Aderyn

Adar
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas:	Animalia
Ffylwm:	Chordata; Cytras: Avemetatarsalia; Cytras: Ornithurae
Dosbarth:	Aves; Linnaeus, 1758
Urddau
	Infraclass Palaeognathae Struthioniformes; Rheiformes; Tinamiformes; Casuariiformes; Apterygiformes; ; ; Infraclass Neognathae Superorder Galloanserae Galliformes; Anseriformes; ; Superorder Neoaves Phoenicopteriformes; Podicipediformes; Columbiformes; Mesitornithiformes; Pteroclidiformes; Apodiformes; Caprimulgiformes; Cuculiformes; Otidiformes; Musophagiformes; Opisthocomiformes; Gruiformes; Charadriiformes; Gaviiformes; Procellariiformes; Sphenisciformes; Ciconiiformes; Suliformes; Pelecaniformes; Eurypygiformes; Phaethontiformes; Accipitriformes; Strigiformes; Coliiformes; Leptosomiformes; Trogoniformes; Bucerotiformes; Coraciiformes; Piciformes; Cariamiformes; Falconiformes; Psittaciformes; Passeriformes; ; ;
Cyfystyron
	Neornithes Gadow, 1883;

Anifail asgwrn-cefn gydag adenydd, pig, plu, dwy goes a gwaed cynnes yw aderyn (lluosog adar). Mae bron pob aderyn yn gallu hedfan, mae adar na allant hedfan yn cynnwys yr estrys, y ciwi a'r pengwiniaid. Ceir mwy na 10,400 o rywogaethau o adar.^[1] Maen nhw'n byw mewn llawer o gynefinoedd gwahanol ledled y byd. Adareg (neu Adaryddiaeth) yw astudiaeth adar.

Cynnwys

1 Anatomi
2 Atgenhedliad
3 Mudiad
4 Esblygiad
5 Adar a dyn
6 Mewn llenyddiaeth Gymreig
7 Dosbarthiad
- 7.1 Urddau
  - 7.1.1 Palaeognathae
  - 7.1.2 Neognathae
- 7.2 Teuluoedd
8 Cyfeiriadau
9 Gweler hefyd
10 Dolenni allanol

AnatomiGolygu

Mae strwythur adar wedi addasu ar gyfer hediad. Mae eu coesau blaen wedi newid i adenydd. Mae gan adar big ysgafn heb ddannedd ac mae codennau aer tu fewn i'w hesgyrn.

AtgenhedliadGolygu

Mae adar yn dodwy wyau â phlisgyn caled. Mae'r rhan fwyaf o adar yn adeiladu nyth lle maen nhw'n deor eu hwyau. Mae rhai adar yn cael eu geni'n ddall a noeth. Mae adar eraill yn gallu gofalu amdanynt eu hunain bron ar unwaith.

MudiadGolygu

Prif erthygl: Aderyn mudol

Mae llawer o rywogaethau yn mudo er mwyn dianc rhag tywydd oer. Mae miliynau o adar sy'n nythu yn Hemisffer y Gogledd yn mudo i'r de. Mae rhai adar Hemisffer y De yn mudo i'r gogledd. Mae Morwennol y Gogledd yn hedfan ymhellach nag unrhyw aderyn arall o'r Arctig i'r Antarctig.

EsblygiadGolygu

Esblygodd adar o ddeinosoriaid o'r urdd Therapoda, mae'n debyg. Archaeopteryx yw'r adar ffosilaidd henaf a fu fyw tua 150 miliwn o flynyddoedd yn ôl.

Adar a dynGolygu

Mae adar yn ffynhonnell bwysig o fwyd i bobl. Mae rhai adar fel yr iâr a'r twrci wedi eu ffermio ar gyfer eu cig neu wyau. Anifeiliaid anwes poblogaidd yw rhai adar e.e. y byji a'r caneri.

Mae llawer o adar wedi eu peryglu oherwydd hela a dinistr amgylcheddol. Mae elusennau fel Cymdeithas Audubon yn yr Unol Daleithiau a’r RSPB yn y DU yn ymgyrchu i amddiffyn adar.

Mewn llenyddiaeth GymreigGolygu

Efallai'r cyntaf i gofnodi rhai o'r adar a welodd ar ei deithiau oedd Gerallt Gymro. Nid oedd ganddo ryw lawer o ddiddordeb ynddynt ond mae rhai o'r sylwadau'n ddigon diddorol, serch hynny, e.e.

"Clywir yn y coed cyfagos chwibaniad pereiddlais aderyn bach, y dywedodd rhai mai cnocell y coed ydoedd, ond eraill, yn fwy cywir, mai peneuryn. Cnocell y coed y gelwir yr aderyn bach, yr hwn a alwyd pic yn yr iaith Ffrangeg, a dylla'r dderwen â'i ylfin cryf ... A pheneuryn y gelwir aderyn bach hynod am ei liw euraid a melyn, a ddyry, yn ei dymor priodol, yn lle cân, chwibaniad melys; ac oddi wrth ei liw euraid y derbyniodd ei enw, peneuryn."^[2]

Mae'n debygol iawn mai'r euryn (golden oriole) oedd yr aderyn a glywodd Gerallt neu, fel y tybiai ei gyfeillion, cnocell werdd.

Un o gerddi mwya'r Gymraeg ydy cywydd i'r "Alarch" gan Dafydd ap Gwilym. Ceir hefyd nifer o hen benillion sy'n sôn am adar; dyma un, er enghraifft:

Gwyn eu byd yr adar gwylltion,

Hwy gânt fynd i'r fan a fynnon',

Weithiau i'r môr ac weithiau i'r mynydd,

A dod adref yn ddigerydd.

Yn y Mabinogi fe drowyd Blodeuwedd yn dylluan am gamfihafio.

DosbarthiadGolygu

Aves

Palaeognathae (paleognaths)

Neognathae

Galloanserae

	Galliformes

	Anseriformes

	Otidiformes

	Cuculiformes

Columbimorphae

Columbiformes

	Mesitornithiformes

	Pteroclidiformes

Gruiformes

Aequorlitornithes

Mirandornithes

	Phoenicopteriformes

	Podicipediformes

Charadriiformes

Eurypygimorphae

	Phaethontiformes

	Eurypygiformes

	Cathartiformes

	Accipitriformes

{{Expansion depth limit exceeded| {{Expansion depth limit exceeded}} style="border-left: 1px solid black; border-top: 0; border-right: 0; border-bottom: 0; vertical-align: top;" {{Expansion depth limit exceeded}}
{{Expansion depth limit exceeded}}- {{Expansion depth limit exceeded}} style="border-left: 1px solid black; border-top: 0; border-right: 0; border-bottom: 1px solid black; padding: 0 0.2em; vertical-align: bottom; text-align: center;" {{Expansion depth limit exceeded}} {{Expansion depth limit exceeded|{{{Expansion depth limit exceeded}}}|{{Expansion depth limit exceeded}}
}} {{Expansion depth limit exceeded}}{{Expansion depth limit exceeded}} rowspan=2 style="border: 0; padding: 0;" {{Expansion depth limit exceeded}} {{{Expansion depth limit exceeded}}} {{Expansion depth limit exceeded}}- }} {{Expansion depth limit exceeded| {{Expansion depth limit exceeded}} style="border-left: 1px solid black; border-top: 0; border-right: 0; border-bottom: 0; vertical-align: top;" {{Expansion depth limit exceeded}}
{{Expansion depth limit exceeded}}- {{Expansion depth limit exceeded}} style="border-left: 1px solid black; border-top: 0; border-right: 0; border-bottom: 1px solid black; padding: 0 0.2em; vertical-align: bottom; text-align: center;" {{Expansion depth limit exceeded}} {{Expansion depth limit exceeded|{{{Expansion depth limit exceeded}}}|{{Expansion depth limit exceeded}}
}} {{Expansion depth limit exceeded}}{{Expansion depth limit exceeded}} rowspan=2 style="border: 0; padding: 0;" {{Expansion depth limit exceeded}} {{{Expansion depth limit exceeded}}} {{Expansion depth limit exceeded}}- }} {{Expansion depth limit exceeded| {{Expansion depth limit exceeded}} style="border-left: 1px solid black; border-top: 0; border-right: 0; border-bottom: 0; vertical-align: top;" {{Expansion depth limit exceeded}}
{{Expansion depth limit exceeded}}- {{Expansion depth limit exceeded}} style="border-left: 1px solid black; border-top: 0; border-right: 0; border-bottom: 1px solid black; padding: 0 0.2em; vertical-align: bottom; text-align: center;" {{Expansion depth limit exceeded}} {{Expansion depth limit exceeded|{{{Expansion depth limit exceeded}}}|{{Expansion depth limit exceeded}}
}} {{Expansion depth limit exceeded}}{{Expansion depth limit exceeded}} rowspan=2 style="border: 0; padding: 0;" {{Expansion depth limit exceeded}} {{{Expansion depth limit exceeded}}} {{Expansion depth limit exceeded}}- }} {{Expansion depth limit exceeded| {{Expansion depth limit exceeded}} style="border-left: 1px solid black; border-top: 0; border-right: 0; border-bottom: 0; vertical-align: top;" {{Expansion depth limit exceeded}}
{{Expansion depth limit exceeded}}- {{Expansion depth limit exceeded}} style="border-left: 1px solid black; border-top: 0; border-right: 0; border-bottom: 1px solid black; padding: 0 0.2em; vertical-align: bottom; text-align: center;" {{Expansion depth limit exceeded}} {{Expansion depth limit exceeded|{{{Expansion depth limit exceeded}}}|{{Expansion depth limit exceeded}}
}} {{Expansion depth limit exceeded}}{{Expansion depth limit exceeded}} rowspan=2 style="border: 0; padding: 0;" {{Expansion depth limit exceeded}} {{{Expansion depth limit exceeded}}} {{Expansion depth limit exceeded}}- }} {{Expansion depth limit exceeded| {{Expansion depth limit exceeded}} style="border-left: 1px solid black; border-top: 0; border-right: 0; border-bottom: 0; vertical-align: top;" {{Expansion depth limit exceeded}}
{{Expansion depth limit exceeded}}- {{Expansion depth limit exceeded}} style="border-left: 1px solid black; border-top: 0; border-right: 0; border-bottom: 1px solid black; padding: 0 0.2em; vertical-align: bottom; text-align: center;" {{Expansion depth limit exceeded}} {{Expansion depth limit exceeded|{{{Expansion depth limit exceeded}}}|{{Expansion depth limit exceeded}}
}} {{Expansion depth limit exceeded}}{{Expansion depth limit exceeded}} rowspan=2 style="border: 0; padding: 0;" {{Expansion depth limit exceeded}} {{{Expansion depth limit exceeded}}} {{Expansion depth limit exceeded}}- }} {{Expansion depth limit exceeded| {{Expansion depth limit exceeded}} style="border-left: 1px solid black; border-top: 0; border-right: 0; border-bottom: 0; vertical-align: top;" {{Expansion depth limit exceeded}}
{{Expansion depth limit exceeded}}- {{Expansion depth limit exceeded}} style="border-left: 1px solid black; border-top: 0; border-right: 0; border-bottom: 1px solid black; padding: 0 0.2em; vertical-align: bottom; text-align: center;" {{Expansion depth limit exceeded}} {{Expansion depth limit exceeded|{{{Expansion depth limit exceeded}}}|{{Expansion depth limit exceeded}}
}} {{Expansion depth limit exceeded}}{{Expansion depth limit exceeded}} rowspan=2 style="border: 0; padding: 0;" {{Expansion depth limit exceeded}} {{{Expansion depth limit exceeded}}} {{Expansion depth limit exceeded}}- }} {{Expansion depth limit exceeded| {{Expansion depth limit exceeded}} style="border-left: 1px solid black; border-top: 0; border-right: 0; border-bottom: 0; vertical-align: top;" {{Expansion depth limit exceeded}}
{{Expansion depth limit exceeded}}- {{Expansion depth limit exceeded}} style="border-left: 1px solid black; border-top: 0; border-right: 0; border-bottom: 1px solid black; padding: 0 0.2em; vertical-align: bottom; text-align: center;" {{Expansion depth limit exceeded}} {{Expansion depth limit exceeded|{{{Expansion depth limit exceeded}}}|{{Expansion depth limit exceeded}}
}} {{Expansion depth limit exceeded}}{{Expansion depth limit exceeded}} rowspan=2 style="border: 0; padding: 0;" {{Expansion depth limit exceeded}} {{{Expansion depth limit exceeded}}} {{Expansion depth limit exceeded}}- }} {{Expansion depth limit exceeded| {{Expansion depth limit exceeded}} style="border-left: 1px solid black; border-top: 0; border-right: 0; border-bottom: 0; vertical-align: top;" {{Expansion depth limit exceeded}}
{{Expansion depth limit exceeded}}- {{Expansion depth limit exceeded}} style="border-left: 1px solid black; border-top: 0; border-right: 0; border-bottom: 1px solid black; padding: 0 0.2em; vertical-align: bottom; text-align: center;" {{Expansion depth limit exceeded}} {{Expansion depth limit exceeded|{{{Expansion depth limit exceeded}}}|{{Expansion depth limit exceeded}}
}} {{Expansion depth limit exceeded}}{{Expansion depth limit exceeded}} rowspan=2 style="border: 0; padding: 0;" {{Expansion depth limit exceeded}} {{{Expansion depth limit exceeded}}} {{Expansion depth limit exceeded}}- }} {{Expansion depth limit exceeded| {{Expansion depth limit exceeded}} style="border-left: 1px solid black; border-top: 0; border-right: 0; border-bottom: 0; vertical-align: top;" {{Expansion depth limit exceeded}}
{{Expansion depth limit exceeded}}- {{Expansion depth limit exceeded}} style="border-left: 1px solid black; border-top: 0; border-right: 0; border-bottom: 1px solid black; padding: 0 0.2em; vertical-align: bottom; text-align: center;" {{Expansion depth limit exceeded}} {{Expansion depth limit exceeded|{{{Expansion depth limit exceeded}}}|{{Expansion depth limit exceeded}}
}} {{Expansion depth limit exceeded}}{{Expansion depth limit exceeded}} rowspan=2 style="border: 0; padding: 0;" {{Expansion depth limit exceeded}} {{{Expansion depth limit exceeded}}} {{Expansion depth limit exceeded}}- }} {{Expansion depth limit exceeded| {{Expansion depth limit exceeded}} style="border-left: 1px solid black; border-top: 0; border-right: 0; border-bottom: 0; vertical-align: top;" {{Expansion depth limit exceeded}}
{{Expansion depth limit exceeded}}- {{Expansion depth limit exceeded}} style="border-left: 1px solid black; border-top: 0; border-right: 0; border-bottom: 1px solid black; padding: 0 0.2em; vertical-align: bottom; text-align: center;" {{Expansion depth limit exceeded}} {{Expansion depth limit exceeded|{{{Expansion depth limit exceeded}}}|{{Expansion depth limit exceeded}}
}} {{Expansion depth limit exceeded}}{{Expansion depth limit exceeded}} rowspan=2 style="border: 0; padding: 0;" {{Expansion depth limit exceeded}} {{{Expansion depth limit exceeded}}} {{Expansion depth limit exceeded}}- }} {{Expansion depth limit exceeded| {{Expansion depth limit exceeded}} style="border-left: 1px solid black; border-top: 0; border-right: 0; border-bottom: 0; vertical-align: top;" {{Expansion depth limit exceeded}}
{{Expansion depth limit exceeded}}- {{Expansion depth limit exceeded}} style="border-left: 1px solid black; border-top: 0; border-right: 0; border-bottom: 1px solid black; padding: 0 0.2em; vertical-align: bottom; text-align: center;" {{Expansion depth limit exceeded}} {{Expansion depth limit exceeded|{{{Expansion depth limit exceeded}}}|{{Expansion depth limit exceeded}}
}} {{Expansion depth limit exceeded}}{{Expansion depth limit exceeded}} rowspan=2 style="border: 0; padding: 0;" {{Expansion depth limit exceeded}} {{{Expansion depth limit exceeded}}} {{Expansion depth limit exceeded}}- }} {{Expansion depth limit exceeded| {{Expansion depth limit exceeded}} style="border-left: 1px solid black; border-top: 0; border-right: 0; border-bottom: 0; vertical-align: top;" {{Expansion depth limit exceeded}}
{{Expansion depth limit exceeded}}- {{Expansion depth limit exceeded}} style="border-left: 1px solid black; border-top: 0; border-right: 0; border-bottom: 1px solid black; padding: 0 0.2em; vertical-align: bottom; text-align: center;" {{Expansion depth limit exceeded}} {{Expansion depth limit exceeded|{{{Expansion depth limit exceeded}}}|{{Expansion depth limit exceeded}}
}} {{Expansion depth limit exceeded}}{{Expansion depth limit exceeded}} rowspan=2 style="border: 0; padding: 0;" {{Expansion depth limit exceeded}} {{{Expansion depth limit exceeded}}} {{Expansion depth limit exceeded}}- }} {{Expansion depth limit exceeded| {{Expansion depth limit exceeded}} style="border-left: 1px solid black; border-top: 0; border-right: 0; border-bottom: 0; vertical-align: top;" {{Expansion depth limit exceeded}}
{{Expansion depth limit exceeded}}- {{Expansion depth limit exceeded}} style="border-left: 1px solid black; border-top: 0; border-right: 0; border-bottom: 1px solid black; padding: 0 0.2em; vertical-align: bottom; text-align: center;" {{Expansion depth limit exceeded}} {{Expansion depth limit exceeded|{{{Expansion depth limit exceeded}}}|{{Expansion depth limit exceeded}}
}} {{Expansion depth limit exceeded}}{{Expansion depth limit exceeded}} rowspan=2 style="border: 0; padding: 0;" {{Expansion depth limit exceeded}} {{{Expansion depth limit exceeded}}} {{Expansion depth limit exceeded}}- }} {{Expansion depth limit exceeded| {{Expansion depth limit exceeded}} style="border-left: 1px solid black; border-top: 0; border-right: 0; border-bottom: 0; vertical-align: top;" {{Expansion depth limit exceeded}}
{{Expansion depth limit exceeded}}- {{Expansion depth limit exceeded}} style="border-left: 1px solid black; border-top: 0; border-right: 0; border-bottom: 1px solid black; padding: 0 0.2em; vertical-align: bottom; text-align: center;" {{Expansion depth limit exceeded}} {{Expansion depth limit exceeded|{{{Expansion depth limit exceeded}}}|{{Expansion depth limit exceeded}}
}} {{Expansion depth limit exceeded}}{{Expansion depth limit exceeded}} rowspan=2 style="border: 0; padding: 0;" {{Expansion depth limit exceeded}} {{{Expansion depth limit exceeded}}} {{Expansion depth limit exceeded}}- }} {{Expansion depth limit exceeded| {{Expansion depth limit exceeded}} style="border-left: 1px solid black; border-top: 0; border-right: 0; border-bottom: 0; vertical-align: top;" {{Expansion depth limit exceeded}}
{{Expansion depth limit exceeded}}- {{Expansion depth limit exceeded}} style="border-left: 1px solid black; border-top: 0; border-right: 0; border-bottom: 1px solid black; padding: 0 0.2em; vertical-align: bottom; text-align: center;" {{Expansion depth limit exceeded}} {{Expansion depth limit exceeded|{{{Expansion depth limit exceeded}}}|{{Expansion depth limit exceeded}}
}} {{Expansion depth limit exceeded}}{{Expansion depth limit exceeded}} rowspan=2 style="border: 0; padding: 0;" {{Expansion depth limit exceeded}} {{{Expansion depth limit exceeded}}} {{Expansion depth limit exceeded}}- }} {{Expansion depth limit exceeded| {{Expansion depth limit exceeded}} style="border-left: 1px solid black; border-top: 0; border-right: 0; border-bottom: 0; vertical-align: top;" {{Expansion depth limit exceeded}}
{{Expansion depth limit exceeded}}- {{Expansion depth limit exceeded}} style="border-left: 1px solid black; border-top: 0; border-right: 0; border-bottom: 1px solid black; padding: 0 0.2em; vertical-align: bottom; text-align: center;" {{Expansion depth limit exceeded}} {{Expansion depth limit exceeded|{{{Expansion depth limit exceeded}}}|{{Expansion depth limit exceeded}}
}} {{Expansion depth limit exceeded}}{{Expansion depth limit exceeded}} rowspan=2 style="border: 0; padding: 0;" {{Expansion depth limit exceeded}} {{{Expansion depth limit exceeded}}} {{Expansion depth limit exceeded}}- }}

{{Expansion depth limit exceeded\|{{{Expansion depth limit exceeded}}}\|{{Expansion depth limit exceeded}} }}	{{{Expansion depth limit exceeded}}}

	Psittaciformes

	Passeriformes

UrddauGolygu

PalaeognathaeGolygu

Struthioniformes: estrys, rheaod, emiw, casowarïaid a chiwïod
Tinamiformes: tinamŵod

NeognathaeGolygu

Galloanserae

Anseriformes: elyrch, gwyddau a hwyaid
Galliformes: adar helwriaeth

Neoaves

Gaviiformes: trochyddion
Podicipediformes: gwyachod
Procellariiformes: albatrosiaid, adar drycin a phedrynnod
Sphenisciformes: pengwiniaid
Pelecaniformes: pelicanod, mulfrain, huganod a.y.y.b.
Ciconiiformes: crehyrod, ciconiaid a.y.y.b.
Phoenicopteriformes: fflamingos
Falconiformes: adar ysglyfaethus
Gruiformes: rhegennod, garanod a.y.y.b.
Charadriiformes: rhydwyr, gwylanod, morwenoliaid a charfilod
Pteroclidiformes: ieir y diffeithwch
Columbiformes: colomennod, dodo
Psittaciformes: parotiaid
Cuculiformes: cogau, twracoaid
Strigiformes: tylluanod
Caprimulgiformes: troellwyr a.y.y.b.
Apodiformes: gwenoliaid duon, adar y si
Coraciiformes: gleision y dorlan, rholyddion, cornylfinod a.y.y.b.
Piciformes: cnocellod, twcaniaid a.y.y.b.
Trogoniformes: trogoniaid
Coliiformes: colïod
Passeriformes: adar golfanaidd neu adar clwydol

TeuluoeddGolygu

Yn ôl IOC World Bird List ceir 240 teulu (Mawrth 2017):

Rhestr Wicidata:

Diweddarwch y rhestr nawr | WQS | Chwiliwch am ddelweddau

#	teulu	enw tacson	rhiant-dacson	categori Comin
1	Acrocephalidae	Acrocephalidae	Aderyn golfanaidd	Acrocephalidae
2	Adar asgelldroed	Heliornithidae	Gruiformes	Heliornithidae
3	Adar dail	Irenidae	Aderyn golfanaidd	Irenidae
4	Adar dail	Chloropseidae	Aderyn golfanaidd	Chloropseidae
5	Adar deildy	Ptilonorhynchidae	Aderyn golfanaidd	Ptilonorhynchidae
6	Adar dreingwt	Orthonychidae	Aderyn golfanaidd	Orthonyx
7	Adar drudwy	Sturnidae	Aderyn golfanaidd	Sturnidae
8	Adar ffrigad	Fregatidae	Pelecaniformes	Fregatidae
9	Adar gwrychog	Bucconidae	Galbuloidea	Bucconidae
10	Adar haul	Nectariniidae	Aderyn golfanaidd	Nectariniidae
11	Adar morgrug	Formicariidae	Tyranni	Formicariidae
12	Adar olew	Steatornithidae	tylluan	Steatornithidae
13	Adar pobty	Furnariidae	Aderyn golfanaidd	Furnariidae
14	Adar tagellog	Callaeidae	Aderyn golfanaidd	Callaeidae
15	Adar telyn	Menuridae	Aderyn golfanaidd	Menuridae
16	Adar tomen	Megapodiidae	Galliformes	Megapodiidae
17	Adar trofannol	Phaethontidae	Phaethontiformes	Phaethontidae
18	Adar y cwils	Sagittariidae	yr Eryrod	Sagittariidae
19	Aderyn paradwys	Paradisaeidae	Passeri	Paradisaeidae
20	Albatrosiaid	Diomedeidae	Procellariiformes	Diomedeidae
21	Anseranatidae	Anseranatidae	Anseriformes	Anseranatidae
22	Arcanatoridae	Arcanatoridae	Aderyn golfanaidd	Arcanatoridae
23	Barbedau	Capitonidae	Piciformes	Capitonidae
24	Bernieridae	Bernieridae	Aderyn golfanaidd	Bernieridae
25	Brain	Corvidae	Corvoidea	Corvidae
26	Brain moel	Picathartidae	Aderyn golfanaidd	Picathartidae
27	Breision	Emberizidae	Aderyn golfanaidd	Emberizidae
28	Brenhinoedd	Monarchidae	Aderyn golfanaidd	Monarchidae
29	Brychion	Turdidae	Passeri	Turdidae
30	Bucorvidae	Bucorvidae	Bucerotiformes	Bucorvidae
31	Buphagidae	Buphagidae	Aderyn golfanaidd	Buphagidae
32	Bushshrike	Malaconotidae	Aderyn golfanaidd	Malaconotidae
33	Bwlbwliaid	Pycnonotidae	Aderyn golfanaidd	Pycnonotidae
34	Cagŵod	Rhynochetidae	Eurypygiformes	Rhynochetidae
35	Calcariidae	Calcariidae	Aderyn golfanaidd	Calcariidae
36	Cardinaliaid	Cardinalidae	Aderyn golfanaidd	Cardinalidae
37	Carfilod	Alcidae	Q7129481	Alcidae
38	Casowarïaid	Casuariidae	Casuariiformes	Casuariidae
39	Ceiliogod y Waun	Otididae	Gruiformes	Otididae
40	Ceinddrywod	Maluridae	Aderyn golfanaidd	Maluridae
41	Cettiidae	Cettiidae	Aderyn golfanaidd	Cettiidae
42	Ciconiaid	Ciconiidae	Ciconiaid	Ciconiidae
43	Ciconiaid pig esgid	Balaenicipitidae	Pelecaniformes	Balaenicipitidae
44	Cigyddion	Laniidae	Aderyn golfanaidd	Laniidae
45	Cisticolidae	Cisticolidae	Aderyn golfanaidd	Cisticolidae
46	Ciwïod	Apterygidae	Apterygiformes	Apterygidae
47	Cnemophilidae	Cnemophilidae	Aderyn golfanaidd	Cnemophilidae
48	Cnocellod	Picidae	Piciformes	Picidae
49	Coblynnod	Apodidae	Apodiformes	Apodidae
50	Coblynnod Coed	Hemiprocnidae	Apodiformes	Hemiprocnidae
51	Cocatŵod	Cacatuidae	Parot	Cacatuidae
52	Cog-gigyddion	Campephagidae	Aderyn golfanaidd	Campephagidae
53	Cogau	Cuculidae	Cuculiformes	Cuculidae
54	Colïod	Coliidae	Colīod gwarlas	Coliidae
55	Colomennod	Columbidae	Columbiformes	Columbidae
56	Copogion	Upupidae	Bucerotiformes	Upupidae
57	Copogion coed	Phoeniculidae	Bucerotiformes	Phoeniculidae
58	Corcoracidae	Corcoracidae	Aderyn golfanaidd	Corcoracidae
59	Cornbigau	Bucerotidae	Bucerotiformes	Bucerotidae
60	Corsoflieir	Turnicidae	Q18282108	Turnicidae
61	Cotingaod	Cotingidae	Aderyn golfanaidd	Cotingidae
62	Crehyrod	Ardeidae	Pelecaniformes	Ardeidae
63	Crehyrod yr haul	Eurypygidae	Eurypygiformes	Eurypygidae
64	Crescentchest	Melanopareiidae	Aderyn golfanaidd	Melanopareiidae
65	Crwydriaid y malî	Pedionomidae	Charadriiformes	Pedionomidae
66	Cwrasowiaid	Cracidae	Galliformes	Cracidae
67	Cwrol (teulu)	Leptosomidae	Leptosomiformes	Leptosomidae
68	Cwtiad-wenoliaid	Glareolidae	Charadriiformes	Glareolidae
69	Cwtiaid	Charadriidae	Charadriiformes	Charadriidae
70	Cwyrbigau	Estrildidae	Aderyn golfanaidd	Estrildidae
71	Cynffonau sidan	Bombycillidae	Aderyn golfanaidd	Bombycillidae
72	Chaetopidae	Chaetopidae	Aderyn golfanaidd	Chaetopidae
73	Chionidae	Chionidae	Charadriiformes	Chionidae
74	Chwibanwyr	Pachycephalidae	Aderyn golfanaidd	Pachycephalidae
75	Dasyornithidae	Dasyornithidae	Aderyn golfanaidd	Dasyornithidae
76	Delorion cnau	Sittidae	Passeri	Sittidae
77	Donacobiidae	Donacobiidae	Aderyn golfanaidd	Donacobiidae
78	Dreinbigau	Acanthizidae	Passeri	Acanthizidae
79	Dringhedyddion	Climacteridae	Aderyn golfanaidd	Climacteridae
80	Dringwyr coed	Certhiidae	Aderyn golfanaidd	Certhiidae
81	Drongoaid	Dicruridae	Aderyn golfanaidd	Dicruridae
82	Drywod	Troglodytidae	Passeri	Troglodytidae
83	Drywod Seland Newydd	Acanthisittidae	Aderyn golfanaidd	Acanthisittidae
84	Ehedydd	Alaudidae	Passeri	Alaudidae
85	Elachuridae	Elachuridae	Aderyn golfanaidd	Elachuridae
86	Emiwiaid	Dromaiidae	Casuariiformes	Dromaiidae
87	Eryrod	Accipitridae	yr Eryrod Falconiformes Q19969066	Accipitridae
88	Erythrocercidae	Erythrocercidae	Aderyn golfanaidd
89	Estrysiaid	Struthionidae	Struthioniformes	Struthionidae
90	Eulacestomatidae	Eulacestomatidae	Corvoidea
91	Eurynnod	Oriolidae	Aderyn golfanaidd	Oriolidae
92	Fangáid	Vangidae	Aderyn golfanaidd	Vangidae
93	Fireod	Vireonidae	Aderyn golfanaidd	Vireonidae
94	Fwlturiaid y Byd Newydd	Cathartidae	Q20639356	Cathartidae
95	Ffesantod	Phasianidae	Galliformes	Phasianidae
96	Fflamingos	Phoenicopteridae	y fflamingos	Phoenicopteridae
97	Garannod	Gruidae	Gruiformes	Gruidae
98	Giachod amryliw	Rostratulidae	Charadriiformes	Rostratulidae
99	Gïachod yr hadau	Thinocoridae	Charadriiformes	Thinocoridae
100	Golfanod	Ploceidae	Aderyn golfanaidd	Ploceidae
101	Grallariidae	Grallariidae	Aderyn golfanaidd	Grallariidae
102	Gwanwyr	Anhingidae	Suliformes	Anhingidae
103	Gwatwarwyr	Mimidae	Aderyn golfanaidd	Mimidae
104	Gweilch pysgod	Pandionidae	yr Eryrod	Pandionidae
105	Gwenoliaid	Hirundinidae	Aderyn golfanaidd	Hirundinidae
106	Gwenynysorion	Meropidae	Coraciiformes	Meropidae
107	Gwyachod	Podicipedidae	Podicipediformes	Podicipedidae
108	Gwybed-ddalwyr	Polioptilidae	Q2472000	Polioptilidae
109	Gwybedogion	Muscicapidae	Q1179990	Muscicapidae
110	Gwybedysyddion	Conopophagidae	Aderyn golfanaidd	Conopophagidae
111	gwylanod	Laridae	Lari	Laridae
112	Gylfindroeon	Panuridae	Sylvioidea	Panuridae
113	Hebogiaid	Falconidae	Falconiformes	Falconidae
114	Helmetshrike	Prionopidae	Passeri	Prionopidae
115	Helyddion coed	Artamidae	Aderyn golfanaidd	Artamidae
116	Hercwyr	Aramidae	Gruiformes	Aramidae
117	Hirgoesau	Recurvirostridae	Charadriiformes	Recurvirostridae
118	Hirgoesau crymanbig	Ibidorhynchidae	Charadriiformes	Ibidorhynchidae
119	Hoatsiniaid	Opisthocomidae	Cuculiformes Opisthocomiformes	Opisthocomidae
120	Huganod	Sulidae	Suliformes Pelecaniformes	Sulidae
121	Hwyaid	Anatidae	Anseriformes	Anatidae
122	Hyliotidae	Hyliotidae	Aderyn golfanaidd	Hyliotidae
123	Hylocitreidae	Hylocitreidae	Aderyn golfanaidd	Hylocitreidae
124	Hypocoliidae	Hypocoliidae	Aderyn golfanaidd	Hypocoliidae
125	Ibisiaid	Threskiornithidae	Pelecaniformes	Threskiornithidae
126	Ieir y diffeithwch	Pteroclidae	Pterocliformes	Pteroclidae
127	Ifritidae	Ifritidae	Aderyn golfanaidd	Ifritidae
128	Iora	Aegithinidae	Aderyn golfanaidd	Aegithinidae
129	Jacamarod	Galbulidae	Galbuloidea	Galbulidae
130	Jasanaod	Jacanidae	Charadriiformes	Jacanidae
131	Leiothrichidae	Leiothrichidae	Aderyn golfanaidd	Leiothrichidae
132	Locustellidae	Locustellidae	Aderyn golfanaidd Sylvioidea	Locustellidae
133	Lybiidae	Lybiidae	Piciformes	Lybiidae
134	Llwydiaid	Prunellidae	Aderyn golfanaidd	Prunellidae
135	Llydanbigau	Eurylaimidae	Tyranni	Eurylaimidae
136	Llygadwynion	Zosteropidae	Aderyn golfanaidd	Zosteropidae
137	Llygaid-dagell	Platysteiridae	Aderyn golfanaidd	Platysteiridae
138	Macrosphenidae	Macrosphenidae	Passeri	Macrosphenidae
139	Machaerirhynchidae	Machaerirhynchidae	Corvoidea	Machaerirhynchidae
140	Manacinod	Pipridae	Aderyn golfanaidd	Pipridae
141	Megalaimidae	Megalaimidae	Piciformes	Megalaimidae
142	Mêl-gogau	Indicatoridae	Piciformes	Indicatoridae
143	Melampittidae	Melampittidae	Aderyn golfanaidd	Melampittidae
144	Melanocharitidae	Melanocharitidae	Q51836655	Melanocharitidae
145	Melysorion	Meliphagidae	Meliphagoidea	Meliphagidae
146	Mesîtau	Mesitornithidae	Mesitornithiformes	Mesitornithidae
147	Mohoidae	Mohoidae	Passeri	Mohoidae
148	Mohouidae	Mohouidae	Aderyn golfanaidd	Mohouidae
149	Motmotiaid	Momotidae	Coraciiformes	Momotidae
150	Mulfrain	Phalacrocoracidae	Suliformes	Phalacrocoracidae
151	Nicatoridae	Nicatoridae	Aderyn golfanaidd	Nicatoridae
152	Notiomystidae	Notiomystidae	Aderyn golfanaidd	Notiomystidae
153	Numididae	Numididae	Galliformes	Numididae
154	Oceanitidae	Oceanitidae	Procellariiformes
155	Odontophoridae	Odontophoridae	Galliformes	Odontophoridae
156	Oreoicidae	Oreoicidae	Aderyn golfanaidd	Oreoicidae
157	Painted berrypecker	Paramythiidae	Aderyn golfanaidd	Paramythiidae
158	Pardalotidae	Pardalotidae	Aderyn golfanaidd	Pardalotidae
159	Parotiaid	Psittacidae	Psittacoidea	Psittacidae
160	Pedrynnod	Procellariidae	Procellariiformes	Procellariidae
161	Pedrynnod	Hydrobatidae	Procellariiformes	Hydrobatidae
162	Pengwin	Spheniscidae	Sphenisciformes	Spheniscidae
163	Pelicans	Pelecanidae	Pelecaniformes	Pelecanidae
164	Pellorneidae	Pellorneidae	Aderyn golfanaidd	Pellorneidae
165	Pennau Morthwyl	Scopidae	Pelecaniformes	Scopidae
166	Petroicidae	Petroicidae	Aderyn golfanaidd	Petroicidae
167	Peucedramidae	Peucedramidae	Aderyn golfanaidd	Peucedramidae
168	Pibyddion	Scolopacidae	Charadriiformes	Scolopacidae
169	Pigwyr blodau	Dicaeidae	Passeri	Dicaeidae
170	Pincod	Fringillidae	Aderyn golfanaidd	Fringillidae
171	Piod môr	Haematopodidae	Charadriiformes	Haematopodidae
172	Pitaod	Pittidae	Aderyn golfanaidd	Pittidae
173	Pityriaseidae	Pityriaseidae	Aderyn golfanaidd	Pityriaseidae
174	Pluvianellidae	Pluvianellidae	Charadriiformes	Pluvianellidae
175	Pluvianidae	Pluvianidae	Charadriiformes	Pluvianidae
176	Pnoepygidae	Pnoepygidae	Sylvioidea
177	Potwaid	Nyctibiidae	Caprimulgiformes	Nyctibiidae
178	Preblynnod	Timaliidae	Aderyn golfanaidd	Timaliidae
179	Preblynod Awstralo-Papwan	Pomatostomidae	Aderyn golfanaidd	Pomatostomidae
180	Prysgadar	Atrichornithidae	Aderyn golfanaidd	Atrichornithidae
181	Psittaculidae	Psittaculidae	Psittacoidea	Psittaculidae
182	Psophodidae	Psophodidae	Aderyn golfanaidd	Psophodidae
183	Ptiliogonatidae	Ptiliogonatidae	Passerida
184	Pysgotwyr	Alcedinidae	Alcedines	Alcedinidae
185	Phylloscopidae	Phylloscopidae	Passeri	Phylloscopidae
186	Regulidae	Regulidae	Aderyn golfanaidd	Regulidae
187	Rockfowl, rockjumper and rail-babbler	Eupetidae	Corvoidea	Eupetidae
188	Rhagologidae	Rhagologidae	Corvoidea	Rhagologidae
189	Rheaod	Rheidae	Rheiformes	Rheidae
190	Rhedwyr	Burhinidae	Charadriiformes	Burhinidae
191	Rhedwyr y crancod	Dromadidae	Charadriiformes	Dromadidae
192	Rhegennod	Rallidae	Gruiformes	Rallidae
193	Rhesogion y palmwydd	Dulidae	Q1179990 Aderyn golfanaidd	Dulidae
194	Rhipiduridae	Rhipiduridae	Aderyn golfanaidd	Rhipiduridae
195	Rholyddion	Coraciidae	Coraciiformes	Coraciidae
196	Rholyddion daear	Brachypteraciidae	Coraciiformes	Brachypteraciidae
197	Sarothruridae	Sarothruridae	Gruiformes	Sarothruridae
198	Scotocercidae	Scotocercidae	Aderyn golfanaidd	Scotocercidae
199	Semnornithidae	Semnornithidae	Piciformes	Semnornithidae
200	Seriemaid	Cariamidae	Cariamiformes	Cariamidae
201	Sgiwennod	Stercorariidae	Charadriiformes	Stercorariidae
202	Sgrechwyr	Anhimidae	Anseriformes	Anhimidae
203	Sïednod	Trochilidae	Apodiformes Trochiliformes	Trochilidae
204	Siglennod	Motacillidae	Aderyn golfanaidd	Motacillidae
205	Sittella	Neosittidae	Passeri	Neosittidae
206	sparrow	Passeridae	Passeroidea	Passeridae
207	Stenostiridae	Stenostiridae	Sylvioidea	Stenostiridae
208	Strigopidae	Strigopidae	Parot	Strigopidae
209	Sugarbird	Promeropidae	Aderyn golfanaidd	Promeropidae
210	Tapacwlos	Rhinocryptidae	Aderyn golfanaidd	Rhinocryptidae
211	Teloriaid (y Byd Newydd)	Parulidae	Aderyn golfanaidd	Parulidae
212	Teloriaid (yr Hen Fyd)	Sylviidae	Sylvioidea	Sylviidae
213	Tephrodornithidae	Tephrodornithidae	Aderyn golfanaidd	Tephrodornithidae
214	Teyrn-wybedogion	Tyrannidae	Tyranni	Tyrannidae
215	Tichodromidae	Tichodromidae	Aderyn golfanaidd	Tichodromidae
216	Tinamŵaid	Tinamidae	Tinamiformes	Tinamidae
217	Titw	Paridae	Sylvioidea	Paridae
218	Titwod cynffonhir	Aegithalidae	Passeri	Aegithalidae
219	Titwod Pendil	Remizidae	Aderyn golfanaidd	Remizidae
220	Tityridae	Tityridae	Aderyn golfanaidd	Tityridae
221	Todiaid	Todidae	Coraciiformes	Todidae
222	Tresglod	Icteridae	Aderyn golfanaidd	Icteridae
223	Trochwyr	Cinclidae	Q1179990	Cinclidae
224	Trochyddion	Gaviidae	Gaviiformes	Gaviidae
225	Troellwyr	Caprimulgidae	Caprimulgiformes	Caprimulgidae
226	Troellwyr llydanbig	Podargidae	Caprimulgiformes	Podargidae
227	Trogoniaid	Trogonidae	Trogoniformes	Trogonidae
228	Trympedwyr	Psophiidae	Gruiformes	Psophiidae
229	Twcaniaid	Ramphastidae	Piciformes	Ramphastidae
230	Twinciaid banana	Coerebidae	Aderyn golfanaidd	Coerebidae
231	Twracoaid	Musophagidae	y Twracoaid	Musophagidae
232	Tylluan-Droellwyr	Aegothelidae	Apodiformes	Aegothelidae
233	Tylluanod	Strigidae	tylluan	Strigidae
234	Tylluanod Gwynion	Tytonidae	tylluan	Tytonidae
235	Thamnophilidae	Thamnophilidae	Aderyn golfanaidd	Thamnophilidae
236	Thraupidae	Thraupidae	Aderyn golfanaidd	Thraupidae
237	Urocynchramidae	Urocynchramidae	Passeroidea	Urocynchramidae
238	Viduidae	Viduidae	Aderyn golfanaidd	Viduidae

Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Teuluoedd
Adar Asgelldroed • Adar Dail • Adar Deildy • Adar Dreingwt • Adar Drudwy • Adar Ffrigad • Adar Gwrychog • Adar Haul • Adar Morgrug • Adar Olew • Adar Paradwys • Adar Pobty • Adar Tagellog • Adar Telyn • Adar Tomen • Adar Trofannol • Adar y Cwils • Albatrosiaid • Apostolion • Asitïod • Barbedau • Brain • Brain Moel • Breision • Brenhinoedd • Brychion • Bwlbwliaid • Cagwod • Carfilod • Casowarïaid • Ceiliogod y Waun • Ceinddrywod • Chwibanwyr • Ciconiaid • Ciconiaid Pig Esgid • Cigfachwyr • Cigyddion • Ciwïod • Cnocellod • Coblynnod • Coblynnod Coed • Cocatwod • Cogau • Cog-Gigyddion • Colïod • Colomennod • Copogion • Copogion Coed • Cornbigau • Corsoflieir • Cotingaod • Crehyrod • Crehyrod yr Haul • Cropwyr • Crwydriaid y Malî • Cwrasowiaid • Cwroliaid • Cwtiaid • Cwyrbigau •
Seriemaid • Cynffonau Sidan • Delorion Cnau • Dreinbigau • Dringhedyddion • Dringwyr Coed • Dringwyr y Philipinau • Drongoaid • Drywod • Drywod Seland Newydd • Ehedyddion • Emiwiaid • Eryrod • Estrysiaid • Eurynnod • Fangáid • Ffesantod • Fflamingos • Fireod • Fwlturiaid y Byd Newydd • Garannod • Giachod Amryliw • Gïachod yr Hadau •
Golfanod • Gwanwyr • Gwatwarwyr • Gweilch Pysgod • Gweinbigau • Gwenoliaid • Gwenynysorion • Gwyachod • Gwybed-Ddaliwyr • Gwybedogion • Gwybedysyddion • Gwylanod • Gylfindroeon • Hebogiaid • Helyddion Coed • Hercwyr • Hirgoesau • Hirgoesau Crymanbig • Hoatsiniaid • Huganod • Hwyaid • Ibisiaid • Ieir y Diffeithwch • Jacamarod • Jasanaod • Llwydiaid • Llydanbigau • Llygadwynion • Llygaid-Dagell • Llysdorwyr • Lorïaid • Manacinod • Meinbigau • Mel-Gogau •
Mêl-Gropwyr Hawaii • Melysorion • Mesîtau • Motmotiaid • Mulfrain • Parotiaid • Pedrynnod • Pedrynnod • Pedrynnod Plymio • Pelicanod • Pengwiniaid • Pennau Morthwyl • Pibyddion • Pigwyr Blodau • Pincod • Piod Môr • Pitaod • Potwaid • Preblynnod • Prysgadar • Pysgotwyr • Rheaod • Rhedwyr • Rhedwyr • Rhedwyr y Crancod • Rhegennod • Rhesogion y Palmwydd • Rholyddion • Rholyddion Daear • Robinod Awstralia •
Seriemaid • Sgimwyr • Sgiwennod • Sgrechwyr • Sïednod • Siglennod • Tapacwlos • Teloriaid • Telorion y Byd Newydd • Teyrn-Wybedogion • Tinamwaid • Titwod • Titwod Cynffonhir • Titwod Pendil • Todiaid • Tresglod • Trochwyr • Trochyddion • Troellwyr • Troellwyr Llydanbig • Trogoniaid • Trympedwyr • Twcaniaid • Twinc Banana • Twracoaid • Tylluan-Droellwyr • Tylluanod • Tylluanod Gwynion •

CyfeiriadauGolygu

↑ Gill, F. & D. Donsker (goln.) (2012). IOC World Bird List, Version 3.1. Adalwyd ar 10 Mai 2012.
↑ Y Casglwr; adalwyd 27 Ebrill 2014.

Gweler hefydGolygu

Dolenni allanolGolygu

Internet Archive: Adareg Canolfan Edward Llwyd, Prifysgol Cymru
RSPB Cymru
(Saesneg) Avionary Enwau adar WP mewn 41 o ieithoedd

[1] Gill, F. & D. Donsker (goln.) (2012). IOC World Bird List, Version 3.1. Adalwyd ar 10 Mai 2012.

[2] Y Casglwr; adalwyd 27 Ebrill 2014.

[1]

[2]