Gemau'r Gymanwlad Brydeinig 1970

Gemau'r Gymanwlad Brydeinig 1970 oedd y nawfed tro i'r hyn sydd bellach yn cael ei adnabod fel Gemau'r Gymanwlad gael eu cynnal. Caeredin, Yr Alban oedd cartref y Gemau rhwng 16-25 Gorffennaf. Daeth y bleidlias i gynnal y Gemau yng Nghaeredin yn ystod Gemau Olympaidd Tokyo ym 1964 gyda Caeredin yn sicrhau 18 pleidlais a Christchurch, Seland Newydd 11.

Gemau'r Gymanwlad Brydeinig 1970

Enghraifft o'r canlynol	digwyddiad aml-chwaraeon
Dyddiad	1970
Dechreuwyd	16 Gorffennaf 1970
Daeth i ben	25 Gorffennaf 1970
Cyfres	Gemau'r Gymanwlad
Lleoliad	Caeredin, Meadowbank Stadium
Yn cynnwys	badminton at the 1970 British Commonwealth Games
Rhanbarth	Caeredin
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

9fed Gemau'r Gymanwlad Brydeinig
Campau	121
Seremoni agoriadol	16 Gorffennaf
Seremoni cau	25 Gorffennaf
<  VIII X  >

Dyma oedd y Gemau cyntaf i ddefnyddio'r system fesur metric a'r Gemau cyntaf i ddefnyddio'r system camera i benderfynnu canlyniad rasys yn hytrach na'i gael fel cymorth i'r swyddogion. Dyma hefyd oedd y Gemau cyntaf i Frenhines Elizabeth II ei mynychu yn ei rôl fel pennaeth y Gymanwlad.

Ar ôl colli Gemau 1966, daeth bowlio lawnt yn ôl i'r Gemau yn lle saethu a daeth Ved Prakash o India y person ieuengaf erioed i ennill medal aur yn y Gemau wrth gipio medal aur yn y reslo yn 14 mlwydd oed.

Chwaraeon

• Athletau
• Badminton
• Beicio
• Bocsio
• Bowlio Lawnt

• Cleddyfa
• Codi Pwysau
• Nofio
• Plymio
• Reslo

Timau yn cystadlu

Cafwyd 42 tîm yn cystadlu yng Ngemau'r Gymanwlad Brydeinig, 1970 gyda'r Gambia, Guernsey, Grenada, Malawi a Gwlad Swasi yn ymddangos am y tro cyntaf.

Antigwa a Barbiwda Awstralia Bahamas Barbados Bermiwda Canada Cymru Dominica Ffiji Gambia Ghana

Gibraltar Grenada Guernsey Gaiana Gogledd Iwerddon Hong Cong India Jamaica Jersey Cenia Lloegr

Malawi Maleisia Malta Mawrisiws Nigeria Pacistan Papua Gini Newydd Seland Newydd Sierra Leone Singapôr

Sri Lanca Sant Lwsia St Vincent Gwlad Swasi Tansanïa Trinidad a Tobago Wganda Ynys Manaw Yr Alban Sambia

Tabl Medalau

Safle	Cenedl	Aur	Arian	Efydd	Cyfanswm
1	Awstralia	36	24	22	82
2	Lloegr	27	25	32	84
3	Canada	18	24	24	66
4	Yr Alban	6	8	11	25
5	Cenia	5	3	6	14
6	India	5	3	4	12
7	Pacistan	4	3	2	9
8	Jamaica	4	2	1	7
9	Wganda	3	3	1	7
10	Gogledd Iwerddon	3	1	5	9
11	Seland Newydd	2	6	6	14
12	Cymru	2	6	4	12
13	Ghana	2	3	2	7
14	Nigeria	2	0	0	2
15	Maleisia	1	1	1	3
16	Hong Cong	1	0	0	1
17	Trinidad a Tobago	0	4	3	7
18	Sambia	0	2	2	4
19	Singapôr	0	1	1	2
20	Barbados	0	1	0	1
	Tansanïa	0	1	0	1
22	Ffiji	0	0	1	1
	Gambia	0	0	1	1
	Gaiana	0	0	1	1
	Ynys Manaw	0	0	1	1
	Malawi	0	0	1	1
	St Vincent	0	0	1	1
Cyfanswm		121	121	133	375

Medalau'r Cymry

Roedd 118 aelod yn nhîm Cymru.

Daeth Lynn Davies y Cymro cyntaf i ennill dwy fedal aur yn y Gemau wrth ennill y naid hir am yr ail Gemau yn olynol.

Medal	Enw	Cystadleuaeth
Aur	Lynn Davies	Athletau	Naid hir
Aur	Mike Richards	Nofio	200m ar ei gefn
Arian	Mike Richards	Nofio	100m ar ei gefn
Arian	Martyn Woodruffe	Nofio	200m pili pala
Arian	David Davies	Bocsio	Pwysau is-welter
Arian	Anthony Davies	Bocsio	Pwysau is-bry
Arian	Ieuan Owen	Codi Pwysau	Pwysau ysgafn
Arian	Terry Perdue	Codi Pwysau	Pwysau uwch-drwm
Efydd	Peter Arthur	Codi Pwysau	Pwysau is-drwm
Efydd	Martyn Woodruffe	Nofio	200m medley unigol
Efydd	Kevin Moran Martin Richards Martyn Woodruffe a Nigel Johnson	Nofio	4 x100m medley
Efydd	John Hatfield a John Beswick	Beicio	2000m tandem

Dolenni allanol

• (Saesneg) Gwefan swyddogol Gemau'r Gymanwlad Archifwyd 2008-07-23 yn y Peiriant Wayback
• (Saesneg) Cyngor Gemau Gymanwlad Cymru

Rhagflaenydd: Kingston

Gemau'r Gymanwlad Lleoliad y Gemau

Olynydd: Christchurch