Rhaglen Ryngwladol Asesu Myfyrwyr

Astudiaeth fyd-eang gan y Mudiad dros Gydweithrediad a Datblygiad Economaidd (Organisation for Economic Co-operation and Development) (OECD) o berfformiad addysgol disgyblion 15 mlwydd oed ym meysydd mathemateg, gwyddoniaeth a darllen ydy'r Rhaglen Ryngwladol Asesu Myfyrwyr (Programme for International Assessment; PISA). Cafodd ei gyflwyno am y tro cyntaf yn 2000 ac yna pob tair blynedd ers hynny. Caiff yr asesiad ei gynnal gyda'r nod o wella polisïau ac allbynnau addysgol. Gwneir defnydd cynyddol o'r data i asesu dylanwad safonau addysgol ar incwmau a thwf ac er mwyn deall yr hyn sy'n achosi gwahaniaethau ymhlith gwahanol genhedloedd.

Cymrodd 470,000 o ddisgyblion 15 mlwydd oed o 65 o genhedloedd a thiriogaethau ran ym mhrofion PISA yn 2009. Ym mhrofion 2012, cymeroddodd 34 o wledydd OECD ran, a 31 o wledydd eraill, gyda 510,000 o ddisgyblion - 40,000 yn fwy na'r tro cynt.

Gwledydd Prydain

Ym mhrofion 2009 a 2012 roedd canlyniad y profion yng ngwledydd Prydain ychydig uwch na'r cyfartaledd, gyda gwyddoniaeth yn uwch na mathemateg a darllen. Ceir canlyniadau ar wahân i'r gwledydd hyn a'r canlyniad gwaethaf yn y blynyddoedd hyn oedd mathemateg yng Nghymru, gyda Chymru'n 43ydd allan o 65 gwlad. Yn ôl y Gweinidog Addysg ar y pryd, Huw Lewis, nid oedd ateb sydyn i'r broblem. Nid oes fawr o wahaniaeth rhwng canlyniadau disgyblion ysgolion breifat y DU ac ysgolion awdurdodau lleol, ac roedd y gwahaniaeth rhwng bechgyn a merched mewn darllen yn llai nag yn y rhan fwyaf o wledydd, lle mae'r ferch, ar y cyfan, yn perfformio'n well na'r bechgyn.

Sgorau cymedrig PISA 2009 ar gyfer gwahanol rannau o’r Deyrnas Unedig

	Darllen	Mathemateg	Gwyddoniaeth
Y DU	494	492	514
Lloegr	495	492	515
Yr Alban	500	499	514
Gogledd Iwerddon	499	493	511
Cymru	476	472	496

Cymru

Ym mhrofion 2012 mewn mathemateg, daeth Cymru'n 43fed allan o 68 o wledydd, o'i gymharu â 40fed ym mhrofion 2009. Ym maes darllen mae'n 41fed o'i gymharu â 38fed yn 2009. Ac ym maes gwyddoniaeth, mae Cymru wedi disgyn o'r 30ain safle i'r 36ed y tro hwn. Dywedodd pennaeth Pisa, Andreas Schleicher fod y "bwlch rhwng Cymru a rhannau eraill y DU yn arwyddocaol iawn iawn; rydych chi'n siarad am dri chwarter blwyddyn ysgol".

2012

Aelodau OECD mewn ffont trwm.

Mathemateg	Gwyddoniaeth	Darllen
1 Shanghai, Tsieina 613 2 Singapôr 573 3 Hong Cong, Tsieina 561 4 Taiwan 560 5 De Corea 554 6 Macau, Tsieina 538 7 Japan 536 8 Liechtenstein 535 9 Y Swistir 531 10 Yr Iseldiroedd 523 11 Estonia 521 12 Y Ffindir 519 13= Canada 518 13= Gwlad Pwyl 518 15 Gwlad Belg 515 16 Yr Almaen 514 17 Fietnam 511 18 Awstria 506 19 Awstralia 504 20= Iwerddon 501 20= Slofenia 501 22= Denmarc 500 22= Seland Newydd 500 24 Y Weriniaeth Tsiec 499 25 Ffrainc 495 26 Y Deyrnas Unedig 494 27 Gwlad yr Iâ 493 28 Latfia 491 29 Lwcsembwrg 490 30 Norwy 489 31 Portiwgal 487 32 Yr Eidal 485 33 Sbaen 484 34= Russia 482 34= Slofacia 482 36 Unol Daleithiau America 481 37 Lithwania 479 38 Sweden 478 39 Hwngari 477 40 Croatia 471 41 Israel 466 42 Gwlad Groeg 453 43 Serbia 449 44 Twrci 448 45 Rwmania 445 46 Cyprus 440 47 Bwlgaria 439 48 Emiradau Arabaidd Unedig 434 49 Casachstan 432 50 Gwlad Tai 427 51 Tsile 423 52 Maleisia 421 53 Mecsico 413 54 Montenegro 410 55 Wrwgwái 409 56 Costa Rica 407 57 Albania 394 58 Brasil 391 59= Yr Ariannin 388 59= Tiwnisia 388 61 Gwlad Iorddonen 386 62= Colombia 376 62= Qatar 376 64 Indonesia 375 65 Periw 368	1 Shanghai, Tsieina 580 2 Hong Cong, Tsieina 555 3 Singapôr 551 4 Japan 547 5 Y Ffindir 545 6 Estonia 541 7 De Corea 538 8 Fietnam 528 9 Gwlad Pwyl 526 10= Liechtenstein 525 10= Canada 525 12 Yr Almaen 524 13 Taiwan 523 14= Yr Iseldiroedd 522 14= Iwerddon 522 16= Macau, Tsieina 521 16= Awstralia 521 18 Seland Newydd 516 19 Y Swistir 515 20= Slofenia 514 20= Y Deyrnas Unedig 514 22 Y Weriniaeth Tsiec 508 23 Awstria 506 24 Gwlad Belg 505 25 Latfia 502 26 Ffrainc 499 27 Denmarc 498 28 Unol Daleithiau America 497 29= Sbaen 496 29= Lithwania 496 31 Norwy 495 32= Yr Eidal 494 32= Hwngari 494 34= Lwcsembwrg 491 34= Croatia 491 36 Portiwgal 489 37 Russia 486 38 Sweden 485 39 Gwlad yr Iâ 478 40 Slofacia 471 41 Israel 470 42 Gwlad Groeg 467 43 Twrci 463 44 Emiradau Arabaidd Unedig 448 45 Bwlgaria 446 46= Serbia 445 46= Tsile 445 48 Gwlad Tai 444 49 Rwmania 439 50 Cyprus 438 51 Costa Rica 429 52 Casachstan 425 53 Maleisia 420 54 Wrwgwái 416 55 Mecsico 415 56 Montenegro 410 57 Gwlad Iorddonen 409 58 Yr Ariannin 406 59 Brasil 405 60 Colombia 399 61 Tiwnisia 398 62 Albania 397 63 Qatar 384 64 Indonesia 382 65 Periw 373	1 Shanghai, Tsieina 570 2 Hong Cong, Tsieina 545 3 Singapôr 542 4 Japan 538 5 De Corea 536 6 Y Ffindir 524 7= Taiwan 523 7= Canada 523 7= Iwerddon 523 10 Gwlad Pwyl 518 11= Liechtenstein 516 11= Estonia 516 13= Awstralia 512 13= Seland Newydd 512 15 Yr Iseldiroedd 511 16= Macau, Tsieina 509 16= Y Swistir 509 16= Gwlad Belg 509 19= Yr Almaen 508 19= Fietnam 508 21 Ffrainc 505 22 Norwy 504 23 Y Deyrnas Unedig 499 24 Unol Daleithiau America 498 25 Denmarc 496 26 Y Weriniaeth Tsiec 493 27= Awstria 490 27= Yr Eidal 490 29 Latfia 489 30= Lwcsembwrg 488 30= Portiwgal 488 30= Sbaen 488 30= Hwngari 488 34 Israel 486 35 Croatia 485 36= Gwlad yr Iâ 483 36= Sweden 483 38 Slofenia 481 39= Lithwania 477 39= Gwlad Groeg 477 41= Russia 475 41= Twrci 475 43 Slofacia 463 44 Cyprus 449 45 Serbia 446 46 Emiradau Arabaidd Unedig 442 47= Gwlad Tai 441 47= Tsile 441 47= Costa Rica 441 50 Rwmania 438 51 Bwlgaria 436 52 Mecsico 424 53 Montenegro 422 54 Wrwgwái 411 55 Brasil 410 56 Tiwnisia 404 57 Colombia 403 58 Gwlad Iorddonen 399 59 Maleisia 398 60= Yr Ariannin 396 60= Indonesia 396 62 Albania 394 63 Casachstan 393 64 Qatar 388 65 Periw 384