Cwmni Ieuenctid Dolwyddelan

Cwmni drama a sefydlwyd gan griw o bobol ifanc yn Nolwyddelan yn Sir Conwy oedd Cwmni Ieuenctid Dolwyddelan. Sefydlwydd y cwmni ym 1986 dan arweiniad Paul Griffiths. Amrywiodd yr aelodau dros y blynyddoedd i gynnwys Glyn Jones, Rhodri Williams, Tamzyn Williams, Tiffany Williams, Fiona Goodwin, Lois Dauncey Roberts, Eirian Goodwin, Sharon Williams a Nerys Price.

Sgetsus

Sgetsus fel rhan o nosweithiau llawen a chyngherddau oedd cynyrchiadau cynnar y cwmni, a hynny mewn nosweithiau wedi'u trefnu'n arbennig gan y cwmni neu o dan adain mudiad ieuenctid Dolwyddelan, sef Cylch yr Ifanc. Y Bwji o waith Rhiannon Parry, Llansannan oedd y sgets gyntaf, a hynny ar yr 22ain o Fai 1986 yn y Ganolfan, Tanygrisiau ger Blaenau Ffestiniog. Yn dilyn llwyddiant y noson hon, aeth y Cwmni ymlaen i berfformio sgetsus o waith Gari Williams, Paul Griffiths ac Ifan Gruffydd, mewn canolfannau cyn belled â Dyffryn Nantlle.

Gwyliau dramâu

Ym 1990, penderfynodd y Cwmni gystadlu yng Ngŵyl Ddramâu’r papur bro lleol Yr Odyn yn Neuadd Goffa, Betws y Coed. Colli John Albert, eto o waith Rhiannon Parry, oedd y ddrama gyntaf i’w llwyfannu yn yr ŵyl, dan gyfarwyddyd Paul Griffiths. Robin a Laura Jones, Conwy oedd y beirniaid. Cafodd y Cwmni ganmoliaeth am eu gwaith, a chyfeiriodd Myrddin ap Dafydd at eu gwaith mewn erthygl yn Golwg dan y teitl Moliant y Ddrama Fro: “Mae nifer o gynhyrchwyr ymroddedig yn yr ardal a thros y blynyddoedd magwyd to o actorion profiadol. Yr hyn sy’n galonogol yw bod to newydd yn codi eto. Iechyd i’r galon oedd gweld Paul Griffiths, llanc 16 oed o Ddolwyddelan, yn cipio tlws yr Actor Mwyaf Addawol eleni. Ef hefyd oedd cynhyrchydd y cwmni ieuenctid buddugol a gadawodd llyfnder y cyflwyniad hwnnw argraff ddofn”.

Wedi llwyddiant yr Ŵyl gyntaf, parhau i deithio a chystadlu’n flynyddol wnaeth y cwmni fel a ganlyn:

1990

Colli John Albert gan Rhiannon Parry Cast: Tamzyn Williams, Fiona Goodwin, Lois Dauncey Roberts, Tiffany Williams a Paul Griffiths. Cyfarwyddwr: Paul Griffiths.

Chwefror 14eg	Gŵyl Ddrama’r Odyn, Betws y Coed	Beirniaid: Robin a Laura Jones	Cyntaf yn yr Adran Ieuenctid a Paul Griffiths Actor Mwyaf Addawol yr Ŵyl.
Chwefror 22ain	Canolfan Gymdeithasol Dolwyddelan
Mawrth 13eg	Neuadd Capel Llangefni
Mawrth 15fed	Gŵyl Ddrama’r Gadlas, Llangernyw	Beirniad: Dyfan Roberts	Ail yn yr Adran Ieuenctid a Paul Griffiths Actor Mwyaf Addawol yr Ŵyl.
Ebrill 3ydd	Gŵyl Ddrama’r Pentan	Beirniad: Y Parch John Owen, Rhuthun
Mai 9fed	Ysgol Dyffryn Conwy, Llanrwst

1991

Helynt y 'Dolig gan Paul Griffiths Cast: Eirian Goodwin, Lois Dauncey Roberts, Tiffany Williams, Sharon Williams a Paul Griffiths. Cyfarwyddwr: Paul Griffiths.

Chwefror 13eg	Gŵyl Ddrama’r Odyn, Betws y Coed	Beirniad: Ednyfed Williams, Diserth	Eirian Goodwin Actor Mwyaf Addawol yr Ŵyl.
Chwefror 23ain	Canolfan Gymdeithasol Dolwyddelan
Mawrth 8fed	Ysgol Dyffryn Conwy, Llanrwst
Mawrth 15fed	Neuadd Pwllglas, Rhuthun
Mawrth 18fed	Gŵyl Ddrama’r Pentan, Conwy	Beirniad: Morien Phillips	Lois Dauncey Roberts Actor Mwyaf Addawol yr Ŵyl.

1992

Sul y Blodau gan Paul Griffiths

Cast: Eirian Goodwin, Lois Dauncey Roberts, Nerys Price a Paul Griffiths. Cyfarwyddwr: Paul Griffiths.

Chwefror 18fed	Gŵyl Ddrama’r Odyn, Betws y Coed	Beirniad: John Roberts, Caernarfon	Cyntaf yn yr Adran Ieuenctid
Chwefror 28ain	Ysgol Cerrig y Drudion
Mawrth 7fed	Canolfan Gymdeithasol, Dolwyddelan
Mawrth 20fed	Gŵyl Ddrama’r Gadlas, Llangernyw	Beirniad: Gaenor Morgan Rees

1993

Y Groesffordd gan William Gwyn Jones

Cast: Tamzyn Williams, Lois Dauncey Roberts, a Paul Griffiths. Cyfarwyddwr: Paul Griffiths.

Chwefror 16eg	Gŵyl Ddrama’r Odyn, Betws y Coed	Beirniad: Mair Penri Jones	Cyntaf yn yr Adran Ieuenctid a Lois Dauncey Roberts Actor Mwyaf Addawol yr Ŵyl.
Chwefror 26ain	Canolfan Gymdeithasol Dolwyddelan
Mawrth 31ain	Gŵyl Ddrama’r Pentan, Conwy	Beirniad: Richard T Jones	Ail yn yr Adran Ieuenctid a Lois Dauncey Roberts Actor Mwyaf Addawol yr Ŵyl.
Mai 6ed	Gŵyl Ddrama Corwen	Beirniad: Ednyfed Williams, Diserth	Cyntaf yn yr Adran Ieuenctid a Lois Dauncey Roberts yn derbyn Tlws HTV i'r Actor Gorau dan 30oed.
Mai 14eg	Gŵyl Ddrama Dyffryn Tanant Llanrhaeadr ym Mochnant	Beirniad: Mair Penri Jones	Cyntaf yn y Prif Ŵyl
Mai 20fed	Gŵyl Ddrama Eisteddfod Môn Theatr Fach Llangefni	Beirniad: J.O.Roberts	Cyntaf yn yr Adran Ieuenctid
Mai 22ain	Gŵyl Ddrama Eisteddfod Teulu James Pantyfedwen Pontrhydfendigaid	Beirniad: Iola Gregory	Lois Dauncey Roberts Actor Mwyaf Addawol

Sylwadau'r Beirniaid

Ednyfed Williams: Mae'n glod i'r cwmni ifanc hwn iddo lwyddo'n helaeth i greu sefyllfa ddramatig a theatrig drwy amseru da ar y ddeialog, drwy symudiadau bwriadus oedd yn codi o'r ddeialog y rhan amlaf, a thrwy ddefnydd deallus o adnoddau llwyfan...Un o uchafbwyntiau wythnos Corwen i mi heb amheuaeth. Pwysicach o lawer na hynny, fe lwyddwyd i wneud i gynulleidfa'r Ŵyl, sydd bob amser mor hoff o gomedi a ffars, ac yn barod i chwerthin yn barhaus, wrando'n astud a manwl, ac ymdeimlo â'r awyrgylch tynn a grewyd gennych

Iola Gregory: Roedd y cynhyrchiad yn gafael o'r cychwyn cyntaf...yr actio yn ddiffuant a'r cymeriadu yn effeithiol...Cynhyrchiad syml ond effeithiol"

1994

Pan Ddaw Yfory addasiad Paul Griffiths o ddrama Branwen Cennard

Cast: Tamzyn Williams, Eirian Goodwin, a Paul Griffiths. Cyfarwyddwr: Paul Griffiths.

Chwefror 15fed	Gŵyl Ddrama’r Odyn, Betws y Coed	Beirniad: Robin a Laura Jones	Cyntaf yn yr Adran Ieuenctid
Mawrth 22ain	Gŵyl Ddrama’r Pentan	Beirniad: R. Alun Evans	Ail yn yr Adran Ieuenctid a Paul Griffiths Actor Mwyaf Addawol.
Mawrth 26ain	Gŵyl Hwyl Clwyd, Theatr Twm o'r Nant	Beirniad: Ednyfed Williams, Diserth	Ail yn yr Ŵyl.
Ebrill 2il	Canolfan Gymdeithasol Dolwyddelan

Diwedd y daith

Daeth y Cwmni i ben yn fuan wedyn, a hynny'n bennaf oherwydd gyrfaoedd colegol. Fe wahoddwyd Paul Griffiths i sefydlu cwmni cymunedol yn ardal Pwllheli gan fynd ati'n flynyddol ar y cyd ag Annette Bryn Parri a Glyn Roberts i gyfansoddi a llwyfannu dramâu cerdd ar gyfer yr Ŵyl Fai flynyddol.