9 Tachwedd
dyddiad
| << Tachwedd >> | ||||||
| Ll | Ma | Me | Ia | Gw | Sa | Su |
| 1 | ||||||
| 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
| 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
| 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
| 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
| 30 | ||||||
| 2020 | ||||||
| Rhestr holl ddyddiau'r flwyddyn | ||||||
9 Tachwedd yw'r trydydd dydd ar ddeg wedi'r trichant (313eg) o'r flwyddyn yng Nghalendr Gregori (314eg mewn blynyddoedd naid). Erys 52 diwrnod arall hyd ddiwedd y flwyddyn.
Digwyddiadau
golygu
- 1918 - Daeth yr Almaen yn weriniaeth.
- 1937 - Cymerodd Japan rheolaeth dros Shanghai.
- 1938 - Ymosododd dilynwyr y Natsïaid ar Iddewon a'u heiddo a llosgwyd synagogau. Cawsant eu cymell gan araith Joseph Goebbels a chafodd yr heddlu a'r gwasanaeth tân orchmynion i beidio ag amddiffyn eiddo'r Iddewon. Gelwir y noswaith hon yn Kristallnacht (noson y gwydr drylliedig).
- 1953 - Annibyniaeth Cambodia.
- 1989 - Caniatawyd i bobl o Ddwyrain Berlin i groesi i'r Gorllewin pan agorwyd croesfannau Mur Berlin yn wrth i dyrfaoedd enfawr geisio manteisio ar y llacio yn y rheolau teithio a gyhoeddwyd yn gynharach yn y dydd. Dechreuodd y tyrfaoedd a ymgasglodd yn ystod y nos ar y ddwy ochr i'r mur ar y gwaith o'i ddadfeilio.
- 2000 - Daeth Uttarakhand yn dalaith yn India.
- 2014 - Cynhaliwyd pleidlais symbolaidd yng Nghatalwnia ar annibyniaeth oddiwrth Sbaen.
Genedigaethau
golygu.jpg)
- 1818 - Ivan Turgenev, awdur (m. 1883)
- 1841 - Edward VII, brenin y Deyrnas Unedig (m. 1910)
- 1868 - Marie Dressler, actores (m. 1934)
- 1871 - Florence R. Sabin, meddyg (m. 1953)
- 1877
- Helen Crawfurd, ffeminist (m. 1954)
- Muhammad Iqbal, bardd (m. 1938)
- 1885 - Velimir Khlebnikov, bardd (m. 1922)
- 1888 - Jean Monnet, economydd a diplomydd (m. 1979)
- 1902 - Anthony Asquith, cyfarwyddwr ffilmiau (m. 1968)
- 1903 - Josefina Pla, arlunydd (m. 1999)
- 1907 - Ko Takamoro, pêl-droediwr (m. 1995)
- 1914 - Hedy Lamarr, actores (m. 2000)
- 1915 - Sargent Shriver, gwleidydd (m. 2011)
- 1918 - Spiro Agnew, Is-Arlywydd yr Unol Daleithiau (m. 1996)
- 1919 - Janet Paul, arlunydd (m. 2004)
- 1925 - Syr Alistair Horne, hanesydd a llenor (m. 2017)
- 1926 - Anne Sexton, awdures (m. 1974)
- 1929 - Imre Kertész, awdur (m. 2016)
- 1934 - Carl Sagan, seryddwr, astroffisegydd, cosmolegydd ac awdur (m. 1996)
- 1936
- Mikhail Tal, chwaraewr gwyddbwyll (m. 1992)
- Mary Travers, cantores (m. 2009)
- 1965 - Syr Bryn Terfel, canwr
- 1967 - Yoshiro Moriyama, pêl-droediwr
- 1979 - Caroline Flack, cyflwynydd teledu (m. 2020)
- 1984 - Delta Goodrem, actores, cantores a chyfansoddwraig
- 1990 - Francesca Jones, gymnastwraig
Marwolaethau
golygu
- 1623 - William Camden, haneswr a hynafiaethydd, 72
- 1782 - Anna Dorothea Therbusch, arlunydd, 61
- 1876 - Elizabeth Walker, arlunydd, 76
- 1918 - Guillaume Apollinaire, awdur, 38
- 1928 - Fanny Inama von Sternegg, arlunydd, 58
- 1930 - Olga Cordes, arlunydd, 62
- 1937 - James Ramsay MacDonald, Prif Weinidog y Deyrnas Unedig, 71
- 1940 - Neville Chamberlain, Prif Weinidog y Deyrnas Unedig, 71
- 1952 - Chaim Weizmann, Arlywydd Israel, 77
- 1953
- Dylan Thomas, bardd a llenor, 39
- Ibn Saud, brenin Sawdi Arabia, 83
- 1970
- Huw T. Edwards, undebwr llafur a gwleidydd, 77
- Charles de Gaulle, Arlywydd Ffrainc, 79
- 1998 - Baya, arlunydd, 66
- 2004 - Stieg Larsson, awdur, 50
- 2012
- Bill Tarmey, actor, 71
- Nika Georgievna Golts, arlunydd, 87
- 2014 - Jeanne Macaskill, arlunydd, 82
- 2021 - Laurie Sheffield, pel-droediwr, 82
Gwyliau a chadwraethau
golygu- Gŵyl Mabsant Cynon a Tysilio
- Schicksalstag (yr Almaen)
- Diwrnod Annibyniaeth (Cambodia)
- Diwrnod Rhyngwladol yr Erbin Ffasgaeth a Gwrth-Semitiaeth
- Sul y Cofio (y Deyrnas Unedig), pan fydd yn disgyn ar ddydd Sul