Bwrdeistrefi Dinbych (etholaeth seneddol)

**Bwrdeistrefi Dinbych**
Bwrdeistrefi Dinbych; Etholaeth Bwrdeistref
Creu:	1542
Diddymwyd:	1918
Math:	Tŷ'r Cyffredin
Aelodau:	Un

Roedd Bwrdeistrefi Dinbych yn gyn etholaeth Seneddol Gymreig a oedd yn dychwelyd un Aelod Seneddol i Dŷ'r Cyffredin, Senedd y Deyrnas Unedig. Sefydlwyd yr etholaeth o dan y Ddeddfau uno gan ddanfon ei gynrychiolydd cyntaf i Sansteffan ym 1542. Cafodd yr etholaeth ei ddiddymu ar gyfer Etholiad cyffredinol 1918.

Ffiniau

Yn wreiddiol roedd bwrdeiswyr trefi Dinbych, Rhuthun a'r Holt yn cael bwrw pleidlais yn yr etholaeth; ychwanegwyd tref Wrecsam i'r etholaeth ym 1832.

Yn draddodiadol credid bod yr etholaeth yn "eiddo" i deulu Myddleton Castell y Waun.^[1]

Aelodau Seneddol

Aelodau Seneddol 1542-1660

Humphrey Llwyd

Etholwyd	Ymgynyll	Diddymu	Aelod
1542	16 Ionawr, 1542	28 Mawrth, 1544	Richard Myddelton
1545	23 Tachwedd, 1545	31 Ionawr, 1547	George Salusbury
1547	4 Tachwedd, 1547	15 Ebrill, 1552	Robert Myddelton
1553	1 Mawrth, 1553	31 Mawrth, 1553	Simon Thelwall
1553	5 Hydref, 1553	5 Rhagfyr, 1553	Simon Thelwall
1554	2 Ebrill, 1554	3 Mai, 1554	John Salesbury
1554	12 Tachwedd, 1554	16 Ionawr, 1555	Fulk Lloyd
1555	21 Hydref, 1555	9 Rhagfyr, 1555	John Evans
1558	20 Ionawr, 1558	17 Tachwedd, 1558	John Salesbury
1559	23 Ionawr, 1559	8 Mai, 1559	Simon Thelwall I
1562 neu 1563	11 Ionawr, 1563	2 Ionawr, 1567	Humphrey Llwyd
1571	2 Ebrill 1571	29 Mai, 1571	Simon Thelwall I
1572	8 Mai, 1572	19 Ebrill 1583	Richard Cavendish
1584	23 Tachwedd, 1584	14 September 1585	Richard Cavendish
1586	13 Hydref, 1586	23 Mawrth, 1587	Robert Wrote
1588	4 Chwefror, 1589	29 Mawrth, 1589	John Turbridge
1593	18 Chwefror, 1593	10 Ebrill 1593	Simon Thelwall II
1597	24 Hydref, 1597	9 Chwefror, 1598	John Panton
1601	27 Hydref, 1601	19 Rhagfyr, 1601	Richard Myddleton neu John Panton
1604	19 Mawrth, 1604	9 Chwefror, 1611	Hugh Myddleton
1614	5 Ebrill 1614	7 Mehefin, 1614	Hugh Myddleton
1620	16 Ionawr, 1621	8 Chwefror, 1622	Hugh Myddleton
1624	12 Chwefror, 1624	27 Mawrth, 1625	Hugh Myddleton
1625	17 Mai, 1625	12 August 1625	Hugh Myddleton
1626	6 Chwefror, 1626	15 Mehefin, 1626	Hugh Myddleton
1628	17 Mawrth, 1628	10 Mawrth, 1629	Hugh Myddleton
1640	13 Ebrill 1640	5 Mai, 1640	John Salusbury
1640	3 Tachwedd, 1640	5 Rhagfyr, 1648	Simon Thelwall
...	6 Rhagfyr, 1648	20 Ebrill 1653	Simon Thelwall
...	4 July 1653	12 Rhagfyr, 1653	dim cynrychiolydd
1654	3 September 1654	22 Ionawr, 1655	dim cynrychiolydd
1656	17 September 1656	4 Chwefror, 1658	dim cynrychiolydd
1658/59	27 Ionawr, 1659	22 Ebrill 1659	John Manley
...	7 Mai, 1659	20 Chwefror, 1660	anhysbys
...	21 Chwefror, 1660	16 Mawrth, 1660	anhysbys

Aelodau Seneddol 1660-1832

Y Llefarydd Syr John Trevor

Blwyddyn	Aelod	Plaid
1660	John Carter
1661	Syr John Salusbury
1685	Syr John Trevor
1689	Edward Brereton
1705	William Robinson
1708	Syr William Williams, Bt.
1710	John Roberts
1713	John Wynne
1715	John Roberts
1722	Robert Myddelton
1733	John Myddelton
1741	John Wynne
1747	Richard Myddelton
1788	Richard Myddelton
1797	Thomas Jones
1802	Yr Anrh. Frederick West
1806	Robert Myddelton Biddulph
1812	Arglwydd Kirkwall	Tori
1818	John Wynne Griffith	Chwig
1826	Frederick Richard West	Tori
1830	Robert Myddelton-Biddulph	Chwig

Aelodau Seneddol 1832-1918

	Aelod	Plaid
1832	John Madocks	Chwig
1835	Wilson Jones	Ceidwadol
1841	Townshend Mainwaring	Ceidwadol
1847	Frederick Richard West	Ceidwadol
1857	Townshend Mainwaring	Ceidwadol
1868	Watkin Williams	Rhyddfrydol
1880	Robert Alfred Cunliffe	Rhyddfrydol
1885	George Thomas Kenyon	Ceidwadol
1895	William Tudor Howell	Ceidwadol
1900	George Thomas Kenyon	Ceidwadol
1906	Allen Clement Edwards	Rhyddfrydol-Llafur
Ion 1910	William Ormsby-Gore	Ceidwadol
1918	diddymu'r etholaeth

Etholiadau ers 1832

Etholiadau o'r 1830au i'r 1860au

Cafodd John Madocks ei ethol yn ddiwrthwynebiad ar gyfer Y Blaid Ryddfrydol yn etholiad 1832.

Etholiad cyffredinol 1835: Bwrdeistrefi Dinbych Etholfraint 987
Plaid		Ymgeisydd	Pleidleisiau	%	±%
	Ceidwadwyr	Wilson Jones	490	66.9
	Rhyddfrydol	John Madocks	242	33.1
Mwyafrif			26
Y nifer a bleidleisiodd				74.2
	Ceidwadwyr yn disodli Rhyddfrydol		Gogwydd

Etholiad cyffredinol 1837: Bwrdeistrefi Dinbych Etholfraint 909
Plaid		Ymgeisydd	Pleidleisiau	%	±%
	Ceidwadwyr	Wilson Jones	411	54.9
	Rhyddfrydol	T M Biddulph	338	33.1
Mwyafrif			73
Y nifer a bleidleisiodd				82.4
	Ceidwadwyr yn cadw		Gogwydd

Etholiad cyffredinol 1841: Bwrdeistrefi Dinbych Etholfraint 944
Plaid		Ymgeisydd	Pleidleisiau	%	±%
	Ceidwadwyr	Townshend Mainwaring	365	54.1
	Rhyddfrydol	T M Biddulph	309	45.9
Mwyafrif			56
Y nifer a bleidleisiodd				71.4
	Ceidwadwyr yn cadw		Gogwydd

Penderfynodd Mainwaring i beidio ag amddiffyn ei sedd yn Etholiad 1847 ac etholwyd Frederick Richard West i'w olynu yn ddiwrthwynebiad ar ran y Blaid Geidwadol.

Etholiad cyffredinol 1852: Bwrdeistrefi Dinbych Etholfraint 858
Plaid		Ymgeisydd	Pleidleisiau	%	±%
	Ceidwadwyr	Frederick Richard West	362	55.7
	Rhyddfrydol	W L Foulks	288	44.3
Mwyafrif			74
Y nifer a bleidleisiodd				75.8
	Ceidwadwyr yn cadw		Gogwydd

Etholiad cyffredinol 1857: Bwrdeistrefi Dinbych Etholfraint 861
Plaid		Ymgeisydd	Pleidleisiau	%	±%
	Ceidwadwyr	Townshend Mainwaring	364	54.7
	Rhyddfrydol	J Maurice	302	45.3
Mwyafrif			62
Y nifer a bleidleisiodd				77.4
	Ceidwadwyr yn cadw		Gogwydd

Ail-etholwyd Mainwaring yn ddiwrthwynebiad yn etholiad 1859 a 1865.

Etholiad cyffredinol 1868: Bwrdeistrefi Dinbych Etholfraint 2,785
Plaid		Ymgeisydd	Pleidleisiau	%	±%
	Rhyddfrydol	Charles James Watkin Williams	1,319	58.3
	Ceidwadwyr	Townshend Mainwaring	944	41.7
Mwyafrif			375
Y nifer a bleidleisiodd				81.3
	Rhyddfrydol yn disodli Ceidwadwyr		Gogwydd

Etholiadau yn y 1870au a'r 1880au

Watkin Williams AS

Etholiad cyffredinol 1874: Bwrdeistrefi Dinbych Etholfraint 2,879
Plaid		Ymgeisydd	Pleidleisiau	%	±%
	Rhyddfrydol	Charles James Watkin Williams	1,238	50.7
	Ceidwadwyr	George Thomas Kenyon	1,208	49.3
Mwyafrif			30
Y nifer a bleidleisiodd				84.9
	Rhyddfrydol yn cadw		Gogwydd

Robert Cunliffe AS

Etholiad cyffredinol 1880: Bwrdeistrefi Dinbych Etholfraint 3,071
Plaid		Ymgeisydd	Pleidleisiau	%	±%
	Rhyddfrydol	Robert Alfred Cunliffe	1,424	50.3
	Ceidwadwyr	George Thomas Kenyon	1,409	49.3
Mwyafrif			15
Y nifer a bleidleisiodd				92.3
	Rhyddfrydol yn cadw		Gogwydd

Etholiad cyffredinol 1885: Bwrdeistrefi Dinbych Etholfraint 3,414
Plaid		Ymgeisydd	Pleidleisiau	%	±%
	Ceidwadwyr	George Thomas Kenyon	1,761	54.8
	Rhyddfrydol	Robert Alfred Cunliffe	1,455	45.2
Mwyafrif			306
Y nifer a bleidleisiodd				94.2
	Ceidwadwyr yn disodli Rhyddfrydol		Gogwydd

Etholiad cyffredinol 1886: Bwrdeistrefi Dinbych Etholfraint 3,414
Plaid		Ymgeisydd	Pleidleisiau	%	±%
	Ceidwadwyr	George Thomas Kenyon	1,657	53.4
	Rhyddfrydol	J E Barlow	1,446	46.6
Mwyafrif			211
Y nifer a bleidleisiodd				90.9
	Ceidwadwyr yn cadw		Gogwydd

Etholiadau yn y 1890au

Howell Idris

Etholiad cyffredinol 1892: Bwrdeistrefi Dinbych Etholfraint 3,521
Plaid		Ymgeisydd	Pleidleisiau	%	±%
	Ceidwadwyr	George Thomas Kenyon	1,664	51.5
	Rhyddfrydol	Thomas Howell Williams (Howell Idris)	1,566	48.5
Mwyafrif			98
Y nifer a bleidleisiodd				91.7
	Ceidwadwyr yn cadw		Gogwydd

W T howell AS

Etholiad cyffredinol 1895: Bwrdeistrefi Dinbych Etholfraint 3,751
Plaid		Ymgeisydd	Pleidleisiau	%	±%
	Ceidwadwyr	William Tudor Howell	1,833	51.5
	Rhyddfrydol	W H Morgan	1,604	48.5
Mwyafrif			229
Y nifer a bleidleisiodd				97.6
	Ceidwadwyr yn cadw		Gogwydd

Etholiadau yn y 1900au

George Thomas Kenyon AS

Clem Edwards AS

Etholiad cyffredinol 1900: Bwrdeistrefi Dinbych Etholfraint 4,137
Plaid		Ymgeisydd	Pleidleisiau	%	±%
	Ceidwadwyr	George Thomas Kenyon	1,862	51.5
	Rhyddfrydol	Allen Clement Edwards	1,752	48.5
Mwyafrif			110
Y nifer a bleidleisiodd				87.4
	Ceidwadwyr yn cadw		Gogwydd

Etholiad cyffredinol 1906: Bwrdeistrefi Dinbych Etholfraint 4,755
Plaid		Ymgeisydd	Pleidleisiau	%	±%
	Rhyddfrydol	Allen Clement Edwards	2,533	56.4
	Ceidwadwyr	George Thomas Kenyon	1,960	43.6
Mwyafrif			573
Y nifer a bleidleisiodd				94.54
	Rhyddfrydol yn disodli Ceidwadwyr		Gogwydd

Etholiadau yn y 1910au

William Ormsby-Gore 1936

Etholiad cyffredinol Ionawr 1910: Bwrdeistrefi Dinbych Etholfraint 5,130
Plaid		Ymgeisydd	Pleidleisiau	%	±%
	Ceidwadwyr	William Ormsby-Gore	2,437	50.1
	Rhyddfrydol	Allen Clement Edwards	2,427	48.5
Mwyafrif			10
Y nifer a bleidleisiodd				94.8
	Ceidwadwyr yn disodli Rhyddfrydol		Gogwydd

Etholiad cyffredinol Tachwedd 1910: Bwrdeistrefi Dinbych Etholfraint 5,130
Plaid		Ymgeisydd	Pleidleisiau	%	±%
	Ceidwadwyr	William Ormsby-Gore	2,835	50.1
	Rhyddfrydol	G C Rees	2,376	49.9
Mwyafrif			9
Y nifer a bleidleisiodd				90.8
	Ceidwadwyr yn cadw		Gogwydd

Gweler Hefyd

Cyfeiriadau

↑ James, Arnold J a Thomas, John E. Wales at Westminster - A History of the Parliamentry Representation of Wales 1800-1979 Gwasg Gomer 1981 ISBN 0 85088 684 8

British Parliamentary Election Results 1832-1885, compiled and edited by F.W.S. Craig (Macmillan Press 1977)
British Parliamentary Election Results 1885-1918, compiled and edited by F.W.S. Craig (Macmillan Press 1974)

[1] James, Arnold J a Thomas, John E. Wales at Westminster - A History of the Parliamentry Representation of Wales 1800-1979 Gwasg Gomer 1981 ISBN 0 85088 684 8

[1]