Wicipedia

Slofenia

gweriniaeth yng Nghanol Ewrop
(Ailgyfeiriad o Slovenia)

Gwlad sofran yn ne Canolbarth Ewrop yw Slofenia [1][2] (Slofeneg: Republika Slovenija[3]; sef Gweriniaeth Slofenia). Mae'n ffinio gyda'r Eidal i'r gorllewin, Awstria i'r gogledd, Hwngari i'r gogledd-ddwyrain, Croatia i'r de a'r de-ddwyrain, ac arfordir byr o'r Môr Adriatig i'r de-orllewin.[4] Mae Slofenia'n wlad fynyddig, coediog ar y cyfan,[5] gydag arwynebedd tebyg i Gymru, sef 20,272 cilometr sg[6] a phoblogaeth llawer llai na Chymru, sef 2,066,880 (1 Ionawr 2018)[7][8][9]. Slofeneg, un o'r ieithoedd De Slafaidd, yw'r iaith swyddogol.[10] Ar y 26 Rhagfyr, mae'n dathlu ei Diwrnod Annibyniaeth, i nodi'r Refferendwm dros Annibyniaeth a gafodd yn 1990.

Slofenia
Republika Slovenija
ArwyddairI feel SLOVEnia Edit this on Wikidata
Mathgwladwriaeth sofran, un o wledydd môr y canoldir, gwlad, unitary parliamentary republic Edit this on Wikidata
PrifddinasLjubljana Edit this on Wikidata
Poblogaeth2,066,880 Edit this on Wikidata
Sefydlwyd
  • 25 Mehefin 1991 Edit this on Wikidata
AnthemAnthem genedlaethol Slofenia Edit this on Wikidata
Pennaeth llywodraethRobert Golob Edit this on Wikidata
Cylchfa amserUTC+01:00 Edit this on Wikidata
Iaith/Ieithoedd
  swyddogol		Slofeneg Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynolCanolbarth Ewrop, yr Undeb Ewropeaidd, Ardal Economeg Ewropeaidd, gwladwriaethau ôl-Iwgoslafia Edit this on Wikidata
Arwynebedd20,271 km² Edit this on Wikidata
GerllawMôr Adria, Y Môr Canoldir Edit this on Wikidata
Yn ffinio gydayr Eidal, Awstria, Croatia, Hwngari Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau46°N 15°E Edit this on Wikidata
Gwleidyddiaeth
Corff gweithredolLlywodraeth Slofenia Edit this on Wikidata
Corff deddfwriaetholSenedd Slofenia Edit this on Wikidata
Swydd pennaeth
  y wladwriaeth		Arlywydd Slofenia Edit this on Wikidata
Pennaeth y wladwriaethNataša Pirc Musar Edit this on Wikidata
Swydd pennaeth
  y Llywodraeth		Prif Weinidog Slofenia Edit this on Wikidata
Pennaeth y LlywodraethRobert Golob Edit this on Wikidata
Map
Ariannol
Cyfanswm CMC (GDP)$61,749 million, $62,118 million Edit this on Wikidata
ArianEwro Edit this on Wikidata
Canran y diwaith10 ±1 canran Edit this on Wikidata
Cyfartaledd plant1.55 Edit this on Wikidata
Mynegai Datblygiad Dynol0.918 Edit this on Wikidata
[golygwch ar Wicidata]

Mae gan Slofenia hinsawdd gyfandirol dymherus yn bennaf,[11] ac eithrio'r Primorska a'r Julijske Alpe (yr Alpau Julian). Cyrhaedda hinsawdd is-ganoldirol rhanau gogleddol yr Alpau Dinarig sy'n croesi'r wlad i gyfeiriad gogledd-orllewin a'r de-ddwyrain. Mae gan Alpau Julian yn y gogledd-orllewin hinsawdd alpaidd.[12] Tua'r Basn Pannonaidd gogledd-ddwyreiniol, mae hinsawdd gyfandirol yn fwy amlwg. Ljubljana yw'r prifddinas a dinas fwyaf Slofenia, wedi'i lleoli'n ddaearyddol ger canol y wlad.[13]

Yn hanesyddol mae Slofenia wedi bod yn groesffordd i ieithoedd a diwylliannau Slafaidd, Germanaidd a Romáwns.[14] Mae ei diriogaeth wedi bod yn rhan o lawer o wahanol wladwriaethau: yr Ymerodraeth Rufeinig, yr Ymerodraeth Fysantaidd, yr Ymerodraeth Carolingaidd, Yr Ymerodraeth Lân Rufeinig, Teyrnas Hwngari, Gweriniaeth Fenis, y Rhanbarthau Illyraidd Ymerodraeth Ffrainc Gyntaf Napoleon, Ymerodraeth Awstria, ac Ymerodraeth Awstro-Hwngari.[4] Yn Hydref 1918, cyd-sefydlodd y Slofeniaid Wladwriaeth Slofenia, Croatia a Serbia.[15] Yn Rhagfyr 1918, fe wnaethon nhw uno gyda Theyrnas Serbia o fewn Teyrnas Iwgoslafia.[16] Yn ystod yr Ail Ryfel Byd, meddiannodd yr Almaen, yr Eidal, a Hwngari Slofenia, a throsglwyddwyd ardal fechan i Dalaith Annibynnol Croatia a oedd newydd gael ei datgan yn wladwriaeth byped Natsïaidd.[17] Ym 1945, daeth yn rhan o Iwgoslafia eto. Ar ôl y rhyfel, roedd Iwgoslafia'n gysylltiedig â'r Bloc Dwyreiniol, ond ar ôl hollt Tito-Stalin ym 1948, ni thanysgrifiodd erioed i Gytundeb Warsaw, ac ym 1961 daeth yn un o sylfaenwyr y Mudiad Anghydffurfiol (on-Aligned Movement).[18] Ym Mehefin 1991, datganodd Slofenia annibyniaeth o Iwgoslafia a daeth yn wladwriaeth sofran annibynnol.[19]

Mae Slofenia'n wlad ddatblygedig, gydag economi incwm uchel yn y Mynegai Datblygiad Dynol.[20] Mae cyfernod Gini yn graddio ei anghydraddoldeb incwm ymhlith yr isaf yn y byd (Lloegr yw un o'r uchaf yn y byd).[21] Mae'n aelod o'r Cenhedloedd Unedig, yr Undeb Ewropeaidd, Ardal yr Ewro, Ardal Schengen, yr OSCE, yr OECD, Cyngor Ewrop, a NATO.[22] Roedd Slofenia 33fed yn y Mynegai Arloesedd Byd-eang yn 2023.[23]

Statws annibyniaeth

golygu
  • 29 Hydref 1918 - Gwladwriaeth Slofenia, Croatia a Serbia
  • 1 Rhagfyr 1918 - Teyrnas y Serbiaid, Croatiaid a Slofeniaid
  • 19 Chwefror 1944 - Pwyllgor Rhyddhad Cenedlaethol Slofenia
  • 29 Gorffennaf 1944 - Gweriniaeth Ffederal Sosialaidd Iwgoslafia
  • 25 Mehefin 1991 - Annibyniaeth oddi wrth Iwgoslafia
  • 7 Gorffennaf 1991 - Cytundeb Brioni, Llofnodwyd
  • 23 Rhagfyr 1991 - Cyfansoddiad presennol mabwysiedig
  • 22 Mai 1992 - Derbyniwyd yn Aelod o'r Cenhedloedd Unedig
  • 1 Mai 2004 - Ymunodd â'r Undeb Ewropeaidd

Geirdarddiad

golygu

Mae'r enw Slofenia o ran geirdarddiad yn golygu 'gwlad y Slafiaid ' ond mae'r tarddiad yr enw Slav yn parhau i fod yn ansicr.[24] [25] [14]

Daearyddiaeth

golygu

Mae Slofenia yng Nghanolbarth Ewrop ac yn cyffwrdd â'r Alpau ac yn ffinio â Môr y Canoldir. Mae'n gorwedd rhwng lledredau 45° a 47° N, a hydred 13° a 17° E. Mae meridian dwyreiniol y 15fed bron yn cyfateb i linell drwy ganol y wlad i'r gorllewin-dwyrain.[26] Lleolir Canolfan Geometrig Gweriniaeth Slofenia ar gyfesurynnau 46°07'11.8" N a 14°48'55.2" E.[27] Saif yn Slivna ym Mwrdeistref Litija.[28] Copa uchaf Slofenia yw Triglav ( 2,864 m neu 9,396 ft ); uchder cyfartalog y wlad uwchlaw lefel y môr yw 557 m (1,827 ft).

Daeareg

golygu
 
Mae rhedfeydd (a elwir hefyd yn rillenkarren) yn nodwedd o garst ar Lwyfandir Karst, fel a geir mewn llawer o ardaloedd carst eraill yn y byd.

Mae Slofenia mewn parth seismig eithaf gweithredol oherwydd ei safle ar y Plât Adriatic bach, sy'n cael ei wasgu rhwng y Plât Ewrasiaidd i'r gogledd a'r Plât Affricanaidd i'r de ac yn cylchdroi'n wrthglocwedd.[29] Felly mae'r wlad ar gyffordd tair uned daeardectonig bwysig: yr Alpau i'r gogledd, yr Alpau Deinaraidd i'r de a'r Basn Pannonian i'r dwyrain.[29] Nododd rhai gwyddonwyr 60 o ddaeargrynfeydd dinistriol yn y gorffennol. Yn ogystal, mae rhwydwaith o orsafoedd seismig yn weithredol ledled y wlad.[29]

Mae gan lawer o rannau o Slofenia greigwely carbonad ac mae systemau ogofâu helaeth wedi datblygu.

 
Arfordir Slofenia gyda chlogwyni

Yn ôl diffiniad modern, mae'r wlad yn cynnwys pedwar macro-ranbarth. Dyma'r tirweddau Alpaidd, Môr y Canoldir, y Dinarig, a'r Pannonaidd. Diffinnir macro-ranbarth yn ôl unedau mawr o dirwedd (yr Alpau, gwastadedd Pannonian, y mynyddoedd Dinarig) a mathau o hinsawdd (hinsawdd yr isforol, cyfandirol tymherus, mynyddig).[30] Mae'r rhain yn aml wedi'u cydblethu'n eithaf.

Ymhlith yr ardaloedd gwarchodedig yn Slofenia mae'r parciau cenedlaethol, parciau rhanbarthol, a pharciau natur, a'r mwyaf ohonynt yw Parc Cenedlaethol Triglav. Ceir 286 o ardaloedd gwarchodedig dynodedig Natura 2000, sy’n cynnwys 36% o arwynebedd tir y wlad, y ganran fwyaf ymhlith gwladwriaethau’r Undeb Ewropeaidd.[31] Yn ogystal, yn ôl Mynegai Perfformiad Amgylcheddol Prifysgol Iâl, mae Slofenia'n cael ei hystyried yn "berfformiwr cryf" mewn ymdrechion diogelu'r amgylchedd.[32]

Hinsawdd

golygu
 
Mathau o hinsawdd Slofenia 1970–2000 a chlimograffau ar gyfer aneddiadau dethol

Lleolir Slofenia mewn lledredau tymherus. Mae'r hinsawdd hefyd yn cael ei ddylanwadu gan amrywiaeth o dirweddau gwahanol, a dylanwad yr Alpau a'r Môr Adriatig. Yn y gogledd-ddwyrain, math o hinsawdd cyfandirol (sydd â'r gwahaniaeth mwyaf rhwng tymheredd y gaeaf a'r haf) sydd drechaf. Yn y rhanbarth arfordirol, ceir hinsawdd is-Fôr y Canoldir. Mae effaith y môr ar y cyfraddau tymheredd hefyd i'w weld i fyny Dyffryn Soča, tra bod hinsawdd Alpaidd ddifrifol yn bresennol yn y rhanbarthau mynyddig uchel. Gwelir rhyngweithio cryf rhwng y tair system hinsoddol hyn ar draws y rhan fwyaf o'r wlad.[33][34]

Mae dyodiad, yn aml yn dod o Gwlff Genoa,[35] yn amrywio ar draws y wlad, gyda dros 3,500 mm (138 modfedd) mewn rhai rhanbarthau gorllewinol, sy'n gostwng i 800 mm (31 modf) yn Prekmurje. Mae'n bwrw eira'n weddol aml yn y gaeaf a chofnodwyd y gorchudd eira mwyaf erioed yn Ljubljana ym 1952, sef 146 cm (57 modf).

O'i gymharu â Gorllewin Ewrop, nid yw Slofenia'n lle gyntog iawn, oherwydd ei bod yn gorwedd yn slipstream yr Alpau. Mae cyfartaledd cyflymder y gwynt yn is nag ar wastatiroedd y gwledydd cyfagos. Oherwydd y tir garw, mae gwyntoedd fertigol lleol yn bresennol. Heblaw am y rhain, ceir tri gwynt o bwysigrwydd rhanbarthol arbennig: y bora, y jwgo, a'r foehn. Mae'r jwgo a'r bora yn nodweddiadol o'r Littoral. Tra bod y jwgo yn llaith ac yn gynnes, mae'r bora fel arfer yn oer ac yn hyrddiol. Mae'r foehn yn nodweddiadol o'r rhanbarthau Alpaidd yng ngogledd Slofenia. Yn gyffredinol, ceir prif wynt: gwynt y gogledd-ddwyrain, gwynt y de-ddwyrain a gwynt y gogledd.[36]

Dyfroedd

golygu
 
Llyn Bohinj, llyn mwyaf Slofenia, un o ddau darddiad Afon Sava

Mae tiriogaeth Slofenia yn bennaf yn perthyn i fasn y Môr Du, ac mae rhan lai o tua 19 % yn perthyn i fasn y Môr Adriatig. Rhennir y ddwy ran yn unedau llai o ran eu hafonydd canolog, basn Afon Mura, basn Afon Drava, basn Afon Sava gyda basn Afon Kolpa, a basn afonydd Adriatic.[37] Ystyrir bod ansawdd dŵr Slofenia ymhlith yr uchaf yn Ewrop. Un o'r rhesymau yw bod y rhan fwyaf o'r afonydd yn tarddu ar diriogaeth fynyddig Slofenia. Fodd bynnag, nid yw hyn yn golygu nad oes gan Slofenia unrhyw broblemau gydag ansawdd dŵr wyneb a dŵr daear, yn enwedig mewn ardaloedd o ffermio dwys.[38]

Bioamrywiaeth

golygu
 
Gellir dod o hyd i Olm yn ogof Postojna ac ogofâu eraill yn y wlad.

Llofnododd Slofenia Gonfensiwn Rio ar Amrywiaeth Fiolegol ar 13 Mehefin 1992 a daeth yn barti i'r confensiwn ar 9 Gorffennaf 1996.[39] Yn dilyn hynny cynhyrchodd Strategaeth a Chynllun Gweithredu Bioamrywiaeth Cenedlaethol, a dderbyniwyd gan y confensiwn ar 30 Mai 2002.

Nodweddir Slofenia gan amrywiaeth eithriadol o eang o gynefinoedd,[40] oherwydd cyswllt unedau daearegol a rhanbarthau bioddaearyddol, ac oherwydd dylanwadau dynol. Mae'r wlad yn gartref i bedwar ecoleg ddaearol: coedwigoedd cymysg Mynyddoedd Dinarig, coedwigoedd cymysg Pannonian, coedwigoedd conwydd a chymysg yr Alpau, a choedwigoedd collddail Illyraidd.[41] Mae tua 12.5% o'r diriogaeth wedi'i diogelu gyda 35.5% yn rhwydwaith ecolegol Natura 2000.[42] Er gwaethaf hyn, oherwydd llygredd a dirywiad amgylcheddol, mae'r amrywiaeth o'i mewn wedi dirywio. Roedd gan Slofenia sgôr cymedrig Mynegai Uniondeb Tirwedd Coedwig (Forest Landscape Integrity Index) yn 2019 o 3.78/10, gan ei gosod yn 140fed yn fyd-eang allan o 172 o wledydd.[43]

Anifeiliaid

golygu

Mae amrywiaeth fiolegol y wlad yn uchel, gyda 1% o organebau'r byd ar 0.004% o arwynebedd y Ddaear.[44] Ceir 75 o rywogaethau o famaliaid, yn eu plith marmotiaid, ibex Alpaidd, a chamois. Ceir nifer fawr o geirw, y Capreolus capreolus, y baedd gwyllt a'r sgwarnogod.[45] Mae'r pathew bwytadwy i'w gael yn aml yng nghoedwigoedd ffawydd Slofenia. Ym meddwl y Slofeniad, mae hela'r anifeiliaid hyn yn weithgaredd traddodiad ac yn rhan o hunaniaeth genedlaethol Slofenia.[46]

Mae rhai cigysyddion pwysig yn cynnwys y lyncs Ewrasiaidd,[47][48] cathod gwyllt Ewropeaidd, llwynogod (yn enwedig y llwynog coch), a'r jacal Ewropeaidd.[49] Mae yma ddraenogod, belaod, a nadroedd fel gwiberod a nadroedd gwair. Yn ôl amcangyfrifon diweddar, mae Slofenia yn hartref i tua 40–60 o fleiddiaid gwyllt[50] a thua 450 o eirth brown.[51][52]

Mae Slofenia hefyd yn gartref i nifer eithriadol o amrywiol o rywogaethau ogofâu, gydag ychydig ddegau o rywogaethau endemig [53] Ymhlith y fertebratau ogof, yr unig un y gwyddys amdano yw'r Olm, sy'n byw yn Karst, Carniola Isaf, a'r Carniola Gwyn.

Yr unig rywogaeth reolaidd o forfiligion a geir yng ngogledd y Môr Adriatig yw’r dolffin trwyn potel (Tursiops truncatus) [54]

Planhigion

golygu

Slofenia yw'r drydedd wlad fwyaf coediog yn Ewrop,[55] gyda 58.3% o'r diriogaeth wedi'i gorchuddio gan goedwigoedd.[56] Mae'r coedwigoedd yn adnodd naturiol pwysig, ac mae torri coed yn cael ei gadw i'r lleiaf posibl.[57] Yn y tu mewn i'r wlad mae coedwigoedd nodweddiadol o Ganol Ewrop, yn bennaf derw a ffawydd. Yn y mynyddoedd, ceir sbriws, a phinwydd fel arfer. Mae coed pinwydd yn tyfu ar y Llwyfandir Karst, er mai dim ond un rhan o dair o'r rhanbarth sydd wedi'i orchuddio gan goedwig pinwydd. Mae'r goeden galch/linden, sy'n gyffredin yng nghoedwigoedd Slofenia, yn symbol cenedlaethol. Mae llinell y coed rhwng 1,700 a 1,800 uwch lefel y môr.[58]

Llywodraeth a gwleidyddiaeth

golygu

Mae Slofenia'n weriniaeth wedi'i seilio ar ddemocratiaeth seneddol gyda system amlbleidiol . Pennaeth y wladwriaeth yw'r llywydd, a etholir trwy bleidlais boblogaidd ac mae ganddo rôl integreiddiol bwysig.[59] Etholir y llywydd am bum mlynedd ac ar y mwyaf am ddau dymor yn olynol. Mae gan yr arlywydd rôl gynrychioliadol ac ef yw prif bennaeth lluoedd arfog Slofenia.

Mae'r awdurdod gweithredol a gweinyddol Slofenia yn cael ei ddal gan Lywodraeth Slofenia (y Vlada Republike Slovenije),[60] dan arweiniad y Prif Weinidog a chyngor y gweinidogion neu gabinet, a etholir gan y Cynulliad Cenedlaethol (Državni zbor Republike Slovenije). Senedd ddwy-siambraidd Slofenia sy'n dal yr awdurdod deddfwriaethol.[61] Mae mwyafrif y pŵer wedi'i ganoli yn y Cynulliad Cenedlaethol, sy'n cynnwys naw deg o aelodau. O'r rheini, mae 88 yn cael eu hethol gan yr holl ddinasyddion mewn system o gynrychiolaeth gyfrannol, tra bod dau yn cael eu hethol gan aelodau cofrestredig lleiafrifoedd Hwngaraidd ac Eidalaidd. Cynhelir etholiad bob pedair blynedd. Mae gan y Cyngor Cenedlaethol (sef y Državni svet Republike Slovenije), bŵerau cyfyngedig i gynghori a rheoli ym mae cymdeithasol, economaidd a grwpiau lleol.[61] Nodwyd y cyfnod 1992-2004 gan reolaeth Democratiaeth Ryddfrydol Slofenia, a oedd yn gyfrifol am drawsnewid graddol o'r economi Titoaidd i'r economi marchnad rydd, gyfalafol. Yn ddiweddarach denodd lawer o feirniadaeth gan economegwyr neo-ryddfrydol, a fynnodd ymagwedd lai graddol. Roedd arlywydd y blaid Janez Drnovšek, a wasanaethodd fel prif weinidog rhwng 1992 a 2002, yn un o wleidyddion mwyaf dylanwadol Slofenia yn y 1990au,[62] ochr yn ochr â'r Arlywydd Milan Kučan (a wasanaethodd rhwng 1990 a 2002).[63][64]

Milwrol

golygu

Mae Lluoedd Arfog Slofenia yn darparu amddiffyniad milwrol yn annibynnol neu o fewn cynghrair, yn unol â chytundebau rhyngwladol. Ers i gonsgripsiwn gael ei ddiddymu yn 2003, fe'i trefnir fel byddin sefydlog gwbl broffesiynol.[65] Y Cadben yw Llywydd Gweriniaeth Slofenia, tra bod y gorchymyn gweithredol yn nwylo Pennaeth Staff Cyffredinol Lluoedd Arfog Slofenia. Yn 2016, amcangyfrifir bod gwariant milwrol yn 0.91% o CMC y wlad; gellir cymharu hyn â Chymru a oedd yn cael ei gorfodi i wario 3% o'i CMC yn yr un cyfnod. Ers ymuno â NATO, mae Lluoedd Arfog Slofenia wedi cymryd rhan fwy gweithredol wrth gefnogi heddwch rhyngwladol. Maent wedi cymryd rhan mewn gweithrediadau cefnogi heddwch a gweithgareddau dyngarol. Ymhlith eraill, mae milwyr Slofenia yn rhan o luoedd rhyngwladol sy'n gwasanaethu yn Bosnia a Herzegovina, Kosovo, ac Afghanistan.[66]

Rhyngwladol

golygu

Yn 2022 ymunodd Slofenia â rhestr o genhedloedd sy'n gwahardd awyrennau Rwsia o'i gofod awyr fel sancsiwn yn ei herbyn am oresgyn Wcrain.[67]

 
(SAF), mintai KFOR Slofenia yng Ngweriniaeth Kosovo

Economi

golygu

Mae gan Slofenia economi ddatblygedig a hi yw'r wlad Slafaidd gyfoethocaf yn ôl CMC y pen.[68] Mae Slofenia hefyd ymhlith yr economïau byd-eang gorau o ran cyfalaf dynol.[69] Dyma'r wlad bontio fwyaf datblygedig gyda hen draddodiad o fwyngloddio glo, diwydiant cemegol, a gwasanaethau datblygedig. Slofenia oedd ar ddechrau 2007 yr aelod newydd cyntaf i gyflwyno'r ewro fel ei arian cyfred, gan ddisodli'r tolar. Ers 2010, mae wedi bod yn aelod o'r Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd.[70][71] Gwahaniaethir yn fawr rhwng ffyniant y gwahanol ranbarthau. Y rhanbarthau cyfoethocaf, yn economaidd, yw rhanbarth Canol Slofenia, sy'n cynnwys y brifddinas Ljubljana a rhanbarthau gorllewinol Slofenia (Rhanbarthau Ystadegol Gorizia a'r Arfordir-Karst), a'r rhanbarthau lleiaf cyfoethog yw Rhanbarthau Ystadegol Mura, Central Sava, a'r Carniola (y <i>primorsko-notranjska statistična regija</i>).[72]

Twf economaidd

golygu
 
Datblygiad CMC y pen yn Slofenia

Yn 2004-06, tyfodd yr economi bron i 5% y flwyddyn ar gyfartaledd yn Slofenia; yn 2007, ehangodd bron i 7%. Cafodd argyfwng ariannol 2008-2010 ac argyfwng dyled sofran Ewrop effaith sylweddol ar yr economi ddomestig gan daro'r diwydiant adeiladu'n ddifrifol yn 2010 a 2011.[73][74]

Yn 2009, gostyngodd CMC y pen Slofenia 8%, y gostyngiad mwyaf yn yr Undeb Ewropeaidd ar ôl gwledydd y Baltig a'r Ffindir. Mae ei phoblogaeth sy'n heneiddio'n gyflym wedi bod yn faich cynyddol ar economi Slofenia.[75]

Dyled genedlaethol

golygu

Cododd cyfanswm dyled genedlaethol Slofenia yn sylweddol yn ystod y Dirwasgiad Mawr ac roedd yn gostwng; ar ddiwedd 2018 oedd 32.223 biliwn ewro, 70% o'r CMC.[76] Mae hyn i'w gymharu a dyled cenedlaethol lloegr o dros £1.2 triliwn.[77]

Cludiant

golygu

Mae llwybrau trafnidiaeth Slofenia, fel llawer o wledydd yn dilyn y tirwedd e.e. cadwyni mynyddoedd enfawr, afonydd llydan, byrlymus, ac agosrwydd at .Afon Donaw. Un fantais arbennig ddiweddar yw'r coridorau trafnidiaeth Pan-Ewropeaidd V (y cyswllt cyflymaf rhwng Gogledd Adriatic, a Chanolbarth a Dwyrain Ewrop) ac X (traffordd sy'n cysylltu Salzburg â Thessaloníci). Mae hyn yn rhoi safle arbennig iddo yn y broses o integreiddio ac ailstrwythuro cymdeithasol, economaidd a diwylliannol Ewropeaidd.[78] Mae hyn yn wahanol iawn i'r sefyllfa yng Nghymru, lle nad oes traffordd o'r De i'r Gogledd, ac un draffordd yn unig.

 
Traffyrdd yn Slofenia yn Awst 2020

Strwythur ethnig

golygu

Y grwpiau ethnig mwyaf yn Slofenia yw'r Slofeniaid brodorol (83.1%), Serbiaid (2.0%), Croatiaid (1.8%), Bosniaks (1.6%), Mwslemiaid (0.5%), Bosniaid (0.4%), Hwngariaid (0.3%), Albaniaid (0.3%) a Roma (0.2%). Ymhlith y grwpiau ethnig eraill yn Slofenia mae'r Macedoniaid, yr Eidalwyr, y Montenegriniaid a'r Almaenwyr.[79]

Trefi

golygu

Yr unig dref fawr yw'r brifddinas, Ljubljana. Mae trefi (canolig) eraill yn cynnwys Maribor, Celje, a Kranj. At ei gilydd, mae unarddeg o fwrdeistrefi trefol yn Slofenia.[80][81]

Addysg

golygu

Addysg Slofenia yw'r 12fed gorau yn y byd a'r 4ydd gorau yn yr Undeb Ewropeaidd, yn sylweddol uwch na chyfartaledd yr OECD, yn ôl y Rhaglen Ryngwladol Asesu Myfyrwyr.[82] Ymhlith pobl rhwng 25 a 64 oed, mae 12% wedi mynychu addysg uwch, tra bod gan Slofeniaid 9.6 mlynedd o addysg ffurfiol ar gyfartaledd. Yn ôl adroddiad gan yr OECD, mae 83% o oedolion 25-64 oed wedi ennill yr hyn sy’n cyfateb i radd ysgol uwchradd, ymhell uwchlaw cyfartaledd yr OECD o 74%; ymhlith pobl ifanc 25 i 34 oed, y gyfradd yw 93%.[83] Yn ôl cyfrifiad 1991 mae llythrennedd o 99.6% yn Slofenia.[84]

Y Weinyddiaeth Addysg a Chwaraeon sy'n gyfrifol am oruchwylio addysg ar lefel gynradd ac uwchradd yn Slofenia. Ar ôl addysg cyn-ysgol nad yw'n orfodol, mae plant yn dechrau'r ysgol gynradd (sy'n para naw mlynedd) yn chwech oed. Rhennir yr ysgol gynradd yn dri chyfnod, gyda phob cyfnod allweddol yn dair blynedd. Ym mlwyddyn academaidd 2006-2007 roedd 166,000 o ddisgyblion wedi cofrestru mewn addysg elfennol a mwy na 13,225 o athrawon, gan roi cymhareb o un athro i bob 12 disgybl ac 20 disgybl fesul dosbarth.

Ar ôl cwblhau ysgol elfennol, mae bron pob plentyn (mwy na 98%) yn mynd ymlaen i addysg uwchradd, gan ganolbwyntio ar yr ochr alwedigaethol, technegol neu gyffredinol (gimnazija). Daw'r olaf i ben gyda matura, yr arholiad terfynol sy'n caniatáu i'r graddedigion fynd i'r brifysgol. Mae 84% o raddedigion ysgol uwchradd yn mynd ymlaen i addysg drydyddol.[85]

Ymhlith nifer o brifysgolion yn Slofenia, y gorau yw Prifysgol Ljubljana, sydd ymhlith y 500 gorau ( neu'r 3% cyntaf) o brifysgolion gorau'r byd yn ôl yr ARWU.[86][87] Mae dwy brifysgol gyhoeddus arall yn cynnwys Prifysgol Maribor[88] yn rhanbarth Styria a Phrifysgol Primorska yn Primorska.[89] Yn ogystal a'r rhain, mae Prifysgol breifat Nova Gorica[90] a Phrifysgol EMUNI ryngwladol.[91]

 
Daeth The Sower (1907), gan yr arlunydd Argraffiadol Ivan Grohar, yn drosiad am genedligrwydd y Slofeniaid[92][93] ac roedd yn adlewyrchiad o'r trawsnewid o ddiwylliant gwledig i ddiwylliant trefol.[94]

Etifeddiaeth

golygu

Mae treftadaeth bensaernïol Slofenia yn cynnwys 2,500 o eglwysi, 1,000 o gestyll, adfeilion, a maenordai, ffermdai, a strwythurau arbennig ar gyfer sychu gwair, a elwir yn kozolci.[95]

Mae pedwar safle naturiol a diwylliannol yn Slofenia sydd ar restr Safleoedd Treftadaeth y Byd UNESCO. Mae Ogofâu Škocjan a'i thirwedd carst yn safle gwarchodedig[96] ac felly hefyd yr hen goedwigoedd yn ardal Goteniški Snežnik a Kočevski Rog yn ne-ddwyrain Slofenia. Mae safle mwyngloddio Arian Byw Idrija o bwysigrwydd byd-eang, yn ogystal â'r anheddau cynhanesyddol yng Nghors Ljubljana.[97]

Un o'r eglwysi mwyaf poblogaidd gan dwristiaid yw'r adeilad canoloesol a Baróc ar Ynys Bled. Ger Postojna mae yna gaer o'r enw Gastell Predjama , wedi hanner ei guddio mewn ogof. Mae amgueddfeydd yn Ljubljana ac mewn mannau eraill yn cynnwys eitemau unigryw fel y Divje Babe Flute a'r olwyn hynaf yn y byd. Mae gan Ljubljana bensaernïaeth ganoloesol, Baróc, Art Nouveau a modern. Mae pensaernïaeth y pensaer Plečnik a'i lwybrau a'i bontydd arloesol ar hyd y Ljubljanica yn nodedig ac ar restr betrus UNESCO.

Dolenni allanol

golygu
  1. ↑ Wells, John C. (2008). Longman Pronunciation Dictionary (arg. 3rd). Longman. ISBN 9781405881180.
  2. ↑ Roach, Peter (2011). Cambridge English Pronouncing Dictionary (arg. 18th). Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 9780521152532.
  3. ↑ "Slovenski pravopis 2001 - Inštitut za slovenski jezik Frana Ramovša ZRC SAZU in Slovenska akademija znanosti in umetnosti - izid poizvedbe". bos.zrc-sazu.si.
  4. ↑ 4.0 4.1 "Slovenia – History, Geography, & People". Encyclopedia Britannica. 5 June 2021. Cyrchwyd 16 June 2021.
  5. ↑ Perko, Drago (2008). Slovenia at the Junction of Major European Geographical Units. Vse Slovenski Kulturni Odbor [The All Slovenian Cultural Committee]. http://www.theslovenian.com/articles/2008/perko.pdf.
  6. ↑ "Spremembe v površini Slovenije" [Changes to the Area of Slovenia] (PDF) (yn Slofeneg). Statistical Office of the Republic of Slovenia. 1 July 2018. Archifwyd o'r gwreiddiol (PDF) ar 2023-03-26. Cyrchwyd 2023-12-27.
  7. ↑ "Population, Slovenia, 1 January 2018". 25 Ebrill 2018. Cyrchwyd 4 Ionawr 2019.
  8. ↑ "Population". Statistical Office of the Republic of Slovenia. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2019-03-21. Cyrchwyd March 17, 2023.
  9. ↑ "Population, 1 October 2022". Statistical Office of the Republic of Slovenia. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2023-10-30. Cyrchwyd March 17, 2023.
  10. ↑ "Slovene language". Encyclopedia Britannica. Cyrchwyd 16 June 2021.
  11. ↑ Fallon, Steve (2007). "Environment". Slovenia (arg. 5th). Lonely Planet. t. 40. ISBN 978-1-74104-480-5.
  12. ↑ Ogrin, Darko (2004). "Modern Climate Change in Slovenia". In Orožen Adamič, Milan (gol.). Slovenia: A Geographical Overview. Association of the Geographical Societies of Slovenia. t. 45. ISBN 961-6500-49-X.
  13. ↑ "About Ljubljana". Mestna občina Ljubljana. 3 July 2017. Cyrchwyd 16 June 2021.
  14. ↑ 14.0 14.1 Černe, Andrej (2004). Orožen Adamič, Milan (gol.). Gateway to Western, Central, and Southeastern Europe (PDF). Slovenia: A Geographical Overview. Association of the Geographical Societies of Slovenia. t. 127. ISBN 961-6500-49-X. For centuries, the territory of Slovenia has been crossed by traditional transportation routes connecting northern Europe with southern, eastern, and western Europe. Slovenia's location in the northwestern part of the Mediterranean's most inland bay on the Adriatic Sea where the Alps, the plateaus of the Dinaric Alps, and the western margins of the Pannonian Basin meet gives [it] a relatively quite advantageous traffic and geographical position distinguished by its transitional character and the links between these geographical regions. In a wider macroregional sense, this transitional character and these links have not changed since prehistoric times.
  15. ↑ Trgovčević, Ljubinka (18 July 2016). "Yugoslavia". International Encyclopedia of the First World War (WW1). Cyrchwyd 18 June 2021.
  16. ↑ "History and culture". I feel Slovenia. 4 March 2020. Cyrchwyd 16 June 2021.
  17. ↑ Sečen, Ernest (16 April 2005). "Mejo so zavarovali z žico in postavili mine". Dnevnik.si (yn Slofeneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 21 March 2015. Cyrchwyd 13 April 2012. Unknown parameter |TransTitle= ignored (|trans-title= suggested) (help)
  18. ↑ "From Alignment to Non-Alignment: Yugoslavia Discovers the Third World". Wilson Center. 5 Mehefin 2019. Cyrchwyd 9 April 2021.
  19. ↑ Škrk, Mirjam (1999). "Recognition of States and Its (Non-)Implication on State Succession: The Case of Successor States to the Former Yugoslavia". In Mrak, Mojmir (gol.). Succession of States. Martinus Nijhoff Publishers. t. 5. ISBN 9789041111456.
  20. ↑ "Slovenia Economy: Population, GDP, Inflation, Business, Trade, FDI, Corruption". The Heritage Foundation. 24 January 2021. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2022-01-25. Cyrchwyd 16 June 2021.
  21. ↑ "Gini index (World Bank estimate) | Data". World Bank. Cyrchwyd 21 July 2021.
  22. ↑ "International organisations and international law". Government of Slovenia. Cyrchwyd 16 June 2021.
  23. ↑ WIPO (yn en). Global Innovation Index 2023, 15th Edition. doi:10.34667/tind.46596. https://www.wipo.int/global_innovation_index/en/2023/index.html. Adalwyd 2023-10-28.
  24. ↑ Snoj, Marko (2009). Etimološki slovar slovenskih zemljepisnih imen. Ljubljana: Modrijan. tt. 382–383.
  25. ↑ "Slovenia". The World Factbook. Central Intelligence Agency. 20 November 2023.
  26. ↑ Jenko, Marjan (2005). "O pomenu meridiana 15° vzhodno od Greenwicha" (PDF). Geodetski Vestnik (yn Slofeneg). 49 (4). tt. 637–638. Cyrchwyd 5 January 2010.
  27. ↑ "Simboli in sestavine" (yn Slofeneg). GEOSS Society. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 1 April 2012. Cyrchwyd 12 February 2012.
  28. ↑ Geografske koordinate skrajnih točk (yn Slofeneg a Saesneg). Statistical Office of the Republic of Slovenia. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2013-08-26. Cyrchwyd 12 February 2012.
  29. ↑ 29.0 29.1 29.2 "Seismology". Cyrchwyd 30 July 2008.
  30. ↑ Ogrin, Darko (August 2004). "Modern climate change in Slovenia" (PDF). Slovenia: a geographical overview. Association of the Geographical Societies of Slovenia. Archifwyd o'r gwreiddiol (PDF) ar 20 August 2006. Cyrchwyd 1 April 2008.
  31. ↑ "Natura 2000 in Slovenia". natura2000.gov.si. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 14 May 2011. Cyrchwyd 1 February 2011.
  32. ↑ "2012 EPI :: Rankings | Environmental Performance Index". Epi.yale.edu. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 5 May 2012. Cyrchwyd 25 November 2012.
  33. ↑ Tanja Cegnar. "Climate of Slovenia at Glance" (PDF). Arso.gov.si. Archifwyd o'r gwreiddiol (PDF) ar 25 February 2021. Cyrchwyd 25 November 2012.
  34. ↑ "National Meteorological Service of Slovenia – Archive". Meteo.si. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 18 June 2012. Cyrchwyd 2 June 2012.
  35. ↑ "Kotišče ciklonov v zavetrju Alp". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 4 September 2015. Cyrchwyd 19 August 2015.
  36. ↑ Bertalanič, Renato (2003). "Značilnosti vetra v Sloveniji" [Characteristics of Wind in Slovenia]. Klimatografija Slovenije (PDF) (yn Slofeneg). Meteorology Office, Slovenian Environment Agency. Archifwyd o'r gwreiddiol (PDF) ar 2006-02-09. Cyrchwyd 2023-12-27.
  37. ↑ Vodno bogastvo Slovenije: tekoče vode (PDF). Slovenian Environment Agency. Cyrchwyd 17 May 2012.
  38. ↑ Ambrožič, Špela; et al. (March 2008). "Water Quality in Slovenia" (PDF). ENVIRONMENTAL AGENCY OF THE REPUBLIC OF SLOVENIA. Cyrchwyd 19 August 2015.
  39. ↑ "List of Parties". Cyrchwyd 8 December 2012.
  40. ↑ Hlad, Branka; Skoberne, Peter, gol. (2001). "Characteristics of Biological and Landscape Diversity in Slovenia". Biological and Landscape Diversity in Slovenia: An Overview. Ljubljana: Environmental Agency of the Republic of Slovenia, Ministry of the Environment and Spatial Planning. t. IX. ISBN 961-6324-17-9.
  41. ↑ Dinerstein, Eric; Olson, David; Joshi, Anup; Vynne, Carly; Burgess, Neil D.; Wikramanayake, Eric; Hahn, Nathan; Palminteri, Suzanne et al. (2017). "An Ecoregion-Based Approach to Protecting Half the Terrestrial Realm". BioScience 67 (6): 534–545. arXiv:1. doi:10.1093/biosci/bix014. ISSN 0006-3568. PMC 5451287. PMID 28608869. http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=5451287.
  42. ↑ "European Day of Parks 2012". News. Statistical Office of the Republic of Slovenia. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2015-02-13. Cyrchwyd 2023-12-27.
  43. ↑ Grantham, H. S.; Duncan, A.; Evans, T. D.; Jones, K. R.; Beyer, H. L.; Schuster, R.; Walston, J.; Ray, J. C. et al. (2020). "Anthropogenic modification of forests means only 40% of remaining forests have high ecosystem integrity – Supplementary Material". Nature Communications 11 (1): 5978. arXiv:1. Bibcode 2020NatCo..11.5978G. doi:10.1038/s41467-020-19493-3. ISSN 2041-1723. PMC 7723057. PMID 33293507. http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=7723057.
  44. ↑ "Did you know... – Slovenia – Official Travel Guide". Slovenia.info. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 29 January 2013. Cyrchwyd 25 November 2012.
  45. ↑ Perko, Franc, gol. (2008). "Habitats of wild game in Slovenia, guidelines and conditions for the preservation and protection of wild game and their habitats, and provision of coexistence with humans". Resolution on National Forest Programme. Federation of Forest Associations of Slovenia. Ministry of Agriculture, Forestry and Food, Slovenia. tt. 87–104.
  46. ↑ Peršak, Magda (30 September 1998). "Dormouse Hunting as Part of Slovene National Identity". Natura Croatica. 7 (3). tt. 199–211. ISSN 1330-0520. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 12 June 2012. Cyrchwyd 4 February 2012.
  47. ↑ "Ris v Sloveniji (Lynx in Slovenia)". Strategija ohranjanja in trajnostnega upravljanja navadnega risa (Lynx lynx) v Sloveniji 2016–2026. Ministry of Environment and Spatial Planning, Government of the Republic of Slovenia. 2016. t. 7. |access-date= requires |url= (help)
  48. ↑ "Risom v Sloveniji in na Hrvaškem se obeta svetlejša prihodnost". Delo.si (yn Slofeneg). 14 April 2017.
  49. ↑ Krofel, Miha (2009). "Confirmed presence of territorial groups of golden jackals (Canis aureus) in Slovenia" (PDF). Natura Sloveniae: Journal of Field Biology. 11 (1). Association for Technical Culture of Slovenia. tt. 65–68. ISSN 1580-0814. Archifwyd o'r gwreiddiol (PDF) ar 21 February 2011. Cyrchwyd 18 January 2011.
  50. ↑ Trček, Petra (14 March 2017). "Pri nas živi okoli 52 volkov, večina na Notranjskem in Kočevskem". Notranjskoprimorske novice (yn Slofeneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 15 March 2017. Cyrchwyd 14 March 2017.
  51. ↑ "Koliko medvedov živi v Sloveniji?" (yn Slofeneg). Finance.si. 23 September 2011. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 17 August 2014. Cyrchwyd 18 January 2012.
  52. ↑ "Medveda znamo držati nazaj, volka še ne". Dnevnik (yn Slofeneg). Dnevnik, d. d. 18 January 2012.
  53. ↑ Hlad, Branka; Skoberne, Peter, gol. (2001). "Karst and Subterranean Habitats". Biological and Landscape Diversity in Slovenia: An Overview. Ljubljana: Environmental Agency of the Republic of Slovenia, Ministry of the Environment and Spatial Planning. t. 50. ISBN 961-6324-17-9.
  54. ↑ "Delfini pri nas" (yn Slofeneg). Morigenos. Cyrchwyd 6 April 2006.
  55. ↑ Golob A. "Forests and forestry in Slovenia". FAO. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 25 March 2009. Cyrchwyd 7 May 2009.
  56. ↑ "In 2016, forest covered 58.3% of Slovenia". Statistical Office of the Republic of Slovenia. 27 September 2017. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2021-02-26. Cyrchwyd 2023-12-27.
  57. ↑ "SLOVENIA". www.fao.org. Cyrchwyd 28 June 2021.
  58. ↑ Lovrenčak, Franc (2007). Zgornja gozdna meja slovenskih Alp, visokih kraških planot in Prokletij. Faculty of Arts, University of Ljubljana. ISBN 978-961-6648-11-0. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2013-05-22. Cyrchwyd 2023-12-27.
  59. ↑ Furtlehner, Petra (2008). "Slovenia". In Falkner, Gerda; Treib, Oliver; Holzleithner, Elizabeth (gol.). Compliance in the Enlarged European Union: Living Rights Or Dead Letters?. Ashgate Publishing, Ltd. tt. 126–127. ISBN 978-0-7546-7509-9.
  60. ↑ Borak, Neven; Borak, Bistra (2004). "Institutional Setting for the New Independent State". In Mrak, Mojmir; Rojec, Matija; Silva-Jáuregui, Carlos (gol.). Slovenia: From Yugoslavia to the European Union. World Bank Publications. World Bank Publications. t. 58. ISBN 978-0-8213-5718-7.
  61. ↑ 61.0 61.1 Prunk, Janko; Pikalo, Jernej; Milosavljevič, Marko (2007). Facts about Slovenia. Government Communication Office, Government of the Republic of Slovenia. t. 23. ISBN 978-961-6435-45-1.
  62. ↑ "Življenje Janeza Drnovška :: Prvi interaktivni multimedijski portal, MMC RTV Slovenija". Rtvslo.si. Cyrchwyd 2 June 2012.
  63. ↑ P. Ramet, Sabrina; Fink-Hafner, Danica (15 September 2006). "Key Trends in Slovenian Politics, 1988 – 2004". Democratic Transition in Slovenia: Value Transformation, Education, And Media. Texas A&M University Press. t. 30. ISBN 9781585445257.
  64. ↑ Ágh, Attila (1998). "The Regions in Comparative Transition". The Politics of Central Europe. SAGE. ISBN 978-0-7619-5032-5.
  65. ↑ Central Intelligence Agency (2009). The CIA World Factbook 2010. Skyhorse Publishing Inc. t. 617. ISBN 978-1-60239-727-9.
  66. ↑ "International Cooperation". Slovenian Armed Forces. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 24 February 2021. Cyrchwyd 15 February 2011.
  67. ↑ "Ukraine invasion: More countries issue airspace ban on Russian planes". BBC News (yn Saesneg). 2022-02-26. Cyrchwyd 2022-02-26.
  68. ↑ "Republic of Slovenia : 2017 Article IV Consultation-Press Release; Staff Report; and Statement by the Executive Director for the Republic of Slovenia". IMF.org. International Monetary Fund. 15 May 2017. Cyrchwyd 11 July 2018.
  69. ↑ The World Bank: the human capital index (HCI), 2018.
  70. ↑ "Osnovni gospodarski podatki o Sloveniji" (yn Slofeneg). Embassy of the Republic of Slovenia Vienna. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 18 June 2012. Cyrchwyd 15 March 2012.
  71. ↑ M. Magstadt, Thomas (2010). "Eastern Europe". Nations and Government: Comparative Politics in Regional Perspective (arg. 6th). Cengage Learning. t. 27. ISBN 978-0-495-91528-7.
  72. ↑ "Regional Disparities in Slovenia 2/12"; retrieved 8 April 2015.
  73. ↑ "Double Dip Recession is the 'Slovenian' Reality". The Slovenia Times. 13 March 2012. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 8 February 2013. Cyrchwyd 12 April 2012.
  74. ↑ "Slovenia's Economy: Next in Line". The Economist. 18 August 2012. Cyrchwyd 22 August 2012.
  75. ↑ Naidu-Ghelani, Rajeshni (23 January 2012). "Countries with Aging Populations". CNBC. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 23 February 2013.
  76. ↑ "Net lending (+) / net borrowing (-) and consolidated gross debt of general government by CATEGORY, MEASURES and YEAR". PX-Web. Cyrchwyd 7 Rhagfyr 2019.
  77. ↑ www.ons.gov.uk; adalwyd 27 Rhagfyr 2023.
  78. ↑ "Slovenia, a Country at the Crossroads of Transport Links". Government Communication Office, Republic of Slovenia. November 2000. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 8 July 2012.
  79. ↑ "Slovenia - World Directory of Minorities & Indigenous Peoples".
  80. ↑ Zavodnik Lamovšek, Alma; Drobne, Samo; Žaucer, Tadej (2008). "Small and Medium-Size Towns as the Basis of Polycentric Urban Development" (PDF). Geodetski Vestnik. 52 (2). Association of Surveyors of Slovenia. t. 303. ISSN 0351-0271.
  81. ↑ ":: Statistical Office of the Republic of Slovenia – How frequent are the same names of settlements and streets? ::". Stat.si. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2011-05-11. Cyrchwyd 2 June 2012.
  82. ↑ "Table: Range of rank on the PISA 2006 science scale" (PDF). PISA 2006. OECD. 4 December 2007. Cyrchwyd 15 April 2008.
  83. ↑ OECD. "Slovenia – OECD Better Life Index". Oecdbetterlifeindex.org. Cyrchwyd 25 November 2012.
  84. ↑ "About Slovenia – Culture of Slovenia". Culture.si. Cyrchwyd 2 June 2012.
  85. ↑ "About Slovenia – Culture of Slovenia". Culture.si. Cyrchwyd 2 June 2012."About Slovenia – Culture of Slovenia".
  86. ↑ "Statistics (by Country) of Academic Ranking of World Universities | Shanghai Ranking". ARWU. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 17 August 2012. Cyrchwyd 2 June 2012.
  87. ↑ "University of Ljubljana once again on Shanghai and Webometrics ranking lists". Uni-lj.si. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 28 March 2014. Cyrchwyd 4 April 2014.
  88. ↑ "Univerza v Mariboru". Uni-mb.si. Cyrchwyd 2 June 2012.
  89. ↑ "Univerza na Primorskem: SLO". Upr.si. Cyrchwyd 2 June 2012.
  90. ↑ "Univerza v Novi Gorici". Ung.si. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 20 May 2012. Cyrchwyd 2 June 2012.
  91. ↑ "EMUNI University". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 22 February 2011. Cyrchwyd 13 February 2011.
  92. ↑ Smrekar, Andrej. "Slovenska moderna" (yn Slofeneg). National Gallery of Slovenia. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 26 October 2013.
  93. ↑ Naglič, Miha (6 June 2008). "Je človek še Sejalec". Gorenjski glas (yn Slofeneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 8 February 2013.
  94. ↑ "Pogled na ...: Ivan Grohar, Sejalec" (yn Slofeneg). RTV Slovenija. 4 December 2007. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 5 September 2012.
  95. ↑ Planet, Lonely; Bain, Carolyn; Fallon, Steve (1 May 2016). Lonely Planet Slovenia (yn Saesneg). Lonely Planet. t. 498. ISBN 978-1-76034-148-0.
  96. ↑ "Škocjan Caves mark 30th anniversary of UNESCO listing". The Slovenia Times. 26 November 2016. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 19 May 2021. Cyrchwyd 21 May 2020.
  97. ↑ Budja, Mihael; Mlekuz, Dimitrij (2010). "Lake or Floodplain? Mid-Holocene Settlement Patterns and the Landscape Dynamic of the Izica Floodplain (Ljubljana Marsh, Slovenia)". The Holocene 20 (8): 1269. Bibcode 2010Holoc..20.1269B. doi:10.1177/0959683610371998.
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Slofenia&oldid=12965534"