Cylch cytiau caeedig
Math o Gytiau'r Gwyddelod carreg sy'n dyddio'n ôl i'r Oes Efydd[1] ydy cylch cytiau caeedig. Cychwynnwyd eu codi tua 1,500 C.C. a daethant i ben tua'r adeg y daeth y Rhufeiniaid i Ynys Prydain. Mae archaeolegwyr wedi canfod fod llawer o'r cytiau cynharaf wedi eu codi ar ben hen gytiau pren a safodd yno cyn hynny.[2]
| Daearyddiaeth | |
|---|---|
| Gwlad |  Cymru |
Mae'r brodorion a'u cododd hefyd yn gyfrifol am godi carneddau, beddrodau siambr, twmpathau, cylchoedd cerrig, bryngaerau a meini hirion.
Rhestr o gylchoedd yng Nghymru
golyguMae'r rhestr ganlynol yn tarddu o fas data Cadw.[3]
Sir Conwy
golygu- Anheddiad hynafol Cwm Eigiau: Caerhun
- Cytiau caeedig Bryn Teg: Cerrigydrudion
- Clystyrau cytiau Cerrig y Ddinas: Henryd
- Clwstwr cytiau Pont y Teiryd: Llanfairfechan
- Clwstwr cytiau hynafol Garreg Fawr: Llanfairfechan
Gwynedd
golygu- Clwstwr cytiau Foel Dduarth: Aber
- Clwstwr cytiau Hafod y Gelyn: Aber
- Clwstwr cytiau Bod Silin: Aber
- gweler uchod
- Cylch cytiau caeedig Llwyn Bedw: Betws Garmon
- Cylch cytiau caeedig Bryn Cryg: Bryn-crug
- Clwstwr cytiau caeedig Penbodlas: Carn Fadryn
- Clwstwr cytiau caeedig Fferm y Cwm: Clynnog
- Cytiau caeedig Ceunant y Ddôl: Dolbenmaen
- Clwstwr cytiau caeedig Llystyn Uchaf: Dolbenmaen
- Cylch cytiau caeedig ac anheddog Coed Gwlyb: Dolbenmaen
- Aneddiad cytiau Mynydd Craig Goch: Dolbenmaen
- Cylch cytiau Berth Ddu: Dyffryn Ardudwy
- Anheddiad cytiau caeedig Ceunant Egryn: Dyffryn Ardudwy
- Anheddiad cytiau Fron Galed: Dyffryn Ardudwy
- Anheddiad cytiau Cors y Gedol: Dyffryn Ardudwy
- Clwstwr cytiau Ceunant Egryn: Dyffryn Ardudwy
- Anheddiad cytiau Mynydd Egryn: Dyffryn Ardudwy
- Cylch cytiau caeedig Tyddyn Mawr: Dyffryn Ardudwy
- Cylch cytiau caeedig ac anheddog Abaty Egryn: Dyffryn Ardudwy
- Clwstwr cytiau Bwlch y Ffordd, Ganllwyd: Ganllwyd
- Cylch cytiau Groes Las: Harlech
- Cytiau caeedig Cefnfilltir: Harlech
- Cylch cytiau anheddog Erw Wen: Harlech
- Gwersyll hynafol Penisa'r Waen: Llanddeiniolen
- Pentref hynafol Glascoed: Llanddeiniolen
- Clwstwr cytiau Cae Meta: Llanddeiniolen
- Cytiau anheddog Waen Rhythallt: Llanddeiniolen
- Clwstwr cytiau caeedig Caer Mynydd: Llanddeiniolen
- Clwstwr cytiau caeedig Bronydd: Llanddeiniolen
- Pentref hynafol Llainllan: Llanaelhaearn
- Clwstwr cytiau Llethr Ddu: Llanaelhaearn
- Clwstwr cytiau Cwmceiliog: Llanaelhaearn
- Cylch cytiau caeedig Tyddyn Du: Llanfair
- Anheddiad cytiau Moel Goedog: Llanfair
- Gwersyll hynafol Rhiw Goch: Llanllechid
- Cylch cytiau caeedig ac anheddog Llanllechid: Llanllechid
- Anheddiad cytiau Rachub: Llanllechid
- Cylch cytiau Corbri: Llanllechid
- Pentref hynafol Caerau: Llanllyfni
- Cylch cytiau caeedig ac anheddog Pen Hafodlas: Llanllyfni
- Pentref hynafol Bod Angharad: Llanwnda
- Clwstwr cytiau Hafoty Tŷ Newydd: Llanwnda
- Cylch cytiau anheddog Dinas y Prif: Llanwnda
- Cylch cytiau caeedig Tan y Rhiw: Llanwnda
- Cylch cytiau caeedig Coed Glan yr Afon: Llanwnda
- Cylch cytiau caeedig Rhedynog Felen: Llanwnda
- Cylch cytiau caeedig ac anheddog Erw, Llanwnda: Llanwnda
- Clwstwr cytiau Pen Llwyn, Carmel: Llandwrog
- Cylch cytiau caeedig Cororion: Llandygai
- Cylch cytiau caeedig Coed Fali: Maentwrog
- Anheddiad cytiau Ty'n y Berllan: Penrhyndeudraeth
- Clwstwr cytiau Fodol Ganol: Pentir
- Clwstwr cytiau Cors y Brithdir: Pentir
- Clwstwr cytiau caeedig Parc y Borth: Porthmadog
- Clwstwr cytiau caeedig Clogwyn Bach: Pwllheli
- Anheddiad cytiau Coety Bach: Talsarnau
- Anheddiad cytiau Moel y Glo: Talsarnau
- Anheddiad cytiau Cwm Moch: Talsarnau
- Cylch cytiau caeedig yr Onnen: Talsarnau
- Clwstwr cytiau caeedig Nurse Cae Du: Talsarnau
- Cylch cytiau caeedig Ffridd Wen: Trawsfynydd
- Cylch cytiau caeedig Dolbelydr: Trawsfynydd
Sir Gaerfyrddin
golyguYnys Môn
golygu- Clwstwr cytiau Mariandyrys: Llanddona
- Clystyrau cytiau caeedig Caerhoslligwy: Llaneugrad
- Cylchoedd cytiau Pant y Saer: Llanfair-Mathafarn-Eithaf
- Clwstwr cytiau Bwlch, Benllech: Llanfair-Mathafarn-Eithaf
- Clystyrau cytiau Penmon: Llangoed
- Clwstwr cytiau Tyddyn Sadler: Llangristiolus
- Clwstwr cytiau Mynydd Bodafon: Moelfre
- Clwstwr cytiau caeedig Bwlch-y-Dafarn: Moelfre
- Din Lligwy: Moelfre
- Clwstwr cytiau Tre'r Arddur: Trearddur
- Clwstwr cytiau caeedig Capel Llochwydd: Trearddur
Cyfeiriadau
golygu- ↑ "Gwefan English Heritage". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2012-11-06. Cyrchwyd 2010-11-20.
- ↑ "English Heritage". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2012-11-06. Cyrchwyd 2010-11-20.
- ↑ Cofrestr Cadw o henebion Cymru