Gemau Ymerodraeth Prydain a'r Gymanwlad 1954
Gemau Ymerodraeth Prydain a'r Gymanwlad 1954 oedd y pumed tro i'r hyn sydd bellach yn cael ei adnabod fel Gemau'r Gymanwlad gael eu cynnal ond y tro cyntaf i'r Gymanwlad cael ei grybwyll yn nheitl y Gemau. Daeth y penderfyniad i newid yr enw mewn cyfarfod yn ystod Gemau Olympaidd 1952 yn Helsinki. Vancouver, Canada sef cartref y Gemau rhwng 30 Gorffennaf - 7 Awst.
| Enghraifft o'r canlynol | digwyddiad aml-chwaraeon  |
|---|---|
| Dyddiad | 1954 |
| Dechreuwyd | 30 Gorffennaf 1954 |
| Daeth i ben | 7 Awst 1954 |
| Cyfres | Gemau'r Gymanwlad |
| Lleoliad | Vancouver, Empire Stadium |
| Yn cynnwys | rowing at the 1954 British Empire and Commonwealth Games |
| Rhanbarth | Vancouver |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
| 5ed Gemau Ymerodraeth Prydain a'r Gymanwlad | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| Campau | 91 | ||
| Seremoni agoriadol | 30 Gorffennaf | ||
| Seremoni cau | 7 Awst | ||
| |||
Cafwyd y Gemau mwyaf hyd yma yn Vancouver gyda saith o wledydd yn ymddangos am y tro cyntaf; Ghana, Bahamas, Barbados, Gogledd Rhodesia, Cenia, Pacistan ac Wganda.
Yn ystod Gemau 1954 cafwyd y defnydd o systemau electronig i amseru'r cystadleuwyr am y tro cyntaf erioed gyda system ffotograffiaeth yn cael ei ddefnyddio ar linell derfyn y rasys athletau.
Mae Gemau 1954 yn enwog am y 'Miracle Mile' lle roedd Roger Bannister o Loegr a John Landy o Awstralia - yr unig ddau ddyn yn y byd ar y pryd i fod wedi rhedeg milltir mewn llai na 4 munud - yn wynebu ei gilydd am y tro cyntaf. Landy oedd ar y blaen tan ytroad olaf pan garlamodd Bannister heibio i ennill mewn amser o 3'58.8" gyda Landy 0.8 eiliad ar ei ôl - y tro cyntaf erioed i ddau redwr i dorri 4 munud yr yr un ras.
Chwaraeon
golyguTimau yn cystadlu
golyguCafwyd 24 tîm yn cystadlu yng Ngemau'r Ymerodraeth Brydeinig a'r Gymanwlad, 1954 gyda'r Arfordir Euraidd, Bahamas, Barbados, Gogledd Rhodesia, Cenia, Pacistan ac Wganda yn ymddangos am y tro cyntaf.
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Tabl Medalau
golygu| Safle | Cenedl | Aur | Arian | Efydd | Cyfanswm |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 |  Lloegr |
23 | 24 | 20 | 67 |
| 2 |  Awstralia |
20 | 11 | 17 | 48 |
| 3 | .svg){kind=small} De Affrica |
16 | 6 | 13 | 35 |
| 4 | .svg){kind=small} Canada |
9 | 20 | 14 | 43 |
| 5 |  Seland Newydd |
7 | 7 | 5 | 19 |
| 6 |  Yr Alban |
6 | 2 | 5 | 13 |
| 7 | .svg){kind=small} Simbabwe |
3 | 6 | 3 | 12 |
| 8 | .svg){kind=small} Trinidad a Tobago |
2 | 2 | 0 | 4 |
| 9 | .svg){kind=small} Gogledd Iwerddon |
2 | 1 | 0 | 3 |
| 10 | .svg){kind=small} Nigeria |
1 | 3 | 3 | 7 |
| 11 |  Pacistan |
1 | 3 | 2 | 6 |
| 12 |  Cymru |
1 | 1 | 5 | 7 |
| 13 | .svg){kind=small} Jamaica |
1 | 0 | 0 | 1 |
| 14 | .svg){kind=small} Barbados |
0 | 1 | 0 | 1 |
.svg){kind=small} Hong Cong |
0 | 1 | 0 | 1 | |
 Wganda |
0 | 1 | 0 | 1 | |
| 17 | .svg){kind=small} Guiana Prydeinig |
0 | 0 | 1 | 1 |
.svg){kind=small} Gogledd Rhodesia |
0 | 0 | 1 | 1 | |
| Cyfanswm | 92 | 89 | 89 | 270 | |
Medalau'r Cymry
golyguRoedd 20 aelod yn nhîm Cymru.
| Medal | Enw | Cystadleuaeth | |
|---|---|---|---|
| Aur | John Brockway | Nofio | 110llath ar ei gefn |
| Arian | Malcolm Collins | Bocsio | Pwysau plu |
| Efydd | Ken Jones | Athletau | 220llath |
| Efydd | Don Skene | Beicio | 10milltir |
| Efydd | Ron Jenkins | Codi Pwysau | Pwysau plu |
| Efydd | Aileen Harding | Ffensio | ffoil |
Dolenni allanol
golygu- (Saesneg) Gwefan swyddogol Gemau'r Gymanwlad Archifwyd 2008-07-23 yn y Peiriant Wayback
- (Saesneg) Cyngor Gemau Gymanwlad Cymru
| Rhagflaenydd: Auckland |
Gemau'r Gymanwlad Lleoliad y Gemau |
Olynydd: Caerdydd |