Planhigion blodeuol â dwy had-ddeilen yw'r deugotyledonau (hefyd dicotyledonau, deuhad-ddail, deugibogion). Maent yn cynnwys tua 200,000 o rywogaethau.[1] Fe'u dosberthir yn y dosbarth Magnoliopsida (neu Dicotyledones) yn draddodiadol, ond mae astudiaethau o'u DNA a'u paill yn dangos bod nhw'n ffurfio sawl grŵp gwahanol; yr ewdicotau yw'r grŵp mwyaf ac maent yn cynnwys y rhan fwyaf o'r deugotyledonau.
Fel arfer, mae gan y deugotyledonau ddail llydan coesog gyda gwythiennau rhwydog ac organau blodeuol wedi'u trefnu mewn lluosrifau o bedwar neu bump.
Mae dosbarthiad y deugotyledonau yn amrywio. Mae'r rhestr isod yn dilyn yr Angiosperm Phylogeny Group.[2] Mae dosbarthiad cywir nifer o deuluoedd yn ansicr.
| Urdd
|
Enghreifftiau
|
| Amborellales
|
| Nymphaeales
|
lili'r dŵr
|
| Austrobaileyales
|
coeden anis
|
| Chloranthales
|
| "Magnoliidau"
|
| Canellales
|
| Laurales
|
llawryfen
|
| Magnoliales
|
magnolia, nytmeg, afal cwstard
|
| Piperales
|
pupur du, esgorlys
|
| Ceratophyllales
|
cyrnddail
|
| "Ewdicotau"
|
| Ranunculales
|
blodyn ymenyn, pabi
|
| Teulu Sabiaceae
|
| Proteales
|
protea, planwydden, lotws
|
| Trochodendrales
|
| Buxales
|
pren bocs
|
| "Ewdicotau craidd"
|
| Gunnerales
|
| Teulu Dilleniaceae
|
| Saxifragales
|
tormaen, eirinen Fair, briweg, rhosyn y mynydd
|
| Berberidopidsales
|
| Santalales
|
uchelwydd
|
| Caryophyllales
|
carnasiwn, cactws, ffigysen yr Hotentot
|
| "Rosidau"
|
| Vitales
|
gwinwydden
|
| "Ewrosidau I"
|
| Zygophyllales
|
| Celastrales
|
brial y gors
|
| Oxalidales
|
suran y coed
|
| Malpighiales
|
llaethlys, eurinllys, llin, mangrof, helygen, fioled
|
| Cucurbitales
|
cucumer, melon, pwmpen
|
| Fabales
|
ffeuen, pysen, meillionen, pysgneuen
|
| Fagales
|
ffawydden, derwen, bedwen
|
| Rosales
|
rhosyn, afal, llwyfen, danhadlen, cywarch
|
| "Ewrosidau II"
|
| Geraniales
|
pig yr Aran, mynawyd y bugail
|
| Myrtales
|
myrtwydden, llysiau'r milwr, melyn yr hwyr, grawnafal
|
| Crossosomatales
|
| Picramniales
|
| Huerteales
|
| Brassicales
|
bresychen, mwstard, rêp
|
| Malvales
|
hocysen, pisgwydden, cotwm, cor-rosyn
|
| Sapindales
|
oren, lemon, mahogani
|
| "Asteridau"
|
| Cornales
|
cwyrosyn
|
| Ericales
|
grug, rhododendron, ffrwyth ciwi, te, briallen
|
| "Ewasteridau I"
|
| Teulu Boraginaceae
|
cyfardwf, sgorpionllys
|
| Teulu Vahliaceae
|
| Teulu Icacinaceae
|
| Teulu Metteniusaceae
|
| Teulu Oncothecaceae
|
| Garryales
|
| Gentianales
|
crwynllys, coffi
|
| Lamiales
|
mintys, marddanhadlen, lafant, bysedd y cŵn, olewydden
|
| Solanales
|
codwarth, tomato, taten, planhigyn ŵy, taglys
|
| "Ewasteridau II"
|
| Aquifoliales
|
celynnen
|
| Asterales
|
blodyn Mihangel, llygad y dydd, letysen, dant y llew
|
| Escalloniales
|
esgalonia
|
| Bruniales
|
| Paracryphiales
|
| Dipsacales
|
cribau'r pannwr, gwyddfid
|
| Apiales
|
moronen, persli
|
| Mae'r erthygl hon yn cynnwys term neu dermau sydd efallai wedi eu bathu'n newydd sbon: Magnoliidau, Ewdicotau, Rosidau, Asteridau, Ewrosidau, Ewasteridau o'r Saesneg "Magnoliids, Eudicots, Rosids, Asterids, Eurosids, Euasterids". Gallwch helpu trwy safoni'r termau.
|
