mae’n cynnwys y caneuon roc cyntaf a ryddhawyd yn yr iaith Gernyweg a Manaweg. Rhyddhawyd y record i gydfynd â’r Eisteddfod Genedlaethol ym Mhorthmadog yn Awst 1987.[4] Dosbarthwyd y record fel record hir feinyl (Sain 1412M) a fel caset (Sain C612N) gan Revolver / The Cartel o Fryste.[5]
Keltia Rok | ||
---|---|---|
[[Delwedd:|200px|Gwall mynegiad: Operand ar gyfer > ar goll.px|Clawr Keltia Rok]] | ||
Albwm aml-gyfrannog gan amrywiol artistiaid | ||
Rhyddhawyd | 1987 | |
Genre | Roc Celtaidd | |
Label | Recordiau Sain |
Cefndir a recordio
golyguTrefnwyd y record gan Davyth Fear, oedd ar y pryd yn Ysgrifennydd Cyffredinol o’r Undeb Celtaidd.[6][7][8][9] Roedd y clawr cefn yn cynnwys nifer o hysbysebion ar gyfer sefydliadau ieithoedd Celtaidd, oedd yn helpu talu am yr argraffu. Cynnwys y clawr blaen oedd delwedd o Lwybr Llaethog, grŵp rap Cymraeg, oedd hefyd yn recordio i Recordiau Sain.[10]
Adolygiadau
golyguAdolygwyd y record gan nifer o gylchgronau a phapurau cerddoriaeth. Barn Dulais Rhys ym mhapur newydd wythnosol ‘Y Faner’ oedd ei fod yn ddewisiad diddorol gyda chlawr ardderchog.[11] Amlygodd Adrian Tierney-Jones yn yr NME fod y record yn un cyfoes, gyda rhai caneuon ‘warming the cockles of the Celtic heart’. ‘Yn y pendraw’ meddai, ‘arwyddocád y record yw bod yr ieithoedd hyn yn fyw ac nid mewn amgueddfeydd’[12] Yn ôl ‘Keltoi – a Pan-Celtic Review’, helpodd cyhoeddiad y record i gysylltu mudiadau roc yr ieithoedd Celtaidd.[13] Yn ôl y cylchgrawn ‘Welsh Music History’, roedd yn gam mawr ymlaen ar gyfer diwylliant cerddoriaeth cyfoes yn y cenhedloedd Celtaidd.[14]
Rhestr o ganeuon
golygu# | Artist | Cân | Cyfieithiad Cymraeg | Cenedl | Ysgrifennw(y)r |
---|---|---|---|---|---|
1 | Eirin Peryglus | Glawogydd | - | Cymru | cerddoriaeth a geiriau – Eirin Peryglus |
2 | Brian Webb | Tan y’n Golon | Tân yn y galon | Cernyw | cerddoriaeth a geiriau –Webb |
3 | Rinne Mamaí Ciste Milis | Brionglóidí | Breuddwydion | Iwerddon | geiriau –Bradley, cerddoriaeth –Muinzer & Clenaghan |
4 | Mona Jaouen | Pell war an Hent | Pell lawr y ffordd | Llydaw | cerddoriaeth – le Vallegant, trefniant – Beauvir & le Vallegant |
5 | Na Fíréin | Deireadh na Seachtaine | Y penwythnos | Iwerddon | geiriau– Mac Séalaigh, cerddoriaeth – Smith & Mac Séalaigh |
6 | Ragamuffin | Gowlwryans | Biwrocratiaeth | Cernyw | geiriau – Humphreys & Lyon, cerddoriaeth - Ragamuffin |
7 | Dazont | Lazhadeg ar Yezh | Cyflafan yr iaith | Llydaw | geiriau a cherddoriaeth - Dazont |
8 | Ny Slommaghyn | O Vanninee | O bobl Fanaweg | Ynys Manaw | geiriau a cherddoriaeth – Carswell, trefniant – Ny Slommaghyn |
9 | E.V. | Ar Gwener (e Gwer) | Dydd Gwener (yn wyrdd) | Llydaw | geiriau a cherddoriaeth – J & H Perche |
10 | An Gof | Ma Kan y’nn Mein | Mae‘na gân yn y meini | Cernyw | geiriau – Hicks & Saunders, cerddoriaeth - Hicks |
11 | Pentothal | Plac’h ar Gwele Kloz | Merch y gwely cloedig | Llydaw | geiriau a cherddoriaeth - Tangi |
12 | Blasket Sound | Raithneach, a Bhean Bheag | Rhedynnau, ferch fach | Iwerddon | traddodiadol |
13 | Gael Force | Suas leis a’Ghaidhlig | Gaeleg am byth | Yr Alban | geiriau a cherddoriaeth - Martin |
14 | Yr Anhrefn | Cornel | - | Cymru | geiriau a cherddoriaeth – Sebon, Mwyn, Huws & Gwyn |
Cysylltiadau â bandiau eraill / nodiadau
golygu- Cynhyrchwyd Glawogydd gan Gorwel Owen, gŵr Fiona Owen, y prif leisydd. Mae o wedi cynhyrchu recordiau i’r Super Furry Animals a Gorky’s Zygotic Mynci.[15]
- Roedd Brian Webb yn flaenllaw yn y mudiad iaith Gernyweg, ond bu farw yn anffodus yn Rhagfyr 1986 [16]
- Ysgrifennwyd y gân hon gan Colin Muinzer a James Clenaghan, aelodau cynt o’r grŵp roc Gwyddelig, Cruella de Ville.[17]
- Roedd Mona Jaouen yn un o’r aelodau a sefydlwyd y grŵp roc Llydaweg arloesol Storlok.[18]
- Cân enwocaf Na Fíréin oedd fersiwn Gwyddeleg o Nia Ben Aur, cân deitl yr opera roc Cymraeg.[19]
- Enillodd Ragamuffin yr Wŷl Ban-Geltaidd gyda’u cân ‘An Wrannen’ (Y dryw) yn 1984.[20]
- Ffurfiwyd Dazont gan Lydawyr oedd yn byw ym Mharis..[21]
- Ny Slommaghyn oedd y grŵp roc cyntaf i ganu yn y Fanaweg. Aeth y prif leisydd,Greg Joughin, ymlaen i ffurfio grŵp gwerin, y Mollag Band.[22][23]
- Roedd dau aelod o E.V., sef y brodyr Jari a Harri Perche, yn hannu o Ffindir, a roedd y grŵp yn canu yn Llydaweg, Ffrangeg a Ffineg.[24]
- Roedd Davyth Hicks yn aelod o Lavolta Latoka, grŵp Prydeinig ‘post punk’, ac wedyn o Revenge gyda baswr New Order, Peter Hook.[25]
- Roedd Bernez Tangi, y prif leisydd, hefyd yn un o’r aelodau a sefydlwyd y grŵp roc Llydaweg arloesol Storlok.<[18]
- Aeth chwaraewr ffidl Blasket Sound, Maire Breatnach, ymlaen i drefnu a pherfformio fersiwn Celtaidd o’r cerddoriaeth i Final Fantasy IV.[26]
- Roedd Noel Eadie, y baswr, yn aelod o grŵp pop Gaeleg yr Alban cyntaf, sef, Na h-Oganaich, a enillodd yr Wŷl Ban-Geltaidd yn 1972.[27][28]
- Prif leisydd Yr Anhrefn, Rhys Mwyn, oedd rheolwr Catatonia yn ystod y 1990au. Cafodd Yr Anhrefn gryn sylw gan John Peel, gan recordio tri sesiwn i’r raglen radio.[29]
Cyfeiriadau
golygu- ↑ Discogs - Keltia Rok
- ↑ [1]
- ↑ Mwyn, Rhys (2006). Cam o’r Tywyllwch. Talybont: Y Lolfa. (paperback). t. 107. ISBN 0-86243-923-X.
- ↑ "Celtic rock - a brief history". Keltoi - a Pan-Celtic Review. New York: Celtic league American Branch. 1990. t. 35.
- ↑ [2]
- ↑ "Celtic rock - a brief history". Keltoi - a Pan-Celtic Review. New York: Celtic league American Branch. 1990.
- ↑ [3]
- ↑ [4]
- ↑ Berresford Ellis, Peter (2003). Celtic Dawn (2nd ed.). Talybont: Y Lolfa. (paperback). t. 168. ISBN 0-86243-643-5.
- ↑ [5]
- ↑ "Dulais Rhys fu'n gwrando". Y Faner (Baner ac Amserau Cymru). Y Bala: Y Faner. 13 Nov 1987. t. 10.
- ↑ Tierney-Jones, Adrian (29 Aug 1987). "Review of Keltia Rok". New Musical Express. London: Holborn Publishing Group. ISSN 0028 6362.
- ↑ "Celtic rock - a brief history". Keltoi - a Pan-Celtic Review. New York: Celtic league American Branch. 1990.
- ↑ [6]
- ↑ [7]
- ↑ [8]
- ↑ [9]
- ↑ 18.0 18.1 [10]
- ↑ "copi archif". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2021-01-26. Cyrchwyd 2020-07-06.
- ↑ [11]
- ↑ [12]
- ↑ [13]
- ↑ [14]
- ↑ [15]
- ↑ [16]
- ↑ [17]
- ↑ [18]
- ↑ [19]
- ↑ [20]