Harlech

Tref hanesyddol a chymuned yng Ngwynedd, Cymru, yw Harlech. Mae'n enwog am ei chastell a gysylltir â chwedl Branwen ferch Llŷr ym Mhedair Cainc y Mabinogi. Saif ardal yn Ardudwy uwchben Morfa Harlech yn wynebu ar Fae Tremadog. Y tu cefn i'r dref cyfyd y bryniau i gopaon y Rhinogau. Yn y gorffennol bu'n ganolfan sirol Sir Feirionnydd. Rhed yr A496 trwy'r dref, sy'n gyrchfan poblogaidd gan ymwelwyr yn yr haf.

Harlech

Math	tref, cymuned
Poblogaeth	1,262, 1,406, 1,447
Sefydlwyd	1283
Daearyddiaeth
Ardal warchodol	Parc Cenedlaethol Eryri
Sir	Gwynedd
Gwlad	Cymru
Cyfesurynnau	52.8604°N 4.1055°W
Cod SYG	W04000065
Cod OS	SH581312
Cod post	LL46
Gwleidyddiaeth
AS/au Cymru	Mabon ap Gwynfor (Plaid Cymru)
AS/au y DU	Liz Saville Roberts (Plaid Cymru)
Statws treftadaeth	Henebion Cenedlaethol Cymru
Manylion
Ffeiliau perthnasol ar Comin

Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Mabon ap Gwynfor (Plaid Cymru) ac yn Senedd y DU gan Liz Saville Roberts (Plaid Cymru).

Adeiladau a chofadeiladau

• Castell Harlech
• Cerflun "Y Ddau Frenin" gan Ivor Roberts-Jones
• Coleg Harlech
• Gwesty Dewi Sant
• Theatr Harlech

Cyfrifiad 2011

Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:

Cyfrifiad 2011
Poblogaeth cymuned Harlech (pob oed) (1,447)			100%
Y nifer dros 3 oed sy'n siarad Cymraeg (Harlech) (726)			51.2%
:Y ganran drwy Gymru			19%
Y nifer sydd wedi'u geni yng Nghymru (Harlech) (705)			48.7%
:Y ganran drwy Gymru			73%
Y nifer dros 16 sydd mewn gwaith (Harlech) (305)			45.1%
:Y ganran drwy Gymru			67.1%

Enwogion

• Ellis Wynne (1671-1734), llenor crefyddol a chyfieithydd
• David Gwilym Morris Roberts (g. 1925), peiriannydd
• Gwyn Headley (g. 1946), dyn busnes
• Alvin Langdon Coburn (1882-1966), arloeswr ffotograffiaeth

Oriel

• 
• 

Gweler hefyd

• Rhyfelgyrch Gwŷr Harlech

Cyfeiriadau

Trefi a phentrefi Gwynedd

Dinas
Bangor
Trefi
Abermaw  · Y Bala  · Bethesda  · Blaenau Ffestiniog  · Caernarfon  · Cricieth  · Dolgellau  · Harlech  · Nefyn  · Penrhyndeudraeth  · Porthmadog  · Pwllheli  · Tywyn
Pentrefi
Aberangell  · Aberdaron  · Aberdesach  · Aberdyfi  · Aber-erch  · Abergwyngregyn  · Abergynolwyn  · Aberllefenni  · Abersoch  · Afon Wen  · Arthog  · Beddgelert  · Bethania  · Bethel  · Betws Garmon  · Boduan  · Y Bont-ddu  · Bontnewydd (Arfon)  · Bontnewydd (Meirionnydd)  · Botwnnog  · Brithdir  · Bronaber  · Bryncir  · Bryncroes  · Bryn-crug  · Brynrefail  · Bwlchtocyn  · Caeathro  · Carmel  · Carneddi  · Cefnddwysarn  · Clynnog Fawr  · Corris  · Croesor  · Crogen  · Cwm-y-glo  · Chwilog  · Deiniolen  · Dinas, Llanwnda  · Dinas, Llŷn  · Dinas Dinlle  · Dinas Mawddwy  · Dolbenmaen  · Dolydd  · Dyffryn Ardudwy  · Edern  · Efailnewydd  · Fairbourne  · Y Felinheli  · Y Ffôr  · Y Fron  · Fron-goch  · Ffestiniog  · Ganllwyd  · Garndolbenmaen  · Garreg  · Gellilydan  · Glan-y-wern  · Glasinfryn  · Golan  · Groeslon  · Llanaber  · Llanaelhaearn  · Llanarmon  · Llanbedr  · Llanbedrog  · Llanberis  · Llandanwg  · Llandecwyn  · Llandegwning  · Llandwrog  · Llandygái  · Llanddeiniolen  · Llandderfel  · Llanddwywe  · Llanegryn  · Llanenddwyn  · Llanengan  · Llanelltyd  · Llanfachreth  · Llanfaelrhys  · Llanfaglan  · Llanfair  · Llanfihangel-y-Pennant (Abergynolwyn)  · Llanfihangel-y-Pennant (Cwm Pennant)  · Llanfihangel-y-traethau  · Llanfor  · Llanfrothen  · Llangelynnin  · Llangïan  · Llangwnadl  · Llwyngwril  · Llangybi  · Llangywer  · Llaniestyn  · Llanllechid  · Llanllyfni  · Llannor  · Llanrug  · Llanuwchllyn  · Llanwnda  · Llanymawddwy  · Llanystumdwy  · Llanycil  · Llithfaen  · Maentwrog  · Mallwyd  · Minffordd  · Minllyn  · Morfa Bychan  · Morfa Nefyn  · Mynydd Llandygái  · Mynytho  · Nantlle  · Nantmor  · Nant Peris  · Nasareth  · Nebo  · Pant Glas  · Penmorfa  · Pennal  · Penrhos  · Penrhosgarnedd  · Pen-sarn  · Pentir  · Pentrefelin  · Pentre Gwynfryn  · Pentreuchaf  · Pen-y-groes  · Pistyll  · Pontllyfni  · Portmeirion  · Prenteg  · Rachub  · Y Rhiw  · Rhiwlas  · Rhos-fawr  · Rhosgadfan  · Rhoshirwaun  · Rhoslan  · Rhoslefain  · Rhostryfan  · Rhos-y-gwaliau  · Rhyd  · Rhyd-ddu  · Rhyduchaf  · Rhydyclafdy  · Rhydymain  · Sarnau  · Sarn Mellteyrn  · Saron  · Sling  · Soar  · Talsarnau  · Tal-y-bont, Abermaw  · Tal-y-bont, Bangor  · Tal-y-llyn  · Tal-y-sarn  · Tanygrisiau  · Trawsfynydd  · Treborth  · Trefor  · Tre-garth  · Tremadog  · Tudweiliog  · Waunfawr