Cerrigydrudion
Pentref bychan a chymuned ym mwrdeistref sirol Conwy, Cymru, yw Cerrigydrudion[1][2] (neu Cerrig-y-drudion). Saif yn ne-ddwyrain y sir yn y bryniau ar lôn yr A5, tua 8 milltir i'r gogledd-orllewin o dref Corwen. Yn ogystal â'r A5, mae lôn yn cysylltu'r pentref â Rhuthun i'r gogledd-ddwyrain a Dinbych i'r gogledd. Roedd yn Sir Ddinbych gynt.
 Canol pentref Cerrigydrudion | |
| Math | cymuned, pentref  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Conwy |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 53.026°N 3.562°W |
| Cod SYG | W04000112 |
| Gwleidyddiaeth | |
| AC/au | Darren Millar (Ceidwadwyr) |
| AS/au | David Jones (Ceidwadwr) |
 | |
Cerrigydrudion yw'r pentref mwyaf yn ardal Uwchaled, sydd yn cynnwys yn ogystal Llangwm, Pentrefoelas, Pentre-llyn-cymer, Dinmael, Glasfryn, Cefn-brith, Llanfihangel Glyn Myfyr a Cwmpenanner. Yn ôl cyfrifiad 2001 mae 75% o'r boblogaeth o 692 o bobl yn siarad y Gymraeg fel iaith bob dydd.
HanesGolygu
Mae rhai o'r bythynnod yn y pentref yn dyddio o 1717. Arosodd George Borrow yn nhafarn y Llew Gwyn ar ei ffordd o Langollen ar ei daith trwy Gymru; wrth ymarfer ei Gymraeg efo'r morwynion cafodd ei gyflwyno i Eidalwr ar daith yn y gogledd a oedd wedi dysgu Cymraeg hefyd (neu rywfaint, o leiaf).
Mae eglwys y plwyf yn gysegredig i Fair Fadlen. Yn y bryniau tua milltir i'r de-ddwyrain ceir bryngaer Caer Caradog, ond mae'n anhebygol iawn fod unrhyw gysylltiad rhyngddi â'r Caradog (Caratacus) hanesyddol.
Yn ôl etymoleg boblogaidd mae'r enw yn golygu "Cerrig y Derwyddon", ond y gwir ystyr yw "Cerrig y Dewrion".
Cyfrifiad 2011Golygu
Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[3][4][5]
EnwogionGolygu
- John Jones (Jac Glan-y-gors), 10 Tachwedd, 1766
- Robert Price (1653-1733), barnwr a gwleidydd
CyfeiriadauGolygu
- ↑ "Rhestr o Enwau Lleoedd Safonol Cymru". Llywodraeth Cymru. 13 Hydref 2021.
- ↑ British Place Names; adalwyd 20 Tachwedd 2021
- ↑ "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. Cyrchwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
- ↑ Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
- ↑ Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.
Trefi
Abergele ·
Bae Colwyn ·
Betws-y-Coed ·
Conwy ·
Cyffordd Llandudno ·
Degannwy ·
Hen Golwyn ·
Llandudno ·
Llanfairfechan ·
Llanrwst ·
Penmaenmawr ·
Tywyn
Pentrefi
Bae Cinmel ·
Bae Penrhyn ·
Betws-yn-Rhos ·
Bryn-y-maen ·
Bylchau ·
Caerhun ·
Capel Curig ·
Capel Garmon ·
Cefn Berain ·
Cefn-brith ·
Cerrigydrudion ·
Craig-y-don ·
Cwm Penmachno ·
Dawn ·
Dolgarrog ·
Dolwen ·
Dolwyddelan ·
Dwygyfylchi ·
Eglwys-bach ·
Esgyryn ·
Gellioedd ·
Glanwydden ·
Glasfryn ·
Groes ·
Gwytherin ·
Gyffin ·
Henryd ·
Llanbedr-y-cennin ·
Llandrillo-yn-Rhos ·
Llanddoged ·
Llanddulas ·
Llanefydd ·
Llaneilian-yn-Rhos ·
Llanfair Talhaearn ·
Llanfihangel Glyn Myfyr ·
Llangernyw ·
Llangwm ·
Llangystennin ·
Llanrhos ·
Llanrhychwyn ·
Llan Sain Siôr ·
Llansanffraid Glan Conwy ·
Llansannan ·
Llysfaen ·
Maenan ·
Y Maerdy ·
Melin-y-coed ·
Mochdre ·
Nebo ·
Pandy Tudur ·
Penmachno ·
Pensarn ·
Pentrefelin ·
Pentrefoelas ·
Pentre-llyn-cymmer ·
Pentre Tafarnyfedw ·
Pydew ·
Rowen ·
Rhydlydan ·
Rhyd-y-foel ·
Tal-y-bont ·
Tal-y-cafn ·
Trefriw ·
Tyn-y-groes ·
Ysbyty Ifan