Y Grysmwnt
Pentref a chymuned yn Sir Fynwy, Cymru, yw Y Grysmwnt[1] neu Rhosllwyn (Saesneg: Grosmont).[2] Fe'i lleolir yng ngogledd eithaf y sir, 10 milltir i'r gogledd o Drefynwy, o fewn tafliad carreg â'r ffin rhwng Sir Fynwy a Swydd Henffordd yn Lloegr.
 | |
| Math | pentref, cymuned  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Sir Fynwy |
| Gwlad |  Cymru |
| Uwch y môr | 134 metr |
| Cyfesurynnau | 51.9149°N 2.8674°W |
| Cod SYG | W04000782 |
| Gwleidyddiaeth | |
| AC/au | Peter Fox (Ceidwadwyr) |
| AS/au | David Davies (Ceidwadwr) |
 | |
| Cyfnod | Chwefror 1405 |
Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Peter Fox (Ceidwadwyr)[3] ac yn Senedd y DU gan David Davies (Ceidwadwr).[4]
HanesGolygu
Mae'n adnabyddus yn bennaf am ei gastell Normanaidd, Castell y Grysmwnt, ar lan Afon Mynwy. Codwyd y "mwnt" (rhan o'r hen gastell ar ffurf bryncyn) yn y 13g gan roi i'r pentref ei enw. Gair Ffrangeg oedd "Gros" yn golygu "mawr", felly "Y Bryncyn Mawr". Ymddangosodd yr enw "Grosso Monte" yn 1137.[5]
Cafodd Rhys Gethin ei lorio ym Mrwydr Grysmwnt pan gollodd fil o ddynion.
Cyfrifiad 2011Golygu
Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[6][7][8][9]
OrielGolygu
Yr olygfa o'r Grysmwnt o Lwybr y Tri Chastell, yr ochr ogleddol i Graig Syfyrddin
Eglwys Grysmwnt
Castell Grysmwnt; ca. 1838
Gweler hefydGolygu
CyfeiriadauGolygu
- ↑ "Rhestr o Enwau Lleoedd Safonol Cymru". Llywodraeth Cymru. 13 Hydref 2021.
- ↑ British Place Names; adalwyd 21 Rhagfyr 2021
- ↑ "Gwefan Senedd Cymru". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2021-11-10. Cyrchwyd 2021-12-21.
- ↑ Gwefan Senedd y DU
- ↑ Hywel Wyn Owen a Richard Morgan, Dictionary of Place-Names (Gwasg Gomer, 2007). Nid yw Dictionary of Place-Names yn crybwyll yr enw "Rhosllwyn".
- ↑ "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. Cyrchwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
- ↑ Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
- ↑ Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.
- ↑ Gwefan Llywodraeth Cymru; Ystadegau Economaidd Allweddol, Tachwedd 2010; Mae'r gyfradd gyflogaeth ymhlith pobl 16 – 64 oed yng Nghymru yn 67.1 y cant.; adalwyd 31 Mai 2013[dolen marw]
Trefi
Brynbuga ·
Cas-gwent ·
Cil-y-coed ·
Y Fenni ·
Trefynwy
Pentrefi
Aberffrwd ·
Abergwenffrwd ·
Betws Newydd ·
Bryngwyn ·
Caer-went ·
Castellnewydd ·
Cemais Comawndwr ·
Cilgwrrwg ·
Clydach ·
Coed Morgan ·
Coed-y-mynach ·
Cwmcarfan ·
Cwm-iou ·
Drenewydd Gelli-farch ·
Y Dyfawden ·
Yr Eglwys Newydd ar y Cefn ·
Gaer-lwyd ·
Gilwern ·
Glasgoed ·
Goetre ·
Gofilon ·
Y Grysmwnt ·
Gwehelog ·
Gwernesni ·
Gwndy ·
Yr Hencastell ·
Little Mill ·
Llanarth ·
Llanbadog ·
Llancaeo ·
Llandegfedd ·
Llandeilo Bertholau ·
Llandeilo Gresynni ·
Llandenni ·
Llandidiwg ·
Llandogo ·
Llanddewi Nant Hodni ·
Llanddewi Rhydderch ·
Llanddewi Ysgyryd ·
Llanddingad ·
Llanddinol ·
Llanelen ·
Llanelli ·
Llanfable ·
Llanfaenor ·
Llanfair Cilgedin ·
Llanfair Is Coed ·
Llanfihangel Crucornau ·
Llanfihangel Tor-y-mynydd ·
Llanfihangel Troddi ·
Llanfihangel-y-gofion ·
Llanfihangel Ystum Llywern ·
Llanfocha ·
Llan-ffwyst ·
Llangatwg Feibion Afel ·
Llangatwg Lingoed ·
Llangiwa ·
Llangofen ·
Llan-gwm ·
Llangybi ·
Llanhenwg ·
Llanisien ·
Llanllywel ·
Llanofer ·
Llanoronwy ·
Llan-soe ·
Llantrisant ·
Llanwarw ·
Llanwenarth ·
Llanwynell ·
Llanwytherin ·
Y Maerdy ·
Magwyr ·
Mamheilad ·
Matharn ·
Mounton ·
Nant-y-deri ·
Newbridge-on-Usk ·
Y Pandy ·
Pen-allt ·
Penrhos ·
Pen-y-clawdd ·
Porth Sgiwed ·
Pwllmeurig ·
Rogiet ·
Rhaglan ·
St. Arvans ·
Sudbrook ·
Tre'r-gaer ·
Tryleg ·
Tyndyrn ·
Ynysgynwraidd