Champions of the Earth
Sefydlodd Rhaglen Amgylcheddol y Cenhedloedd Unedig (UNEP) Hyrwyddwyr y Ddaear (gwreiddiol: Champions of the Earth) yn 2005 fel rhaglen wobrwyo, flynyddol i gydnabod arweinwyr amgylcheddol rhagorol o'r sectorau cyhoeddus a phreifat, ac o'r gymdeithas sifil.
| Enghraifft o'r canlynol | gwobr amgylchedd  |
|---|---|
| Dechrau/Sefydlu | 2005 |
| Rhagflaenwyd gan | Global 500 Roll of Honour |
| Gwefan | http://web.unep.org/champions |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Manylion y wobr golygu
Yn nodweddiadol, dewisir pump i saith o enillwyr yn flynyddol. Gwahoddir pob enillydd i seremoni wobrwyo i dderbyn tlws, areithio a chymryd rhan mewn cynhadledd i'r wasg. Ni roddir unrhyw wobr ariannol.[1][2] Mae'r rhaglen wobrwyo hon yn olynydd i Gofrestr Anrhydedd Byd-eang 500 UNEP.[2]
Yn 2017, ehangwyd y rhaglen i gynnwys Pencampwyr Ifanc y Ddaear – gwobr flaengar i arloeswyr dawnus, 18 i 30, sy’n dangos potensial rhagorol i greu effaith amgylcheddol gadarnhaol. Mae'r fenter yn cael ei rhedeg mewn partneriaeth â Covestro, cwmni gwneud plastig.[3] Mae'n cael ei ddyfarnu'n flynyddol gan UNEP i saith amgylcheddwr ifanc o bob rhan o'r byd rhwng 18 a 30 oed, am eu syniadau rhagorol i warchod yr amgylchedd.[4][5]
Dyfarnwyr: Pencampwyr y Ddaear golygu
2021 golygu
- Prif Weinidog Mia Mottley (Barbados) - Arwain Polisi [6]
- Dr Gladys Kalema-Zikusoka (Wganda) - Gwyddoniaeth ac Arloesedd [6]
- Maria Kolesnikova (Gweriniaeth Kyrgyz) - Gweledigaeth Entrepreneuraidd [6]
- Merched Môr Melanesia (Papua Gini Newydd ac Ynysoedd Soloman) - Ysbrydoliaeth a Gweithred [6]
- David Attenborough - Gwobr Cyflawniad Oes [7]
2020 golygu
- Prif Weinidog Frank Bainimarama (Fiji) - Arwain Polisi [8]
- Fabian Leendertz (Yr Almaen) - Gwyddoniaeth ac Arloesedd [8]
- Mindy Lubber (UDA) - Gweledigaeth Entrepreneuraidd [8]
- Nemonte Nenquimo (Ecwador) - Ysbrydoliaeth a Gweithred [8]
- Yacouba Sawadogo (Burkina Faso) - Ysbrydoliaeth a Gweithred [8]
- Yr Athro Robert D. Bullard (UDA)- Gwobr Cyflawniad Oes [8]
2019 golygu
- Costa Rica - Arweinyddiaeth Polisi [9]
- Katharine Hayhoe - Gwyddoniaeth ac Arloesedd
- Ant Forest - Ysbrydoliaeth a Gweithredu
- Fridays for Future - Ysbrydoliaeth a Gweithredu
- Patagonia - Gweledigaeth Entrepreneuraidd
- Louise Mabulo - Cadwraeth amgylcheddol
2018 golygu
- Maes Awyr Rhyngwladol Cochin - Gweledigaeth Entrepreneuraidd
- Emmanuel Macron - Arweinyddiaeth Polisi
- Ar Draws Cig - Gwyddoniaeth ac Arloesedd
- Bwydydd Amhosib - Gwyddoniaeth ac Arloesedd
- Joan Carling - Gwobr Llwyddiant Oes
- Narendra Modi - Arweinyddiaeth Polisi [10]
- Rhaglen Adfywio Gwledig Gwyrdd Zhejiang - Ysbrydoliaeth a Gweithredu
2017 golygu
- Paul A. Newman a Chanolfan Hedfan Gofod Goddard NASA - Gwyddoniaeth ac Arloesedd [11]
- Mobike - Gweledigaeth Entrepreneuraidd
- Jeff Orlowski - Ysbrydoliaeth a Gweithredu
- Parc Coedwig Cenedlaethol Saihanba - Ysbrydoliaeth a Gweithredu
- Christopher I'Anson - Pencampwr Cyffredinol
- Wang Wenbiao - Gwobr Cyflawniad Oes
2016 golygu
- Afroz Shah - Ysbrydoliaeth a Gweithredu
- Berta Cáceres - Ysbrydoliaeth a Gweithredu
- José Sarukhán Kermez - Llwyddiant Oes
- Leyla Acaroglu - Gwyddoniaeth ac Arloesi
- Asiantaeth Moroco ar gyfer Ynni Solar (MASEN) - Gweledigaeth Entrepreneuraidd
- Paul Kagame - Arweinyddiaeth Polisi
2015 golygu
- Prif Weinidog Sheikh Hasina, Bangladesh - Arweinyddiaeth Polisi
- Black Mamba APU - Ysbrydoliaeth a Gweithredu
- Y Gymdeithas Ddaearyddol Genedlaethol - Gwyddoniaeth ac Arloesedd
- Natura Brasil - Gweledigaeth Entrepreneuraidd
- Paul Polman - Gweledigaeth Entrepreneuraidd [12]
2014 golygu
- Boyan Slat - Ysbrydoliaeth a Gweithredu
- Fatima Jibrell, Somalia - Cadwraeth amgylcheddol
- Susilo Bambang Yudhoyono - Arwain Polisi
- Tommy Remengesau, Jr - Arwain Polisi
- Mario José Molina-Pasquel Henríquez - Arweinyddiaeth Oes
- Robert Watson - Gwyddoniaeth ac Arloesedd
- Sylvia Earle - Arweinyddiaeth Oes
- Cyngor Adeiladu Gwyrdd yr Unol Daleithiau - Gweledigaeth Entrepreneuraidd
2013 golygu
- Janez Potočnik - Arwain Polisi
- Brian McClendon - Gweledigaeth Entrepreneuraidd
- Carlo Petrini - Ysbrydoliaeth a Gweithredu
- Izabella Teixeira - Arwain Polisi
- Jack Dangermond - Gweledigaeth Entrepreneuraidd
- Martha Isabel Ruiz Corzo - Ysbrydoliaeth a Gweithredu
- Veerabhadran Ramanathan - Gwyddoniaeth ac Arloesedd
2012 golygu
- Llywydd Tsakhiagiin Elbegdorj, Mongolia - Categori Arweinyddiaeth Polisi
- Fabio Coletti Barbosa, Brasil (Prif Swyddog Gweithredol Grupo Abril) a Dr Sultan Ahmed al Jaber, Emiradau Arabaidd Unedig (Prif Swyddog Gweithredol Masdar) - categori Gweledigaeth Entrepreneuraidd
- Bertrand Piccard, Y Swistir - Categori Ysbrydoliaeth a Gweithredu
- Sander Van der Leeuw Archifwyd 2015-04-11 yn y Peiriant Wayback., Yr Iseldiroedd - categori Gwyddoniaeth ac Arloesedd
- Samson Parashina, Kenya - Categori Arbennig ar gyfer Mentrau Llawr Gwlad
2011 golygu
- Llywydd Felipe Calderón, Mecsico - Categori Arweinyddiaeth Polisi
- Dr Olga Speranskaya, Rwsia - Gwyddoniaeth ac Arloesi Categori
- Zhang Yue, Grŵp Eang, Tsieina - Categori Gweledigaeth Entrepreneuraidd
- Louis Palmer, Y Swistir - Categori Ysbrydoliaeth a Gweithredu [cyd-enillydd]
- Angélique Kidjo, Benin - cyd-enillydd Categori Ysbrydoliaeth a Gweithredu
2010 golygu
- Llywydd Mohamed Nasheed, Maldives - Categori Arweinyddiaeth Polisi
- Taro Takahashi, Japan - Gwyddoniaeth ac Arloesi Categori
- Vinod Khosla, India - Categori Gweledigaeth Entrepreneuraidd
- Tywysog Mostapha Zaher, Affganistan - Categori Ysbrydoliaeth a Gweithredu [cyd-enillydd]
- Zhou Xun, Tsieina - Inspiration & Action Categori cyd-enillydd
- Gwobr Arbennig
- Y Llywydd Bharrat Jagdeo, Gaiana - Ar gyfer Cadwraeth Bioamrywiaeth a Rheoli Ecosystemau
2009 golygu
- Erik Solheim, Norwy - Categori Arweinyddiaeth Polisi (cyd-enillydd)
- Kevin Conrad a'r Glymblaid dros Gwledydd Fforestydd Glaw, Papua Gini Newydd - Categori Arweinyddiaeth Polisi (cyd-enillydd)
- Janine Benyus, Unol Daleithiau - Gwyddoniaeth ac Arloesi Categori
- Ron Gonen, Unol Daleithiau - Categori Gweledigaeth Entrepreneuraidd
- Tulsi Tanti, India - Categori Gweledigaeth Entrepreneuraidd
- Yann Arthus-Bertrand, Ffrainc - Categori Ysbrydoliaeth a Gweithredu
2008 golygu
- Balgis Osman-Elasha, Sudan o Affrica - Am ei gwaith ar newid hinsawdd ac addasu yng ngogledd a dwyrain Affrica.
- Atiq Rahman, Bangladesh o Asia a'r Môr Tawel - Am ei brofiad cenedlaethol a rhyngwladol ym maes datblygu cynaliadwy, a rheoli amgylchedd ac adnoddau. Mae'n un o'r arbenigwyr mwyaf blaenllaw yn y maes.
- Albert II, Tywysog Monaco, Monaco o Ewrop : Am ei ymrwymiad i ddatblygu cynaliadwy ym Monaco. O dan ei arweiniad, mae Monaco bellach yn cymhwyso polisi rhagorol ar leihau CO 2 ym mhob maes cymdeithas yn ogystal ag yn y sector busnes.
- Liz Thompson, Barbados, o America Ladin a'r Caribî - Am ei gwaith rhagorol ar y lefelau cenedlaethol a rhyngwladol. Mae hi'n un o'r arweinwyr cydnabyddedig ar faterion amgylcheddol y Wladwriaethau Datblygol Ynys Bychain (SIDS).
- Timothy E. Wirth, Unol Daleithiau o Ogledd America - Am ei waith fel pennaeth y Sefydliad y Cenhedloedd Unedig a'r Gronfa Byd Gwell, sefydlodd yr amgylchedd fel blaenoriaeth a mobileiddio adnoddau i fynd i'r afael ag ef .
- Abdul-Qader Ba-Jammal, Iemen o Orllewin Asia : Am ei bolisïau amgylcheddol fel Gweinidog ac yna fel Prif Weinidog yn Yemen. Sefydlodd ei Weinyddiaeth Dŵr a'r Amgylchedd ac Awdurdod Diogelu'r Amgylchedd.
- Gwobr Arbennig
- Helen Clark, Seland Newydd - Am ei strategaethau amgylcheddol a'i thair menter - y cynllun masnachu allyriadau, y strategaeth ynni a'r strategaeth effeithlonrwydd ynni a chadwraeth.
2007 golygu
- Cherif Rahmani, Algeria o Affrica - Am hyrwyddo cyfraith amgylcheddol yn Algeria ac am fynd i'r afael â mater diffeithdiro;
- Elisea "Bebet" Gillera Gozun, y Philipinau o Asia a'r Cefnfor Tawel - am wthio'r agenda amgylcheddol yn ei Philippines brodorol trwy ennill ymddiriedaeth arweinwyr busnes, sefydliadau anllywodraethol a gwneuthurwyr penderfyniadau gwleidyddol fel ei gilydd;
- Viveka Bohn, Sweden o Ewrop: am chwarae rhan amlwg mewn trafodaethau amlochrog a'i harweinyddiaeth mewn ymdrechion byd-eang i sicrhau diogelwch cemegol;
- Marina Silva, Brasil o America Ladin a'r Caribî - Am ei brwydr ddiflino i amddiffyn coedwig law'r Amazon tra'n cymryd i ystyriaeth safbwyntiau pobl sy'n defnyddio'r adnoddau yn eu bywydau bob dydd;
- Al Gore, Unol Daleithiau o Ogledd America - Am wneud diogelu'r amgylchedd yn biler o'i wasanaeth cyhoeddus ac am addysgu'r byd am y peryglon a achosir gan allyriadau nwyon tŷ gwydr cynyddol;
- Ei Uchelder Brenhinol Tywysog Hassan Bin Talal, Gwlad Iorddonen o Orllewin Asia - Am ei gred mewn cydweithredu trawsffiniol i warchod yr amgylchedd ac am fynd i'r afael â materion amgylcheddol mewn modd cyfannol;
- Gwobr Arbennig
- Jacques Rogge a'r Pwyllgor Olympaidd Rhyngwladol (IOC) - Am hyrwyddo'r agenda chwaraeon a'r amgylchedd trwy ddarparu mwy o adnoddau ar gyfer datblygu cynaliadwy ac ar gyfer cyflwyno gofynion amgylcheddol llym ar gyfer dinasoedd sy'n gwneud ceisiadau i gynnal y Gemau Olympaidd
2006 golygu
- Rosa Elena Simeon Negrin, Ciwba [13]
- Sefydliad Amgylchedd a Datblygu Merched [13]
- Tewolde Berhan Gebre Egziabher, Ethiopia [13]
- Masoumeh Ebtekar, Iran [13]
- Mohamed El-Ashry, yr Aifft [13]
- Tommy Koh Thong Bee, Singapôr [13]
- Mikhail Gorbachev, Rwsia [13]
2005 golygu
- Y Brenin Jigme Singye Wangchuck a phobl Bhutan, Bhwtan
- Sheikh Zayed bin Sultan Al Nahyan, Emiradau Arabaidd Unedig
- Thabo Mbeki, De Affrica
- Patriarch Eciwmenaidd Bartholomew, Groeg Brodorol
- Sheila Watt-Cloutier, Canada
- Julia Carabias Lillo, Mecsico
- Zhou Qiang a Ffederasiwn Ieuenctid Tsieina Gyfan, Tsieina
Cyfeiriadau golygu
- ↑ "First-Ever UNEP 'Champions of the Earth' Presented to Seven Environmental Leaders". unep.org. UNEP. 19 April 2005. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 14 September 2017. Cyrchwyd 12 September 2017.
- ↑ 2.0 2.1 Töpfer, Klaus (October 2004). "UNEP Launches new Award - Chamions of the Earth: Letter from UNEP Executive Director to Laureates" (PDF). UNEP. t. 3. Archifwyd o'r gwreiddiol (PDF) ar 14 April 2016. Cyrchwyd 12 September 2017.
- ↑ Environment, U. N. "Young Champions of the Earth - UN Environment Program". Young Champions of the Earth - UN Environment Program.
- ↑ "Change-making in the time of COVID-19". United Nations Environment. United Nations Environment. 6 April 2020. Cyrchwyd 20 October 2020.
- ↑ "Meet the youth standing up for our environmental rights". United Nations Environment. United Nations Environment. 10 December 2019. Cyrchwyd 20 October 2020.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 UNEP (2021-12-06). "Transformative changemakers named UN's 2021 Champions of the Earth". Champions of the Earth (yn Saesneg). Cyrchwyd 2022-05-23.
- ↑ "David Attenborough receives the UN's most distinguished environment award" (yn Saesneg). UN Environment Programme. 21 April 2022.
- ↑ 8.0 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 "Six environmental trailblazers honoured as UNEP Champions of the Earth". 10 December 2020.
- ↑ "Costa Rica". unenvironment.org. 20 September 2019. Cyrchwyd 2019-09-20.
- ↑ "Champion of the earth -2018-Policy Leadership" (yn Saesneg). Cyrchwyd 2018-12-21.
- ↑ Blumberg, Sara (2017-12-06). "UN Award Bestowed upon Earth Scientist Paul Newman, Goddard". NASA (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2017-12-09. Cyrchwyd 2018-02-08.
- ↑ "Paul Polman | UNEP.org". Web.unep.org. Cyrchwyd 2015-10-26.
- ↑ 13.0 13.1 13.2 13.3 13.4 13.5 13.6 "UNEP Announces Champions of the Earth 2006". United Nations Environment Programme. 23 March 2006. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2006-05-31.
Dolenni allanol golygu
- Pencampwyr y Ddaear, Rhaglen Amgylchedd y Cenhedloedd Unedig
- Pencampwyr Ifanc y Ddaear, Rhaglen Amgylchedd y Cenhedloedd Unedig
- Cronfa ddata o'r holl enillwyr yn:"Laureates". unep.org. UNEP. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2017-08-18. Cyrchwyd 12 September 2017. UNEP . Adalwyd 12 September 2017 .