Wicipedia

Trawsrywedd

(Ailgyfeiriad oddi wrth Trawsryweddol)

Mae gan bobl drawsryweddol hunaniaeth rhywedd neu fynegiant rhywedd sy'n wahanol i'r rhyw a bennwyd iddynt ar eu genedigaeth.[1][2][3] Mae rhai pobl drawsryweddol sy'n dymuno cymorth meddygol i drawsnewid o un rhyw i un arall yn uniaethu'n drawsrywiol.[4][5] Hefyd, term ymbarél yw trawsrywedd, yn aml fe'i byrhawyd fel traws; yn ogystal â chynnwys pobl sydd â hunaniaeth rhywedd sydd gyferbyn â'u rhyw a bennwyd (dynion traws a menywod traws), gall hefyd gynnwys pobl sy'n anneuaidd neu genderqueer.[2][6][7] Mae diffiniadau eraill o drawsrywedd hefyd yn cynnwys pobl sy'n perthyn i drydydd rhywedd, neu gysyniadu pobl drawsryweddol fel trydydd rhywedd.[8][9] Gellir diffinio'r term trawsryweddol yn eang iawn i gynnwys croes-wisgwyr.[10]

Baner balcher trawsryweddol
Symbol trawsryweddol
Trawsrywedd
Hunaniaethau
Androgynedd · Anneuaidd · Dau-Enaid · Kathoey · Perfformiwr drag · Trydydd rhywedd
Pynciau
Croeswisgo · Cwestiynu · Trawsrywioldeb
Agweddau clinigol a meddygol
Anhwylder hunaniaeth ryweddol · Llawdriniaeth ailgyfeirio rhyw
Agweddau cyfreithiol a chymdeithasol
Symbolau · Trawsffobia
Rhestrau
Pobl
Categori
Y blwch hwn: gweld • sgwrs • golygu
Am ddefnyddiau eraill gweler deurywiaeth.

Mae bod yn drawsryweddol yn wahanol i gyfeiriadedd rhywiol.[11] Gall pobl drawsryweddol uniaethu'n heterorywiol (syth), cyfunrywiol (hoyw neu lesbiaidd), deurywiol, anrywiol, neu fel arall, neu allant ddewis peidio labelu'u cyfeiriadedd rhywiol. Hefyd, mae'r term trawsrywedd yn wahanol i ryngryw, term sy'n disgrifio pobl a anwyd gyda nodweddion rhyw corfforol "nad ydynt yn cydweddu â syniadau deuaidd cyffredin o gyrff gwrywaidd neu fenywaidd".[12] Cydrywedd yw gwrthwyneb trawsrywedd, sy'n disgrifio personau sydd â hunaniaeth rhywedd yn cydweddu â'u rhyw a bennwyd.[13]

Enwyd i ba radd mae unigolion yn teimlo yn ddilys, gwir a chyfforddus gyda'u hymddangosiad allanol ac yn derbyn eu hunaniaeth gwir cyfathiant trawsryweddol (transgender congruence yn Saesneg)[14] Mae llawer o bobl drawsryweddol yn profi dysfforia rhywedd, ac mae rhai yn cael triniaethau meddygol megis therapi amnewid hormonau, llawdriniaeth ailbennu rhyw neu seicotherapi.[15] Nid yw pob person trawsryweddol yn dymuno'r triniaethau hyn, ac ni all rhai eu cael oherwydd rhesymau ariannol neu feddygol.[15][16]

Ffrindiau sy'n drawsryweddol yn Washington, D.C.[17][18]

Mae llawer o bobl drawsryweddol yn wynebu gwahaniaethu yn y gweithle[19] ac yn defnyddio gwasanaethau[20] a gofal iechyd.[21] Yn llawer o leoedd, nis amddiffynnir rhag gwahaniaethu yn gyfreithiol.[22]

TerminolegGolygu

Cyn i ganol yr 20fed ganrif defnyddiwyd amryw o dermau o fewn a thu hwnt i wyddoniaeth meddygol a seicolegol y Gorllewin er mwyn cydnabod personau a hunaniaethau a labelwyd trawsrywiol (transsexual yn Saesneg) , ac yn nes ymlaen trawsryweddol (transgender yn Saesneg).[angen ffynhonnell] Fe'i benthyciwyd o'r Almaeneg ac fe'i modelwyd ar Transsexualismus Almaeneg (bathwyd ym 1923) yn y pen draw,[23] mae'r term Saesneg transsexual wedi mwynhau derbynioldeb rhyngwladol, ond mae transgender (1965, gan J. Oliven[24]) wedi dod yn y term well gan bobl dros transsexual.[angen ffynhonnell]

TrawsryweddGolygu

Bathodd seiciatrydd John F. Oliven o Brifysgol Columbia y term transgender yn ei gyfeirlyfr 1965 Sexual Hygiene and Pathology,[25] yn ysgrifennu bod y term a ddefnyddiwyd yn flaenorol, transsexualism (trawsrywioldeb), "yn gamarweiniol; mewn gwirionedd, 'transgenderism' (trawsryweddiaeth) a fwriedir, achos nad yw rhywioldeb yn brif ffactor mewn trawswisgaeth cynradd."[26][27] Poblogeiddiwyd y term transgender gyda diffiniadau gwahanol gan amrywiaeth o bobl drawsryweddol, trawsrywiol a thrawswisgol, gan gynnwys Virginia Prince,[4] a'i defnyddiodd yn rhifyn Rhagfyr 1969 Transvestia, cylchgrawn cenedlaethol i groes-wisgwyr iddi sefydlu.[28] Erbyn canol y 1970au, roedd trans-gender a trans people mewn defnydd fel termau ymbarél,[nodyn 1] ac defnyddiwyd transgenderist a transgenderal i gyfeirio at bobl sydd am fyw yn groes-ryweddol heb lawdriniaeth ailbennu rhyw.[29] Erbyn 1976, byrhawyd transgenderist fel TG mewn deunyddiau addysgol.[30]

Erbyn 1984, mae'r cysyniad o "gymuned drawsryweddol" wedi datblygu, lle y defnyddiwyd trawsrywedd fel term ymbarél.[31] Ym 1985, sefydlodd Richard Elkins y "Trans-Gender Archive" ym Mhrifysgol Ulster.[28] Erbyn 1992, diffiniodd Cynhadledd Ryngwladol ar Gyfraith a Pholisi Trawsryweddol drawsrywedd fel term ymbarél eang yn cynnwys "transsexuals, transgenderists, cross-dressers", ac unrhyw un yn trawsnewid.[32] Dynododd pamffled Leslie Feinberg, "Transgender Liberation: A Movement Whose Time has Come", a ddosbarthwyd ym 1992, drawsrywedd fel term i uno pob math o anghydffurfiaeth o ran rhywedd; yn y ffordd hon mae trawsrywedd wedi dod yn gyfystyr â queer.[33] Ym 1994, diffiniodd y damcaniaethydd Susan Stryker drawsrywedd fel term sy'n cwmpasu "pob hunaniaeth neu arferiad sy'n croesi dros, torri ar draws, symud rhwng, neu fel arall ffiniau rhyw/rhywedd wedi'u adeiladu yn gymdeithasol cwiar", gan gynnwys "trawsrywioldeb, trawswisgaeth heterorywiol, drag hoyw, lesbiadaeth bwtsh, a hunaniaethau di-Ewropeaidd o'r fath fel Berdache'r Americanwyr Brodorol neu Hijra India."[34]

Rhwng canol y 1990au a'r 2000au cynnar, y prif dermau a ddefnyddiwyd o dan ymbarél trawsrywedd oedd "female to male" (FtM) ar gyfer dynion sydd wedi trawsnewid o fenyw i wryw, a "male to female" (MtF) ar gyfer menyw sydd wedi trawsnewid o wryw i fenwy. Erbyn hyn, disodlwyd y termau hyn gan "trans man" (dyn traws) a "trans woman" (menyw draws) yn ôl eu trefn, ac mae'r termau "traws-wrywaidd" neu "traws-fenywaidd" mewn defnydd fwyfwy.[35] Mae'r newid mewn dewis o dermau sy'n pwysleidio rhyw biolegol ("trawsrywiol", "FtM") i dermau sy'n pwysleisio hunaniaeth a mynegiant rhywedd ("trawsryweddol", "menyw draws") yn adlewyrchu newid ehanach yn y ddealltwriaeth o ymdeimlad pobl drawsryweddol o'u hunain a'r gydnabyddiaeth gynyddol o'r rheini sy'n gwrthod ailbennu meddygol fel rhan o'r gymuned drawsryweddol.[35]

Trawsfenywaidd (transfeminine yn Saesneg) yw term ar gyfer unrhyw berson, deuaidd neu anneuaidd, a bennwyd yn wryw ar enedigaeth ac sydd â hunaniaeth rhywedd neu gyflwyniad rhywedd sy'n fenywaidd yn bennaf; trawswrywaidd (transmasculine yn Saesneg) yw'r term cyfatebol ar gyfer rhywun a bennwyd yn fenywaidd ar enedigaeth ac sydd â hunaniaeth rhywedd neu gyflwyniad rhywedd sy'n wrywaidd yn bennaf.[36]

Term cyffredin mewn llenyddiaeth hŷn yw transgendered (wedi'i trawsryweddu); mae llawer yn y gymuned drawsryweddol erbyn hyn yn ei resynu ar sail y ffaith bod transgender yn ansoddair, nid berf.[37] Hefyd, mae sefydliadau megis GLAAD a The Guardian yn dweud na ddylid defnyddio transgender fel enw.[6][38] Fodd bynnag, defnyddir transgender hefyd fel enw yn gyfwerth â'r pwnc ehangach o drawsryweddaeth, hynny yw hunaniaeth a phrofiad trawsryweddol.[39] Yn Gymraeg, gellir cyfieithu transgender fel naill ai trawsrywedd, sy'n enw, ynteu trawsryweddol, sy'n y ffurf ansoddeiriol.

Mae cyfarwyddiadur ymarferwyr iechyd, canllawiau steil newyddiadurwyr proffesiynol, a grwpiau eiriolaeth LHDT yn cynghori derbyn yr enw a'r rhagenwau a nodwyd gan y person dan sylw, gan gynnwys cyfeiriadau presennol at orffennol y person trawsryweddol.[40][41]

Ar y llaw arall, gelwir pobl sydd ag ymdeimlad o hunaniaeth personol sy'n yr un â'r rhyw a'r rhywedd a bennwyd iddynt ar eu genedigaeth – hynny yw, y rheini nad yw'n drawsryweddol nac yn anneuaidd – yn gydrywedd.[42]

TrawsrywiolGolygu

Gweler hefyd: Trawsrywiol

Fe'i hysbrydolwyd gan derm 1923 Magnus Hirschfeld seelischer Transsexualismus (Almaeneg am Trawsrywioldeb meddyliol), cyflwynwyd y term transsexual i'r Saesneg ym 1949 gan David Oliver Cauldwell[nodyn 2] a'i boblogeiddio gan Harry Benjamin ym 1966, tua'r un adeg ag y bathwyd transgender a dechrau'i boblogeidio.[4] Ers y 1990au, defnyddir transsexual yn gyffredinol wrth gyfeirio at yr is-set o bobl drawsryweddol[4][43][44] sy'n dymuno trawsnewid i'r rhywedd y maent yn uniaethu ag ef am byth ac yn ceisio cymorth meddygol (er enghriaifft, llawdriniaeth ailbennu rhyw) gyda hyn.

Seiliwyd gwahaniaethau rhwng y termau trawsrywedd a thrawsrywiol yn gyffredin ar gwahaniaethau rhwng rhywedd (seicolegol, cymdeithasol) a rhyw (corfforol).[45][46] Gan hynny, gellir dweud bod trawsrywioldeb yn ymwneud mwy ag arweddion corfforol rhyw person, tra bod trawsrywedd yn ymwneud mwy ag arweddion neu ragarweddion o ran rhywedd seicolegol, yn ogystal â'r disgwyliadau cymdeithasol perthynol a all gyd-fynd rôl rhywedd penodol.[47] Mae llawer o bobl drawsryweddol yn gwrthod y term trawsrywiol.[5][48][6] Gwrthododd Christine Jorgensen transsexual yn gyhoeddus ym 1979 ac yn lle uniaethodd ei hun mewn papurau newyddion fel trans-gender, yn dweud, "nid yw rhywedd yn ymwneud â phartneriaid y gwely, mae'n ymwneud â hunaniaeth.[49][50] Mae rhai wedi gwrthod y term trawsrywiol ar y sail ei fod yn disgrifio cyflwr sy'n gysylltiedig â hunaniaeth rhywedd yn hytrach na rhywioldeb.[51][nodyn 3] Mae rhai pobl drawsrywiol yn gwrthwynebu cael eu cynnwys yn yr ymbarél trawsrywedd.[52][53][54]

Yn ei lyfer 2007 Imagining Transgender: An Ethnography of a Category, mae'r anthropolegydd David Valentine yn honni y bathwyd a defnyddio transgender gan ymgyrchwyr i gynnwys llawer o bobl nad ydynt yn uniaethu â'r term o reidrwydd ac yn dweud na ddylid cynnwys pobl nad ydynt yn uniaethu'r term trawsrywedd yn y sbectrwm trawsryweddol.[52] Yn yr un modd, mae Leslie Feinberg yn honni nad hunan-ddynodwr yw trawsrywedd (i rhai pobl) ond categori a osodir ar bobl gan sylwedyddion er mwyn deall pobl eraill.[53] Yn ôl y Rhaglen Iechyd Drawsryweddol (THP) yn Fenway Health ym Moston, nid oes diffiniadau a dderbynnir yn gyfanfydol, ac mae dryswch yn gyffredin achos gellir ystyried bod termau a oedd yn boblogaidd ar droad yr 21ain ganrif yn sarhaus. Mae'r THP yn argymell bod clinigwyr yn gofyn i gleientiaid pa derminoleg sy'n well ganddynt, ac yn osgoi'r term trawsrywiol oni fyddent yn sicr bod cleient yn gyfforddus ag ef.[51]

Dyfeisiodd Harry Benjamin system ddosbarthu ar gyfer trawsrywiolion a thrawswisgwyr, o'r enw Sex Orientation Scale (SOS), lle y neilltuodd drawsrywiolion a thrawswisgwyr i un o chwe chategori ar sail eu rhesymau dros groes-wisgo a brys cymharol eu hangen (os oes un) am lawdriniaeth ailbennu rhyw.[55] Mae barnau cyfoes ar hunaniaeth rhywedd a dosbarthu yn wahanol iawn i farnau gwreidiol Harry Benjamin.[56] Nid ystyrir cyfeiriadedd rhywiol mwyach fel maen prawf ar gyfer diagnosis, neu ar gyfer gwahaniaethu rhwng trawsrywioldeb, trawswisgaeth a ffurfau eraill o ymddygiad a mynegiant rhywedd-amrywiol. Gwnaethpwyd graddfa Benjamin i'w defnyddio â menywod traws, ac nid yw hunaniaethau dynion traws yn cyd-fynd â'i gategrïau.[57]

Hunaniaeth anneuaiddGolygu

  Prif erthyglau: Rhywedd anneuaidd a Androgynedd

Mae rhai pobl anneuaidd (neu genderqueer) yn uniaethu'n drawsryweddol. Nid yw'r hunaniaethau hyn yn benodol wrywaidd nac yn benodol fenywaidd. Gallant fod yn anryweddol, androgynaidd, deuryweddol, hollryweddol, neu rywedd-hylif,[58] maent yn bodoli y tu allan i gydnormatifedd.[59][60] Categorïau gorgyffyrddol yw deurywedd ac androgynedd; gall unigolion deuryweddol uniaethu y maent yn symud rhwng rolau gwrywaidd a benywaidd (rhywedd-hylif) neu fel y maent yn wrywaidd ac yn fenywaidd ar yr un pryd (adrogynedd), ac, yn yr un modd, gall pobl androgynaidd uniaethu y maent y tu hwnt i rywedd neu'n di-rywedd (ôl-rywedd, anrywedd), rhwng rhyweddau (rhyngrywedd), yn symud ar draws rhyweddau (rhywedd-hylif), neu'n arddangos rhyweddau lluosol ar yr un pryd (hollrywedd).[61] Defnyddir y Saesneg Androgyne (person androgynaidd) weithiau fel gair cyfystyr ar gyfer person rhyngryw.[62] Mae hunaniaethau anneuaidd yn annibynnol ar gyfeiriadedd rhywiol.[63][64]

Hunaniaethau ac arferion perthnasolGolygu

Trawswisgaeth a chroes-wisgoGolygu

  Prif erthygl: Trawswisgaeth

Person sy'n croes-wisgo, neu'n gwisgo dillad a gysylltir yn gyffredinol â'r rhywedd gyferbyn â'r un a bennwyd iddynt ar eu genedigaeth yw trawswisgwr.[65][66] Defnyddir y term trawswigwr yn gyfystyr â croes-wisgwr,[67][68] er yr ystyrir croes-wisgwr fel y term gorau.[68][69] Ni ddiffinir y term croes-wisgwri yn y llenyddiaeth berthnasol yn union. Mae Michael A. Gilbert, athro yn Adran Athroniaeth, Prifysgol York, Toronto, yn cynnig y diffiniad hwn: "[Croes-wisgwr] yw person sydd â hunaniaeth rhywedd amlwg ag un rhyw, ac y'i dynodwyd yn perthyn i'r rhyw [hwnnw], ond sy'n gwisgo dillad y rhyw gyferbyn oherwydd taw dillad y rhyw gyferbyn ydyw."[70] Mae'r diffianiad hwn yn allgáu pobl "sy'n gwisgo dillad y rhyw gyferbyn am resymau eraill", megis "personadwyr benywaidd sy'n gweld gwisgo yn gysylltiedig â'u bywoliaeth, actorion yn gwneud rolau, gwrywod a benywod unigol yn mwynhau dawns fasgiau, ac yn y blaen. Mae'r unigolion hyn yn croes-wisgo ond nid croes-wisgwyr ydynt."[71] Gallai croes-wisgwyr beidio ag uniaethu â, bod ag eisiau bod yn, neu dderbyn ymddygiadau neu arferion y rhywedd gyferbyn ac nid ydynt yn gyffredin ag eisiau newid eu cyrff yn feddygol neu'n llawfyddegol. Mae'r rhan fwyaf o groes-wisgwyr yn uniaethu'n heterorywiol.[72]

Mae'r term trawswisgwr a'r term hen-ffasiwn cysylltiedig trawswisgaeth yn gysyniadol wahanol i'r term ffetisiaeth drawswisgol, gan fod ffetisiwr trawswisgol yn cyfeirio at y rheini sy'n defnyddio dillad y rhywedd gyferbyn yn ysbeidiol am ddibenion ffetisiaethol.[73][74] Mewn termau meddygol, gwahaniaethir ffetisiaeth drawswisgol oddi wrth groes-wisgo trwy ddefnyddio'r codau gwhanol, 302.3[74] yn y Cyfarwyddiadur Diagnostig ac Ystadegol ar gyfer Afiechyd Meddwl (DSM) ac F65.1[73] yn yr ICD

DragGolygu

Gweler hefyd: Brenin drag, Brenhines drag, a Brenhines ffug
 
Perfformiwr brenhines drag

Dillad a cholur a wisgir ar achlysuron arbennig er mwyn perfformio neu adlonni yw drag, yn wahanol i'r rheini sy'n drawsryweddol neu'n croes-wisgo am resymau eraill.[75] Mae perfformiad drag yn cynnwyn cyflwyniad ac ymddygiad yn ogystal â dillad a cholur. Gall drag fod yn theatraidd, comedig, neu grostesg. Ystyrwyd taw gwawdluniau o fenywod yw brenhinesau drag gan ail don ffeministiaeth. Traddodiad hir yn niwylliant LHDT.

Yn gyffredinol, mae'r term brenhines drag yn cynnwys dynion yn gwneud drag benywaidd, mae brenin drag yn cynnwys menywod yn gwneud drag gwrywaidd, ac mae brenhines ffug yn cynnwys menywod yn gwneud drag benywaidd.[76][77] Er hynny, ceir artistiaid drag o bod rhywedd a rhywioldeb sy'n perfformio am resymau amrywiol. Nid yw perfformwyr drag yn drawsryweddol yn eu hanfod. Mae rhai perfformwyr drag, trawswisgwyr, a phobl yn y gymuned hoyw wedi cofleidio'r term a darddwyd yn bornograffig tranny (o'r Saesneg trans) am frenhinesau drag neu bobl sy'n cymryd rhan mewn trawswisgaeth neu groes-wisgo; fodd bynnag, ystyrir y term hwn yn sarhaus os y'i defnyddir i ddisgrifo pobl drawsryweddol.

HanesGolygu

Gweler hefyd: Hanes trawsryweddol

Gwyddys bod pobl drawsryweddol yn bodoli ers amseroedd hynafol. Roedd gan ystod eang o gymdeithasau drydydd rolau rhywedd traddodiadol, neu fel arall, derbynient bobl draws mewn rhyw ffurf.[78] Fodd bynnag, mae hanes manwl gywir yn anodd oherwydd na ddatblygodd cysyniad modern trawsrywedd, a rhywedd yn gyffredinol, tan ganol y 1900au. Felly, hidlir dealltwriaethau hanesyddol trwy egwyddorion modern, ac ar y cyfan fe'u gwelid o safbwynt meddygol tan ddiwedd y 1900au.[79]

Mae'r meddyg Groeg hynafol Hippocrates (wrth ddehongli ysgrifen Herodotus) yn trafod trawsrywedd yn fyr, yn ei ddisgrifio fel "clefyd y Scythiaid", a briodolodd i reidio ceffyl heb warthaflau. Trafodid cyfeiriad Hippocrates yn dda gan ysgrifennau meddygol y 1500s–1700s. Ystyriodd Pierre Petit, wrth ysgrifennu ym 1596, y "clefyd Scythiaidd" fel amrywiaeth naturiol, ond erbyn y 1700au fe'i ystyriodd ysgrifenwyr fel clefyd seiciatrig "pruddglwyfus" neu "hysterig". Erbyn dechrau'r 1800au, honnid bod trawsrywedd ar wahân i syniad Hippocrates ohono yn hysbys iawn, ond ei fod yn aros wedi'i ddogfennu'n wael. Dyfynnwyd unigolion gwryw-i-fenyw a benyw-i-wryw yng ngwallgofdai Ewropeaidd dechrau'r 1800au. Daeth yr adroddiad mwyaf cyflawn o'r amser o fywyd y Chavalier d'Éon (1728–1810). Wrth i groes-wisgo ddod yn fwy cyffredinol yn niwedd y 1800au, cynyddodd trafodaeth pobl drawsryweddol yn fawr ac ceisiodd ysgrifenwyr esbonio gwraidd trawsrywedd. Daeth llawer o astudiaeth o'r Almaen, ac y'i allforiwyd i gynulleidfaoedd eraill y Gorllewin. Gwelid croes-wisgo mewn goleuni pragmatig tan ddiwedd y 1800au; cyflwynasai ddiben dychanol neu guddiol. Ond yn hanner olaf y 1800au, daeth croes-wisgo a bod yn drawsryweddol i gael eu hystyried fel perygl cymdeithasol cynyddol.[80]

Yn 1882, ysgrifennodd William A. Hammond adroddiad o siamaniaid Pwebloaidd (mujerados), wrth eu cymharu â chlefyd Scythiaidd. Roedd ysgrifenwyr eraill diwedd y 1700au a'r 1800au (gan gynnwys cymdeithion Hammond yn yr Cymdeithas Niwrolegol America) wedi nodi pa mor gyffredinol yw arferion diwylliannol trawsryweddol ymhlith pobl frodorol. Roedd esboniadau yn amrywiol, ni phriodolodd awdurau yn gyffredinol arferion trawsryweddol brodorol i achosion seiciatrig, yn lle y condermniasant yr arferoedd mewn synnwyr crefyddol a moesol. Darparodd grwpiau brodorol lawer o astudiaeth ar y pwnc, ac efallai taw'r rhan fwyaf o'r holl astudiaeth tan ar ôl yr Ail Ryfel Byd oedd.[80]

Dechreuodd astudiaethau allweddol ymddangos yn gyntaf yn niwedd y 1800au yn yr Almaen, gyda gweithiau Magnus Hirschfeld. Bathodd Hirschfeld y term "Transvestit" ("trawswisgwr") ym 1910 wrth i gwmpas astudiaeth trawsrywedd dyfu. Arweiniai ei waith at sefydlu'r Institut für Sexualwissenschaft ym Merlin ym 1919. Er bod dadl am etifeddiaeth Hirscheld, chwyldrôdd y maes astudiaeth. Dinistriwyd yr Institut pan enillodd y Natsïaid rym ym 1933, ac llosgwyd ei ymchwil. Aeth materion trawsryweddol allan o lygad y cyhoedd tan ar ôl yr ail ryfel byd. Hyd yn oed pan ailymddangosasant, adlewyrchasant ddull seicoleg fforensig, yn wahanol i'r dull mwy rhywolegol a ddefnyddiwyd yn yr ymchwil Almaenig goll.[80][81]

Cymuned LHDTGolygu

Gweler hefyd: LHDT, Cymuned LHDT, a Diwylliant LHDT

Mae'r cysyniadau o hunaniaeth rhywedd a hunaniaeth trawsrywedd yn wahanol i gyfeiriadedd rhywiol.[82] Atyniad rhamantus neu rywiol (neu gyfuniad y ddau) parhaol i berson arall yw cyfeiradedd rhywiol[83], tra taw synnwyr personol rhywun o'i rywedd ei hun yw hunaniaeth rhywedd (bod yn ddyn, yn fenyw neu'n rywbeth arall).[84][6] Mae gan bobl drawsryweddol fwy neu lai yr un amrywiaeth o gyfeiriadedd rhywiol fel pobl gydryweddol.[85] Yn y gorffennol, defnydiwyd y termau cyfunrywiol a heterorywiol yn anghywir i labelu cyfeiriadedd rhywiol unigolion trawsryweddol yn seiliedig ar ryw eu genedigaeth.[86] Yn aml, mae llenyddiaeth broffesiynol yn defnyddio termau fel wedi'i ddenu at ddynion (androffilig), wedi'i ddenu at fenywod (geineffilig), wedi'i ddenu at y ddau (deurywiol), neu wedi'i ddenu at nid y naill na'r llall (anrywiol) i ddisgrifio cyfeiriadedd rhywiol person heb gyfeirio at ei hunaniaeth rhywedd.[87] Mae therapyddion yn dechrau deall yr angen i ddefnydio termau mewn perthynas â hoffterau a hunaniaethau rhywedd eu cleientiaid.[88] Er enghraifft, nodid person a bennwyd yn wryw ar ei enedigaeth, sydd wedi trawsnewid i fenyw, ac a ddenir at ddynion yn heterorywiol.

Er gwaethaf y gwahaniaeth rhwng cyfeiriadedd rhywiol a rhywedd, trwy hanes yr unig le y derbyniwyd pobl rywedd-amrywiol yn gymdeithasol yn y rôl rhywedd yr oeddent yn teimlo eu bod yn perthyn iddi oedd yr isddiwylliant hoyw, lesbiaidd a deurywiol; yn enwedig yn ystod yr amser pan oedd trawsnewid cyfreithiol neu feddygol bron yn amhosib. Mae'r derbyniad hwn wedi cael hanes cymhleth. Fel y byd ehanach, ni wahaniaethodd y gymuned hoyw yng nghymdeithasau'r Gorllewin yn gyffredinol rhwng rhyw a hunaniaeth rhywedd tan y 1970au, ac yn aml ystyried pobl rywedd-amrywiol yn fwy fel cyfunrywiolion a oedd yn ymddwyn mewn ffordd rywedd-amrywiol na phobl rywedd-amrywiol yn eu rhinwedd eu hunain. Yn ogystal, anwybyddwyd yn aml rôl y gymuned drawsryweddol yn hanes hawliau LHDT, fel y'i dangosir yn Transforming History.[89]

Cyfeiriadedd rhywiol pobl drawsryweddolGolygu

Yn 2015, cynhalioddd Canolfan Genedlaethol ar gyfer Cydraddoldeb Trawsryweddol America Arolwg Gwahaniaethu Trawsryweddol Cenedlaethol. O'r 27,715 o bobl drawsryweddol ac anneuaidd a gymerodd yr arolwg, dywedodd 21% fod y term queer yn eu disgrifio'u cyfeiriadedd rhywiol orau, dywedodd 18% "pansexual", dywedodd 16% hoyw, lesbiaidd neu cariadus o'r un rhywedd, dywedodd 15% syth, dywedodd 14% deurywiol ac dywedodd 10% anrywiol.[90] Ac dangosodd arolwg yn 2019 o bobl draws ac anneuaidd yng Nghanada o'r enw Trans PULSE Canada fod o blith 2,873 o ymatebwyr, pan drafodwyd cyfeiriadedd rhywiol, uniaethodd 13% yn anrywiol, uniaethodd 28% yn ddeurywiol, uniaethodd 13% yn hoyw, uniaethodd 15% yn lesbiaidd, uniaethodd 31% yn hollrywiol, uniaethodd 8% yn syth neu'n heterorywiol, uniaethodd 4% yn ddau-enaid ac uniaethodd 9% yn ansicr neu'n cwestiynu.[91]

Gofal iechydGolygu

Gofal iechyd meddwlGolygu

Argymhella'r rhan fwyaf o weithwyr iechyd meddwl proffesiynol therapi ar gyfer gwrthdaro mewnol am hunaniaeth rhywedd neu anghysur mewn rôl rhywedd a bennwyd, yn enwedig os yw rhywun yn dymuno trawsnewid. Gall pobl sy'n profi anghytgord rhwng eu rhywedd a disgwyliadau pobl eraill neu sydd â hunaniaeth rhywedd yn groes i'w corff elwa ar siarad am eu teimladau mewn manylder; fodd bynnag, mae ymchwil ar hunaniaeth rhywedd o ran seicoleg, a dealltwriaeth wyddonol o'r ffenomen a'i faterion cysylltiedig, yn gymharol newydd.[92] Rhestrwyd y termau Trawsrywioldeb, Trawswisgaeth ddwy-rôl, Anhwylder hunaniaeth rhywedd o blentyndod, Anhwylder hunaniaeth rhywedd mewn llanciau ac oedolion, ac Anhwylder hunaniaeth rhywedd na phennwyd fel arall felly yn Nosbarthiad rhyngwladol Afiechydon (ICD) gan Sefydliad Iechyd y Byd neu Lawlyfr Diagnostig ac Ystadegol Anhwylderau Meddwl (DSM) dan y codau F64.0, F64.1, F64.2, 302.85 a 302.6 yn y drefn honno.[93]

Tynnodd Ffrainc Anhwylder hunaniaeth rhywedd fel diagnosis trwy archddyfarniad yn 2010,[94][95] ond yn ôl sefydliadau hawliau traws Ffrengig, y tu hwnt i effaith y cyhoeddiad ei hun, nid oes dim byd wedi newid.[96] Yn 2017, diddymodd senedd Denmarc yr Anhwylderau hunaniaeth rhywedd F64. Yn ICD-11, gelir trawsrywedd a dysfforia rhywedd (anhwylder hunaniaeth rhywedd) yn Anghyfathiant rhywedd. Dilewyd trawswisgaeth ddwy-rôl oherwydd diffyg o berthansedd i iechyd y cyhoedd neu berthnasedd clinigol.[97] Ailenwyd Trawsrywioldeb yn Anghyfathiant rhywedd o lencyndod ac oedolaeth (HA60), ac ailenwyd Anhwylder hunaniaeth rhywedd o blentyndod yn Anghyfathiant rhywedd o blentyndod (HA61). Mae'r DSM-5 yn cyfeirio at y pwnc fel dysfforia rhywedd wrth atgyfnerthu na ystyrir bod yn drawsryweddol yn salwch meddwl.[98]

Gall pobl drawsryweddol fodoloni'r meini prawf ar gyfer diagnosis o ddysfforia rhywedd "dim ond os yw [bod yn drawsryweddol] yn achosi cyfyngder neu anabledd."[99] Gall y cyfyngder hwn ddod i'r amlwg fel iselder neu anallu i weithio a ffurfio perthnasau iach ag eraill. Yn aml, camddehonglir y diagnosis hwn fel y'i awgrymir bod pob person trawsryweddol yn dioddef dysfforia rhywedd, sydd wedi drysu pobl drawsryweddol a'r rheini sy'n ceisio naill ai eu beirniadu neu eu cadarnhau. Nid yw pobl drawsryweddol sy'n gyfforddus â'u rhywedd ac nad yw eu rhywedd yn achosi rhwystredigaeth fewnol neu amharu ar eu gweithredu yn uniongyrchol yn dioddef dysfforia rhywedd. Hefyd, nid yw dysfforia rhywedd yn barhaol o angenreidrwydd ac fe'i datrysir yn alm trwy therapi neu drawsnewid. Nid yw teimlo o dan ormes oherwydd agweddau ac ymddygiadau negyddol oddi wrth eraill fel endidau cyfreithiol yn dangos dysfforia rhywedd. Nid yw dysfforia rhywedd yn cyfleu barn o anfoesoldeb; barn y sefydliad seicolegol yw na ddylai pobl sydd â unrhyw fath o broblem meddwl neu emosiynol gael stigma. Yr ateb i ddysfforia rhywedd yw beth bynnag a leddfa ddioddefaint ac adfer swyddogaeth; mae'r ateb hwn yn aml, ond nid yn wastad, yn cynnwys trawsnewid rhywedd.[92]

Mewn hyfforddiant clinigol, ceir diffyg gwybodaeth berthnasol y mae ei hangen er mwyn helpu cleientiaid trawsryweddol yn ddigonol, sy'n arwain at nifer fawr o ymarferwyr nad ydynt yn barod i weithio'n ddigonol â'r boblogaeth o unigolion hon.[100] Ychydig iawn y mae llawer o ddarparwyr gofal iechyd meddwl yn ei wybod am faterion trawsryweddol. Mae'r rheini sy'n ceisio help oddi wrth y gweithwyr proffesiynol hyn yn aml yn eu dysgu heb gael help.[92] Mae'r datrysiad hwn fel arfer yn dda ar gyfer pobl drawsrywiol ond nid yw'n ddatrysiad ar gyfer pobl drawsryweddol eraill, pobl anneuaidd yn enwedig sydd heb hunaniaeth sy'n wryw neu'n fenyw yn unig. Yn lle, gall therapyddion gefnogi'u cleientiaid ym mha gamau y maent yn dewis i'w cymryd i drawsnewid neu gefnogi'u dewis i beidio â thrawsnewid tra hefyd yn mynd i'r afael ag ymdeimlad o gyfathiant rhwng hunaniaeth rhywedd ac ymddangosiad eu cleientiaid.[14]

Mae cydnabyddiaeth o ddiffyg hyfforddiant clinigol wedi cynyddu; beth bynnag, mae ymchwil ar y problemau penodol a wybebir gan y gymuned drawsryweddol mewn iechyd meddwl wedi canolbwyntio ar ddiagnosis a phrofiadau clinigwyr yn lle profiadau cleientiaid trawsryweddol.[101] Ni cheisiwyd therapi bob amser gan bobl drawsryweddol oherwydd anghenion iechyd meddwl. Cyn seithfed fersiwn y Safonau Gofal (SOC), roedd rhaid diagnosio unigolyn ag anhwylder hunaniaeth rhywedd er mwyn mynd ymlaen â thriniaethau hormonau neu lawdriniaeth ailbennu rhyw. Lleihaodd y fersiwn newydd y ffocws ar ddiagnosis ac yn lle pwysleisio pwysigrwydd hyblygrwydd er mwyn diwallu anghenion gofal iechyd amrywiol yr holl bobl drawsrywiol, trawsryweddol ac anghydffurfiol o ran rhywedd.[102]

Mae'r rheswm dros geisio gwasanaethau iechyd meddwl yn amrywio yn ôl yr unigolyn. Nid yw person trawsryweddol yn ceisio triniaeth yn golygu bod ei hunaniaeth rhywedd yn broblematig. Mae'r straen emosiynol o ddelio â stigma a phrofi trawsffobia yn gwthio llawer o bobl drawsryweddol i geisio triniaeth i wella ansawdd eu bywyd, fel yr adlewyrchodd un ferch draws: "Daw unigolion trawsryweddol at therapydd ac nid yw'r rhan fwyaf o'u materion yn ymwneud, yn benodol, â bod yn drawsryweddol. Mae ymwneud â ffaith bod rhaid iddynt guddio, rhaid iddynt ddweud celwyddau, ac eu bod wedi teimlo'r holl euogrwydd a chywilydd hyn, yn anffodus am flyneddoedd!"[101] Mae llawer o bobl drawsryweddol hefyd yn ceisio triniaeth iechyd meddwl ar gyfer iselder a phryder a achosir gan y stigma ymghlwm wrth fod yn drawsryweddol, ac mae rhai pobl drawsryweddol wedi pwysleidio pwysigrwydd cydnabod eu hunaniaeth rhywedd gyda therapydd er mwyn trafod materion ansawdd bywyd arall.[101] Mae eraill yn difaru bod wedi cael triniaeth ac yn dymuno dad-drawsnewid.[103]

Erys problemau o amgylch camwybodaeth ynglŷn â materion trawsryweddol sy'n brifo profiadau iechyd meddwl pobl drawsryweddol o hyd. Amlygodd un dyn traws a gofrestrwyd mewn rhaglen graddedigion seicoleg y prif bryderion gyda hyfforddiant clinigol modern: "Mae'r rhan fwyaf o bobl yn gyfarwydd â'r term trawsrywedd o debyg, ond efallai dyna ef. Ni chredaf fy mod wedi cael unrhyw hyfforddiant ffurfiol yn mynd trwy raglenni [clinigol] yn unig ... Ni chredaf y gŵyr y rhan fwyaf [o therapyddion]. Y rhan fwyaf o therapyddion – lefel gradd Meistr, PhD – maent wedi cael ... un dosbarth amrywiaeth am faterion GLBT. Un dosbarth o'r hyfforddiant amrywiaeth enfawr. Un dosbarth. Ac roedd e am y ffordd o fyw hoyw yn bennaf o debyg."[101] Nid yw llawer o bolisïau yswiriant iechyd yn cwmpasu triniaeth sy'n gysylltiedig â thrawsnewid rhywedd, ac mae nifer fawr o bobl heb ddigon o yswiriant neu unrhyw yswiriant o gwbl, sy'n peri pryder am yr hyfforddiant annigonol a dderbyn y rhan fwyaf o therapyddion i weithio gyda chleientiaid trawsryweddol, yn cynyddu straen ariannol ar gleientiaid heb ddarparu'r driniaeth y maent ei hangen.[101] Mae llawer o glinigwyr sy'n gweithio gyda chleientiaid trawsryweddol yn derbyn hyfforddiant cyffredin gweddol ar hunaniaeth rhywedd yn unig, ond yn ddiweddar darparir hyfforddiant rhagarweiniol ar ryngweithio â phobl drawsryweddol i weithwyr gofal iechyd proffesiynol i helpu dileu rhwystrau a chynyddu lefel y gwasanaeth i'r boblogaeth drawsryweddol.[104] Ym mis Chwefror 2010, daeth Ffrainc yn y wlad gyntaf yn y byd i dynnu hunaniaeth trawsrywedd o'r rhestr o afiechydon meddwl.[105][106]

Canfu astudiaeth yn 2014 a gynhaliwyd gan y Williams Institute (melin drafod Prifysgol Califfornia, Los Angeles) fod 41% o bobl drawsryweddol wedi ceisio lladd eu hunain, gyda'r gyfradd yn uwch ymhlith pobl a brofodd wahaniaethu o ran mynediad at dai neu ofal iechyd, aflonyddu, ymosodiad corfforol neu rywiol, neu wrthod gan deulu.[107] Canfu astudiaeth ddilynol yn 2019 fod gan bobl drawsryweddol a oedd eisiau ac a dderbyniodd ofal meddygol cadarnhau rhywedd gyfraddau sylweddol is o feddyliau am ac ymgeisiau i ladd eu hunain.[108]

Mae awtistiaeth yn fwy cyffredin mewn pobl sy'n ddisfforig o ran rhywedd. Nid yw'n hysbys a oes sail fiolegol. Gallai hyn fod oherwydd bod pobl ar y sbectrwm awtistig yn llai pryderus am anghymeradwyaeth gymdeithasol, ac yn teimlo llai o ofn neu ataliad ynglŷn â dod allan yn draws nag eraill.[109]

Gofal iechyd corfforolGolygu

Mae gweithdrefnau meddygol a llawfeddygol yn bodoli ar gyfer pobl drawsrywiol a rhai pobl drawsryweddol, ond ni wyddys y rhan fwyaf o gategorïau o bobl drawsryweddol fel y'u disgrifiwyd uchod am geisio'r triniaethau canlynol. Mae therapi amnewid hormonau i ddynion traws yn achosi tyfiant barf a gwryweidio croen, gwallt, llais a dosbarthiad braster. Mae therapi amnewid hormonau i fenywod traws yn benyweidio dosbarthiad braster a bronnau. Mae dileu gwallt laser neu electrolysis yn dileu gwallt gormodol i fenywod traws. Gall gweithdrefnau llawfeddygol i fenywod traws fenyweiddio'r llais, croen, wyneb, afal breuant, bronnau, gwasg, ffolen a'r organau cenhedlu. Gall gweithdrefnau llawfeddygol i ddynion traws wryweiddio'r frest a'r organau cenhedlu a thynnu'r groth, ofarïau, a'r tiwbiau ffalopaidd. Mae'r llythrenwau "GRS" a "SRS" yn cyfeirio at lawdriniaeth yr organau cenhedlu. Defnyddir y term "therapi ailbennu rhyw" (SRT) fel term mantell am weithdrefnau corfforol sydd eu hangen ar gyfer trawsnewid. Beirniadwyd defnydd y term "newid rhyw" am ei bwyslais ar lawdriniaeth, a'r term "trawsnewid" a ffafrir.[6][110] Mae argaeledd y gweithdrefnau hyn yn dibynnu ar raddau disfforia rhywedd, presenoldeb neu absenoldeb anhwylder hunaniaeth rhywedd,[111] a'r safonau gofal yn yr awdurdodaeth benodol.

Mae dynion traws nad ydynt wedi cael hysterectomi a sy'n cymryd testosteron mewn mwy o berygl o ganser endometriaidd oherwydd gellir trosi androstenedion, a wnaethpwyd o destosteron yn y corff, yn oestrogen, a ffactor risg ar gyfer canser endometriaidd yw oestrogen allanol.[112]

CyfraithGolygu

 
Camille Cabral, ymgyrchydd trawsrywedd Ffrengig mewn gwrthdystiad ar gyfer pobl drawsryweddol ym Mharis, Hydref 1, 2005
Gweler hefyd: Cydnabyddiaeth gyfreithiol o rywedd anneuaidd.

Mae gweithdrefnau cyfreithiol yn bodoli mewn rhai awdurdodaethau sy'n caniatáu i unigolion newid eu rhywedd neu enw cyfreithiol i adlewyrchu'u hunaniaeth rhywedd. Mae gofyniadau ar gyfer y gweithdrefnau hyn yn amrywio o ddiagnosis ffurfiol diamwys o drawsrywioldeb, i ddiagnosis o anhwylder hunaniaeth rhywedd, i lythyr oddi wrth feddyg a dystia drawsnewid rhywedd yr unigolyn neu'i fod wedi sefydlu rôl rhywedd gwahanol.[113] Ym 1994, newidiwyd cofnod DSM IV o "Trawsrywiol" i "Anhwylder Hunaniaeth Rhywedd". Mewn llawer o leoedd, ni amddiffynnir pobl drawsryweddol yn gyfreithiol rhag gwahaniaethu yn y gweithle neu mewn lletyau cyhoeddus.[22] Canfu adroddiad a ryddhawyd ym mis Chwefror i 90% o bobl drawsryweddol wynebu gwahaniaethu yn y gweithle a'u bod yn ddi-waith ar ddwywaith cyfradd y boblogaeth yn gyffredinol,[20] ac roedd dros hanner y rheini wedi cael eu haflonyddu neu'u gwrthod wrth ceisio cael gwasanaethau cyhoeddus.[20] Mae aelodau o'r gymuned drawsryweddol hefyd yn profi lefelau uwch o wahaniaethu mewn gofal iechyd.[114]

EwropGolygu

Fideo cynghorol Llywodraeth Cymru am drosedd casineb trawsryweddol

Mae 36 o wledydd yn Ewrop yn gofyn am ddiagnosis iechyd meddwl ar gyfer cydnabod rhywedd cyfreithiol ac mae 20 o wledydd yn gofyn am sterileidio o hyd.[115] Ym mis Ebrill 2017, dyfarnodd Llys Hawliau Dynol Ewrop fod gofyn am sterileiddio ar gyfer cydnabod rhywedd cyfreithiol yn groes i hawliau dynol.[116]

Yr AlmaenGolygu

Ym mis Tachwedd 2017, dyfarnodd y Llys Cyfansoddiadol Ffederal fod rhaid i'r gyfraith statws sifil ganiatáu trydydd dewisiad rhywedd.[117] Felly oherwydd cydnabod "trydydd rhywedd" yn swyddogol, ni fydd gan tystysgrifau geni gofnodion rhywedd gwag ar gyfer pobl ryngrywiol. Daeth y dyfarniad ar ôl i berson rhyngrywiol, nad yw'n ddyn nac yn fenwy yn ôl dadansoddiad cromosomaidd, ddod â her gyfreithiol ar ôl ceisio newid eu rhywedd cofrestredig i "rhwng" neu divers.[118]

Y Deyrnas UnedigGolygu

Ar 11 Gorffennaf 2002, yn Goodwin v Y Deyrnas Unedig, dyfarnodd Llys Hawliau Dynol Ewrop y tresmaswyd ar hawliau i breifatrwydd a bywyd teuluol ac bod Llywodraeth y DU wedi gwahaniaethu ar sail y canlynol: Treisio Erthygl 8 ac Erthygl 12 o'r Confensiwn Ewropeaidd ar Hawliau Dynol. Yn dilyn y dyfarniad hwn, pasiodd Senedd y DU Ddeddf Cydnabod Rhywedd 2004 a roddodd, i bob pwrpas, cydnabyddiaeth gyfreithiol lawn o bobl drawsryweddol ddeuaidd.[119] Ers 4 Ebrill 2005, yn unol â Deddf Cydnabod Rhywedd 2004, mae'n bosib i bobl drawsryweddol newid eu rhywedd cyfreithiol yn y DU. Mae rhaid i bobl drawsryweddol gyflwyno tystiolaeth i Banel Cydnabod Rhywedd, a fydd yn ystyried eu hachos ac yn rhoi Tystysgrif Cydnabod Rhywedd (TCRh); mae rhaid iddynt fod wedi trawsnewid ddwy flynedd cyn y rhoddir TCRh. Nid oes angen cael llawdriniaeth ailbennu rhyw, fodd bynnag, derbynir llawdriniaeth o'r fath fel rhan o'r dystiolaeth ategol mewn achos pan y'i gwnaethpwyd.

Dynododd Deddf Cydraddoldeb 2010 "ailbennu rhywedd" fel "nodwedd gwarchodedig" yn swyddogol, yn dweud:[120]

Mae gan berson nodwedd gwarchodedig o ailbennu rhywedd os yw'n bwriadu cael, yn cael neu wedi cael proses (neu rhan o broses) er mwyn ailbennu'i ryw trwy newid priodweddau ffisiolegol neu arall o ryw.

Mae'r ddeddf hon yn amddiffyn pobl drawsryweddol yn y gweithle, mewn addysg, fel defnyddiwr, wrth ddefnyddio gwasanaethau cyhoeddus, wrth brynu neu rentu eiddo, neu fel aelod neu westai o glwb preifat neu gymdeithas.[121] Cynhwysir hefyd amddiffyn rhag gwahaniaethu trwy gysylltiad â pherson draws. Yn 2020, dyfarnodd achos llys Taylor v Jaguar Land Rover Ltd bod hunaniaethau rhywedd anneuaidd a rhywedd-hylif yn dod o dan y nodwedd gwarchodedig o ailbennu rhywedd yn Neddf Cydraddoldeb 2010.[122]

CanadaGolygu

Pennir awdurdodaeth dros ddosbarthiad cyfreithiol o ryw yng Nghanada i'r taleithiau a thiriogaethau. Mae hyn yn cynnwys newid dosbarthiad rhywedd yn gyfreithiol. Ar 19 Mehefin 2017, daeth Mesur C-16, wedi pasio'r broses ddeddfwriaethol yn Nhŷ Cyffredin Canada ac yn Senedd Canada, yn ddeddf ar ôl derbyn Cydsyniad Brenhinol, a'i rhoddwyd mewn grym.[123][124][125] Diweddarodd y ddeddf Ddeddf Hawliau Dynol Canada a'r Cod Troseddol i gynnwys "hunaniaeth rhywedd a mynegiant rhywedd" fel seiliau gwarchodedig rhag gwahaniaethu, cyhoeddiadau casineb a dadlau o blaid hil-laddiad. Hefyd, ychwanegodd y mesur "hunaniaeth a mynegiant rhywedd" at y rhestr o ffactorau gwaethygol mewn dedfrydu, pan yw'r cyhuddedig yn cyflawni trosedd yn erbyn unigolyn oherwydd y nodweddion personol hynny. Mae deddfau trawsryweddol tebyg hefyd yn bodoli yn yr holl daleithiau a thiriogaethau.[126] Gwaherddir therapi trosi yn nhaleithiau Manitoba,[127] Ontario[128] a Nova Scotia[129] a dinas Vancouver,[130] ond mae deddf Nova Scotia yn cynnwys cymal a ganiatâ i "mature minors", plant rhwng oedrannau 16 a 18, gydsynio iddo.

Yr Unol DaleithiauGolygu

Yn yr Unol Daleithiau, amddiffynnir pobl drawsryweddol rhag gwahaniaethu mewn cyflogaeth trwy Deitl VII o Ddeddf Hawliau Sifil 1964. Mae eithriadau yn berthnasol i rai mathau o gyflogwyr, er enghraifft, cyflogwyr sydd â llai na 15 o gyflogeion a sefydliadau crefyddol.[131] Yn 2020, cadarnhaodd Goruchaf Lys yr UD fod Teitl VII yn gwahardd gwahaniaethu yn erbyn pobl drawsryweddol yn yr achos R.G. & G.R. Harris Funeral Homes Inc. v. Equal Employment Opportunity Commission.[132]

Aeth Nicole Maines, merch draws, ag achos i Goruchaf Lys Maine ym mis Mehefin 2013. Dadleuodd taw rhwystro mynediad i doiledau merched ei hysgol uwchradd oedd trais o Ddeddf Hawliau Dynol Maine; mae un barnwr talaith wedi anghytuno â hi,[133] ond enillodd Maines ei hachos llys yn erbyn ardal ysgolion Orono ym mis Ionawr 2014 o flaen Goruchaf Lys Barnwrol Maine.[134] Ar 14 Mai 2016, Cyhoeddodd Adran Addysg ac Adran Gyfiawnder yr Unol Daleithiau ganllawiau yn cyfarwyddo ysgolion cyhoeddus i ganiatáu i fyfyrwyr trawsryweddol ddefnyddio'r toiledau sy'n cyd-fynd â'u hunaniaethau rhywedd.[135]

Ar 30 Mehefin 2016, dileodd Adran Amddiffyn yr Unol Daleithiau y gwaharddiad a waharddodd bobl drawsryweddol rhag gwasanaethu yn agored yn lluoedd milwrol yr UD.[136] Ar 27 July 2017, trydarodd Arlywydd Donald Trump na fyddai Americaniaid trawsryweddol yn gallu gwasanaethu "in any capacity" yn Lluoedd Arfog yr Unol Daleithiau.[137] Yn ddiweddarach y diwrnod hwnnw, datganodd Cadeirydd Cyd-benaethiaid Staff Joseph Dunford, "ni fydd unryw newidiadau i'r polisi presennol hyd nes y derbynnir cyfarwyddyd yr Arlywydd gan yr Ysgrifennydd Amddiffyn ac mae'r ysgrifennydd wedi cyhoeddi canllawiau ar weithredu."[138] Yn ddiweddarach, gwrthdrodd Joe Biden bolisi Trump pan ddaeth yn Arlywyedd yn 2021.[139][140]

IndiaGolygu

 
Cymuned drawsryweddol yn Karnataka ac Andhra Pradesh yw'r Jogappa. Cantorion gwerin a dawnswyr traddodiadol ydynt.

Ym mis Ebrill 2014, datganodd Goruchaf Lys India taw trawsrywedd fydd 'trydydd rhywedd' yng nghyfraith India.[141][142][143] Mae gan y gymuned drawsryweddol yn India (yn cynnwys Hijras ac eraill) hanes hir yn India ac mewn mytholeg Hindŵaidd.[144][145] Nododd Ustus KS Radhakrishnan yn ei benderfyniad taw, "anaml, y mae ein cymdeithas yn sylweddoli neu'n gofalu i sylweddoli'r trawma, ing a'r boen y mae'r aelodau o'r gymuned Drawsryweddol yn eu dioddef, nac yn gwerthfawrogi teimladau cynhenid yr aelodau o'r gymuned Drawsryweddol, yn enwedig teimladau'r rheini y mae eu meddwl a'u corff yn gwrthod eu rhyw biolegol", yn ychwanegu:

Justice KS Radhakrishnan noted in his decision that, "Seldom, our society realizes or cares to realize the trauma, agony and pain which the members of Transgender community undergo, nor appreciates the innate feelings of the members of the Transgender community, especially of those whose mind and body disown their biological sex", adding:

Mae gwrthod cydnabod hunaniaeth Hijras/personau trawsryweddol yn gwadu amddiffyniad cyfartal y gyfraith iddynt, o'r herwydd eu gadael yn eithriadol o agored i aflonyddwch, trais ac ymosodiad rhywiol mewn mannau cyhoeddus, gartref ac yn y carchar, hefyd gan yr heddlu. Cyflawnir ymosodiad rhywiol, gan gynnwys molestu, treisio, rhyw rhefrol a geneuol dan orfod, treisio gan bobl luosog a stripio, heb gosb ac mae ystadegau a deunyddiau dibynadwy sy'n cefnogi gweithgareddau o'r fath. Yn bellach, mae gwrthod cydnabod hunaniaeth Hijras/personau trawsryweddol yn arwain at iddynt wynebu gwahaniaethu eithafol ym mhob cylch o gymdeithas, yn enwedig ym maes cyflogaeth, addysg, gofal iechyd ayyb.[146]

Mae Hijras yn wynebu gwahaniaethu stwythurol gan gynnwys peidio â gallu cael trwyddedau gyrru, ac yn cael eu gwahardd rhag defnyddio buddion cydeithasol amrywiol. Hefyd, mae'n gyffredin iddynt gael alltudio o gymunedau.[147]

CrefyddGolygu

Mae'r Eglwys Gatholig Rufeinig yn ran o'r allgymorth i'r gymuned LHDT ers sawl blwyddyn ac yn parhau i wneud hynny trwy ganolfannau allgymorth trefol Ffransisgaidd, er enghraifft, yr Open Hearts outreach yn Hartford, Connecticut, yn yr UD.[148] Mae'r Fatican, ar y llaw arall, o'r farn na all pobl drawsryweddol ddod yn rieni bedydd, ac maent yn cymharu trawsnewid â hunan-niwed.[149]

FfeministiaethGolygu

Mae barnau ffeministaidd ar fenywod trawsryweddol wedi newid dros amser, ond yn gyffredinol, daethant yn fwy cynhwysol. Gwelodd ail don ffeministiaeth wrthdaro yn erbyn menywod trawsryweddol, gan nas ystyrid fel menywod "gwir", ac fel yr oeddent yn meddiannu lleoedd i fenywod yn unig.[150][151] Er y dadleuai ail don ffeministiaeth o blaid gwahaniaeth rhyw a rhywedd, credai rhai ffeministiaeth bod gwrthdaro rhwng hunaniaeth trawsrywedd a'r achos ffeministaidd; e.e., credent fod trawsnewid gwryw-i-fenyw yn cefnu neu yn dibrisio hunaniaeth fenywaidd a bob pobl drawsryweddol yn cofleidio rolau rhywedd a stereoteipiau traddodiadol.[152] Erbyn ymddangosiad trydedd don ffeministiaeth (tua 1990), newidiasai barnau i fod yn fwy cynhwysol o ran hunaniaethau traws a hoyw.[153][154] Ar y cyfan, mae pedwaredd don ffeministiaeth (yn dechrau tua 2012) yn draws-gynhwysol, ond erys grwpiau a syniadau traws-anghynhwysol fel lleiafrif, un sy'n arbennig o amlwg yn y DU.[155][153][156] Gellir labeli pobl sy'n galw eu hunain yn ffeminyddion nad ydynt yn derbyn unigolion traws yn "trans-exclusionary radical feminists" ("ffeminyddion radical traws-anghynhwysol") neu TERFs.[157]

GwahaniaethuGolygu

Gweler hefyd: Trawsffobia

Gwahaniaethu mewn cyflogaethGolygu

Mae unigolion trawsryweddol yn profi cyfraddau sylweddol o wahaniaethu mewn cyflogaeth. Mae tua 90% o bobl draws wedi profi rhyw fath o aflonyddu neu gam-drin yn eu gweithle. Ar ben hynny, mae 47% wedi profi rhyw fath o ganlyniad cyflogaeth anffafriol oherwydd bod yn drawsryweddol; o'r ffigur hwn, anwybyddwyd 44% am swydd, gwrthodwyd dyrchafiad i 23%, diswyddwyd 26% ar sail y ffaith eu bod yn drawsryweddol.[158]

CefnogaethGolygu

    Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu at yr adran hon.

Mae astudiaethau mewn sawl diwylliant wedi canfod bod menywod cydryweddol yn fwy tebygol o dderbyn pobl draws na dynion traws.[159][160][161][162]

Astudiaethau gwyddonol o drawsrywioldebGolygu

Amcangyfrifodd astudiaeth o Swediaid gymhareb o 1.4:1 menywod traws i ddynion traws am y rheini yn ceisio llawdriniaeth ailbennu rhyw a chymhareb o 1:1 am y rheini a fwriodd ymlaen â hi.[163] Sylwodd astudiaeth yn 2020 taw, ers 1990, o ran y rheini yn ceisio therapi hormonau rhyw ar gyfer dysfforia rhywedd y mae cynnydd cyson yn y ganran o ddynion draws, fel y maent yn hafal i nifer menywod traws yn ceisio'r llawdriniaeth hon erbyn hyn.[164]

Y rhan hon yw dyfyniad o Achosion trawsrywioldeb (en).

Awgryma astudiaethau gefell fod achosion genetig tebygol trawsrywioldeb, er na ddeellir y genynnau manwl a ymwna ag ef yn llwyr.[165][166] Canfu un astudiaeth a gyhoeddwyd yn yr International Journal of Transgender Health taw 20% o barau gefeilliaid unfath lle yr oedd o leiaf un gefell yn draws yr oedd y ddau yn draws, o'i gymharu â dim ond 2.6% o efeilliaid heb fod yn unfath a fagwyd yn yr un teulu ar y cyd, ond nid oeddent yn enetig unfath.[166]

Creodd Ray Blanchard dacsonomi trawsrywioldeb gwryw-i-fenyw sy'n cynnig dwy achoseg wahanol ar gyfer unigolion androffilig a geineffilig sydd wedi dod yn ddadleuol, wedi'i gefnogi gan J. Michael Bailey, Anne Lawrence, James Cantor ac eraill, ond wedi'i wrthwynebu gan Charles Allen Moser, Julia Serano a'r Cymdeithas Broffesiynol Fyd-eang ar gyfer Iechyd Trawsryweddol.

Amlygodd astudiaeth arsylwadol fod gan bobl drawsryweddol yn derbyn therapi hormonau o Ganolfan Iechyd Prifysgol Amsterdam yn yr Iseldiroedd gyfraddau marwolaeth uwch na'r boblogaeth gyffredinol, ac na leihodd hyn yn ystod hyd yr astudiaeth (1972 i 2018). Mae astudiaethau eraill hefyd wedi canfod marwolaeth uwch mewn pobl drawsryweddol.[167]

Ffigurau poblogaeth a chyffredinolrwyddGolygu

Gweler hefyd: Trawsrywioldeb#Cyffredinolrwydd

Ychydig a wyddys am gyffredinolrwydd pobl drawsryweddol yn y boblogaeth gyffredinol ac effeithir y cyffredinolrwydd adroddedig yn fawr gan ddiffiniadau amrywiol o drawsrywedd.[168] Yn ôl adolygiad systematig yn 2016, amcangyfrifir bod 9.2 o bob 100,000 o bobl wedi derbyn neu geisio llawdriniaeth cadarnhau rhywedd neu therapi hormonau trawsryweddol; bod 6.8 o bob 100,000 o bobl wedi derbyn diagnosis sy'n benodol i drawsrywedd; a bod 355 o bob 100,000 o bobl yn uniaethu eu hunain yn drawsryweddol .[168] Mae'r canfyddiadau hyn yn pwysleisio gwerth defnyddio terminoleg gyson sy'n gysylltiedig ag astudio profiad trawsrywedd, gan y gall astudiaethau sy'n archwilio therapi cadarnhau rhywedd llawfeddygol neu hormonaidd fod yn gysylltiedig â'r lleill sy'n dilyn diagnosis o "drawsrywioldeb", "anhwylder hunaniaeth rhywedd" neu "dysfforia rhywedd" neu beidio, a ni all unrhyw un ohonynt ymwneud â'r rheini sy'n asesu hunaniaeth hunan-gofnodedig.[168] Nid yw terminoleg gyffredin ar draws astudiaethau yn bodoli eto, felly gall niferoedd y boblogaeth fod yn anghyson, yn dibynnu ar sut y'u cyfrifir.

AsiaGolygu

Yng Ngwlad Tai a Laos,[169] defnyddir y term kathoey i gyfeirio at bobl drawsryweddol wryw-i-fenyw[170] a dynion hoyw merchetaidd.[171] Dogfennwyd pobl drawsryweddol hefyd yn Iran,[172] Japan,[173] Nepal,[174] Indonesia,[175] Fietnam,[176] De Corea,[177] yr Iorddonen,[178] Singapôr,[179] a rhanbarth Tsieina fwyaf, gan gynnwys Hong Cong,[180][181] Taiwan,[182] a Gweriniaeth Pobl Tsieina.[183][184]

Mae diwylliannau isgyfandir India yn cynnwys trydydd rhywedd, y cyfeirir ato fel hijra yn Hindi. Yn India, ar 15 Ebrill 2014, cydnabu'r Goruchaf Lys drydydd rhywedd nad yw'n wryw nac yn fenyw, yn dweud, "Nid mater cymdeithasol neu feddygol yw cydnabod trawsryweddolion fel trydydd rhywedd, mater hawliau dynol ydyw."[185] Ym 1998, daeth Shabnam Mausi yn y person trawsryweddol cyntaf a etholwyd yn India, yn nhalaith ganolog Indiaidd Madhya Pradesh.[186]

EwropGolygu

Yr Undeb EwropeaiddGolygu

Yn ôl Amnesty International yn 2017, mae 1.5 miliwn o bobl drawsryweddol yn byw yn yr Undeb Ewropeaidd, sef 0.3% o'r boblogaeth.[187]

Y Deyrnas UnedigGolygu

Canfu arolwg yn 2011 a gynhaliwyd gan Gomisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol yn y DU taw o ran 10,026 o ymatebwyr, y dosbarthid 1.4% i grŵp lleiafrifoedd rhyweddol. Dangosodd yr arolwg hefyd fod 1% wedi gwneud unrhyw ran o broses ailbennu rhywedd (gan gynnwys meddyliau neu weithredoedd).[188]

Gogledd AmericaGolygu

CanadaGolygu

Cymuned LHDT CanadaGolygu

Canfu arolwg 2017 o bobl LHDT+ Canada o'r enw LGBT+ Realities Survey taw o ran y 1,897 o ymatebwyr, yr oedd 11% yn uniaethu'n drawsryweddol (7% yn drawsryweddol deuaidd, 4% yn drawsryweddol anneuaidd) ac yr oedd 1% yn uniaethu'n anneuaidd y tu allan i ymbarél trawsrywedd.[189] Dangosodd arolwg 2019 o'r boblogaeth ddau-enaid ac LHDTC+ yn ninas Ganadaidd Hamilton, Ontario, o'r enw Mapping the Void: Two-Spirit and LGBTQ+ Experiences in Hamilton fod 27.6% o'r 906 o ymatebwyr yn uniaethu'n drawsryweddol.[190]

Poblogaeth CanadaGolygu

Awgrymodd arolwg Trans PULSE a gynhaliwyd yn 2009 a 2010 taw efallai fod cymaint ag 1 ym mhob 200 o oedolion yn draws (trawsryweddol, trawsrywiol, wedi trawsnewid) yn nhalaith Ganadaidd Ontario.[191]

Yn ôl Survey of Safety in Public and Private Spaces gan Statistics Canada yn 2018, roedd 0.24% o boblogaeth Canada yn uniaethu'n ddynion neu fenywod trawsryweddol neu'n unigolion anneuaidd. Gyda 95% o gyfwng hyder (en) wedi'i gynhwyso, mae'r ffigur hwn yn newid i amrediad o 0.16% i 0.36%.[192]

Yr Unol DaleithiauGolygu

Mae'r weinyddiaeth nawdd cymdeithasol yn olrhain rhyw dinasyddion ers 1936.[193] Trwy ddefnyddio'r wybodaeth hon, ynghyd â data'r Cyfrifiad, olrheiniodd Benjamin Cerf Harris gyffredinolrwydd dinasyddion yn newid i enwau sy'n gysylltiedig â'r rhyw arall neu'n newid marciwr rhyw. Darganfu Harris fod newidiadau o'r fath wedi digwydd mor gynnar â 1936. Amcangyfrifodd fod 89,667 o'r unigolion wedi'u cynnwys yng Nghyfrifiad 2010 wedi newid i enw rhywedd arall, hefyd roedd 21,833 ohonynt wedi newid marciwr rhyw.[193] Amrywiodd cyffredinolrwydd yn yr UD, o 1.4 i 10.6 y 100,000.[193] Er y newidiodd y rhan fwyaf o bobl enw a rhyw, newidiodd tua chwarter o bobl enw, ac yna bum mlynedd yn ddiweddarach newidiasant ryw.[193] Amcangyfrifodd Ira B. Pauly yn 1968 fod tua 2,500 o bobl drawsrywiol yn byw yn yr Unol Daleithiau, gyda phedair gwaith cymaint o fenywod traws na dynion traws[194]

Rhoddodd un ymgais i fesur y boblogaeth yn 2011 "amcangyfrif bras" bod 0.3% o oedolion yn yr UD yn drawsrywiol.[195][196] Amcangyfrifa astudiaethau mwy diweddar a gyhoeddwyd yn 2016 fod cyfran yr Americanwyr sy'n uniaethu'n drawsryweddol rhwng 0.5 i 0.6%. Byddai hyn yn rhoi cyfanswm yr americanwyr trawsryweddol ar tua 1.4 miliwn o oedolion (o 2016).[197][198][199][200]

Canfu arolwg gan y Pew Research Center yn 2017 fod cymdeithas America yn ranedig ynghylch "a yw'n bosib i rywun fod yn rywedd gwahanol o'r un a bennwyd iddynt ar eu genedigaeth."[201] Noda, "Yn gyffredinol, mae tua hanner o Americanwyr (54%) yn dweud y pennir p'un yw rhywun yn ddyn neu'n fenyw gan y rhyw a bennwyd iddynt ar eu genedigaeth, tra mae 44% yn dweud y gall rhywun fod yn ddyn neu'n fenyw hyd yn oed os yw hynny'n wahanol i'r rhyw a bennwyd iddynt ar eu genedigaeth."[201]

Americanwyr Brodorol a'r Cenhedloedd CyntafGolygu

Yn yr hyn sydd bellach yn yr Unol Daleithiau a Chanada, mae rhai diwylliannau Americanwyr Brodorol a'r Cenhedloedd Cyntaf yn cydnabod bodolaeth mwy na dau rywedd yn draddodiadol,[202] megis y Zuni lhamana â chorff gwrwaidd,[203] y Lakota winkte â chorff gwrwaidd,[204] a'r Mohave alyhaa â chorff gwrwaidd a hwamee â chorff benywaidd.[205] Weithiau, rhan o gymuned Dau-enaid ban-Indiaidd gyfoes yw'r bobl draddodiadol hon, ynghyd â'r rheini o ddiwylliannau brodorol Gogledd America eraill.[204] Yn hanesyddol, yn y rhan fwyaf o ddiwylliannau sydd â rolau rhyweddau eraill, os nad yw cymar person trydydd-rhyweddol fel arall yn rhywedd-amrywiol, nis ystyrid yntau yn rywedd arall, dim ond oherwydd eu bod mewn perthynas o'r un rhyw.[205] Ym Mecsico, mae gan ddiwylliant Zapotec drydydd rhywedd ar ffurf y Muxe.[206] Trydydd rhywedd traddodiadol yn Hawai'i a Thahiti yw Mahu. Gwerthfawrogir y Mahu fel athrawon, gofalwyr diwylliant ac iachawyr.

America LadinGolygu

Yn niwylliannau America Ladin, unigolyn a bennwyd yn wryw ar ei enedigaeth ac sydd â hunaniaeth rhywedd benywaidd, trawsfenywaidd neu "femme" yw travesti. Mae travestis fel arfer yn cael triniaeth hornonol, defnyddio mynegiant rhywedd benywaidd gan gynnwys enwau a rhagenwau gwahanol i'r rhai gwrywaidd a roddir pan bennwyd rhyw, ac efallai eu bod yn defnyddio mewnblaniadau bron, ond ni chynigir llawdriniaeth ail-bennu rhyw iddynt neu nis dymunant. Gellid ystyried travesti yn rywedd ynddo'i hun ("trydydd rhywedd"), cymysgedd rhwng dyn a menyw ("rhyngrywedd/androgyn"), neu'n bresenoldeb o hunaniaethau gwrywaidd a benywaiadd mewn person unigol ("deurywedd"). Fe'u fframir fel rhywbeth sy'n hollol wahanol i fenywod trawsryweddol, sydd â'r un hunaniaeth rhywedd â phobl a bennwyd yn fenyw ar eu genedigaeth.[207]

Mae hunaniaethau trawsryweddol eraill yn dod yn fwy hysbys, yn sgil cyswllt â diwylliannau eraill y byd gorllewinol.[208] Gelwir yr hunaniaethau newyddach, weithiau a roddir o dan ddefnydd ymbarél y term "genderqueer", ynghyd â'r term hŷn travesti, yn anneuaidd ac ânt ynghyd â hunaniaethau trawsryweddol deuaidd (y rheini a ddiagnosir yn draddodiadol o dan y label bellach wedi darfod o "drawsrywioldeb") o dan ymbarél unigol trawsrywedd, ond maent ar wahân i groes-wisgwyr a breninesau a brenhinoedd drag, y'u gwelir fel mynegiannau rhywedd anghyffurffiol yn hytrach na hunaniaethau rhywedd trawsryweddol pan wneir gwahaniaeth.[209]

Mae gan wyro oddi wrth y safonau cymdeithasol ar gyfer ymddygiad rhywiol, cyfeiriadedd/hunaniaeth rhywiol, hunaniaeth rhywedd a mynegiant rhywedd derm ymbarél unigol a adnyddir fel sexodiverso neu sexodiversa yn Sbaeneg ac yn Bortiwgaleg, ac ei gyfieithiad agosaf yn Gymraeg yw "cwiar".[angen ffynhonnell]

 
Nong Tum, Kathoey a gydnabyddir yn ryngwladol am ei phortread yn y ffilm Beautiful Boxer

Diwylliannau hynafolGolygu

Ymhlith pobl Acadiaidd hynafol y Dwyrain Canol, person a ddangosodd yn fenywaidd yn fiolegol ond a oedd â nodweddion gwrywaidd amlwg oedd salzikrum. Cyfansoddair yn golygu merch wrywaidd yw salzikrum. Yn ôl Cyfraith Hammurabi, roedd gan salzikrūm hawliau etifeddiaeth fel rhai offeriadesau; etifeddasent oddi wrth eu tadau, yn wahanol i ferched rheolaidd. Roedd tad salzikrum hefyd yn gallu mynnu ei bod yn etifeddu swm penodol.[210] Yn Rhufain Hynafol, disbaddid y Gallae,[211] dilynwyr y dduwes Phrygiaidd Cybele ac fe'u hystyrid yn drawsryweddol yn nhermau heddiw.[212][213]

Yn Median gynnar, cydnabyddid pobl Islamaidd wryw-i-fenyw amrywiol o ran rhywedd yn ffurf y Mukhannathun.[214][215] Hefyd, yn nhraddodiadau Fa'asamoa, caniatâ diwylliant Samoaidd rôl penodol ar gyfer unigolion trawsryweddol gwryw-i-fenyw fel Fa'afafine.

Dod allanGolygu

  Prif erthygl: Dod allan
Gweler hefyd: Diwrnod Dod Allan Cenedlaethol

Mae pobl drawsryweddol yn amrywio'n fawr yn dewis pryd a sut maent am ddadlennu eu statws trawsryweddol i'w teulu, eu ffrindiau agos ac eraill, a pha un a ydynt am wneud felly ai peidio. Gall mynychder gwahaniaethu[216] a thrais (mae pobl drawsryweddol 28% yn fwy tebygol o fod yn ddioddefwyr trais)[217] yn erbyn personau trawsryweddol wneud dod allan yn benderfyniad peryglus. Ofn ymddygiad dialgar, megis cael eu tynnu o'u cartref rhieniol tra ydynt dan oed, yw achos i bobl drawsryweddol beidio â dod allan i'w teuluoedd hyd nes y dônt yn oedolion.[218] Gall dryswch rhieni a methiant i dderbyn plentyn trawsryweddol arwain at i rieni drin hunaniaeth rhywedd newydd eu dadlennu fel "cyfnod" ("phase" yn Saesneg) neu iddynt ymdrechu i newid eu plant yn ôl i "normal" trwy ddefnyddio gwasanaethau iechyd meddwl i newid hunaniaeth rhywedd y plentyn.[219][220]

Gall y rhyngrwyd chwarae rhan bwysig ym mhroses dod allan ar gyfer pobl drawsryweddol. Mae rhai yn dod allan mewn hunaniaeth ar-lein yn gyntaf, yn darparu cyfler i fynd trwy brofiadau yn rhith ac yn ddiogel cyn peryglu sancsiynau cymdeithasol yn y byd real.[221]

Cynrychiolaeth yn y cyfryngauGolygu

 
Yr actores Laverne Cox, sy'n draws, ym mis Gorffennaf 2014

Wrth i fwy o bobl drawsryweddol gael eu cynrychioli a'u cynnwys o fewn byd diwylliant poblogaidd, gall y stigma sy'n gysylltiedig â bod yn drawsryweddol ddylanwadu'r penderfyniadau, syniadau, a'r meddyliau sy'n seiliedig arno. Mae cynrychiolaeth yn y cyfryngau, diwydiant diwylliant ac ymyleiddio cymdeithasol i gyd yn awgrymu safonau diwylliannol poblogaidd a'r perthnasoldeb a'r pwysigrwydd i ddiwylliant poblogaidd hefyd. Mae'r termau hyn yn chwarae rhan bwysig wrth ffurfio syniadau ar gyfer y rheini sydd ag ychydig o gydnabyddiaeth neu wybodaeth am bobl drawsryweddol. Dim ond sbectrwm bach iawn o'r grŵp trawsryweddol y mae portreadau yn y cyfryngau yn ei gynrychioli,[222] sy'n cyfleu, yn y bôn, taw'r rheini a ddangosir yw'r unig ddeongliadau a syniadau sydd gan gymdeithas ohonynt.

Fodd bynnag, yn 2014, cyrhaeddodd yr Unol Daleithiau "transgender tipping point", yn ôl y cylchgrawn Time.[223][224] Ar y pryd, cyrhaeddodd gwelededd pobl drawsryweddol yn y cyfryngau lefel uwch nag a welwyd o'r blaen. Ers hynny, mae'r nifer o borteadau trawsryweddol ar draws llwyfannau teledu yn aros yn uwch.[225] Mae ymchwil wedi darganfod bod gweld cymeriadau teledu trawsryweddol lluosog yn gwella agweddau gwelyddion tuag at bobl drawsryweddol a pholisïau cysylltiedig.[226]

DigwyddiadauGolygu

Diwrnod Rhyngwladol Gwelededd TrawsryweddGolygu

Gŵyl flynyddol yn digwydd ar 31 Mawrth yw Diwrnod Rhyngwladol Gwelededd Trawsrywedd,[227][228] mae'n ymroddedig i ddathlu pobl drawsryweddol a chodi ymwybyddiaeth gwahaniaethu â wynebir gan bobl drawsryweddol yn fyd-eang. Sefydlwyd yr ŵyl gan yr actifydd trawsryweddol seiliedig ym Michigan[229] Rachel Crandall yn 2009.[230]

Wythnos Ymwybyddiaeth TrawsryweddGolygu

Dathliad un-wythnos cyn Diwrnod Cofio Trawsrywedd yw Wythnos Ymwybyddiaeth Trawsrywedd. Ei diben yw addysgu am bobl drawsryweddol ac anghydffurfiol o ran rhywedd a'r materion sy'n gysylltiedig â'u trawsnewid neu eu hunaniaeth.[231]

Diwrnod Cofio TrawsryweddGolygu

Cynhelir Diwrnod Cofio Trawsrywedd bob blwyddyn ar 20 Tachwedd i anrhydeddu Rita Hester, a laddwyd ar 28 Tachwedd 1998 mewn trosedd casineb. Mae ganddo nifer o ddibenion:

  • mae'n coffáu pawb fu dioddefwyr troseddau casineb a rhagfarn,
  • mae'n codi ymwybyddiaeth am droseddau casineb tuag at y gymuned drawsryweddol,
  • ac mae'n anrhydeddu'r meirw a'u perthnasau.[232]
 
Y Gorymdaith Traws "Existrans" 2017

Gorymdaith TrawsGolygu

  Prif erthygl: Gorymdaith Traws

Mae gorymdeithiau, protestiadau neu gynulliadau blynyddol yn digwydd ledled y byd ar gyfer materion trawsryweddol, yn aml yn digwydd yn ystod gorymdeithiau Balchder lleol ar gyfer pobl LHDT. Trefnir y digwyddiadau hyn yn aml gan gymunedau draws i adeiladu cymuned, mynd i'r afael â brwydrau hawliau dynol, a chreu gwelededd[233][234][235][236]

Symbolau balchderGolygu

Gweler hefyd: Baneri trawsryweddol a Cysylltiadau rhyweddol â phinc a glas

Baner Balchder Trawsryweddol yw symbol gyffredin ar gyfer y gymuned drawsryweddol, a ddyluniwyd gan yr Americanes draws Monica Helms ym 1999, ac a ddangoswyd yn gyntaf mewn gorymdaith balchder yn Phoenix, Arizona, yn 2000. Mae'r faner yn cynnwys pum streipen lorweddol: glas golau, pinc, gwyn, pinc a glas golau. Disgrifia Helms ystyr y faner fel a ganlyn:

Lliw traddodiadol ar gyfer bechgyn bach yw glas golau, mae pinc ar gyfer merched, ac mae'r gwyn yn y canol ar gyfer "y rheini sy'n trawsnewid, y rheini sy'n teimlo bod ganddynt rywedd niwtral neu ddim rhywedd", ac y rheini sy'n rhyngrywiol. Mae'r patrwm yn golygu taw "waeth pa ffordd y'i chwifir, bydd bob amser yn gywir. Mae hyn yn ein symboleiddio yn ceisio dod o hyn i gywirdeb yn ein bywydau ein hunain."[237]

Mae symbolau trawsryweddol eraill yn cynnwys y glöyn byw (yn symboleidio trawsnewid neu metamorffosis),[238] a symbol in ac iang pinc/glas golau.[239] Defnyddid nifer o symbolau rhywedd i gynrychioli pobl drawsryweddol, gan gynnwys ⚥ a ⚧.[240][241]

NodiadauGolygu

  1. ↑ * Ym mis Ebrill 1970, cyhoeddodd TV Guide erthygl a gyfeirnododd cymeriad ffilm trawsrywiol ôl-driniaethol ei bod yn "drawsryweddol." ("Sunday Highlights". TV Guide. Ebrill 26, 1970. http://research.cristanwilliams.com/2012/03/25/1970-transgendered/. Adalwyd 28 Mai 2012. "[R]aquel Welch (left), moviedom's sex queen soon to be seen as the heroine/hero of Gore Vidal's transgendered "Myra Breckinridge"...")
    • Yn rhifyn 1974 Clinical Sexuality: A Manual For the Physician and the Professions, defnyddiwyd trawsryweddol fel term ymbarél ac defnyddiodd Adroddiad y Gynhadledd o'r National TV.TS Conference a gynhaliwyd yn Leeds, Gorllewin Swydd Efrog, y DU "trans-gender" a "trans.people" fel termau ymbarél.(Oliven, John F. (1974). Clinical sexuality: A Manual for the Physician and the Professions (arg. 3rd). Prifysgol Michigan (digideiddiwyd Awst 2008): Lippincott. tt. 110, 484–487. ISBN 978-0-397-50329-2. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2015-12-05. "Transgender deviance" p 110, "Transgender research" p 484, "transgender deviates" p 485, Transvestites not welcome at "Transgender Center" p 487CS1 maint: location (link)), (2006). The Transgender Phenomenon (Elkins, Richard; King, Dave (2006). The Transgender Phenomenon. Sage. t. 13. ISBN 978-0-7619-7163-4. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2015-09-26.)
    • Fodd bynnag, mae A Practical Handbook of Psychiatry (1974) yn cyfeirio "transgender surgery" yn nodi, "The transvestite rarely seeks transgender surgery, since the core of his perversion is an attempt to realize the fantasy of a phallic woman."(Novello, Joseph R. (1974). A Practical Handbook of Psychiatry. Prifysgol Michigan (digideiddiwyd Awst 2008): C. C. Thomas. t. 176. ISBN 978-0-398-02868-8. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2015-09-19.CS1 maint: location (link))
  2. ↑ Bathodd Magnus Hirschfeld y term Almaeneg Transsexualismus ym 1923, a gyfieithodd Cauldwell i'r Saesneg.
  3. ↑ Daw'r pryder sydd yn codi dro ar ôl tro bod trawsrywiol yn awgrymu rhywioldeb o duedd siaradwyr anffurfiol i anwybyddu'r gwahaniaeth rhwng rhyw a rhywedd a defnyddio rhywedd ar gyfer unrhyw gwahaniaeth rhwng gwryw a benyw a rhyw ar gyfer cyfathrach rywiol. (Liberman, Mark. "Single-X Education". Language Log. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 15 April 2012. Cyrchwyd 28 June 2012.)

CyfeiriadauGolygu

  1. ↑ Altilio, Terry; Otis-Green, Shirley (2011). Oxford Textbook of Palliative Social Work (yn Saesneg). Oxford University Press. t. 380. ISBN 978-0199838271. Archifwyd o'r gwreiddiol ar December 1, 2016. Cyrchwyd April 12, 2016. 'Transgender' is an umbrella term for people whose gender identity and/or gender expression differs from the sex they were assigned at birth (Gay and Lesbian Alliance Against Defamation [GLAAD], 2007).
  2. ↑ 2.0 2.1 Forsyth, Craig J.; Copes, Heith (2014). Encyclopedia of Social Deviance (yn Saesneg). Sage Publications. t. 740. ISBN 978-1483364698. Archifwyd o'r gwreiddiol ar December 1, 2016. Cyrchwyd April 12, 2016. Transgender is an umbrella term for people whose gender identities, gender expressions, and/or behaviors are different from those culturally associated with the sex to which they were assigned at birth.
  3. ↑ Berg-Weger, Marla (2016). Social Work and Social Welfare: An Invitation (yn Saesneg). Routledge. t. 229. ISBN 978-1317592020. Archifwyd o'r gwreiddiol ar December 1, 2016. Cyrchwyd April 12, 2016. Transgender: An umbrella term that describes people whose gender identity or gender expression differs from expectations associated with the sex assigned to them at birth.
  4. ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 Bevan, Thomas E. (2014). The Psychobiology of Transsexualism and Transgenderism (yn Saesneg). t. 42. ISBN 978-1-4408-3127-0. The term transsexual was introduced by Cauldwell (1949) and popularized by Harry Benjamin (1966) [...]. The term transgender was coined by John Oliven (1965) and popularized by various transgender people who pioneered the concept and practice of transgenderism. It is sometimes said that Virginia Prince (1976) popularized the term, but history shows that many transgender people advocated the use of this term much more than Prince.
  5. ↑ 5.0 5.1 R Polly, J Nicole, Understanding the transsexual patient: culturally sensitive care in emergency nursing practice, in the Advanced Emergency Nursing Journal (2011): "The use of terminology by transsexual individuals to self-identify varies. As aforementioned, many transsexual individuals prefer the term transgender, or simply trans, as it is more inclusive and carries fewer stigmas. There are some transsexual individuals [,] however, who reject the term transgender; these individuals view transsexualism as a treatable congenital condition. Following medical and/or surgical transition, they live within the binary as either a man or a woman and may not disclose their transition history."
  6. ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 6.4 "GLAAD Media Reference Guide – Transgender". Gay and Lesbian Alliance Against Defamation (GLAAD). 9 September 2011. Cyrchwyd 25 November 2020. An umbrella term for people whose gender identity and/or gender expression differs from what is typically associated with the sex they were assigned at birth [...] Transgender should be used as an adjective, not as a noun. Do not say, 'Tony is a transgender,' or 'The parade included many transgenders.' [...] The adjective transgender should never have an extraneous '-ed' tacked onto the end. An '-ed' suffix adds unnecessary length to the word and can cause tense confusion and grammatical errors. It also brings transgender into alignment with lesbian, gay, bisexual, and queer. You would not say that Elton John is 'gayed' or Ellen DeGeneres is 'lesbianed,' therefore you would not say Chaz Bono is 'transgendered.'
  7. ↑ Bilodeau, Brent (2005). "Beyond the Gender Binary: A Case Study of Two Transgender Students at a Midwestern Research University". Journal of Gay & Lesbian Issues in Education 3 (1): 29–44. doi:10.1300/J367v03n01_05. "Yet Jordan and Nick represent a segment of transgender communities that have largely been overlooked in transgender and student development research – individuals who express a non-binary construction of gender[.]"
  8. ↑ Stryker, Susan; Whittle, Stephen, gol. (2006). The Transgender Studies Reader. Routledge. t. 666. ISBN 1-135-39884-4. The authors note that, increasingly, in social science literature, the term 'third gender' is being replaced by or conflated with the newer term 'transgender.'
  9. ↑ Chrisler, Joan C.; McCreary, Donald R. (2010). Handbook of Gender Research in Psychology, Volume 1. t. 486. ISBN 978-1-4419-1465-1. Transgender is a broad term characterized by a challenge of traditional gender roles and gender identity [...] For example, some cultures classify transgender individuals as a third gender, thereby treating this phenomenon as normative.
  10. ↑ Reisner, Sari L; Conron, Kerith; Scout, Nfn; Mimiaga, Matthew J; Haneuse, Sebastien; Austin, S Bryn (2014). "Comparing In-Person and Online Survey Respondents in the U.S. National Transgender Discrimination Survey: Implications for Transgender Health Research". LGBT Health 1 (2): 98–106. doi:10.1089/lgbt.2013.0018. PMID 26789619. "Transgender was defined broadly to cover those who transition from one gender to another as well as those who may not choose to socially, medically, or legally fully transition, including cross-dressers, people who consider themselves to be genderqueer, androgynous, and…"
  11. ↑ "Lesbian, Gay, Bisexual, and Transgender Health: Transgender Persons". CDC. U.S. Department of Health and Human Services. September 29, 2020. Cyrchwyd 21 November 2020.
  12. ↑ "Free & Equal Campaign Fact Sheet: Intersex" (PDF). United Nations Office of the High Commissioner for Human Rights. 2015. Archifwyd (PDF) o'r gwreiddiol ar March 4, 2016. Cyrchwyd March 28, 2016.
  13. ↑ "Definition of CISGENDER". www.merriam-webster.com (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2019-03-26. Cyrchwyd 2019-03-26.
  14. ↑ 14.0 14.1 Kozee, H. B.; Tylka, T. L.; Bauerband, L. A. (2012). "Measuring transgender individuals' comfort with gender identity and appearance: Development and validation of the Transgender Congruence Scale". Psychology of Women Quarterly 36 (2): 179–196. doi:10.1177/0361684312442161. https://semanticscholar.org/paper/f2bf1550e882125f22f7b182b383d249ab05c7ac.
  15. ↑ 15.0 15.1 Maizes, Victoria. Integrative Women's Health (2015, ISBN 0190214805), p. 745: "Many transgender people experience gender dysphoriaNodyn:Snddistress that results from the discordance of biological sex and experienced gender (American Psychiatric Association, 2013). Treatment for gender dysphoria, considered to be highly effective, includes physical, medical, and/or surgical treatments [...] some [transgender people] may not choose to transition at all."
  16. ↑ "Understanding Transgender People FAQ". National Center for Transgender Equality. 1 May 2009. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 22 April 2016. Cyrchwyd 20 April 2016.
  17. ↑ DiGuglielmo, Joey (11 May 2016). "Querry: Bianca Rey". Washington Blade. Cyrchwyd 28 November 2020.
  18. ↑ Griggs, Brandon (1 June 2015). "America's transgender moment". CNN. Cyrchwyd 28 November 2020. Hayden Mora, deputy chief of staff at the Human Rights Campaign and a transgender man....
  19. ↑ Lombardi, Emilia L.; Anne Wilchins, Riki; Priesing, Dana; Malouf, Diana (October 2008). "Gender Violence: Transgender Experiences with Violence and Discrimination". Journal of Homosexuality 42 (1): 89–101. doi:10.1300/J082v42n01_05. PMID 11991568.
  20. ↑ 20.0 20.1 20.2 Gay and Lesbian Alliance Against Defamation. "Groundbreaking Report Reflects Persistent Discrimination Against Transgender Community" Archifwyd 2011-08-03 yn y Peiriant Wayback., GLAAD, February 4, 2011. Retrieved 2011-02-24.
  21. ↑ Bradford, Judith; Reisner, Sari L.; Honnold, Julie A.; Xavier, Jessica (2013). "Experiences of Transgender-Related Discrimination and Implications for Health: Results From the Virginia Transgender Health Initiative Study". American Journal of Public Health 103 (10): 1820–1829. doi:10.2105/AJPH.2012.300796. PMC 3780721. PMID 23153142. http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=3780721.
  22. ↑ 22.0 22.1 Whittle, Stephen (2002). Respect and equality : transsexual and transgender rights. London Portland, OR: Cavendish Pub. ISBN 978-1-85941-743-0. OCLC 810082841.
  23. ↑ Hirschfeld, Magnus; "Die intersexuelle Konstitution" in Jahrbuch für sexuelle Zwischenstufen 1923.
  24. ↑ Oliven, John F. (1965). Sexual hygiene and pathology: a manual for the physician and the professions. Lippincott. OCLC 264364221.
  25. ↑ Oliven, John F. (1965). Sexual hygiene and pathology: a manual for the physician and the professions (yn Saesneg). Lippincott.
  26. ↑ Oliven, John F. (1965). "Sexual Hygiene and Pathology". The American Journal of the Medical Sciences 250 (2): 235. doi:10.1097/00000441-196508000-00054.: "Where the compulsive urge reaches beyond female vestments, and becomes an urge for gender ("sex") change, transvestism becomes "transsexualism." The term is misleading; actually, "transgenderism" is what is meant, because sexuality is not a major factor in primary transvestism. Psychologically, the transsexual often differs from the simple cross-dresser; he is conscious at all times of a strong desire to be a woman, and the urge can be truly consuming.", p. 514
  27. ↑ Rawson, K. J.; Williams, Cristan (2014). "Transgender: The Rhetorical Landscape of a term". Present Tense: A Journal of Rhetoric in Society 3 (2). http://www.presenttensejournal.org/volume-3/transgender-the-rhetorical-landscape-of-a-term/. Adalwyd 2017-05-18.
  28. ↑ 28.0 28.1 Elkins, Richard; King, Dave (2006). The Transgender Phenomenon. Sage. tt. 13–14. ISBN 978-0-7619-7163-4. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2015-09-26.
  29. ↑ Ekins, Richard; King, Dave (1999). "Towards a Sociology of Transgendered Bodies". The Sociological Review 47 (3): 580–602. doi:10.1111/1467-954X.00185. "Virginia Prince pioneered the term 'transgenderist' and 'transgenderal' (Prince, 1976: 145) to refer to people who lived full-time in the gender opposite their biological sex, but did not seek sex/gender re-assignment surgery. Richard Ekins established the Trans-Gender Archive, at the University of Ulster, in 1986 (Ekins, 1988). The term was chosen to provide an umbrella concept which avoided such medical categories as transsexual and transvestite; which included the widest possible range of transgender phenomena; and which took the sociological view that aspects of sex, sexuality and gender (not just gender), including the binary divide, all have socially constructed components. Not long afterwards, the 'transgender community' came to be used as an umbrella term to include transsexuals, transvestites, transgenderists, drag queens, and so on, as well as (in some uses) to include their partners and friends and professional service providers."
  30. ↑ The Radio Times (1979: 2 June)
  31. ↑ Peo, TV-TS Tapestry Board of Advisors, Roger E (1984). "The 'Origins' and 'Cures' for Transgender Behavior". The TV-TS Tapestry (2). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 7 April 2012. Cyrchwyd 28 May 2012.
  32. ↑ "First International Conference on Transgender Law and Employment Policy (1992)". organizational pamphlet. ICTLEP/. 1992. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 30 March 2012. Cyrchwyd 28 May 2012. Transgendered persons include transsexuals, transgenderists, and other crossdressers of both sexes, transitioning in either direction (male to female or female to male), of any sexual orientation, and of all races, creeds, religions, ages, and degrees of physical impediment.
  33. ↑ Stryker, Susan. "Transgender History, Homonormativity, and Disciplinarity". Radical History Review, Vol. 2008, No. 100. (Winter 2008), pp. 145–157
  34. ↑ Currah, Paisley (2006). "Gender Pluralisms under the Transgender Umbrella". In Currah, P.; Juang, R.M.; Minter, S. (gol.). Transgender Rights. University of Minnesota Press. t. 4. ISBN 978-0-8166-4312-7.
  35. ↑ 35.0 35.1 Myers, Alex (14 May 2018). "Trans Terminology Seems Like It's Changing All the Time. And That's a Good Thing". Slate Magazine (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 15 May 2018. Cyrchwyd 15 May 2018.
  36. ↑ Mardell, Ashley (2016). The ABC's of LGBT+. Coral Gables, Florida: Mango Media Inc. t. 96. ISBN 978-1-63353-408-7. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 1 Awst 2020. Cyrchwyd 14 Rhagfyr 2019.
  37. ↑ Vincent, Ben (2020). Non-Binary Genders: Navigating Communities, Identities, and Healthcare. Bristol, UK: Policy Press. t. 17, note 10. ISBN 978-1-4473-5192-4.
  38. ↑ "Guardian and Observer style guide: T". London: Guardian News & Media. 20 November 2015. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2017-07-09. [U]se transgender [...] only as an adjective: transgender person, trans person; never 'transgendered person' or 'a transgender'.
  39. ↑ "transgender, adj. and n." (yn en-GB), OED Online (Oxford University Press), https://www.oed.com/view/Entry/247649, adalwyd 2022-01-06
  40. ↑ Glicksman, Eve (April 2013). "Transgender terminology: It's complicated". Vol 44, No. 4: American Psychological Association. t. 39. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2013-09-25. Cyrchwyd 2013-09-17. Use whatever name and gender pronoun the person prefersCS1 maint: location (link)
  41. ↑ "Meeting the Health Care Needs of Lesbian, Gay, Bisexual, and Transgender (LGBT) People: The End to LGBT Invisibility" (PowerPoint Presentation). The Fenway Institute. t. 24. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2013-10-20. Cyrchwyd 2013-09-17. Use the pronoun that matches the person's gender identity
  42. ↑ Martin, Katherine. "New words notes June 2015". Oxford English Dictionary. Oxford University Press. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 14 August 2015. Cyrchwyd 2 August 2015.
  43. ↑ Transgender Rights (2006, ISBN 0-8166-4312-1), edited by Paisley Currah, Richard M. Juang, Shannon Minter
  44. ↑ A. C. Alegria, Transgender identity and health care: Implications for psychosocial and physical evaluation, in the Journal of the American Academy of Nurse Practitioners, volume 23, issue 4 (2011), pages 175–182: "Transgender, Umbrella term for persons who do not conform to gender norms in their identity and/or behavior (Meyerowitz, 2002). Transsexual, Subset of transgenderism; persons who feel discordance between natal sex and identity (Meyerowitz, 2002)."
  45. ↑ For example, Virginia Prince used transgender to distinguish cross-dressers from transsexual people ("glbtq > social sciences >> Prince, Virginia Charles". glbtq.com. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2015-02-11.), writing in Men Who Choose to Be Women (in Sexology, February 1969) that "I, at least, know the difference between sex and gender and have simply elected to change the latter and not the former."
  46. ↑ "Sex -- Medical Definition". medilexicon.com. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2014-02-22.: defines sex as a biological or physiological quality, while gender is a (psychological) "category to which an individual is assigned by self or others...".
  47. ↑ UNCW: Developing and Implementing a Scale to Assess Attitudes Regarding Transsexuality Archifwyd 2014-02-21 yn y Peiriant Wayback.
  48. ↑ A Swenson, Medical Care of the Transgender Patient, in Family Medicine (2014): "While some transsexual people still prefer to use the term to describe themselves, many transgender people prefer the term transgender to transsexual."
  49. ↑ Parker, Jerry (October 18, 1979). "Christine Recalls Life as Boy from the Bronx". Newsday/Winnipeg Free Press. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 25 April 2012. Cyrchwyd 28 May 2012. If you understand trans-genders," she says, (the word she prefers to transsexuals), "then you understand that gender doesn’t have to do with bed partners, it has to do with identity.
  50. ↑ "News From California: 'Transgender'". Appeal-Democrat/Associate Press. May 11, 1982. tt. A–10. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 12 April 2012. Cyrchwyd 28 May 2012. she describes people who have had such operations’ "transgender" rather than transsexual. "Sexuality is who you sleep with, but gender is who you are," she explained
  51. ↑ 51.0 51.1 "Glossary of Gender and Transgender Terms" (PDF). Boston, Mass.: Fenway Health. January 2010. t. 15. Archifwyd o'r gwreiddiol (PDF) ar 19 October 2013.
  52. ↑ 52.0 52.1 Valentine, David. Imagining Transgender: An Ethnography of a Category, Duke University, 2007
  53. ↑ 53.0 53.1 Stryker, Susan. "Introduction". In Stryker and S. Whittle (eds.), The Transgender Studies Reader, New York: Routledge, 2006. pp. 1–17. ISBN 1-135-39884-4.
  54. ↑ Winters, Kelley. "Gender Madness in American Psychiatry, essays from the struggle for dignity, 2008, p. 198. "Some Transsexual individuals also identify with the broader transgender community; others do not."
  55. ↑ Benjamin, H. (1966). The transsexual phenomenon. New York: Julian Press, page 23.
  56. ↑ Ekins, Richard (2005). Science, politics and clinical intervention: Harry Benjamin, transsexualism and the problem of heteronormativity Sexualities July 2005 vol. 8 no. 3 306-328 doi:10.1177/1363460705049578
  57. ↑ Hansbury, Griffin (2008). The Middle Men: An Introduction to the Transmasculine Identities. Studies in Gender and Sexuality Volume 6, Issue 3, 2005 doi:10.1080/15240650609349276
  58. ↑ McCrea, Amy. Under the Transgender Umbrella: Improving ENDA's Protections, in the Georgetown Journal of Gender and the Law (2013): "This article will begin by providing a background on transgender people, highlighting the experience of a subset of non-binary individuals, bigender people, ..."
  59. ↑ Wilchins, Riki Anne (2002) 'It's Your Gender, Stupid’, pp.23–32 in Joan Nestle, Clare Howell and Riki Wilchins (eds.) Genderqueer: Voices from Beyond the Sexual Binary. Los Angeles:Alyson Publications, 2002.
  60. ↑ Nestle, J. (2002) "...pluralistic challenges to the male/female, woman/man, gay/straight, butch/femme constructions and identities..." from Genders on My Mind, pp.3–10 in Genderqueer: Voices from Beyond the Sexual Binary, edited by Joan Nestle, Clare Howell and Riki Wilchins, published by Los Angeles:Alyson Publications, 2002:9. Retrieved 2007-04-07.
  61. ↑ Lindqvist, Anna (18 Feb 2020). "What is gender, anyway: a review of the options for operationalising gender". Psychology & Sexuality: 1–13. doi:10.1080/19419899.2020.1729844.
  62. ↑ "Androgyne – Define Androgyne at Dictionary.com". Dictionary.com. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2008-04-13.
  63. ↑ "Sexual Orientation and Gender Identity Definitions". Cyrchwyd 2020-07-10.
  64. ↑ Adams, Cydney (March 24, 2017). "The difference between sexual orientation and gender identity". CBS News. Viacom CBS. Cyrchwyd 21 November 2020.
  65. ↑ E. D. Hirsch, Jr., E.D., Kett, J.F., Trefil, J. (2002) "Transvestite: Someone who dresses in the clothes usually worn by the opposite sex." in Definition of the word "transvestite" Archifwyd 2007-10-12 yn y Peiriant Wayback. from The New Dictionary of Cultural Literacy, Third Edition Archifwyd August 18, 2007, yn y Peiriant Wayback.. Retrieved 2007-08-13.
  66. ↑ various (2006) "trans·ves·tite... (plural trans·ves·tites), noun. Definition: somebody who dresses like opposite sex:" in Definition of the word "transvestite" Archifwyd 2007-11-09 yn y Peiriant Wayback. from the Encarta World English Dictionary (North American Edition) Archifwyd 2009-10-31 yn WebCite. Retrieved 2007-08-13.
  67. ↑ Raj, R (2002) "transvestite (TV): n. Synonym: crossdresser (CD):" in Towards a Transpositive Therapeutic Model: Developing Clinical Sensitivity and Cultural Competence in the Effective Support of Transsexual and Transgendered Clients from the International Journal of Transgenderism 6,2. Retrieved 2007-08-13. Archifwyd September 27, 2007, yn y Peiriant Wayback.
  68. ↑ 68.0 68.1 Hall, B. et al. (2007) "...Many say this term (crossdresser) is preferable to transvestite, which means the same thing..." and "...transvestite (TV) – same as cross-dresser. Most feel cross-dresser is the preferred term..." in Discussion Paper: Toward a Commission Policy on Gender Identity Archifwyd 2007-09-27 yn y Peiriant Wayback. from the Ontario Human Rights Commission Archifwyd 2007-08-13 yn y Peiriant Wayback.. Retrieved 2007-08-13.
  69. ↑ Green, E., Peterson, E.N. (2006) "...The preferred term is 'cross-dresser', but the term 'transvestite' is still used in a positive sense in England..." in LGBTTSQI Terminology Archifwyd 2013-09-05 yn y Peiriant Wayback. from Trans-Academics.org Archifwyd 2007-04-24 yn y Peiriant Wayback.. Retrieved 2007-08-13.
  70. ↑ Gilbert, Michael A. (2000). "The Transgendered Philosopher". International Journal of Transgenderism. http://iiav.nl/ezines/web/IJT/97-03/numbers/symposion/gilbert.htm. Adalwyd December 16, 2015.
  71. ↑ Gilbert, Michael ‘Miqqi Alicia’ (2000) "The Transgendered Philosopher" in Special Issue on What is Transgender? Archifwyd 2007-10-11 yn y Peiriant Wayback. from The International Journal of Transgenderism, Special Issue July 2000 Archifwyd 2007-10-11 yn y Peiriant Wayback.. Retrieved 2007-10-09.
  72. ↑ Docter, Richard F.; Prince, Virginia (1997). "Transvestism: A survey of 1032 cross-dressers". Archives of Sexual Behavior 26 (6): 589–605. doi:10.1023/a:1024572209266. PMID 9415796.
  73. ↑ 73.0 73.1 World Health Organisation (1992) "...Fetishistic transvestism is distinguished from transsexual transvestism by its clear association with sexual arousal and the strong desire to remove the clothing once orgasm occurs and sexual arousal declines...." in ICD-10, Gender Identity Disorder, category F65.1 Archifwyd 2009-04-22 yn y Peiriant Wayback. published by the World Health Organisation Archifwyd 2016-07-05 yn y Peiriant Wayback.. Retrieved 2007-08-13.
  74. ↑ 74.0 74.1 APA task force (1994) "...The paraphiliac focus of Transvestic Fetishism involves cross-dressing. Usually the male with Transvestic Fetishism keeps a collection of female clothes that he intermittently uses to cross-dress. While cross dressed, he usually masturbates..." in DSM-IV: Sections 302.3 Archifwyd 2007-02-11 yn y Peiriant Wayback. published by the American Psychiatric Association. Retrieved 2007-08-13.
  75. ↑ "Understanding Drag". National Center For Transgender Equality. National Center For Transgender Equality. 28 April 2017. Cyrchwyd 3 September 2020.
  76. ↑ "The Many Styles Of Drag Kings, Photographed In And Out Of Drag". HuffPost (yn Saesneg). 2019-11-12. Cyrchwyd 2020-06-03.
  77. ↑ "How Drag Queens Work". HowStuffWorks (yn Saesneg). 2012-11-12. Cyrchwyd 2020-06-03.
  78. ↑ "The Trans History You Weren't Taught in Schools". YES! Magazine (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2022-01-23. Cyrchwyd 2022-01-23.
  79. ↑ Janssen, Diederik F. (2020-04-21). "Transgenderism Before Gender: Nosology from the Sixteenth Through Mid-Twentieth Century" (yn Saesneg). Archives of Sexual Behavior 49 (5): 1415–1425. doi:10.1007/s10508-020-01715-w. ISSN 0004-0002. PMID 32319033.
  80. ↑ 80.0 80.1 80.2 Janssen, Diederik F. (2020-04-21). "Transgenderism Before Gender: Nosology from the Sixteenth Through Mid-Twentieth Century" (yn Saesneg). Archives of Sexual Behavior 49 (5): 1415–1425. doi:10.1007/s10508-020-01715-w. ISSN 0004-0002. PMID 32319033.
  81. ↑ "WashingtonPost.com: Queer Science: The Use and Abuse of Research into Homosexuality". The Washington Post. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2017-12-13. Cyrchwyd 2022-01-23.
  82. ↑ Answers to Your Questions About Transgender Individuals and Gender Identity Archifwyd 2010-06-15 yn y Peiriant Wayback. report from the website of the American Psychological Association - "What is the relationship between transgender and sexual orientation?"
  83. ↑ "Definitions Related to Sexual Orientation and Gender Diversity in APA Documents" (PDF). American Psychological Association. 2015. t. 6. Cyrchwyd Medi 20, 2021. Sexual orientation refers to the sex of those to whom one is sexually and romantically attracted. [...] [It is] one's enduring sexual attraction to male partners, female partners, or both. Sexual orientation may be heterosexual, same-sex (gay or lesbian), or bisexual. [...] A person may be attracted to men, women, both, neither, or to people who are genderqueer, androgynous, or have other gender identities. Individuals may identify as lesbian, gay, heterosexual, bisexual, queer, pansexual, or asexual, among others. [...] Categories of sexual orientation typically have included attraction to members of one's own sex (gay men or lesbians), attraction to members of the other sex (heterosexuals), and attraction to members of both sexes (bisexuals). While these categories continue to be widely used, research has suggested that sexual orientation does not always appear in such definable categories and instead occurs on a continuum [...]. Some people identify as pansexual or queer in terms of their sexual orientation, which means they define their sexual orientation outside of the gender binary of 'male' and 'female' only.
  84. ↑ Sexual Orientation and Gender Expression in Social Work Practice, edited by Deana F. Morrow and Lori Messinger (2006, ISBN 0231501862), p. 8: "Gender identity refers to an individual's personal sense of identity as masculine or feminine, or some combination thereof."
  85. ↑ Tobin, H.J. (2003) "...It has become more and more clear that trans people come in more or less the same variety of sexual orientations as non-trans people..." Sexual Orientation from Sexuality in Transsexual and Transgender Individuals.
  86. ↑ Blanchard, R. (1989) The classification and labeling of nonhomosexual gender dysphorias from Archives of Sexual Behavior, Volume 18, Number 4, August 1989. Retrieved via SpringerLink Archifwyd 2012-01-22 yn y Peiriant Wayback. on 2007-04-06.
  87. ↑ APA task force (1994) "...For sexually mature individuals, the following specifiers may be noted based on the individual's sexual orientation: Sexually Attracted to Males, Sexually Attracted to Females, Sexually Attracted to Both, and Sexually Attracted to Neither..." in DSM-IV: Sections 302.6 and 302.85 Archifwyd 2007-02-11 yn y Peiriant Wayback. published by the American Psychiatric Association. Retrieved via Mental Health Matters Archifwyd 2007-04-07 yn y Peiriant Wayback. on 2007-04-06.
  88. ↑ Goethals, S.C. and Schwiebert, V.L. (2005) "...counselors to rethink their assumptions regarding gender, sexuality and sexual orientation. In addition, they supported counselors' need to adopt a transpositive disposition to counseling and to actively advocate for transgendered persons..." Counseling as a Critique of Gender: On the Ethics of Counseling Transgendered Clients from the International Journal for the Advancement of Counselling, Vol. 27, No. 3, September 2005. Retrieved via SpringerLink Archifwyd 2012-01-22 yn y Peiriant Wayback. on 2007-04-06.
  89. ↑ Retro Report (2015-06-15). "Transforming History". Retro Report. Retro Report. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 10 July 2015. Cyrchwyd 15 July 2015.
  90. ↑ "The Report of the 2015 U.S. Transgender Survey" (PDF). National Center for Transgender Equality. Archifwyd (PDF) o'r gwreiddiol ar 9 December 2016. Cyrchwyd 6 March 2016.
  91. ↑ "Trans PULSE Canada Report No. 1 or 10". 10 March 2020. Cyrchwyd 10 March 2020.
  92. ↑ 92.0 92.1 92.2 Brown, M.L. & Rounsley, C.A. (1996) True Selves: Understanding Transsexualism – For Families, Friends, Coworkers, and Helping Professionals Jossey-Bass: San Francisco ISBN 0-7879-6702-5
  93. ↑ Llawlyfr Diagnostig ac Ystadegol Anhwylderau Meddwl (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders yn Saesneg), Pedwerydd argraffiad (1994)
  94. ↑ Atwill, Nicole (2010-02-17). "France: Gender Identity Disorder Dropped from List of Mental Illnesses | Global Legal Monitor". www.loc.gov (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2017-05-11. Cyrchwyd 2017-10-18.
  95. ↑ "La transsexualité ne sera plus classée comme affectation psychiatrique". Le Monde (yn Ffrangeg). May 16, 2009. Archifwyd o'r gwreiddiol ar February 26, 2018. Cyrchwyd March 14, 2018.
  96. ↑ "La France est très en retard dans la prise en charge des transsexuels". Libération (yn Ffrangeg). 2011-05-17. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2014-11-30. En réalité, ce décret n'a été rien d'autre qu'un coup médiatique, un très bel effet d'annonce. Sur le terrain, rien n'a changé.
  97. ↑ "Disorders related to sexuality and gender identity in the ICD-11: revising the ICD-10 classification based on current scientific evidence, best clinical practices, and human rights considerations" (yn Saesneg). World Psychiatry 15 (3): 205–221. Hydref 2016. doi:10.1002/wps.20354. PMC 5032510. PMID 27717275. http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=5032510. "The ICD‐10 classification of Sexual dysfunctions (F52) is based on a Cartesian separation of “organic” and “non‐organic” conditions."
  98. ↑ Garloch, Karen (9 May 2016). "What it means to be transgender: Answers to 5 key questions". Charlotte Observer. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 20 December 2016. Cyrchwyd 18 December 2016.
  99. ↑ Answers to Your Questions About Transgender Individuals and Gender Identity Archifwyd 2010-06-15 yn y Peiriant Wayback. report from the website of the American Psychological Association - "Is being transgender a mental disorder?"
  100. ↑ Carroll, L.; Gilroy, P.J.; Ryan, J. (2002). "Transgender issues in counselor education". Counselor Education and Supervision 41 (3): 233–242. doi:10.1002/j.1556-6978.2002.tb01286.x.
  101. ↑ 101.0 101.1 101.2 101.3 101.4 Benson, Kristen E (2013). "Seeking support: Transgender client experiences with mental health services". Journal of Feminist Family Therapy 25 (1): 17–40. doi:10.1080/08952833.2013.755081. https://semanticscholar.org/paper/226e2f3fef07af260e7b051ccd9f9ddb3a4ebafd.
  102. ↑ "Standards of care for the health of transsexual, transgender, and gender nonconforming people – 7th version" (PDF). The World Professional Association for Transgender Health. Archifwyd o'r gwreiddiol (PDF) ar 3 March 2012. Cyrchwyd 30 November 2014.
  103. ↑ Shute, Joe (2 October 2017). "The new taboo: More people regret sex change and want to 'detransition', surgeon says". National Post. Postmedia. Cyrchwyd 2 October 2017. Dr. Miroslav Djordjevic says more people, particularly transgender women over 30, are asking for reversal surgery, yet their regrets remain taboo.
  104. ↑ Hanssmann, C.; Morrison, D.; Russian, E. (2008). "Talking, gawking, or getting it done: Providing trainings to increase cultural and clinical competence for transgender and gender-nonconforming patients and clients". Sexuality Research and Social Policy 5: 5–23. doi:10.1525/srsp.2008.5.1.5.
  105. ↑ "France: Transsexualism will no longer be classified as a mental illness in France". ilga.org. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2013-09-10.
  106. ↑ "Le transsexualisme n'est plus une maladie mentale en France" [Transsexualism is no longer a mental illness in France]. Le Monde.fr (yn Ffrangeg). December 2, 2010. Archifwyd o'r gwreiddiol ar February 13, 2010. Cyrchwyd February 12, 2010.
  107. ↑ Haas, Ann P.; Rodgers, Philip L.; Herman, Jody L. (2014). Suicide Attempts among Transgender and Gender Non-Conforming Adults: Findings of the National Transgender Discrimination Survey (PDF). American Foundation for Suicide Prevention and the Williams Institute on Sexual Orientation and Gender Identity Law and Public Policy. tt. 2–3, 11. Archifwyd o'r gwreiddiol (PDF) ar October 8, 2017. Cyrchwyd October 9, 2017.
  108. ↑ Herman, Jody L.; Brown, Taylor N.T.; Haas, Ann P. (September 2019). "Suicide Thoughts and Attempts Among Transgender Adults" (PDF). Williams Institute on Sexual Orientation and Gender Identity Law and Public Policy. Archifwyd o'r gwreiddiol (PDF) ar May 13, 2020. Cyrchwyd May 13, 2020.
  109. ↑ Urquhart, Evan (March 21, 2018). "A Disproportionate Number of Autistic Youth Are Transgender. Why?". Slate. Archifwyd o'r gwreiddiol ar March 21, 2018. Cyrchwyd January 10, 2018.
  110. ↑ Pfäfflin F., Junge A. (1998) "...This critique for the use of the term sex change in connection to sex reassignment surgery stems from the concern about the patient, to take the patient seriously...." in Sex Reassignment: Thirty Years of International Follow-Up Studies: A Comprehensive Review, 1961–1991 from the Electronic Book Collection of the International Journal of Transgenderism. Retrieved 2007-09-06.
  111. ↑ APA task force (1994) "...preoccupation with getting rid of primary and secondary sex characteristics..." in DSM-IV: Sections 302.6 and 302.85 Archifwyd 2007-02-11 yn y Peiriant Wayback. published by the American Psychiatric Association. Retrieved via Mental Health Matters Archifwyd 2007-04-07 yn y Peiriant Wayback. on 2007-04-06.
  112. ↑ Committee on Health Care for Underserved Women (2011). "Committee Opinion No. 512". Obstetrics & Gynecology 118 (6): 1454–1458. doi:10.1097/AOG.0b013e31823ed1c1. PMID 22105293.
  113. ↑ Currah, Paisley; M. Juang, Richard; Minter, Shannon Price, gol. (2006). Transgender Rights. Minnesota University Press. tt. 51–73. ISBN 978-0-8166-4312-7.
  114. ↑ Gay and Lesbian Alliance Against Defamation. "IN THE LIFE Follows LGBT Seniors as They Face Inequality in Healthcare" Archifwyd 2011-08-04 yn y Peiriant Wayback., "GLAAD", USA, November 3, 2010. Retrieved 2011-02-24.
  115. ↑ "– Trans Rights Europe Map & Index 2017". tgeu.org (yn Saesneg). 18 May 2017. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2017-10-19. Cyrchwyd 2017-10-18.
  116. ↑ "HUDOC - European Court of Human Rights". hudoc.echr.coe.int. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2017-10-19. Cyrchwyd 2017-10-18.
  117. ↑ "Bundesverfassungsgericht - Press - Civil status law must allow a third gender option". www.bundesverfassungsgericht.de (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2017-11-15. Cyrchwyd 2017-12-18.
  118. ↑ "Germany's top court just officially recognised a third sex". The Independent (yn Saesneg). 2017-11-08. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2017-12-04. Cyrchwyd 2017-12-18.
  119. ↑ "Transgender: what the law says". equalityhumanrights.com. Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 18 Mawrth 2015. Cyrchwyd 5 Ebrill 2015.
  120. ↑ "Equality Act 2010". legislation.gov.uk. The National Archives. 2010. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 31 Mawrth 2015. Cyrchwyd 5 Ebrill 2015.
  121. ↑ "Discrimination: your rights". GOV.UK (yn Saesneg). Cyrchwyd 2018-09-30.
  122. ↑ Wareham, Jamie. "Non-Binary People Protected By U.K. Equality Act, Says Landmark Ruling Against Jaguar Land Rover". Forbes.
  123. ↑ "LEGISinfo". www.parl.ca. Archifwyd o'r gwreiddiol ar May 22, 2016.
  124. ↑ "LEGISinfo - House Government Bill C-16 (42-1)". www.parl.ca. Archifwyd o'r gwreiddiol ar December 24, 2016.
  125. ↑ Tasker, John Paul (June 16, 2017). "Canada enacts protections for transgender community". CBC News. Archifwyd o'r gwreiddiol ar June 17, 2017. Cyrchwyd June 16, 2017.
  126. ↑ "Overview of Human Rights Codes by Province and Territory in Canada" (PDF) (yn Saesneg). Canadian Center for Diversity and Inclusion. January 2018.
  127. ↑ "Archived copy". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 7 April 2019. Cyrchwyd 28 September 2018.CS1 maint: archived copy as title (link)
  128. ↑ "Archived copy". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 7 April 2019. Cyrchwyd 28 September 2018.CS1 maint: archived copy as title (link)
  129. ↑ "Archived copy". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 18 May 2019. Cyrchwyd 28 September 2018.CS1 maint: archived copy as title (link)
  130. ↑ "Archived copy". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 16 April 2019. Cyrchwyd 28 September 2018.CS1 maint: archived copy as title (link)
  131. ↑ "Civil Rights Act of 1964 – CRA – Title VII – Equal Employment Opportunities – 42 US Code Chapter 21". finduslaw. Archifwyd o'r gwreiddiol ar October 21, 2010. Cyrchwyd June 6, 2010.
  132. ↑ Neidig, Harper (June 15, 2020). "Workers can't be fired for being gay or transgender, Supreme Court rules". The Hill. Cyrchwyd June 15, 2020.
  133. ↑ June, Daniel (13 June 2013). "Transgender Girl in Maine Seeks Supreme Court's Approval to Use School's Girls Room". JD Journal. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 15 June 2013. Cyrchwyd 13 June 2013.
  134. ↑ Sharp, David (January 31, 2014). "Maine Court Rules In Favor Of Transgender Pupil". The Huffington Post. Archifwyd o'r gwreiddiol ar December 12, 2015. Cyrchwyd December 16, 2015.
  135. ↑ Grinberg, Emanuella (May 14, 2016). "Feds issue guidance on transgender access to school bathrooms". CNN. Archifwyd o'r gwreiddiol ar May 18, 2016. Cyrchwyd May 19, 2016.
  136. ↑ "Transgender Service Members Can Now Serve Openly, Carter Announces". June 30, 2016. Archifwyd o'r gwreiddiol ar August 10, 2017. Cyrchwyd August 9, 2017.
  137. ↑ "Trump: Transgender people 'can't serve' in US military". BBC News. July 26, 2017. Archifwyd o'r gwreiddiol ar July 29, 2017. Cyrchwyd August 9, 2017.
  138. ↑ "The Joint Chiefs say there'll be no transgender policy changes until Trump clarifies his Tweets". NBC News. 2017-07-26. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2017-08-09. Cyrchwyd 2017-08-09.
  139. ↑ Kate Sullivan. "Biden lifts transgender military ban". CNN.
  140. ↑ "Biden to transgender Americans: 'Your president has your back'". NBC News.
  141. ↑ "India recognises transgender people as third gender". The Guardian. 15 April 2014. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 15 April 2014. Cyrchwyd 15 April 2014.
  142. ↑ McCoy, Terrence (15 April 2014). "India now recognizes transgender citizens as 'third gender'". The Washington Post. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 15 April 2014. Cyrchwyd 15 April 2014.
  143. ↑ "Supreme Court recognizes transgenders as 'third gender'". The Times of India. 15 April 2014. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 15 April 2014. Cyrchwyd 15 April 2014.
  144. ↑ "Why transgender not an option in civil service exam form: HC". The Times of India. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2015-12-03.
  145. ↑ "Why transgender not an option in civil service exam form: HC". The Economic Times. 2015-06-15. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-01-25.
  146. ↑ "IN THE SUPREME COURT OF INDIA CIVIL ORIGINAL JURISDICTION WRIT PETITION (CIVIL) NO.400 OF 2012" (PDF). Cyrchwyd 2019-06-19.
  147. ↑ "Hijras: The Battle for Equality". 29 January 2014. Cyrchwyd 23 June 2019.
  148. ↑ "Open Hearts LGBT Ministry :: Community Life :: St. Patrick - St. Anthony Church and the Franciscan Center for Urban Ministry :: Hartford, CT Roman Catholic Church". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2017-08-13. Cyrchwyd 2017-08-13.
  149. ↑ "Vatican rejects gender change to alarm of LGBT Catholics - The Boston Globe". BostonGlobe.com.
  150. ↑ "What Is a Woman?". The New Yorker (yn Saesneg). 2014-07-28. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2019-11-13. Cyrchwyd 2022-01-23.
  151. ↑ Marcus, Eric (2002). Making Gay History: The Half-Century Fight for Lesbian and Gay Equal Rights. New York: Harper. t. 156. ISBN 9780060933913. OCLC 1082454306.
  152. ↑ Hines, Sally (2007). TransForming Gender: Transgender Practices of Identity, Intimacy and Care. Bristol: Policy Press. tt. 85–101. ISBN 978-1861349163.
  153. ↑ 153.0 153.1 Grady, Constance (20 June 2018). "The waves of feminism, and why people keep fighting over them, explained". Vox. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 5 April 2019. Cyrchwyd 26 April 2019.
  154. ↑ Yenor, Scott (31 July 2017). "The Rolling Revolution in Sex and Gender: A History". Public Discourse. Witherspoon Institute. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 15 December 2018. Cyrchwyd 21 April 2019.
  155. ↑ Flaherty, Colleen (2018-06-06). "By Any Other Name". Inside Higher Ed (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 19 May 2019. Cyrchwyd 2019-05-06.
  156. ↑ Lewis, Sophie (7 February 2019). "Opinion | How British Feminism Became Anti-Trans". The New York Times (yn Saesneg). ISSN 0362-4331. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 15 November 2019. Cyrchwyd 5 May 2019.
  157. ↑ Stryker, Susan; Bettcher, Talia (2016). "Introduction: Trans/Feminisms". Transgender Studies Quarterly (Duke University Press) 3 (1–2). doi:10.1215/23289252-3334127. https://read.dukeupress.edu/tsq/article/3/1-2/5/91824/IntroductionTrans-Feminisms#. Adalwyd 17 September 2020.
  158. ↑ "Gay and Transgender People Face High Rates of Workplace Discrimination and Harassment". Generation Progress (yn Saesneg). 2011-06-03. Cyrchwyd 2021-03-23.
  159. ↑ Carrera-Fernández, María Victoria; Almeida, Ana; Cid-Fernández, Xosé Manuel; Vallejo-Medina, Pablo; Rodríguez-Castro, Yolanda (18 December 2019). "Patrolling the Boundaries of Gender: Beliefs, Attitudes and Behaviors Toward Trans and Gender Diverse People in Portuguese Adolescents". International Journal of Sexual Health 32 (1): 40–56. doi:10.1080/19317611.2019.1701170. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/19317611.2019.1701170?journalCode=wijs20.
  160. ↑ Konopka, Karolina; Prusik, Monika; Szulawski, Michał (2020). "Two Sexes, Two Genders Only: Measuring Attitudes toward Transgender Individuals in Poland". Sex Roles 82 (9–10): 600–621. doi:10.1007/s11199-019-01071-7.
  161. ↑ Landau, Nitsan; Hamiel, Uri; Latzer, Itay Tokatly; Mauda, Elinor; Levek, Noah; Tripto-Shkolnik, Liana; Pinhas-Hamiel, Orit (2020). "Paediatricians' attitudes and beliefs towards transgender people: a cross-sectional survey in Israel". BMJ Open 10 (4): e031569. doi:10.1136/bmjopen-2019-031569. PMC 7204925. PMID 32341041. https://bmjopen.bmj.com/content/10/4/e031569.
  162. ↑ Hackimer, Laura; Chen, Cliff Y.-C.; Verkuilen, Jay (5 March 2021). "Individual factors and cisgender college students' attitudes and behaviors toward transgender individuals". Journal of Community Psychology 49 (6): 2023–2039. doi:10.1002/jcop.22546. PMID 33667012. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/jcop.22546.
  163. ↑ Landén, M; Wålindel, J; Lundström, B (1996). "Incidence and sex ratio of transsexualism in Sweden". Acta Psychiatrica Scandinavica 93 (4): 261–3. doi:10.1111/j.1600-0447.1996.tb10645.x. PMID 8712025.
  164. ↑ Leinung, Matthew C (2020). "Changing Demographics in Transgender Individuals Seeking Hormonal Therapy: Are Trans Women More Common Than Trans Men?". Transgender Health 11 (5): 241–245. doi:10.1089/trgh.2019.0070. PMC 7906237. PMID 33644314. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33644314/. Adalwyd 13 December 2021.
  165. ↑ "Gender identity disorder in twins: a review of the case report literature". The Journal of Sexual Medicine 9 (3): 751–7. March 2012. doi:10.1111/j.1743-6109.2011.02567.x. PMID 22146048. "Of 23 monozygotic female and male twins, nine (39.1%) were concordant for GID; in contrast, none of the 21 same‐sex dizygotic female and male twins were concordant for GID, a statistically significant difference (P = 0.005)... These findings suggest a role for genetic factors in the development of GID."
  166. ↑ 166.0 166.1 Diamond, Milton (2013). "Transsexuality Among Twins: Identity Concordance, Transition, Rearing, and Orientation". International Journal of Transgender Health 14 (1): 24–38. doi:10.1080/15532739.2013.750222. "Combining data from the present survey with those from past-published reports, 20% of all male and female monozygotic twin pairs were found concordant for transsexual identity... The responses of our twins relative to their rearing, along with our findings regarding some of their experiences during childhood and adolescence show their identity was much more influenced by their genetics than their rearing."
  167. ↑ de Blok, Christel JM; Wiepjes, Chantal M; van Velzen, Daan M; Staphorsius, Annemieke S; Nota, Nienke M; Gooren, Louis JG; Kreukels, Baudewijntje PC; den Heijer, Martin (2021). "Mortality trends over five decades in adult transgender people receiving hormone treatment: a report from the Amsterdam cohort of gender dysphoria". The Lancet Diabetes & Endocrinology 9 (10): 663–670. doi:10.1016/S2213-8587(21)00185-6. PMID 34481559.
  168. ↑ 168.0 168.1 168.2 Collin, Lindsay; Reisner, Sari L.; Tangpricha, Vin; Goodman, Michael (2016). "Prevalence of Transgender Depends on the "Case" Definition: A Systematic Review" (yn en). The Journal of Sexual Medicine 13 (4): 613–626. doi:10.1016/j.jsxm.2016.02.001. PMC 4823815. PMID 27045261. http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=4823815.
  169. ↑ Doussantousse, S. (2005) "...The Lao Kathoey's characteristics appear to be similar to other transgenders in the region..." in Male Sexual Health: Kathoeys in the Lao PDR, South East Asia – Exploring a gender minority Archifwyd 2007-08-19 yn y Peiriant Wayback. from the Transgender ASIA Research Centre Archifwyd 2007-08-23 yn y Peiriant Wayback.. Retrieved 2007-07-22.
  170. ↑ Jackson, P. (2003) Performative Genders, Perverse Desires: A Bio-History of Thailand's Same-Sex and Transgender Cultures Archifwyd 2007-04-03 yn y Peiriant Wayback. in Intersections: Gender, History and Culture in the Asian Context, Issue 9, August 2003.
  171. ↑ Winter, S. and Udomsak, N. (2002) Male, Female and Transgender: Stereotypes and Self in Thailand in the International Journal of Transgender, Volume 6, Number 1, January – March 2002. Archifwyd February 28, 2007, yn y Peiriant Wayback.
  172. ↑ Harrison, F. (2005) "...He shows me the book in Arabic in which, 41 years ago, Ayatollah Khomeini wrote about new medical issues like transsexuality. "I believe he was the first Islamic scientist in the world of Islam who raised the issue of sex change," says Hojatulislam Kariminia. The Ayatollah's ruling that sex-change operations were allowed has been reconfirmed by Iran's current spiritual leader..." in Iran's sex-change operations Archifwyd 2007-08-17 yn y Peiriant Wayback., from the BBC Archifwyd 1999-04-21 yn y Peiriant Wayback.. Retrieved 2007-07-22.
  173. ↑ Mitsuhashi, J. (2006). "The transgender world in contemporary Japan: the male to female cross‐dressers' community in Shinjuku". Inter-Asia Cultural Studies 7 (2): 202–227. doi:10.1080/14649370600673847. "...the male to female cross-dressing (MTFCD) community in Shinjuku, Tokyo, which plays an important role in the overall transgender world and how people in the community think and live..."
  174. ↑ Haviland, C. (2005) "...The Gurung people of western Nepal have a tradition of men called maarunis, who dance in female clothes..." in Crossing sexual boundaries in Nepal Archifwyd 2007-08-28 yn y Peiriant Wayback., from the BBC Archifwyd 1999-04-21 yn y Peiriant Wayback.. Retrieved 2007-07-22.
  175. ↑ Graham, S. (2002) "...Among the Bugis of South Sulawesi, possibly four genders are acknowledged plus a fifth para-gender identity. In addition to male-men (oroane) and female-women (makunrai)..., there are calalai (masculine females), calabai (feminine males), and bissu..." in Priests and gender in South Sulawesi, Indonesia Archifwyd 2007-10-11 yn y Peiriant Wayback. from the Transgender ASIA Research Centre Archifwyd 2007-08-23 yn y Peiriant Wayback.. Retrieved 2007-07-22.
  176. ↑ Walters, I. (2006) "...In Vietnam, male to female (MtF) transgender people are categorised as lai cai, bong cai, bong lai cai, dong co, or be-de..." in Vietnam Some notes by Ian Walters Archifwyd 2007-10-11 yn y Peiriant Wayback. from the Transgender ASIA Research Centre Archifwyd 2007-08-23 yn y Peiriant Wayback.. Retrieved 2007-07-22.
  177. ↑ Shim, S. (2006) "...Rush, catering especially to crossdressers and transgenders, is a cafe owned by a 46-year-old man who goes by the female name Lee Cho-rong. "...Many people in South Korea don't really understand the difference between gay and transgender. I'm not gay. I was born a man but eager to live as a woman and be beautiful," said Lee..." in S. Korea in dilemma over transgender citizens right to choose Archifwyd 2007-08-17 yn y Peiriant Wayback. from the Yonhap News Agency Archifwyd 2007-07-17 yn y Peiriant Wayback.. Retrieved 2007-07-22.
  178. ↑ "News reporting an average of 2-3 Jordanians per year officially change their gender". Ammon News (yn Arabeg).
  179. ↑ Heng, R. (2005) "...Even if we take Bugis Street as a starting point, we should remember that cross-dressing did not emerge suddenly out of nowhere. Across Asia, there is a tradition of cross-dressing and other forms of transgender behaviour in many places with a rich local lexicon and rituals associated with them...." in Where queens ruled! - a history of gay venues in Singapore Archifwyd 2007-10-11 yn y Peiriant Wayback. from IndigNation. Retrieved 2007-07-22.
  180. ↑ Emerton, R. (2006). "Finding a voice, fighting for rights: the emergence of the transgender movement in Hong Kong". Inter-Asia Cultural Studies 7 (2): 243–269. doi:10.1080/14649370600673896. "...Hong Kong's transgender movement at its current stage, with particular reference to the objectives and activities of the Hong Kong Transgender Equality and Acceptance Movement..."
  181. ↑ Hung, L. (2007) "...there are many archetypal flamboyant embodiments of female-to-male transgender physicality living and displaying their unrestrained, dashing iconic presence..." in Trans-Boy Fashion, or How to Tailor-Make a King Archifwyd 2007-09-27 yn y Peiriant Wayback. from the Gender Studies programme of The Chinese University of Hong Kong . Retrieved 2007-07-22.
  182. ↑ Ho, J. (2006). "Embodying gender: transgender body/subject formations in Taiwan". Inter-Asia Cultural Studies 7 (2): 228–242. doi:10.1080/14649370600673888. https://semanticscholar.org/paper/0a6004f43a6a4e4710e5bcd6fd3bddaf6cf7585f. "...specificities of Taiwanese transgender existence in relation to body- and subject-formations, in hope to not only shed light on the actualities of trans efforts toward self-fashioning, but also illuminate the increasing entanglement between trans self-construction and the evolving gender culture that saturates it..."
  183. ↑ Hahn, L. (2005) "...Aware that he often felt more like a woman than a man, Jin Xing underwent a sex change in 1995; a daring move in a conservative Chinese society..." in Jin Xing TalkAsia Interview Transcript – June 13, 2005 Archifwyd October 11, 2007, yn y Peiriant Wayback. from CNN Archifwyd 2001-09-11 yn y Peiriant Wayback.. Retrieved 2007-07-22.
  184. ↑ Goldkorn, J. (2006) "...At one point in 2003, there was so much media coverage of transsexuals in China that Danwei started a special section for it..." in Transsexuals in the Chinese media again Archifwyd 2007-08-27 yn y Peiriant Wayback. from Danwei Archifwyd 2007-07-05 yn y Peiriant Wayback.. Retrieved 2007-07-22.
  185. ↑ "Transgenders are the 'third gender', rules Supreme Court". NDTV. April 15, 2014. Archifwyd o'r gwreiddiol ar April 15, 2014. Cyrchwyd April 15, 2014.
  186. ↑ "Telangana assembly elections 2018: Chandramukhi eyes Goshamahal glory, ready for tryst with 1st transgender party". The Times of India. November 22, 2018. Cyrchwyd November 22, 2018.
  187. ↑ M.H. (1 September 2017). "Why transgender people are being sterilised in some European countries". The Economist. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 1 September 2017. Cyrchwyd 2 September 2017.
  188. ↑ Glen, Fiona; Hurrell, Karen (2012). "Technical note: Measuring Gender Identity" (PDF). Equality and Human Rights Commission. Cyrchwyd 30 May 2019.
  189. ↑ "The values, needs and realities of LGBT people in Canada in 2017". 2017. Cyrchwyd 27 July 2019.
  190. ↑ "Mapping the Void: Two-Spirit and LGBTQ+ Experiences in Hamilton" (PDF). 11 Jun 2019. Cyrchwyd 19 July 2019.
  191. ↑ "Trans PALSE". 24 April 2014. Cyrchwyd 27 July 2019.
  192. ↑ Government of Canada, Statistics Canada (July 20, 2020). "Sex at birth and gender: Technical report on changes for the 2021 Census". www12.statcan.gc.ca.
  193. ↑ 193.0 193.1 193.2 193.3 Harris, Benjamin Cerf (2015). "Likely Transgender Individuals in U.S. Federal Administrative Records and the 2010 Census" (PDF). Census.gov.
  194. ↑ Pauly, Ira B. (1968). "The Current Status of the Change of Sex Operation" (yn en). The Journal of Nervous and Mental Disease 147 (5): 460–471. doi:10.1097/00005053-196811000-00003. ISSN 0022-3018. PMID 5726920.
  195. ↑ Miller, Claire Cain (June 8, 2015). "The Search for the Best Estimate of the Transgender Population". Archifwyd o'r gwreiddiol ar February 24, 2017 – drwy NYTimes.com.
  196. ↑ thisisloyal.com, Loyal |. "How Many People are Lesbian, Gay, Bisexual, and Transgender?" (PDF). Williams Institute. Archifwyd o'r gwreiddiol ar April 25, 2015.CS1 maint: extra punctuation (link)
  197. ↑ Steinmetz, Katy (30 June 2016). "1.4 Million Americans Identify as Transgender, Study Finds". Time. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 30 June 2016. Cyrchwyd 30 June 2016.
  198. ↑ "How Many Adults Identify as Transgender in the United States" (PDF). The Williams Institute. June 2016. Archifwyd (PDF) o'r gwreiddiol ar 2016-07-18. Cyrchwyd 2016-08-25.
  199. ↑ Crissman, Halley P.; Berger, Mitchell B.; Graham, Louis F.; Dalton, Vanessa K. (2016). "Transgender Demographics: A Household Probability Sample of US Adults, 2014". American Journal of Public Health 107 (2): 213–215. doi:10.2105/AJPH.2016.303571. PMC 5227939. PMID 27997239. http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=5227939.
  200. ↑ FAAD, Marie Benz MD. "About 1 in 189 US Americans Identify as Transgender". Archifwyd o'r gwreiddiol ar January 3, 2017.
  201. ↑ 201.0 201.1 Brown, Anna (November 8, 2017). "Republicans, Democrats have starkly different views on transgender issues". Pew Research Center. Cyrchwyd October 17, 2019.
  202. ↑ Fulton, Robert; Anderson, Steven W. (1992). "The Amerindian "Man-Woman": Gender, Liminality, and Cultural Continuity". Current Anthropology 33 (5): 603–10. doi:10.1086/204124. ISSN 1537-5382. JSTOR 2743927.
  203. ↑ Parsons, Elsie Clews (1916). "The Zuñi Ła'mana". American Anthropologist 18 (4): 521–8. doi:10.1525/aa.1916.18.4.02a00060. ISSN 1548-1433. JSTOR 660121. "Of these 'men-women' ...."
  204. ↑ 204.0 204.1 Medicine, B. (2002) Directions in Gender Research in American Indian Societies: Two Spirits and Other Categories Archifwyd 2003-03-30 yn y Peiriant Wayback., taken from Online Readings in Psychology and Culture Center for Cross-Cultural Research, Unit 3, Chapter 2, Western Washington University.
  205. ↑ 205.0 205.1 Parker, H. N. (2001). "The Myth of the Heterosexual: Anthropology and Sexuality for Classicists". Arethusa 34 (3): 313–362. doi:10.1353/are.2001.0016.
  206. ↑ Stephen, Lynn (2002). "Sexualities and Genders in Zapotec Oaxaca". Latin American Perspectives 29 (2): 41–59. doi:10.1177/0094582x0202900203. ISSN 0094-582X. JSTOR 3185126.
  207. ↑ Kulick, Don (1998). Travesti : Sex, Gender, and Culture among Brazilian Transgendered Prostitutes. Chicago: University of Chicago Press. ISBN 0-226-46099-1. OCLC 38842085.
  208. ↑ "Folha de S.Paulo - Ilustríssima - A nova geração gay nas universidades dos EUA - 17/02/2013". Folha online. Archifwyd o'r gwreiddiol ar February 22, 2014.
  209. ↑ João W. Nery: Viagem solitária: Memórias de um transexual 30 anos depois; São Paulo: Leya, 2012, p. 293.Nodyn:In lang
  210. ↑ Code of Hammurabi § 178 and following, and § 184 and following.
  211. ↑ Tillyard, E. M. W. (1917). "A Cybele Altar in London". The Journal of Roman Studies 7: 284–8. doi:10.2307/295591. ISSN 0075-4358. JSTOR 295591. https://zenodo.org/record/1449651.
  212. ↑ Endres, N. Galli: Ancient Roman Priests Archifwyd 2007-03-11 yn y Peiriant Wayback. from the GLBTQ: an encyclopedia of gay, lesbian, bisexual, transgender and queer culture.
  213. ↑ Brown, K. 20th Century Transgender History And Experience Archifwyd February 11, 2007, yn y Peiriant Wayback.
  214. ↑ Partial Translation of the Sunan Abu-Dawud, Book 41, Number 4910, USC-MSA Compendium of Muslim Texts, University of Southern California, translated by Prof. Ahmad Hasan. Archifwyd February 9, 2007, yn y Peiriant Wayback.
  215. ↑ Rowson, Everett K. (1991). "The Effeminates of Early Medina". Journal of the American Oriental Society 111 (4): 671–93. doi:10.2307/603399. ISSN 0003-0279. JSTOR 603399. "... They played an important role in the development of Arabic music in Umayyad Mecca and, especially, Medina, where they were numbered among the most celebrated singers and instrumentalists ...."
  216. ↑ Gay and Lesbian Alliance Against Defamation. "Groundbreaking Report Reflects Persistent Discrimination Against Transgender Community". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2011-08-03. Cyrchwyd 2011-02-24., "GLAAD", USA, February 4, 2011. Retrieved 2011-02-24.
  217. ↑ Bolles, Alexandra (June 4, 2012). "Violence Against Transgender People and People of Color is Disproportionately High, LGBTQH Murder Rate Peaks". GLAAD. Archifwyd o'r gwreiddiol ar December 28, 2015. Cyrchwyd December 16, 2015.
  218. ↑ Gay and Lesbian Alliance Against Defamation. "Sassafras Lowrey's Kicked Out Anthology Shares Stories of LGBTQ Youth Homelessness" Archifwyd 2011-08-04 yn y Peiriant Wayback., "GLAAD", USA, February 25, 2010. Retrieved 2011-02-25.
  219. ↑ "Coming Out to Family as Transgender". Human Rights Campaign. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 3 January 2011. Cyrchwyd 5 December 2010.
  220. ↑ Campaign, Human Rights. "Transgender Children & Youth: Understanding the Basics | Human Rights Campaign". Human Rights Campaign (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2017-09-10. Cyrchwyd 2017-08-23.
  221. ↑ Marciano, A. (2014). "Living the VirtuReal: Negotiating transgender identity in cyberspace". Journal of Computer-Mediated Communication 19 (4): 824–838. doi:10.1111/jcc4.12081.
  222. ↑ "MTV to launch new channel for gay viewers in 2005 – May. 25, 2004". CNN. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2015-12-11. Cyrchwyd 2015-12-08.
  223. ↑ Steinmetz, K. (May 28, 2014). "The transgender tipping point". Time. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2017-08-13. Cyrchwyd August 13, 2017.
  224. ↑ Snow, N. (May 8, 2015). "Laverne Cox: 'Time' magazine's 'transgender tipping point' cover girl". Huffington Post. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2017-05-20. Cyrchwyd August 13, 2017.
  225. ↑ Townsend, M. (November 3, 2016). "GLAAD's 'Where We Are on TV' report finds progress in LGBTQ representation on TV, but much work still to be done". GLAAD. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2017-08-16. Cyrchwyd August 13, 2017.
  226. ↑ Gillig, Traci K; Rosenthal, Erica L; Murphy, Sheila T; Folb, Kate Langrall (2017). "More than a Media Moment: The Influence of Televised Storylines on Viewers' Attitudes toward Transgender People and Policies". Sex Roles 78 (7–8): 1–13. doi:10.1007/s11199-017-0816-1.
  227. ↑ "Nenshi proclaims Trans Day of Visibility". Canadian Broadcasting Corporation. Archifwyd o'r gwreiddiol ar April 4, 2013. Cyrchwyd April 4, 2013.
  228. ↑ "Model: Why I came out as transgender". KSPR News. 31 March 2014. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 3 April 2014. Cyrchwyd 31 March 2014.
  229. ↑ "A time to celebrate". The Hamilton Spectator. 27 March 2014. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 3 April 2014. Cyrchwyd 31 March 2014.
  230. ↑ Carreras, Jessica. "Transgender Day of Visibility plans erupt locally, nationwide". PrideSource. Archifwyd o'r gwreiddiol ar March 27, 2013. Cyrchwyd April 3, 2013.
  231. ↑ "Transgender Awareness Week". GLAAD. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 3 April 2019. Cyrchwyd 3 April 2019.
  232. ↑ "About TDOR at Transgender Day of Remembrance". Transgenderdor.org. 1998-11-28. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2011-07-23. Cyrchwyd 2011-07-06.
  233. ↑ "Trans March on Friday". Jun 21, 2006. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 10 July 2020. Cyrchwyd 10 July 2020.
  234. ↑ "Transgender and Intersex Community Marks 20 Years of Marching in Paris (Video)". www.advocate.com (yn Saesneg). 2016-10-19. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2020-08-08. Cyrchwyd 10 June 2020.
  235. ↑ Paul, Gallant (June 18, 2009). "Trans march 'overdue'". Toronto Star. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 10 July 2020. Cyrchwyd 11 June 2020.
  236. ↑ "London's first Trans Pride support 'overwhelming'". bbc.com. 14 September 2019. Cyrchwyd 11 June 2020.
  237. ↑ Ford, Zack (August 27, 2014). "Transgender Pride Flag Designer Applauds Smithsonian LGBT Artifacts Collection". ThinkProgress. United States of America. Archifwyd o'r gwreiddiol ar November 17, 2015. Cyrchwyd December 4, 2015.
  238. ↑ "I'm Scared to Be a Woman". Human Rights Watch. 24 September 2014. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 6 September 2015. Cyrchwyd 8 September 2015. a 22-year-old transgender woman sports a tattoo of a butterfly – a transgender symbol signifying transformation Cite journal requires |journal= (help)
  239. ↑ Mental health and mental disorders : an encyclopedia of conditions, treatments, and well-being. Sperry, Len. Santa Barbara, California. 2016. t. 1150. ISBN 978-1-4408-0382-6. OCLC 915943054.CS1 maint: others (link)
  240. ↑ "Symbols". glbtq.com. Archifwyd o'r gwreiddiol ar August 4, 2008.
  241. ↑ Petronzio, Matt (June 13, 2014). "A Storied Glossary of Iconic LGBT Flags and Symbols". Mashable. Archifwyd o'r gwreiddiol ar April 3, 2019. Cyrchwyd April 3, 2019.
  Eginyn erthygl sydd uchod am faterion lesbiaidd, hoyw, deurywiol neu drawsryweddol. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Trawsrywedd&oldid=11041521"