Cynhaliwyd Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig ar 28 Chwefror 1974, y cyntaf o ddau Etholiad cyffredinol i'w cynnal y flwyddyn honno. Ni chafodd unrhyw blaid fwyafrif, gan adael senedd grog am y tro cyntaf ers yr Ail Ryfel Byd. Cafodd y Blaid Gweidwadol, dan Edward Heath, y nifer fwyaf o bleidleisiau, ond cafodd y Blaid Lafur, dan Harold Wilson, fwy o seddau. Gwrthododd Unoliaethwyr Wlster gymeryd y chwip Geidwadol, ac wedi methiant trafodaethau gyda Jeremy Thorpe, arweinydd y Rhyddfrydwyr, ymddiswyddodd Heath fel Prif Weinidog, ac olynwyd ef gan Wilson.
Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Chwefror 1974
|
|
| Pob un o'r 635 sedd ar gyfer Tŷ'r Cyffredin. 318 sedd i gael mwyafrif
|
---|
Nifer a bleidleisiodd
|
78.8%
|
---|
|
Plaid 1af
|
Ail blaid
|
3ydd plaid
|
---|
|
|
|
| Arweinydd
|
Harold Wilson |
Edward Heath |
Jeremy Thorpe
|
---|
Plaid
|
Llafur
|
Ceidwadwyr
|
Rhyddfrydwyr
|
---|
Arweinydd ers
|
14 Chwefror 1963 |
28 Gorffennaf 1965 |
18 Ionawr 1967
|
---|
Sedd yr Arweinydd
|
Huyton |
Sidcup |
Gogledd Dyfnaint
|
---|
Seddi tro yma
|
288 sedd, 43.1% |
330 sedd, 46.4% |
6 sedd, 7.5%
|
---|
Seddi cynt
|
281 |
334 |
6
|
---|
Seddi a gipiwyd
|
301 |
297 |
14
|
---|
Newid yn y seddi
|
20 |
37 |
8
|
---|
Cyfans. pleidl.
|
11,645,616 |
11,872,180 |
6,059,519
|
---|
Canran
|
37.2% |
37.9% |
19.3%
|
---|
Tuedd
|
5.9% |
8.5% |
11.8%
|
---|
|
|
Enillodd Plaid Cymru ddwy sedd: Caernarfon a Meirionnydd, y seddau cyntaf erioed iddynt eu hennill mewn Etholiad cyffredinol, gyda Dafydd Wigley yn cael ei ethol dros Gaernarfon a Dafydd Elis Thomas dros Feirionnydd. Methodd Gwynfor Evans ag ail ennill Caerfyrddin o dair pleidlais.
Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Chwefror 1974
|
---|
Plaid
|
Seddi
|
Pleidleisiau
|
%
|
---|
Plaid Geidwadol
|
297
|
11,872,180
|
37.9
|
Plaid Lafur
|
301
|
11,645,616
|
37.2
|
Plaid Ryddfrydol
|
14
|
6,059,519
|
19.3
|
Plaid Genedlaethol yr Alban
|
7
|
633,180
|
2.0
|
Plaid Unoliaethol Ulster
|
7
|
232,103
|
0.8
|
Plaid Cymru
|
2
|
171,374
|
0.5
|
Social Democratic and Labour Party
|
1
|
160,137
|
0.5
|
Vanguard Progressive Unionist Party
|
3
|
75,944
|
0.2
|
Democratic Unionist Party
|
1
|
58,656
|
0.1
|
Llafur Annibynnol
|
1
|
29,892
|
0.1
|