Dolbenmaen

Pentref bychan a chymuned yng Ngwynedd yw Dolbenmaen ("Cymorth – Sain" ynganiad ). Arferai fod yn blwyf, rhan o hen gwmwd Eifionydd, Teyrnas Gwynedd. Ceir hen domen, neu fwnt yn y pentref, gerllaw Eglwys y Santes Fair, Dolbenmaen sy'n dyddio i'r 15g.

Dolbenmaen
Bod Hyfryd - Traditional Welsh Cottage - geograph.org.uk - 257770.jpg
Math cymuned Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
Sir Gwynedd Edit this on Wikidata
Gwlad Baner Cymru Cymru
Cyfesurynnau 52.968°N 4.228°W Edit this on Wikidata
Cod SYG W04000060 Edit this on Wikidata
Cod OS SH506430 Edit this on Wikidata
Cod post LL51 Edit this on Wikidata
Gwleidyddiaeth
AC/au Dafydd Elis-Thomas (Annibynnol)
AS/au Liz Saville Roberts (Plaid Cymru)

Cynrychiolir yr ardal hon yn y Cynulliad Cenedlaethol gan Dafydd Elis-Thomas (Annibynnol) a'r Aelod Seneddol yw Liz Saville Roberts (Plaid Cymru).[1][2]

HanesGolygu

Mwnt Dolbenmaen
 
Mwnt Dolbenmaen

Yn yr Oesoedd Canol codwyd castell yn Nolbenmaen ger y rhyd ar Afon Dwyfor. Ychydig a wyddys am ei hanes. Mae'n bosibl iddo gael ei godi yn wreiddiol gan y Normaniaid, yn y cyfnod byr pan feddiannwyd rhannau o Wynedd gan yr iarll Hugh d'Avranches ('Huw Flaidd') o Gaer ar ddiwedd yr 11g a dechrau'r ganrif ganlynol, neu gan dywysogion Gwynedd. Erbyn yr 12g roedd yn ganolfan maerdref cwmwd Eifionydd ac yn un o lysoedd brenhinol tywysogion Gwynedd. Yn 1230 symudodd Llywelyn Fawr y llys lleol oddi yno i gastell Cricieth. Dim ond y mwnt sydd i'w weld ar y safle heddiw, ger eglwys Dolbenmaen.[3]

Ystumcegid

Codwyd plasty Ystumcegid yn yr Oesoedd Canol Diweddar. Saif ar fryncyn ger Dolbenmaen. Mae'n ffermdy heddiw ond yn y gorffennol bu gan deulu Ystumcegid ran amlwg ym mywyd y fro a chroesawid sawl bardd ar eu haelwyd.

 
Eglwys y Santes Fair, Dolbenmaen.
 
Bwthyn yn Nolbenmaen.

Cyfrifiad 2011Golygu

Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[4][5][6]

Cyfrifiad 2011
Poblogaeth cymuned Dolbenmaen (pob oed) (1,343)
  
 100%
Y nifer dros 3 oed sy'n siarad Cymraeg (Dolbenmaen) (883)
  
 67.8%
:Y ganran drwy Gymru
  
 19%
Y nifer sydd wedi'u geni yng Nghymru (Dolbenmaen) (876)
  
 65.2%
:Y ganran drwy Gymru
  
 73%
Y nifer dros 16 sydd mewn gwaith (Dolbenmaen) (209)
  
 37%
:Y ganran drwy Gymru
  
 67.1%

CyfeiriadauGolygu

  1. ↑ Gwefan y Cynulliad; adalwyd 24 Chwefror 2014
  2. ↑ Gwefan parliament.uk; adalwyd 24 Chwefror 2014
  3. ↑ Frances Lynch, A Guide to Ancient and Historical Wales: Gwynedd (HMSO, Llundain, 1995).
  4. ↑ "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. Cyrchwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
  5. ↑ Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
  6. ↑ Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.

Dolenni allanolGolygu

 
Mae gan Gomin Wikimedia
gyfryngau sy'n berthnasol i:
gw • sg • go
Trefi a phentrefi Gwynedd

Aberangell  · Aberdaron  · Aberdesach  · Aberdyfi  · Abererch  · Abergwyngregyn  · Abergynolwyn  · Aberllefenni  · Abermaw  · Abersoch  · Afon Wen  · Arthog  · Y Bala  · Bangor  · Beddgelert  · Bethania  · Bethel  · Bethesda  · Betws Garmon  · Blaenau Ffestiniog  · Boduan  · Bontddu  · Bontnewydd (Arfon)  · Bontnewydd (Meirionnydd)  · Botwnnog  · Brithdir  · Bronaber  · Bryncir  · Bryncroes  · Bryn-crug  · Brynrefail  · Bwlchtocyn  · Caeathro  · Caernarfon  · Carmel  · Carneddi  · Cefnddwysarn  · Clynnog Fawr  · Corris  · Cricieth  · Croesor  · Crogen  · Cwm-y-glo  · Chwilog  · Deiniolen  · Dinas, Llanwnda  · Dinas, Llŷn  · Dinas Dinlle  · Dinas Mawddwy  · Dolgellau  · Dolbenmaen  · Dolydd  · Dyffryn Ardudwy  · Edern  · Efailnewydd  · Fairbourne  · Y Felinheli  · Y Ffôr  · Y Fron  · Fron-goch  · Ffestiniog  · Ganllwyd  · Garndolbenmaen  · Garreg  · Gellilydan  · Glan-y-wern  · Glasinfryn  · Golan  · Groeslon  · Harlech  · Llanaber  · Llanaelhaearn  · Llanarmon  · Llanbedr  · Llanbedrog  · Llanberis  · Llandanwg  · Llandecwyn  · Llandegwning  · Llandwrog  · Llandygái  · Llanddeiniolen  · Llandderfel  · Llanddwywe  · Llanegryn  · Llanenddwyn  · Llanengan  · Llanelltyd  · Llanfachreth  · Llanfaelrhys  · Llanfaglan  · Llanfair  · Llanfihangel-y-pennant (Abergynolwyn)  · Llanfihangel-y-pennant (Cwm Pennant)  · Llanfihangel-y-traethau  · Llanfor  · Llanfrothen  · Llangelynnin  · Llangïan  · Llangwnadl  · Llwyngwril  · Llangybi  · Llangywer  · Llaniestyn  · Llanllechid  · Llanllyfni  · Llannor  · Llanrug  · Llanuwchllyn  · Llanwnda  · Llanymawddwy  · Llanystumdwy  · Llanycil  · Llithfaen  · Maentwrog  · Mallwyd  · Minffordd  · Minllyn  · Morfa Bychan  · Morfa Nefyn  · Mynydd Llandygái  · Mynytho  · Nantlle  · Nantmor  · Nant Peris  · Nasareth  · Nebo  · Nefyn  · Pant Glas  · Penmorfa  · Pennal  · Penrhos  · Penrhosgarnedd  · Penrhyndeudraeth  · Pen-sarn  · Pentir  · Pentrefelin  · Pentre Gwynfryn  · Pentreuchaf  · Penygroes  · Pistyll  · Pontllyfni  · Porthmadog  · Portmeirion  · Prenteg  · Pwllheli  · Rachub  · Y Rhiw  · Rhiwlas  · Rhos-fawr  · Rhosgadfan  · Rhoshirwaun  · Rhoslan  · Rhoslefain  · Rhostryfan  · Rhos-y-gwaliau  · Rhyd  · Rhyd-Ddu  · Rhydyclafdy  · Rhydymain  · Sarnau  · Sarn Mellteyrn  · Saron  · Sling  · Soar  · Talsarnau  · Tal-y-bont, Abermaw‎  · Tal-y-bont, Bangor  · Tal-y-llyn  · Talysarn  · Tanygrisiau  · Trawsfynydd  · Treborth  · Trefor  · Tregarth  · Tremadog  · Tudweiliog  · Tywyn  · Waunfawr

Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Dolbenmaen&oldid=8524862"